Συμφωνία-εξπρές ανακοίνωσαν ο Πέδρο Σάντσεθ, υπηρεσιακός πρωθυπουργός της Ισπανίας και ηγέτης των Σοσιαλιστών (PSOE) και ο επικεφαλής των Podemos, Πάμπλο Ιγκλέσιας, μόλις δύο μέρες μετά τις πρόωρες εκλογές, από τις οποίες δεν προέκυψε σαφή κοινοβουλευτική πλειοψηφία.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η συμφωνία ανακοινώθηκε μετά από συνάντηση που κράτησε μόλις μία ώρα. Σημειώνεται ότι μετά τις εκλογές του Απριλίου, οι δύο ηγέτες είχαν περάσει πάνω από τρεις μήνες να συζητούν το πώς θα μοιράσουν τα υπουργεία για να σχηματίσουν κυβέρνηση. Τελικά, διαφώνησαν και η χώρα πήγε στις εκλογές της περασμένης Κυριακής.

Η εξέλιξη δημιούργησε μεν ανακούφιση στις Βρυξέλλες και στις αγορές, όμως τα πράγματα δεν είναι εύκολα. Τον Απρίλιο οι δύο πολιτικοί «κλώτσησαν» -ο καθένας για τους λόγους του- τη συμφωνία, η οποία θα περνούσε με ευκολία από τη Βουλή. Τότε τα «κουκιά» έβγαιναν χωρίς την άμεση στήριξη των κομμάτων της Καταλονίας.

Σήμερα οι δύο πολιτικοί είναι αποδυναμωμένοι. Οι Σοσιαλιστές έχασαν έδρες και έμειναν στις 120 (είχαν 123). Οι Podemos κατρακύλησαν στην τέταρτη θέση με 35 έδρες (είχαν 42).

Η απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή της Ισπανίας είναι οι 176 έδρες, ωστόσο, το σύστημα παροχής ψήφου εμπιστοσύνης προβλέπει δύο ψηφοφορίες. Στην πρώτη απαιτείται το 176, αλλά στη δεύτερη χρειάζεται απλώς πλειοψηφία επί των παρόντων. Αυτό με λίγα λόγια σημαίνει ότι αν ένα ή περισσότερα κόμματα αποφασίσουν απλά να μην είναι στην Ολομέλεια, τότε αρκεί τα «ναι» να είναι περισσότερα από τα «όχι». 


Τον Απρίλιο τα δύο κόμματα άθροιζαν 165 έδρες και είχαν εξασφαλίσει τη στήριξη μικρότερων κομμάτων (και την αποχή άλλων), ώστε να σχηματιστεί κυβέρνηση, χωρίς μάλιστα να υπογράψουν «γραμμάτια» στους Καταλανούς που θέλουν την ανεξαρτησία.

Τώρα τα πράγματα δυσκολεύουν, δεδομένου ότι ο κυριότερος τρόπος να ψηφιστεί η κυβέρνηση συνασπισμού είναι να επιλέξουν την αποχή οι ρεπουμπλικάνοι αριστεροί της Καταλονίας (ERC) που έχουν 15 έδρες.

Τον Απρίλιο το ERC είχε συμφωνήσει και είχε αποχωρήσει στη δεύτερη ψηφοφορία. Όμως από τον Απρίλιο κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι της πολιτικής ζωής της Καταλονίας. Κατ' αρχάς ήρθαν οι ποινές του Ανώτατου Δικαστηρίου της Ισπανίας για τους καταλανούς πολιτικούς που διοργάνωσαν το δημοψήφισμα του 2017. Η μεγαλύτερη «καμπάνα» έπεσε στον άλλοτε αρχηγό του ERC, Οριόλ Χουνκέρας.

Στη συνέχεια, ο ίδιος ο Σάντσεθ έκανε σκληρές δηλώσεις κατά της Βαρκελώνης, δυναμιτίζοντας ουσιαστικά το κλίμα. Είναι λοιπόν σαφώς πιο δύσκολο το ERC να διευκολύνει το σχηματισμό κυβέρνησης. Ή τουλάχιστον να απουσιάσει από την Ολομέλεια χωρίς να έχουν υπάρξει ανταλλάγματα.

Στο στρατόπεδο της κεντροδεξιάς, δεν φαίνεται να υπάρχει καμία διάθεση άρσης του αδιεξόδου. Το Λαϊκό Κόμμα (ΡΡ) με τις 88 έδρες δεν έχει λόγο να επιλέξει την αποχή. Οι Ciudadanos που καταποντίστηκαν και έμειναν με 10 έδρες (τώρα ψάχνουν και για νέο αρχηγό) είπαν ήδη «όχι», τασσόμενοι υπέρ «μεγάλου συνασπισμού» στα πρότυπα της Γερμανίας. Το ακροδεξιό VOX που είναι πλέον η τρίτη πολιτική δύναμη μίλησε για «κυβέρνηση τύπου Μαδούρο».

Προς το παρόν, τα επιτελεία των δύο φιλόδοξων κυβερνητικών εταίρων προσπαθούν να ξεχάσουν τις εκατέρωθεν αρνητικές τοποθετήσεις που έκαναν τους περασμένους μήνες και ξεκινούν τις «ζυμώσεις», ώστε να βρουν τα «κουκιά» στη Βουλή. Στη μάχη, προφανώς, έχουν πέσει οι πλέον μετριοπαθείς των δύο κομμάτων, αυτοί που διατηρούν γέφυρες επικοινωνίας με άλλα κόμματα. 

Οι επόμενες εβδομάδες θα είναι κρίσιμες.