Στραμμένα στο τουρκικό «Oruc Reis» τα βλέμματα Αθήνας και Λευκωσίας - Τα δύο σενάρια
Στραμμένα στο τουρκικό «Oruc Reis» βρίσκονται τα βλέμματα Αθήνας και Λευκωσίας
Το γεωτρύπανο Oruc Reis παραμένει εδώ και μέρες αγκυροβολημένο στην Αττάλεια τη στιγμή που ο ελληνικός στόλος βρίσκεται σε πλήρη ανάπτυξη στο Αιγαίο, παρακολουθώντας στενά τις κινήσεις της Τουρκίας και είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει κάθε περιστατικό και να γίνει ασπίδα για το Καστελόριζο. Κυρίως είναι έτοιμος να αποτρέψει οποιαδήποτε επιχείρηση παραβίασης κυριαρχικών δικαιωμάτων, σύμφωνα με πηγές του ΥΠΕΘΑ.
Πληροφορίες από τη γείτονα χώρα ήθελαν το γεωτρύπανο να αποπλέει, την Παρασκευή, με προορισμό την περιοχή του Καστελόριζου και την ελληνική υφαλοκρηπίδα που έχει δεσμεύσει η Τουρκία με την παράνομη Navtex.
Κι αυτό γιατί πόνταραν ότι ο Ερντογάν θα κάνει την κίνηση την ημέρα που συμπίπτει με δύο επετείους. Την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης το 1923 και την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα το 1974.
Και οι δύο ημερομηνίες έχουν πολύ συγκεκριμένο συμβολισμό. Αφενός ο Τούρκος πρόεδρος θέλει να καταδείξει την αναθεωρητική στρατηγική του και να διατρανώσει τα επεκτατικά του σχέδια στην ευρύτερη περιοχή. Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος που η Τουρκία αμφισβητεί τα τελευταία χρόνια τη Συνθήκη της Λωζάνης.
Αφετέρου η αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα προήλθε από την κατάρρευση της χούντας κάτω από το βάρος των όσων προηγήθηκαν μεταξύ των οποίων η τουρκική εισβολή και κατοχή της Βόρειας Κύπρου.
Βεβαίως, ακόμα και αν δοθεί εντολή στο Oruc Reis να αποπλεύσει από Αττάλεια με κατεύθυνση την περιοχή που δεσμεύει η τουρκική Navtex μεταξύ Κρήτης, Ρόδου και Καστελόριζου, το τουρκικό γεωτρύπανο μένει να φανεί τι θα κάνει.
Δύο είναι τα βασικά σενάρια τα οποία επεξεργάζεται και το ελληνικό «Πεντάγωνο».
Το πρώτο σενάριο
Το πρώτο σενάριο: Το «Oruc Reis» αποπλέει από την Αττάλεια και κινείται με στόχο να μπει στην ελληνική υφαλοκρηπίδα. Συνοδεύεται μόνο από τα βοηθητικά σκάφη («Αttaman» και «Cengis Han») και όχι από τουρκικά πολεμικά. Σ’ αυτή την περίπτωση η παρουσία των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων στην περιοχή θα είναι αισθητή αλλά δεν θα επιδιωχθεί κλιμάκωση.
Άμεσα, σύμφωνα με πληροφορίες, θα παρακολουθείται όλη η πορεία του τουρκικού σκάφους – και κυρίως αν επιχειρήσει να απλώσει καλώδια – με κάθε μέσο που διαθέτουν οι Ενοπλες Δυνάμεις (ηλεκτρονικά, με αεροσκάφη). Θα σπεύσει ταχύτατα ελληνική φρεγάτα στην περιοχή με στόχο να εμποδίσει την είσοδο του «Οruc Reis» στην ελληνική υφαλοκρηπίδα και θα ζητήσει από το τουρκικό σκάφος να απομακρυνθεί. Κάτι ανάλογο είχε συμβεί τον Οκτώβριο του 2018.
Τότε οι Τούρκοι είχαν εκδώσει Navtex και είχαν στείλει το «Barbaros» για έρευνες νότια του Καστελλορίζου, ξανά εντός ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Στην περιοχή έφτασε η ελληνική φρεγάτα «Νικηφόρος Φωκάς» και ζήτησε από το «Βarbaros» να αποχωρήσει από το σημείο, προτού εισέλθει στην ελληνική υφαλοκρηπίδα. Το τουρκικό σκάφος αποχώρησε μετά τη δυναμική ελληνική αντίδραση χωρίς να προχωρήσει σε άλλες επιθετικές ενέργειες.
Το δεύτερο σενάριο
Το δεύτερο σενάριο: Το «Oruc Reis» κατευθύνεται στην ελληνική υφαλοκρηπίδα, επιχειρεί να απλώσει καλώδια και συνοδεύεται και από τουρκικά πολεμικά πλοία. Η παρουσία των Ενόπλων Δυνάμεων θα είναι ενισχυμένη προκειμένου η Άγκυρα να λάβει άμεσα το μήνυμα ότι η Ελλάδα δεν θα επιτρέψει παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της.
Θα σπεύσουν στο σημείο όχι μόνο μία φρεγάτα, αλλά πολλά από τα πλοία του Ελληνικού Στόλου (φρεγάτες, κανονιοφόροι, υποβρύχια, τορπιλάκατοι) που βρίσκονται αυτή την περίοδο στην περιοχή του Νότιου Αιγαίου και των Δωδεκανήσων στο πλαίσιο της αποστολής επιτήρησης των μεταναστευτικών ροών. Αναμένεται να χρησιμοποιηθούν δε και κάποια από τα πολεμικά πλοία που είναι μονίμως «αγκιστρωμένα» σε ακριτικά νησιά.
Πλωτό φράγμα
Σημειώνεται ότι από τις αρχές του χρόνου βρίσκονται συνεχώς εν πλω περί τα 15 πλοία στο Αιγαίο. Και προβλέπεται να αναλάβουν αποστολές αποτροπής της τουρκικής πρόκλησης.
Το σενάριο αντίδρασης προβλέπει επίσης υποστήριξη και από την Αεροπορία, ενώ είναι πολύ πιθανόν να αξιοποιηθούν και μονάδες του ΠΝ που βρίσκονται στη Κρήτη.
Ουσιαστικά θα επιχειρηθεί να στηθεί ένα πλωτό «φράγμα» από πολλές μονάδες του Πολεμικού Ναυτικού. Στόχος θα είναι να καταδειχθεί με εμφατικό τρόπο στην Τουρκία ότι οι Ενοπλες Δυνάμεις έχουν εντολή να αποτρέψουν άμεσα σεισμική έρευνα σε περιοχή εντός ελληνικής κυριαρχίας.
Και σ’ αυτή την περίπτωση θα ζητηθεί από τουρκικό ερευνητικό σκάφος να απομακρυνθεί. Η απελευθέρωση των κανόνων στρατιωτικής εμπλοκής προβλέπονται για την περίπτωση που η Τουρκία είναι αποφασισμένη να κλιμακώσει την πρόκληση.
Το τουρκικό φλερτ με το θερμό επεισόδιο
Ενώ το Oruc Reis παραμένει προς ώρας αγκυροβολημένο στο λιμάνι της Αττάλειας, ο τουρκικός τύπος τις τελευταίες μέρες μιλά για ανάπτυξη τουρκικών πολεμικών πλοίων στην Ανατολική Μεσόγειο επιμένοντας στις προκλήσεις για την υφαλοκρηπίδα και το Καστελόριζο.
Σύμφωνα με αυτά τα δημοσιεύματα 15 τουρκικά πολεμικά πλοία, drones και μαχητικά F16 βρίσκονται στην ανατολική Μεσόγειο για να συνδράμουν στρατιωτικά το τουρκικό ερευνητικό Oruc Reis.
Σε κάθε περίπτωση πάντως η Τουρκία κάνει έναν πόλεμο νεύρων και φλερτάρει ανοιχτά με το θερμό επεισόδιο. Μένει να αποδειχτεί αν ο Ταγίπ Ερντογάν θέλει να το προκαλέσει πραγματικά ή αν οι απειλές της αποτελούν μέρος ενός ευρύτερου διαπραγματευτικού-διπλωματικού σχεδίου.
Κάνει ότι λέει
Η Ελλάδα είναι σε ετοιμότητα για παν ενδεχόμενο, τα μηνύματα του πρωθυπουργού μετά τις συναντήσεις του με τους πολιτικούς αρχηγούς είναι πως όλα τελούν υπό έλεγχο.
Ωστόσο τα πράγματα βρίσκονται στα χέρια του Ερντογάν και ουδείς μπορεί να ξέρει μέχρι που μπορεί να το φτάσει ο Τούρκος πρόεδρος.
Το βέβαιο είναι πάντως ότι μέχρι στιγμής οι Τούρκοι έχουν δείξει πως «η Τουρκία κάνει ότι λέει» και, πως εννοεί κάθε τι που λέει.
Θα αποφευχθεί, τείνει προς αποκλιμάκωση
Πάντως αξίζει να σημειωθεί ότι εν αναμονή των επόμενων βημάτων του Ερντογάν μετά το χθεσινό σόου στην Αγια-Σοφιά, ο σύμβουλος του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για θέματα Εθνικής Ασφαλείας, Αλέξανδρος Διακόπουλος εκτίμησε ότι η κατάσταση με την Τουρκία τείνει προς αποκλιμάκωση και πως θα αποφευχθεί τυχόν θερμό προσθέτοντας όμως πως η Ελλάδα δεν εφησυχάζει.
«Όσο είναι σε ισχύ η Navtex και όσο τα τουρκικά πλοία δεν έχουν επιστρέψει στις βάσεις τους σαφώς και είμαστε σε επιφυλακή» σημείωσε χαρακτηριστικά ο κ. Διακόπουλος μιλώντας στον Σκάι και πρόσθεσε:
«Δεν προβλέπω εγώ προσωπικά, ούτε κλιμάκωση ούτε κάτι χειρότερο [..] Τείνει προς αποκλιμάκωση η κατάσταση. Δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι πάει να κλιμακωθεί. Όσο θα βρίσκεται ο τουρκικός στόλος είτε σε ετοιμότητα, είτε στο Αιγαίο, εμείς θα είμαστε παρόντες».
Το λέω από το 2019
«Από το 2019 λέω ότι δεν πρόκειται να γίνει θερμό επεισόδιο. Η Ελλάδα είναι μια χώρα δυνατή, είναι μια χώρα της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, είναι μια χώρα με δυνατές σχέσεις και συμμαχίες στο διεθνές επίπεδο, είναι μια χώρα που παρ’ όλη τη δεκαετή κρίση διατηρεί μια ισχυρή αποτρεπτική δύναμη και προσωπικό με φρόνημα και ικανότητες στις ένοπλες δυνάμεις. Δεν είναι εύκολο να της κάνεις bullying και να πετύχεις», τόνισε ο σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας του πρωθυπουργού.
Το γεωτρύπανο Oruc Reis παραμένει εδώ και μέρες αγκυροβολημένο στην Αττάλεια τη στιγμή που ο ελληνικός στόλος βρίσκεται σε πλήρη ανάπτυξη στο Αιγαίο, παρακολουθώντας στενά τις κινήσεις της Τουρκίας και είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει κάθε περιστατικό και να γίνει ασπίδα για το Καστελόριζο. Κυρίως είναι έτοιμος να αποτρέψει οποιαδήποτε επιχείρηση παραβίασης κυριαρχικών δικαιωμάτων, σύμφωνα με πηγές του ΥΠΕΘΑ.
Πληροφορίες από τη γείτονα χώρα ήθελαν το γεωτρύπανο να αποπλέει, την Παρασκευή, με προορισμό την περιοχή του Καστελόριζου και την ελληνική υφαλοκρηπίδα που έχει δεσμεύσει η Τουρκία με την παράνομη Navtex.
Κι αυτό γιατί πόνταραν ότι ο Ερντογάν θα κάνει την κίνηση την ημέρα που συμπίπτει με δύο επετείους. Την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης το 1923 και την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα το 1974.
Και οι δύο ημερομηνίες έχουν πολύ συγκεκριμένο συμβολισμό. Αφενός ο Τούρκος πρόεδρος θέλει να καταδείξει την αναθεωρητική στρατηγική του και να διατρανώσει τα επεκτατικά του σχέδια στην ευρύτερη περιοχή. Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος που η Τουρκία αμφισβητεί τα τελευταία χρόνια τη Συνθήκη της Λωζάνης.
Αφετέρου η αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα προήλθε από την κατάρρευση της χούντας κάτω από το βάρος των όσων προηγήθηκαν μεταξύ των οποίων η τουρκική εισβολή και κατοχή της Βόρειας Κύπρου.
Βεβαίως, ακόμα και αν δοθεί εντολή στο Oruc Reis να αποπλεύσει από Αττάλεια με κατεύθυνση την περιοχή που δεσμεύει η τουρκική Navtex μεταξύ Κρήτης, Ρόδου και Καστελόριζου, το τουρκικό γεωτρύπανο μένει να φανεί τι θα κάνει.
Δύο είναι τα βασικά σενάρια τα οποία επεξεργάζεται και το ελληνικό «Πεντάγωνο».
Το πρώτο σενάριο
Το πρώτο σενάριο: Το «Oruc Reis» αποπλέει από την Αττάλεια και κινείται με στόχο να μπει στην ελληνική υφαλοκρηπίδα. Συνοδεύεται μόνο από τα βοηθητικά σκάφη («Αttaman» και «Cengis Han») και όχι από τουρκικά πολεμικά. Σ’ αυτή την περίπτωση η παρουσία των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων στην περιοχή θα είναι αισθητή αλλά δεν θα επιδιωχθεί κλιμάκωση.
Άμεσα, σύμφωνα με πληροφορίες, θα παρακολουθείται όλη η πορεία του τουρκικού σκάφους – και κυρίως αν επιχειρήσει να απλώσει καλώδια – με κάθε μέσο που διαθέτουν οι Ενοπλες Δυνάμεις (ηλεκτρονικά, με αεροσκάφη). Θα σπεύσει ταχύτατα ελληνική φρεγάτα στην περιοχή με στόχο να εμποδίσει την είσοδο του «Οruc Reis» στην ελληνική υφαλοκρηπίδα και θα ζητήσει από το τουρκικό σκάφος να απομακρυνθεί. Κάτι ανάλογο είχε συμβεί τον Οκτώβριο του 2018.
Τότε οι Τούρκοι είχαν εκδώσει Navtex και είχαν στείλει το «Barbaros» για έρευνες νότια του Καστελλορίζου, ξανά εντός ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Στην περιοχή έφτασε η ελληνική φρεγάτα «Νικηφόρος Φωκάς» και ζήτησε από το «Βarbaros» να αποχωρήσει από το σημείο, προτού εισέλθει στην ελληνική υφαλοκρηπίδα. Το τουρκικό σκάφος αποχώρησε μετά τη δυναμική ελληνική αντίδραση χωρίς να προχωρήσει σε άλλες επιθετικές ενέργειες.
Το δεύτερο σενάριο
Το δεύτερο σενάριο: Το «Oruc Reis» κατευθύνεται στην ελληνική υφαλοκρηπίδα, επιχειρεί να απλώσει καλώδια και συνοδεύεται και από τουρκικά πολεμικά πλοία. Η παρουσία των Ενόπλων Δυνάμεων θα είναι ενισχυμένη προκειμένου η Άγκυρα να λάβει άμεσα το μήνυμα ότι η Ελλάδα δεν θα επιτρέψει παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της.
Θα σπεύσουν στο σημείο όχι μόνο μία φρεγάτα, αλλά πολλά από τα πλοία του Ελληνικού Στόλου (φρεγάτες, κανονιοφόροι, υποβρύχια, τορπιλάκατοι) που βρίσκονται αυτή την περίοδο στην περιοχή του Νότιου Αιγαίου και των Δωδεκανήσων στο πλαίσιο της αποστολής επιτήρησης των μεταναστευτικών ροών. Αναμένεται να χρησιμοποιηθούν δε και κάποια από τα πολεμικά πλοία που είναι μονίμως «αγκιστρωμένα» σε ακριτικά νησιά.
Πλωτό φράγμα
Σημειώνεται ότι από τις αρχές του χρόνου βρίσκονται συνεχώς εν πλω περί τα 15 πλοία στο Αιγαίο. Και προβλέπεται να αναλάβουν αποστολές αποτροπής της τουρκικής πρόκλησης.
Το σενάριο αντίδρασης προβλέπει επίσης υποστήριξη και από την Αεροπορία, ενώ είναι πολύ πιθανόν να αξιοποιηθούν και μονάδες του ΠΝ που βρίσκονται στη Κρήτη.
Ουσιαστικά θα επιχειρηθεί να στηθεί ένα πλωτό «φράγμα» από πολλές μονάδες του Πολεμικού Ναυτικού. Στόχος θα είναι να καταδειχθεί με εμφατικό τρόπο στην Τουρκία ότι οι Ενοπλες Δυνάμεις έχουν εντολή να αποτρέψουν άμεσα σεισμική έρευνα σε περιοχή εντός ελληνικής κυριαρχίας.
Και σ’ αυτή την περίπτωση θα ζητηθεί από τουρκικό ερευνητικό σκάφος να απομακρυνθεί. Η απελευθέρωση των κανόνων στρατιωτικής εμπλοκής προβλέπονται για την περίπτωση που η Τουρκία είναι αποφασισμένη να κλιμακώσει την πρόκληση.
Το τουρκικό φλερτ με το θερμό επεισόδιο
Ενώ το Oruc Reis παραμένει προς ώρας αγκυροβολημένο στο λιμάνι της Αττάλειας, ο τουρκικός τύπος τις τελευταίες μέρες μιλά για ανάπτυξη τουρκικών πολεμικών πλοίων στην Ανατολική Μεσόγειο επιμένοντας στις προκλήσεις για την υφαλοκρηπίδα και το Καστελόριζο.
Σύμφωνα με αυτά τα δημοσιεύματα 15 τουρκικά πολεμικά πλοία, drones και μαχητικά F16 βρίσκονται στην ανατολική Μεσόγειο για να συνδράμουν στρατιωτικά το τουρκικό ερευνητικό Oruc Reis.
Σε κάθε περίπτωση πάντως η Τουρκία κάνει έναν πόλεμο νεύρων και φλερτάρει ανοιχτά με το θερμό επεισόδιο. Μένει να αποδειχτεί αν ο Ταγίπ Ερντογάν θέλει να το προκαλέσει πραγματικά ή αν οι απειλές της αποτελούν μέρος ενός ευρύτερου διαπραγματευτικού-διπλωματικού σχεδίου.
Κάνει ότι λέει
Η Ελλάδα είναι σε ετοιμότητα για παν ενδεχόμενο, τα μηνύματα του πρωθυπουργού μετά τις συναντήσεις του με τους πολιτικούς αρχηγούς είναι πως όλα τελούν υπό έλεγχο.
Ωστόσο τα πράγματα βρίσκονται στα χέρια του Ερντογάν και ουδείς μπορεί να ξέρει μέχρι που μπορεί να το φτάσει ο Τούρκος πρόεδρος.
Το βέβαιο είναι πάντως ότι μέχρι στιγμής οι Τούρκοι έχουν δείξει πως «η Τουρκία κάνει ότι λέει» και, πως εννοεί κάθε τι που λέει.
Θα αποφευχθεί, τείνει προς αποκλιμάκωση
Πάντως αξίζει να σημειωθεί ότι εν αναμονή των επόμενων βημάτων του Ερντογάν μετά το χθεσινό σόου στην Αγια-Σοφιά, ο σύμβουλος του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για θέματα Εθνικής Ασφαλείας, Αλέξανδρος Διακόπουλος εκτίμησε ότι η κατάσταση με την Τουρκία τείνει προς αποκλιμάκωση και πως θα αποφευχθεί τυχόν θερμό προσθέτοντας όμως πως η Ελλάδα δεν εφησυχάζει.
«Όσο είναι σε ισχύ η Navtex και όσο τα τουρκικά πλοία δεν έχουν επιστρέψει στις βάσεις τους σαφώς και είμαστε σε επιφυλακή» σημείωσε χαρακτηριστικά ο κ. Διακόπουλος μιλώντας στον Σκάι και πρόσθεσε:
«Δεν προβλέπω εγώ προσωπικά, ούτε κλιμάκωση ούτε κάτι χειρότερο [..] Τείνει προς αποκλιμάκωση η κατάσταση. Δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι πάει να κλιμακωθεί. Όσο θα βρίσκεται ο τουρκικός στόλος είτε σε ετοιμότητα, είτε στο Αιγαίο, εμείς θα είμαστε παρόντες».
Το λέω από το 2019
«Από το 2019 λέω ότι δεν πρόκειται να γίνει θερμό επεισόδιο. Η Ελλάδα είναι μια χώρα δυνατή, είναι μια χώρα της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, είναι μια χώρα με δυνατές σχέσεις και συμμαχίες στο διεθνές επίπεδο, είναι μια χώρα που παρ’ όλη τη δεκαετή κρίση διατηρεί μια ισχυρή αποτρεπτική δύναμη και προσωπικό με φρόνημα και ικανότητες στις ένοπλες δυνάμεις. Δεν είναι εύκολο να της κάνεις bullying και να πετύχεις», τόνισε ο σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας του πρωθυπουργού.
