Η συνάντηση του επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίαςβρέθηκε στο επίκεντρο επικρίσεων από τουρκικής πλευράς, τόσο για τον επίσημο λόγο, ο οποίος ήταν οι «θρησκευτικές ελευθερίες» στην Τουρκία, αλλά και η παραδοχή ότι υπάρχουν ζητήματα γύρω από το θέμα αυτό, όσο και για το ότι δεν υπήρξε συνάντηση με εκπρόσωπο της τουρκικής πολιτικής ηγεσίας.
Παρόλο που η επίσημη εξήγηση και από τις δύο πλευρές ήταν ότι δεν «ταίριαξαν τα προγράμματα», η τουρκική αντίδραση μαρτυρά, σύμφωνα με αναλυτές, ότι η Αγκυρα ενοχλήθηκε ιδιαίτερα από τη συνάντηση, σε μια περίοδο κατά την οποία η Τουρκία απασχολεί τον διεθνή παράγοντα με την προκλητικότητά της. Η ενόχληση αυτή μεγεθύνεται από τη στιγμή που η τουρκική επιθετικότητα συζητήθηκε στη συνάντηση του Μάικ Πομπέο με τον Γάλλο πρόεδρο, Εμανουέλ Μακρόν, στο Παρίσι.
Το πρόσημο της επίσκεψης του Μάικ Πομπέο στο Φανάρι είναι, σύμφωνα με εκκλησιαστικές πηγές, απόλυτα θετικό, καθώς ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για τη δραστηριότητα του Οικουμενικού Πατριαρχείου και την αποστολή του σε ολόκληρο τον κόσμο, θέματα για τα οποία ο κ. Πομπέο ήταν πλήρως ενημερωμένος και άριστα κατατοπισμένος. Σύμφωνα, δε, με εκκλησιαστικές πηγές, κατά τη διάρκεια της συνάντησης, η οποία λόγω κορονοϊού έγινε αυστηρά μεταξύ Πομπέο και Βαρθολομαίου, τέθηκε και η μετατροπή του Ναού της Αγίας Σοφίας σε μουσουλμανικό τέμενος ως μείζον ζήτημα θρησκευτικής ελευθερίας, αλλά και η διασφάλιση της παρουσίας χριστιανών στη Μέση Ανατολή.
Το παρασκήνιο, το ζήτημα της Αγίας Σοφίας, η αναφορά της πόλης ως «Κωνσταντινούπολης», η ορθόδοξη σύζυγός του και η ενόχληση της Αγκυρας
Ενδεικτικά είναι όσα έγραψε στον λογαριασμό του στο Twitter, όπου ανέφερε: «Είναι τιμή μου που συναντιέμαι με τον Παναγιότατο Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο και που επισκέπτομαι τον πατριαρχικό Ναό του Αγίου Γεωργίου. Ως ηγέτης του ορθόδοξου κόσμου, το Οικουμενικό Πατριαρχείο είναι βασικός εταίρος, καθώς συνεχίζουμε να στηρίζουμε τη θρησκευτική ελευθερία σε όλο τον κόσμο». Αξίζει, δε, να σημειωθεί ότι η επίσκεψη στο Φανάρι ήταν αυτοτελής και δεν συνδυάστηκε με πολιτικές συναντήσεις, κάτι που εξέπληξε και τους εκκλησιαστικούς κύκλους.
Παγκόσμιος ρόλος
Εξίσου σημαντικά είναι όσα σημείωνε αξιωματούχος του State Department πριν από τη συνάντηση. «Εχει έναν κρίσιμο παγκόσμιο ρόλο. Δεν περιορίζεται με κανέναν τρόπο στην Τουρκία, όπου ο αριθμός των πιστών είναι δεκάδες χιλιάδες», ανέφερε με νόημα για το Οικουμενικό Πατριαρχείο, συμπληρώνοντας ότι: «Η σημασία του Οικουμενικού Πατριάρχη είναι πώς σκέφτεται και πώς βλέπει όχι μόνο την Ορθόδοξη κοινότητά του, αλλά και την ευρύτερη χριστιανική κοινότητα, την Εκκλησία με τη ευρύτερη έννοια του όρου».
Ο Μάικ και η Σούζαν Πομπέο ξεναγούνται
«Πρόκειται για μια παγκόσμια προσωπικότητα, της οποίας οι απόψεις για την παγκόσμια κατάσταση της θρησκείας και των ελευθεριών της θρησκείας είναι κρίσιμες», κατέληξε ο αξιιωματούχος, αιτιολογώντας τη συνάντηση Πομπέο - Βαρθολομαίου.
Στο περιθώριο της συνάντησης και της επίσκεψης Πομπέο στην έδρα του Οικουμενικού Πατριαρχείο δύο γεγονότα ήταν εκείνα που κέντρισαν το ενδιαφέρον. Αφενός, το ότι ο Αμερικανός υπουργός αποκάλεσε την τουρκική πόλη «Κωνσταντινούπολη» και όχι «Ιστανμπούλ», όπως είναι η επίσημη ονομασία της. Αφετέρου, η παρουσία της συζύγου του Μάικ Πομπέο, Σούζαν, η οποία είναι χριστιανή ορθόδοξη.
Η Σούζαν Πομπέο, επισκεπτόμενη τον πατριαρχικό Ναό του Αγ. Γεωργίου, όπου ξεναγήθηκε από τον πατριαρχικό διάκονο, Ιάκωβο Krochak, ζήτησε να δει συγκεκριμένα ψηφιδωτά, ασπάστηκε τη στήλη της φραγγελώσεως, ενώ αναζήτησε και την εικόνα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, το όνομα του οποίου φέρει ο σύζυγός της, για να προσκυνήσει, εντυπωσιάζοντας τους παρισταμένους.
