Σε μια εποχή όπου επικρατούν εκρηκτικές εξελίξεις στην τεχνολογία, η επιστημονική κοινότητα ανακαλύπτει νέους ορίζοντες και ο ψηφιακός πολιτισμός διαμορφώνει νέες συνθήκες πραγματικότητας, παρακολουθούμε με θαυμασμό τις επαναστατικές εφευρέσεις που επιδιώκουν να αλλάξουν τον τρόπο ζωής μας προς το καλύτερο. Η σκιά της κλιματικής αλλαγής, σαν μια διαρκής απειλή, παραμένει εδώ, ωθώντας μας να αντιδράσουμε άμεσα και να αναζητήσουμε λύσεις που ξεπερνούν τα όρια της καθιερωμένης σκέψης. Κι εδώ είναι που έρχεται η τεχνογνωσία και η συντονισμένη δράση του Ιδρύματος Vodafone με το Oceanus Lab του Πανεπιστημίου Πατρών να αναδυθεί ως φωτεινός φάρος αισιοδοξίας και ελπίδας για ένα καλύτερο μέλλον, βάζοντας πλώρη για μια φιλόδοξη αποστολή, που στόχο έχει να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη για τη σημασία της Ποσειδωνίας και έπειτα να εκκινήσει ενέργειες για την προστασία της. Μόνο στην Ελλάδα, η συνολική έκταση της Ποσειδωνίας εκτιμάται ότι παράγει περίπου 65 χιλιάδες τόνους οξυγόνο την ημέρα και απορροφά περίπου 200 χιλιάδες τόνους άνθρακα τον χρόνο, καθιστώντας την έναν από τους σημαντικότερους πνεύμονες της Μεσογείου, ενώ, σύμφωνα με εκτιμήσεις, η οικονομική αξία των οικοσυστημικών υπηρεσιών της ανέρχεται στα €172 το m2, που για το σύνολο του ελληνικού χώρου μεταφράζεται σε περίπου 470 δισ. ευρώ/χρόνο. Γι’ αυτόν τον λόγο και η διαφύλαξη αυτού του ευάλωτου υποθαλάσσιου περιβάλλοντος είναι άκρως ζωτικής σημασίας.

Το ταξίδι για την προστασία της, μέσα από τη βοήθεια της τεχνολογίας και της τεχνογνωσίας που διαθέτει το Ίδρυμα Vodafone, ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2023 σε συνεργασία με το Εργαστήριο Θαλάσσιας Γεωλογίας & Φυσικής Ωκεανογραφίας (Oceanus Lab) του Πανεπιστημίου Πατρών και υπό την επιστημονική καθοδήγηση του κ. Γιώργου Παπαθεοδώρου (καθηγητής Περιβαλλοντικής και Γεωλογικής Ωκεανογραφίας), με τη χαρτογράφηση της Ποσειδωνίας να καταγράφεται πρώτα στα νησιά της Σύρου, της Πάρου & Αντιπάρου.

Μόνο στην Ελλάδα, η συνολική έκταση της Ποσειδωνίας εκτιμάται ότι παράγει περίπου 65 χιλιάδες τόνους οξυγόνο την ημέρα και απορροφά περίπου 200 χιλιάδες τόνους άνθρακα τον χρόνο

Σημαντικά ευρήματα από τη φιλόδοξη αποστολή του Ιδρύματος Vodafone έχουν ήδη αναδειχθεί, ενώ ο προσδιορισμός των στρατηγικών περιοχών στο Αιγαίο Πέλαγος είναι η πρώτη σειρά ερευνών, με στόχο να παρέχει τα εργαλεία για ασφαλή εκτίμηση της έκτασης της Ποσειδωνίας στον ελληνικό χώρο. Χαρτογραφήθηκαν λιβάδια Ποσειδωνίας στις περιοχές της Πάρου, της Αντιπάρου και της Σύρου. Με τη χρήση εξελιγμένων ηχοβολιστικών και ρομποτικών συστημάτων, καθώς και υποβρύχιων, τηλεκατευθυνόμενων οχημάτων, ερευνήθηκαν και αποτυπώθηκαν περισσότερα από 215 τετραγωνικά χιλιόμετρα βυθού. Παράλληλα, μέσω 88 υποθαλάσσιων κινηματογραφικών λήψεων πυθμένα, συνολικής διάρκειας σχεδόν 30 ωρών, αποκαλύφθηκε η πολυμορφία των λιβαδιών Ποσειδωνίας. Ανάμεσα στα ευρήματα των αποστολών αναδείχθηκαν το ύψος των φυλλωμάτων, ο τύπος του βυθού, καθώς και το πάχος του ιζήματος στις περιοχές αυτές.

Ταυτόχρονα, εντοπίστηκαν και αποτυπώθηκαν σημάδια αλλοίωσης και υποβάθμισης σε διάφορες περιοχές, αποδεικνύοντας την επιρροή των ανθρωπογενών παρεμβάσεων, καθώς τα λιβάδια της Ποσειδωνίας απειλούνται από διάφορους παράγοντες, όπως, ενδεικτικά, η ρύπανση των υδάτων, η υπεραλίευση και η αγκυροβόληση σκαφών, ενώ η επέκταση του ίδιου του φυτού, σε περίπτωση υποβάθμισης-αποψίλωσής του, απαιτεί περίπου έναν αιώνα για να φτάσει το ένα μέτρο. Κι αυτή είναι μόνο η αρχή μιας σειράς δράσεων, που συμπεριλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, εκστρατείες ευαισθητοποίησης, καθώς και τη δημιουργία της ψηφιακής πλατφόρμας «Citizen Science», στόχος της οποίας θα είναι η ζωντανή ενημέρωση και η ενεργή συμμετοχή του κοινού μέσω του δικτύου της Vodafone. Επόμενοι σταθμοί του Vodafone Posidonia; Tα νησιά της Μυκόνου και της Δήλου!

*Δημοσιεύθηκε στα «Παραπολιτικά»