Ιερή γάτα Βιρμανίας: Πανέμορφη, με ευγενικό χαρακτήρα, ήσυχη και διακριτική - Η ιστορία της συνδέεται με έναν αρχαίο θρύλο μυστηρίου των Χμερ

Η Ιερή γάτα της Βιρμανίας κατάγεται από την περιοχή Μπούρμα (σημερινή Μιανμάρ), όπου θεωρούνταν Ιερή Γάτα. Ο χρωματισμός της αποτελεί μέρος ενός θρύλου της αρχαιότητας.

Σύμφωνα με αυτόν, οι Ιερές γάτες Βιρμανίας λατρεύονταν στη χώρα καταγωγής τους, όπου οι κάτοικοι πίστευαν ότι οι ψυχές των νεκρών ιερέων επέστρεφαν στους ναούς με τη μορφή αυτών των μοναδικών γατών.

Ιερή γάτα Βιρμανίας: Μύθος και καταγωγή

Αιώνες πριν, ο λαός του Χμερ στην Ασία έχτισε στο όρος Λου στη δυτική Βιρμανία, ανάμεσα στην Κίνα και την Ινδία, τον ναό του Λαο-Τσουν, όπου λατρευόταν μια χρυσή θεότητα με μάτια σε χρώμα ζαφειρένιο μπλε, η Τσουν-Κυαν-Κσε, θεά της μεταμόρφωσης των ψυχών. Σε αυτό τον ναό σύχναζαν περίπου 100 λευκές γάτες. Εκεί, κάθε νύχτα ο αρχιερέας Μουν Χα γονάτιζε και προσευχόταν μπροστά στο ολόχρυσο άγαλμα της Τσουν-Κιαν-Ξε και πλάι του στεκόταν πάντα κατά τη διάρκεια της προσευχής μια ιερή γάτα με το όνομα Σινχ. Ένα βράδυ εισέβαλαν στο ναό κατακτητές από το Σιαμ, οι οποίοι λεηλάτησαν και σκότωσαν τον Μουν Χα.

Αμέσως ο Σινχ στάθηκε φρουρός του άψυχου σώματος του κυρίου του κι έβαλε τα μπροστινά του πόδια στο κεφάλι του νεκρού μοναχού, κοιτώντας το άγαλμα της θεάς Τσουν-Κιαν-Ξε. Τότε συνέβη μια θαυμαστή μεταμόρφωση.

Το τρίχωμά του Σινχ, το οποίο ήταν κάτασπρο ως τότε, απέκτησε την χρυσαφένια λάμψη που εξέπεμπε το άγαλμα της θεάς. Τα κίτρινα μάτια του έγιναν ζαφειρένια και τα άκρα του – μύτη, αυτιά, ουρά και πόδια– πήραν ένα ζεστό, βελούδινο καφέ χρώμα. όπως το χρώμα της γης. Μόνο οι άκρες των ποδιών παρέμειναν άσπρες και λαμπερές, σημάδι της αγνότητας της ψυχής του Μουν Χα. Ως δια μαγείας μέχρι το πρωί και οι υπόλοιπες γάτες του ναού μεταμορφώθηκαν με παρόμοιο τρόπο. Ο Σινχ παρέμεινε επτά μέρες δίπλα στο σώμα του νεκρού μοναχού, χωρίς φαγητό και νερό. Ύστερα πέθανε, μεταφέροντας μαζί του την ψυχή του κυρίου του. Ο μύθος του Σινχ δεν μας δίνει ακριβείς επιστημονικές πληροφορίες για την καταγωγή της Ιερής γάτας Βιρμανίας. Δυστυχώς, οι ρίζες της φυλής είναι καλυμμένες με πέπλο μυστηρίου.

Το πέρασμα στην Ευρώπη

Ιστορικά, οι γάτες αυτές ήρθαν στη Δυτική Ευρώπη, και συγκεκριμένα στη Γαλλία, το 1919 από μία έγκυο θηλυκιά με το όνομα Σίτα. Κανείς δεν γνωρίζει πώς έφτασε η Σίτα στην Ευρώπη. Κατά μία εκδοχή, στάλθηκε μαζί με έναν αρσενικό, τον Μαλνταπούρ, που πέθανε πριν φθάσει στον προορισμό του, από έναν μοναχό σ’ έναν Άγγλο αξιωματικό, τον Γκόρντον Ράσελ. Ήταν μια ένδειξη ευγνωμοσύνης για τη βοήθειά του Άγγλου προς τους ιερείς και τις γάτες του ναού Λάο Τσουν να ξεφύγουν στο Θιβέτ κατά τη διάρκεια εξέγερσης στη Βιρμανία. Μία δεύτερη εκδοχή αναφέρει ότι κάποιος κύριος Βάντερμπιλτ αγόρασε δυο γάτες (τον Μαλνταπούρ και τη Σίτα) σε χρυσή τιμή από έναν άπληστο υπηρέτη που είχε κλέψει τις γάτες από το ναό.

Η αμφιλεγόμενη εκδοχή της ιστορίας μιλάει για τον κύριο Βέρνερ Κλαμ, ο οποίος ήταν κάτοχος ενός τεύχους του περιοδικού «Le Monde Feline» του 1927, στο οποίο υπήρχε μια φωτογραφία της Μαρσέλ Αντάμ, της πρώτης εισαγωγέα της φυλής στη Γαλλία το 1925. Το εκτροφείο της Αντάμ, συμπτωματικά είχε το όνομα «Μαλνταπούρ» και η ίδια ήταν πρόεδρος του Γαλλικού Ομίλου Γάτας.


Η μοίρα της πρώτης γάτας, της Σίτα, είναι άγνωστη, αλλά τα γατάκια της - ανάμεσα στα οποία υπήρχε η Πουπέ, ένα θηλυκό με τέλεια γάντια στα πόδια - ήταν ο θεμέλιος λίθος για την έναρξη της εκτροφής της φυλής στη Γαλλία. Το 1925 οι Ιερές γάτες Βιρμανίας αναγνωρίστηκαν επίσημα στη Γαλλία και αυξήθηκαν ως το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν η εκτροφή τους δέχθηκε ισχυρό πλήγμα. Διασώθηκε ένα ζευγάρι, ο Ορλόφ και η Ξένια, και μέσα από προσεκτική διασταύρωση με άλλες ράτσες (πιθανότατα Σιάμ και μακρύτριχες, με χρωματιστά άκρα γάτες Αγκύρας) διασώθηκε η φυλή.

Η φυλή αναγνωρίστηκε στην Βρετανία το 1966, ενώ στις ΗΠΑ το 1967. Πρώτη φορά εμφανίστηκαν σε διαγωνισμό πρωταθλητών το 1965. Η ονομασία “Birman” προέρχεται από τη γαλλική λέξη για τη Βιρμανία, “Birmanie”. Στη φωτό δεξιά πάνω διακρίνεται ο Dieu d'Arakan, ο πρώτος εκπρόσωπος της φυλής σε Έκθεση. Πολλοί εκτροφείς ακολουθούν μια παλιά γαλλική παράδοση ονοματολογίας στα γατάκια που γεννιούνται, αλφαβητικά ανάλογα με την χρονολογία γέννησής τους.

Για παράδειγμα, το 2003 είναι η χρονιά του “A”, έτσι σε όλα τα γατάκια που γεννούνται αυτή τη χρονιά το όνομα τους ξεκινάει από το γράμμα “Α”. Ακολουθώντας αυτή την παράδοση είναι εύκολο να καταλάβει κανείς την ηλικία του ζώου μόνο και μόνο από το όνομά του.

Μια παλιά γαλλική παράδοση ονοματολογίας δίνει στα γατάκια αλφαβητική σειρά ανάλογα με την χρονολογία γέννησής τους

Μορφολογία

Η γάτα της Βιρμανίας είναι μια γάτα μέσου μεγέθους (οι αρσενικοί συνήθως ζυγίζουν από 3,5-5,5 κιλά, ενώ οι θηλυκές είναι λίγο μικρότερες). Έχουν χρωματιστά άκρα, το πρόσωπο, τα αυτιά, η ουρά και τα πόδια – εκτός από τα δάχτυλα – είναι πιο σκούρα από το υπόλοιπο σώμα (point colour).

Το μεταξένιο τους τρίχωμα είναι ημι-μακρύτριχο προς μακρύτριχο και δεν κάνει κόμπους. Έχουν δυνατό, ογκώδες σώμα. Η ουρά τους είναι μετρίου μάκρους και σε αρμονική αναλογία με το σώμα. Το κεφάλι μιας Ιερής γάτας Βιρμανίας είναι δυνατό, πλατύ και στρογγυλό με μετρίου μεγέθους αυτιά που στρογγυλεύουν στις άκρες τους. Η μύτη είναι ρωμαϊκού τύπου, μεσαίου μήκους και πλάτους και τα ρουθούνια βρίσκονται τοποθετημένα χαμηλά. Τα μάτια είναι σχεδόν στρογγυλά με βαθύ μπλε χρώμα και σε αρμονική απόσταση το ένα από το άλλο.

Τα μαξιλαράκια στις πατούσες είναι ροζ με τουφίτσες από τριχούλες ανάμεσά τους. Τα πόδια είναι βαριά, μεσαίου μήκους και καταλήγουν σε ακριβοσχηματισμένα άσπρα «γάντια». Στα πίσω πόδια τα γάντια επεκτείνονται στο πίσω μέρος της πατούσας σχηματίζοντας ανάποδο “V” και λέγονται «δαντέλες». Γάτες με τέλεια σχηματισμένα γάντια και δαντέλες είναι σπάνιες.

ΚΕΦΑΛΙ: Στρογγυλό και φαρδύ με γεμάτα μάγουλα και μύτη Ρωμαϊκή μεσαίου μεγέθους

ΑΦΤΙΑ: Μεσαίου μεγέθους με στρογγυλεμένες άκρες και σχεδόν τόσο φαρδιά στην βάση όσο είναι το ύψος τους.

ΜΑΤΙΑ: Σχεδόν στρογγυλά (αμυγδαλωτά) με βαθύ μπλε χρώμα και σε αρμονική απόσταση το ένα από το άλλο.

ΣΩΜΑ: Δυνατή κατασκευή μακρύ και γεροδεμένο.

ΟΥΡΑ: Μεσαίου μεγέθους και πυκνή

ΤΡΙΧΩΜΑ: Μεσαίου μεγέθους με μεταξένια υφή (μπεζ-χρυσό). Δεν έχει υπόστρωμα και έτσι το τρίχωμα δεν μπερδεύει.

ΠΟΔΙΑ: Μεσαίου μεγέθους προς κοντά και χοντρά.

ΠΕΛΑΜΑΤΑ: Μεγάλα και στρογγυλά, με άσπρα (γάντια) και άσπρες δαντέλες στην πίσω πλευρά των πίσω ποδιών.

Συμπέρασμα: Η Ιερή γάτα Βιρμανίας είναι μια γάτα πολύ ισορροπημένη, δεν είναι υπερβολική σε κανένα χαρακτηριστικό της.

Το 1925 οι Ιερές γάτες Βιρμανίας αναγνωρίστηκαν επίσημα στη Γαλλία και αυξήθηκαν ως το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν η εκτροφή τους δέχθηκε ισχυρό πλήγμα

Χρωματισμοί

Τα αναγνωρισμένα χρώματα είναι έξι: Seal point (SBIn): Ο πρώτος χρωματισμός στις Ιερές γάτες Βιρμανίας. Σκούρα σοκολατί (έως και μαύρο) άκρες, μάσκα, αφτιά και ουρά. Blue Point (SBIa): Γκρι-Μπλέ ανοιχτό έως και πολύ σκούρο. Chocolate point (SBIb): Καφέ ανοικτό (σοκολάτας γάλακτος). Lilac point (SBIc): Ρωζ-λιλά Red point (SBId: Ανοιχτό κόκκινο πορτοκαλί Cream point (SBIe): Ξεθωριασμένο κόκκινο με μία καφετί χροιά που μοιάζει σαν μπισκότο Όλα τα παραπάνω χρώματα μπορεί να είναι και ΤΑΒΒΥ (ραβδωτά) και ορισμένα TORTIE (ταρταρούγα) ή και TORTIE TABBY (torbie).

Ιδιοσυγκρασία – Προσωπικότητα

Η γάτα της Βιρμανίας είναι στοργική, πολιτισμένη και ευγενική. Έχει πολύ απαλή φωνή, που σπάνια ακούγεται- συνήθως για να υπενθυμίσει για φαγητό ή γιατί αναζητάει την προσοχή του ιδιοκτήτη-κηδεμόνα της. Αξιοσημείωτο είναι ότι οι γάτες Βιρμανίας ρυθμίζουν το πρόγραμμά τους ανάλογα με αυτό του κηδεμόνα τους.

Οι περισσότερες πάντα περιμένουν τον ιδιοκτήτη τους στην πόρτα, μόνο και μόνο για να τον χαιρετίσουν. Αρέσκονται να ξαπλώνουν ανάσκελα και να επιδεικνύουν τις λευκές τους πατούσες. Απολαμβάνουν την οικογενειακή ζωή και προσαρμόζεται πανεύκολα με τα άλλα ζώα. Διαθέτουν θαυμάσιο ταμπεραμέντο, ήρεμη και γλυκιά συμπεριφορά. Είναι δραστήριες και παιχνιδιάρες, αλλά συνάμα ήσυχες και διακριτικές όταν ο ιδιοκτήτης τους είναι απασχολημένος. Έχουν ανεπτυγμένο το αίσθημα της συντροφικότητας και της αφοσίωσης.

Είναι ζώα πανέξυπνα που δείχνουν ενδιαφέρον σε ό,τι συμβαίνει γύρω τους. Επίσης, είναι πολύ περίεργες και διερευνητικές και χρειάζονται διαρκή ερεθίσματα και προσοχή. Όταν απαιτούν από τον ιδιοκτήτη τους να τις προσέξει, έχουν την ικανότητα να το δείχνουν ξεκάθαρα! Επιπλέον, είναι ζώα κοινωνικά, που έχουν ανάγκη από την παρέα ανθρώπων ή άλλων γατών. Αν μείνουν μόνα τους για πολλές ώρες, θα νιώσουν μοναξιά.

Είναι γάτες πειθήνιες και μαθαίνουν εύκολα, π.χ. όταν μάθουν να χρησιμοποιούν την τουαλέτα, δεν το ξεχνούν ποτέ. Πάντα, όμως, έχουν την απαίτηση να τους φέρονται όπως τους αξίζει: σαν ιερές γάτες!

Είναι δραστήριες και παιχνιδιάρες, αλλά συνάμα ήσυχες και διακριτικές όταν ο ιδιοκτήτης τους είναι απασχολημένος. Έχουν ανεπτυγμένο το αίσθημα της συντροφικότητας και της αφοσίωσης

Περιποίηση - Φροντίδα

Η περιποίησή τους είναι πολύ εύκολη. Το τρίχωμά τους χρειάζεται βούρτσισμα μια στο τόσο (μια-δύο φορές την εβδομάδα είναι αρκετό). Το τρίχωμα τους δεν μπλέκεται ποτέ και αυτό οφείλετε στο γεγονός ότι δεν έχουν υπόστρωμα. Οι εκτροφείς συνιστούν πάντα υψηλής ποιότητας ξηρά τροφή. Μπορούν να τρέφονται ελεύθερα χωρίς να κινδυνεύουν να γίνουν υπέρβαρες. Χρειάζονται πάντα καθαρό και φρέσκο νερό. Επίσης χρειάζονται πολύ λίγη εκπαίδευση. Ουσιαστικά εκπαιδεύουν μόνες τους τον εαυτό τους για την τουαλέτα τους από πολύ μικρή ηλικία.

Υγεία

Οι γάτες της Βιρμανίας είναι, γενικά, υγιή ζώα, χωρίς συγκεκριμένα προβλήματα υγείας. Υπάρχουν μεμονωμένα περιστατικά με ασθένειες, όπως καρδιομυοπάθεια, αλλά στο σύνολο, η συγκεκριμένη φυλή είναι πολύ υγιής. Το προσδόκιμο της ζωής τους είναι 15-20 χρόνια.


Άρθρο του Γιώργου Δοργιάκη, Προέδρου Ελληνικής Ομοσπονδίας Αιλουροειδών Felis Greece