«Ευτύχημα θα είναι αν οι δήμοι δεν αυξήσουν τα δημοτικά τέλη το 2026», τόνισε ο δήμαρχος Πειραιά, Γιάννης Μώραλης, μιλώντας στα Παραπολιτικά 90,1 και στην εκπομπή «Μπρα ντε φερ», με τον Δημήτρη Τάκη και τη Χριστίνα Κοραή. Σχετικά με τον Νέο Ενιαίο Κώδικα Αυτοδιοίκησης, που περιλαμβάνει τη συνολική μεταρρύθμιση του θεσμικού πλαισίου της Αυτοδιοίκησης, ο κ. Μώραλης είπε πως συμφωνεί. Μάλιστα, ερωτηθείς για τις ενστάσεις του δημάρχου Αθηναίων, Χάρη Δούκα, σχετικά με το 40% που θα χρειάζεται να συγκεντρώσει κανείς για να εκλεγεί δήμαρχος, τόνισε πως «όποιος είναι καλός δήμαρχος θα καταφέρει να βγει».

«Δεν είναι  πρόβλημα ο νέος εκλογικός νόμος. Εγώ έχω εκλεγεί με τρεις διαφορετικούς. Το πρόβλημα είναι η υποχρηματοδότηση και η υποστελέχωση των δήμων», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Μώραλης.

Υπενθυμίζεται πως οι επόμενες δημοτικές και περιφερειακές εκλογές θα γίνουν στις 26 Νοεμβρίου 2028, ενώ έχει κλειδώσει το ποσοστό 40% για την ανάδειξη του νικητή των αυτοδιοικητικών εκλογών.

*Διαβάστε ακόμα: Νέα Αυτοδιοίκηση: Αποκλειστικά στα "Παραπολιτικά" το τελικό πλάνο του ΥΠΕΣ για τον νέο ενιαίο κώδικα - Οι 20 μεγάλες αλλαγές

Αναλυτικά η συνέντευξη του Γιάννη Μώραλη στα Παραπολιτικά 90,1

Ο δήμαρχος Πειραιά, Γιάννης Μώραλης, μίλησε στον Ρ/Σ Παραπολιτικά 90.1 fm στην εκπομπή «Μπρα ντε φερ», με τους δημοσιογράφους Δημήτρη Τάκη και Χριστίνα Κοραή.

Σχετικά με την αλλαγή του εκλογικού νόμου στις αυτοδιοικητικές εκλογές, είπε: «Μακάρι το πρόβλημα της αυτοδιοίκησης να ήταν ο εκλογικός νόμος. Συζητάμε για τον εκλογικό νόμο λες και έχουμε λύσει όλα τα άλλα προβλήματα κι αυτό είναι παγίδα κατά τη γνώμη μου. Εγώ έχω εκλεγεί με τον Πειραιά νικητή τρεις φορές δήμαρχος στον Πειραιά με τρεις διαφορετικούς νόμους. Δεν είναι το μείζον πρόβλημα της αυτοδιοίκησης αυτό, καταλαβαίνω τους λόγους που το κάνει η κυβέρνηση. Ναι, βοηθάει στο να μειώσουμε την αποχή».

«Δεν πιστεύω ότι θα αποτελέσει πρόβλημα ο νέος εκλογικός νόμος, θα λύσει αρκετά προβλήματα, ψάχνω να δω αν θα δημιουργήσει κάποια άλλα. Ο δήμαρχος Αθηναίων έχει τη δική του άποψη, τη σέβομαι, αναφέρθηκε στο παράδειγμα της Αθήνας ότι δεν μπορεί να επαναληφθεί αυτό που έγινε στην Αθήνα με τον νέο εκλογικό νόμο, πιθανόν από εκεί και πέρα μπορεί να αντιπαραθέσει κάποιος "πρέπει να βγαίνει κάποιος δήμαρχος με 13-14%;", είναι μεγάλη συζήτηση. Έχει ένα δίκιο ο κ. Δούκας για ορισμένα ζητήματα, αλλά εγώ αυτό που θέλω να αναδείξω είναι ότι αυτό είναι το μικρότερο πρόβλημα, γιατί το νομοσχέδιο της κυβέρνησης δεν αλλάζει τον εκλογικό νόμο μόνο, αλλάζει μια σειρά ζητημάτων τα οποία είναι πολύ πιο κρίσιμα για την αυτοδιοίκηση, όπως αυτό που λέμε κώδικας για την αυτοδιοίκηση, δηλαδή ο τρόπος που λειτουργεί η αυτοδιοίκηση. Ότι έχουμε νόμους και βασιλικά διατάγματα από το 1950 που διέπουν τη νομοθεσία, ότι έχουμε πολλές εκατοντάδες νόμων, ότι έχουμε πάρα πολλούς συναινετικούς μηχανισμούς, έχουμε πάρα πολλές επικαλύψεις αρμοδιοτήτων, αυτό που ακούτε σε κάθε βροχή, χιονόπτωση, πυρκαγιά "όχι ο δήμος η περιφέρεια, όχι η περιφέρεια η κυβέρνηση", αυτό το αλαλούμ. Αυτά πρέπει να λυθούν και να ενισχυθεί η αυτοδιοίκηση με αυτά τα δισεκατομμύρια που της οφείλονται. Δεν τα ζητάμε, μας οφείλονται τα χρήματα αυτά όπως και προσωπικό για να κάνουμε τη δουλειά μας. Από εκεί και πέρα οι καλοί δήμαρχοι με οποιονδήποτε εκλογικό νόμο θα εκλεγούν», πρόσθεσε.

«Η αυτοδιοίκηση δεν μπορεί να προχωρήσει με αυτά τα οικονομικά δεδομένα και με αυτό το προσωπικό αριθμητικά κυρίως, πρέπει να επανέλθουμε στα προ μνημονίων δεδομένα, εφόσον η κυβέρνηση έχει πλεονάσματα και σωστά επιστρέφει ένα ποσοστό και ούτω καθεξής. Άρα πρέπει και στην αυτοδιοίκηση να επιστρέψουμε σε μια έστω προ μνημονιακή εποχή ή έστω σταδιακά και όχι να ζητάμε και να ακούμε θα πάρετε μισή ή μια δόση ΚΑΠ, που είναι σταγόνα στον ωκεανό ή ψύλλος στα άχυρα», επισήμανε.

«Πριν 15-20 χρόνια ο δήμαρχος Πειραιά είχε περίπου 3.500 άτομα προσωπικό μαζί με τα νομικά πρόσωπα, τώρα είμαστε στα 2.100. Θα μου είπε χρειαζόντουσαν 3.500 άτομα; Όχι, για να είμαι ειλικρινής, υπήρξαν κατά το παρελθόν υπερβολές και από δημάρχους και σε προσλήψεις και μια αδιαφάνεια στα οικονομικά, ωστόσο προχωράμε και δεν μπορούμε να επικαλούμαστε αυτά τα δεδομένα τα προ τριάντα ετών και να προχωράμε με αυτά. Άλλαξε η αυτοδιοίκηση, οι δήμαρχοι οι περισσότεροι είναι νέοι άνθρωποι με διάθεση να κάνουν δουλειά, έχουν πάρα πολλές αρμοδιότητες και κρίσιμους τομείς και πρέπει να στηριχτούν. Τα χρήματα είναι θεσπισμένα συνταγματικά, τα χρήματα της αυτοδιοίκησης, κόπηκαν επί μνημονίων, είναι περίπου 6 δισ. που δεν δίνονται στην αυτοδιοίκηση. Εμείς δεν λέμε να επανέλθουμε κατευθείαν εκεί, γιατί ξέρουμε ότι αυτό δεν είναι εφικτό, αλλά μπορούμε σταδιακά να φτάσουμε σε μεγαλύτερα νούμερα ώστε να μπορέσουμε να κλείνουμε προϋπολογισμό και να παράξουμε κάτι. Οι περισσότεροι δήμαρχοι είμαστε στο κόκκινο, για να βγούνε αυξάνουν δημοτικά τέλη. Δηλαδή από τη μια η κυβέρνηση διευκολύνει τους πολίτες με μείωση φόρου και από την άλλη οι δήμοι θα αναγκαστούν -όλοι σας το λέω εγώ- να αυξήσουν δημοτικά τέλη για να βγούνε. Δεν υπάρχει περίπτωση να κλείσει προϋπολογισμό κανείς το 2026 με αυτά τα δεδομένα όπως δυσκολευτήκαμε και το 2025 και πολλοί δήμοι έκλεισαν προϋπολογισμό τον Μάρτιο ή τον Απρίλιο», συμπλήρωσε.

Ερωτηθείς αν προαναγγέλλει αύξηση δημοτικών τελών, απάντησε: «Εγώ το είπα ευθαρσώς τον περασμένο Οκτώβριο, όταν κρατήσαμε σταθερά τα τέλη, ότι θα είναι επιτυχία το ’25, όπως ήταν και το ’24, θα είναι επιτυχία για το ‘26 να μην αυξήσουμε».

Τι προβλέπει ο νέος κώδικας για την τοπική αυτοδιοίκηση

Σημαντικές είναι οι προωθούμενες αλλαγές για τον τρόπο ανάδειξης των δημοτικών και περιφερειακών Αρχών. Η πρόταση του ΥΠ.ΕΣ. είναι οι δημοτικές και οι περιφερειακές εκλογές να διεξάγονται σε έναν γύρο την τελευταία Κυριακή του Νοεμβρίου, κάθε πέντε χρόνια. Σε αυτό το πλαίσιο, οι επόμενες δημοτικές και περιφερειακές εκλογές θα γίνουν στις 26 Νοεμβρίου 2028, ενώ έχει κλειδώσει το ποσοστό 40% για την ανάδειξη του νικητή των αυτοδιοικητικών εκλογών. Οποιος επιθυμεί θα μπορεί να ασκήσει το εκλογικό του δικαίωμα για εκλογή δημάρχου, περιφερειάρχη, δημοτικών και περιφερειακών συμβούλων με ηλεκτρονική ψήφο, δίχως να χρειαστεί να μετακινηθεί από το σπίτι του. Οι συνδυασμοί μπορούν να έχουν επιπλέον 15% υποψηφίων εφόσον αυτοί είναι ηλικίας έως 30 ετών, προκειμένου να αυξηθεί η συμμετοχή των νέων στην Αυτοδιοίκηση. Ανάλογα με το μέγεθος του δήμου ή της περιφέρειας, 1 έως 3 δημοτικοί/περιφερειακοί σύμβουλοι θα εκλέγονται άνευ σταυρού προτίμησης, στο πρότυπο του ψηφοδελτίου Επικρατείας στις βουλευτικές εκλογές.

Σημαντικές είναι και οι ρυθμίσεις για την ανακατανομή και το ξεκαθάρισμα των αρμοδιοτήτων μεταξύ των τριών επιπέδων του κράτους. Συγκεκριμένα, εξορθολογίζεται το πλαίσιο των αρμοδιότητων της Αυτοδιοίκησης και ξεκαθαρίζονται αλληλοεπικαλύψεις μεταξύ κεντρικού κράτους, περιφερειών και δήμων. Σε αυτό το πλαίσιο, δίνονται εργαλεία και λύσεις για την άσκηση των αρμοδιοτήτων απ' όλους τους δήμους και τις περιφέρειες ανεξαρτήτως πληθυσμού, ώστε όλοι οι κάτοικοι να έχουν την ίδια πρόσβαση σε υπηρεσίες. Το σημαντικότερο σκέλος είναι ότι καταγράφονται για πρώτη φορά ρητά όλες οι αρμοδιότητες των δήμων και των περιφερειών, συγκεντρωμένες σε ένα νομοθετικό κείμενο, ώστε να είναι σαφές «ποιος κάνει τι» και να εκλείψουν τα φαινόμενα διάχυσης ευθυνών.

Ακόμα, το ΥΠ.ΕΣ. προωθεί την εφαρμογή ενός δυναμικού προγράμματος χρηματοδότησης των λειτουργικών και επενδυτικών αναγκών των δήμων και των περιφερειών, το οποίο θα συνδέεται με την πορεία της εθνικής οικονομίας. Με τον νέο Κώδικα απλοποιείται, επίσης, το καθεστώς των δημοτικών τελών, καθώς συγχωνεύεται ο δημοτικός φόρος και το Τέλος Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ), ούτως ώστε να διαφαλίζεται η εισπραξιμότητα και παράλληλα ο κάθε δημότης να γνωρίζει τι οφείλει σε κάθε δήμο και για ποιον λόγο.

Αξιοσημείωτη πρόβλεψη είναι πως οι δήμοι θα μπορούν αποκλειστικά για θέματα αρμοδιότητάς τους να προκηρύσσουν ηλεκτρονικά δημοψηφίσματα, όπου δικαίωμα ψήφου θα έχουν οι δημότες τους. Για παράδειγμα, ένα οικόπεδο ιδιοκτησίας του δήμου να γίνει πολιτιστικό κέντρο ή πάρκο; Ακόμα, οι συνεδριάσεις των δημοτικών και περιφερειακών συμβουλίων θα μεταδίδονται υποχρεωτικά διαδικτυακά και τα πρακτικά τους θα είναι διαθέσιμα στην ιστοσελίδα κάθε δήμου για ενημέρωση κάθε ενδιαφερομένου, ενώ κάθε δήμος με πληθυσμό άνω των 20.000 κατοίκων (όπως και νησιωτικός δήμος άνω των 5.000 κατοίκων) και κάθε περιφέρεια θα έχει υποχρεωτικά τον Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης, πρόσωπο εγνωσμένου κύρους, στο οποίο θα μπορούν να απευθύνονται πολίτες και επιχειρήσεις όταν αντιμετωπίζουν πρόβλημα. Με τον νέο Κώδικα ο έλεγχος της νομιμότητας των πράξεων των δήμων και των περιφερειών που προβλέπει το Σύνταγμα θα διεξάγεται από επτά αυτοτελείς υπηρεσίες εποπτείας, των οποίων θα προΐστανται υψηλών προσόντων στελέχη, που θα επιλέγονται από το ΑΣΕΠ, και θα καταγράφονται όλα σε ειδικό σύστημα, στο οποίο θα παρακολουθείται η εξέλιξη όλων των ελέγχων. Συντονιστικό και εποπτικό ρόλο θα έχει ο γενικός επόπτης νομιμότητας, επίσης υψηλών προσόντων στέλεχος και επιλεγόμενος από το ΑΣΕΠ, στον οποίο θα υπάγεται ειδικό τμήμα, με αποκλειστικό αντικείμενο την υποδοχή καταγγελιών πολιτών και τη διερεύνησή τους.

Το ίδιο πλαίσιο, βάσει του σχεδιασμού, απλοποιείται, γίνεται πιο αποτελεσματικός και πιο δίκαιος ο πειθαρχικός έλεγχος των αιρετών, οι πειθαρχικές ποινές των οποίων θα επιβάλλονται από ένα συμβούλιο με συμμετοχή δικαστών. Τέλος, οι καλύτεροι ανά κατηγορία σε επιδόσεις δήμοι και περιφέρειες θα επιβραβεύονται ηθικά και υλικά.