Πολιτισμός και γεύσεις: από την Κρήτη στη Σίδη: Ένα τριήμερο φεστιβάλ

Με την υπόσχεση ότι η μεγάλη γιορτή που φέρνει ξανά κοντά τους απογόνους των Κρητικών μουσουλμάνων με τους Χανιώτες θα πραγματοποιηθεί σύντομα και στην Κρήτη, ολοκληρώθηκε το τριήμερο Φεστιβάλ «Πολιτισμός και Γεύσεις: Από την Κρήτη στη Σίδη», που διοργανώθηκε από τις 24 έως τις 26 Απριλίου 2025 στην αρχαία πόλη της Σίδης.

Σκοπός του Φεστιβάλ ήταν να αναδείξει την κουλτούρα, τους χορούς και τη γαστρονομία της Κρήτης, καθώς και τους κοινούς δεσμούς, τις ιστορικές και πολιτισμικές ρίζες που μοιράζονται η Κρήτη και η Μικρά Ασία.

Για ένα τριήμερο, ο ναός του Απόλλωνα –σήμα κατατεθέν της πόλης– και το αρχαίο λιμάνι, όπου στήθηκαν ξύλινα περίπτερα με παραδοσιακά προϊόντα, πλημμύρισαν από κρητικές γεύσεις, ήχους και χορούς. Ο χώρος μετατράπηκε σε ένα υπαίθριο μουσείο που φιλοξένησε παραστάσεις, εκθέσεις και εργαστήρια και αποτέλεσε ένα ανοιχτό παράθυρο στη γαστρονομική και πολιτιστική ταυτότητα της Μεγαλονήσου.

Ο γυναικείος συνεταιρισμός της περιοχής, χρησιμοποιώντας κρητικές συνταγές που διασώθηκαν από τους ανταλλαγέντες της Κρήτης –το σύνολο των οποίων αποτελούν απόγονοί τους–, καθώς και οι σεφ Ιωάννης Κουφός, Απόστολος Αλτάνης και ο Ιταλός Pasquale Lembo φρόντισαν ώστε να προσφερθούν αυθεντικές κρητικές γεύσεις στους επισκέπτες του Φεστιβάλ. Μαγείρεψαν επίσης οι Τούρκοι σεφ Esat Ozata και Dilek Yetkiner.

Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων, ο δήμαρχος του Manavgat, Νιαζί Νεφί Καρά, απένειμε αναμνηστικές πλακέτες στην αποστολή του Δήμου Χανίων, που αποτελούνταν από τους αντιδημάρχους Ελένη Ζερβουδάκη και Γιάννη Γιαννακάκη.

«Στόχος μας είναι το φεστιβάλ να γίνει θεσμός και κάθε χρόνο να φιλοξενεί όλο και περισσότερο κόσμο», ανέφερε ο κ. Νιαζί Νεφί Καρά και πρόσθεσε: «Ιστορικά έχουμε ένα κοινό παρελθόν. Πηγαινοερχόμαστε πολύ τακτικά στην Κρήτη και ζούμε στις ίδιες γειτονιές με τους απογόνους των Κρητικών που ήρθαν από εκεί. Εάν δεν υπήρχαν οι Κρητικοί, δεν θα είχε ψυχή η Σίδη. Μάλιστα, με το δημοτικό συμβούλιο αποφασίσαμε ομόφωνα να κάνουμε αδελφοποίηση με τα Χανιά».

Σε αυτό το ταξίδι μνήμης, τον συντονισμό ανέλαβε η Πολίτισσα σεφ και συγγραφέας Μαρία Εκμεκτσίογλου, η οποία ανταποκρίθηκε με ενθουσιασμό στην πρόσκληση του κ. Καρά και της συνδιοργανώτριας του φεστιβάλ Yasemin Arslan. Με πρωτοβουλία της Ελληνίδας σεφ, άνοιξε ο δίαυλος επικοινωνίας ανάμεσα στους δήμους Μανάβγκατ και Χανίων, συμβάλλοντας καθοριστικά στην υλοποίηση του πρώτου φεστιβάλ στην Τουρκία αφιερωμένου στην κρητική κουζίνα και στην πολιτιστική κληρονομιά.

«Ήταν η επιβράβευση όλων αυτών των χρόνων να στήσω αυτή τη γέφυρα γεύσεων και πολιτισμού μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Ήμουν σίγουρη για την αγάπη που θα εισπράτταμε οι Έλληνες φιλοξενούμενοι από τους κατοίκους της Σίδης, αλλά δεν περίμενα ότι θα ήταν τόσο μεγάλη. Δεν περίμενα ότι την ημέρα που θα φεύγαμε οι γυναίκες και οι παππούδες με τα μπαστούνια θα μας αγκάλιαζαν και θα έκλαιγαν. Δεν περίμενα οι νέοι να χορεύουν και να τραγουδούν μαζί μας, να περιμένουν ώρες κάτω από τον ήλιο για τις μαγειρικές εμάς των σεφ. Ήταν μια τεράστια εμπειρία», ανέφερε χαρακτηριστικά η Μαρία Εκμεκτσίογλου.

Το φεστιβάλ, που σημείωσε μεγάλη επιτυχία και στο οποίο παρευρέθηκαν ακαδημαϊκοί, δημοσιογράφοι (Έλληνες και Τούρκοι), καλλιτέχνες και πολλοί κάτοικοι από την ευρύτερη περιοχή, δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί χωρίς την πολύτιμη βοήθεια των χορηγών του.

«Όλη μου η οικογένεια έχει έρθει από την Κρήτη και αυτό το φεστιβάλ ήταν ένα όνειρο χρόνων. Όσα προβλήματα κι αν υπάρχουν σε πολιτικό επίπεδο, εμείς εδώ είμαστε αδέλφια με τους Έλληνες. Είμαστε δύο μεριές, αλλά μία οικογένεια. Θα είμαστε σύντομα όλοι μαζί στην Κρήτη και του χρόνου, πάλι, όλοι εδώ», είπε με ενθουσιασμό ο Cengiz Haydar Barut, ιδιοκτήτης μεγάλης ξενοδοχειακής μονάδας στην περιοχή και χορηγός της εκδήλωσης.

Αλλά και ο Ali Güneş, επίσης επιχειρηματίας της περιοχής, συνέβαλε ώστε το φεστιβάλ να πάρει σάρκα και οστά. «Στην αρχή αποφασίσαμε με τον δήμαρχο να κάνουμε ένα φεστιβάλ μεταξύ μας, αλλά γνωρίζοντας τη Μαρία (σ.σ. Εκμεκτσίογλου) άνοιξαν οι ορίζοντες και με χαρά θέλησα να χορηγήσω αυτή τη σπουδαία γιορτή».

Το τριήμερο «ντύθηκε» από ελληνικούς και τουρκικούς ήχους, με συναυλίες που δόθηκαν στον αρχαίο ναό του Απόλλωνα από τη Σοφία Βόσσου και τη Χρυσούλα Στεφανάκη, οι οποίες ταξίδεψαν στην Τουρκία ειδικά γι’ αυτό τον σκοπό, αλλά και το τουρκικό συγκρότημα Necati ve Saykolar. Χόρεψαν οι σύλλογοι του Δήμου Manavgat και το χορευτικό τμήμα του Ομίλου Χανίων «Ο Ψηλορείτης», υπό τη διεύθυνση του Αδάμ Μπούτζουκα, με παραδοσιακές φορεσιές και συνοδεία κρητικής μουσικής από τους Εμμανουήλ Νταουντάκη και Γεώργιο Σκουνάκη.

«Η πολυαγαπημένη μου Σοφία Βόσσου αποθεώθηκε στη συναυλία που έδωσε. Ο τοπικός Τύπος έγραψε ότι ήρθε στη Σίδη ένας μύθος από την Ελλάδα. Αλλά και η Χρυσούλα Στεφανάκη καθήλωσε τους χιλιάδες κόσμου που παρευρέθηκαν στη συναυλία και χόρευαν ακόμα και ανεβασμένοι επάνω στις καρέκλες τους», αναφέρει η Μαρία Εκμεκτσίογλου.

Παράλληλα, πραγματοποιήθηκε προβολή της ταινίας «Ζορμπάς» στο Πολιτιστικό Κέντρο της Σίδης, δίνοντας στους επισκέπτες την ευκαιρία να γνωρίσουν τον μύθο του Νίκου Καζαντζάκη μέσα από το βλέμμα της έβδομης τέχνης.