Τη Δευτέρα, ο κόσμος άκουσε πώς το εμβόλιο κατά Covid – από την AstraZeneca και το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης – ήταν πολύ αποτελεσματικό σε προχωρημένες δοκιμές.


Έδωσε ελπίδα για την καταπολέμηση της πανδημίας που θα πρέπει να είναι φθηνότερη και ευκολότερη στη διανομή από τα εμβόλια Pfizer/BioNTech και Moderna mRNA που ανακοίνωσαν παρόμοια εντυπωσιακά αποτελέσματα μόλις λίγες ημέρες πριν.Αλλά μετά την αγαλλίαση, ακολούθησε κάποιος αρνητικός τύπος. Την Πέμπτη, πολλά πρακτορεία ειδήσεων στο Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ ανέφεραν ότι υπήρχαν ερωτήσεις σχετικά με τα δεδομένα. Δεν αφορούσαν την ασφάλεια, αλλά πόσο αποτελεσματικό είναι το εμβόλιο. Οι ερωτήσεις επικεντρώνονται στα επίπεδα αποτελεσματικότητας.


Τρεις αναφέρθηκαν από τη δοκιμή – συνολική αποτελεσματικότητα 70%, χαμηλότερη από 62% και υψηλή 90%. Αυτό συμβαίνει επειδή διαφορετικές δόσεις του εμβολίου χρησιμοποιήθηκαν κατά λάθος στη δοκιμή. Σε μερικούς εθελοντές δόθηκαν τα μισά της προγραμματισμένης δόσης, κατά λάθος. Ωστόσο, αυτή η «λάθος» δόση αποδείχθηκε νικήτρια.

Tι σημαίνει η κυμαινόμενη αποτελεσματικότητα;
Μερικές από τις λήψεις ήταν πιο αδύναμες από ό,τι είχαν σχεδιαστεί, που περιέχουν πολύ λιγότερο από το συστατικό που προορίζεται να δώσει σε ένα άτομο ανοσία. Το εμβόλιο είναι στην πραγματικότητα δύο δόσεις, με τη δεύτερη να δίνεται έναν μήνα μετά την πρώτη ως ενισχυτικό.


Ενώ οι περισσότεροι από τους εθελοντές στη δοκιμή έλαβαν τη σωστή δόση και τις δύο φορές, ορισμένοι δεν το έκαναν. Οι ρυθμιστικές αρχές ενημερώθηκαν για το σφάλμα από νωρίς και συμφώνησαν ότι η δοκιμή θα μπορούσε να συνεχιστεί και περισσότεροι εθελοντές θα μπορούσαν να εμβολιαστούν. Το σφάλμα δεν είχε καμία επίδραση στην ασφάλεια του εμβολίου.


Ποια ήταν τα αποτελέσματα;


Περίπου 3.000 συμμετέχοντες έλαβαν τη μισή δόση και στη συνέχεια μια πλήρη δόση τέσσερις εβδομάδες αργότερα και αυτό φάνηκε να παρέχει τη μεγαλύτερη προστασία ή αποτελεσματικότητα στη δοκιμή – περίπου 90%.Στη μεγαλύτερη ομάδα σχεδόν 9.000 εθελοντών, στους οποίους δόθηκαν δύο πλήρεις δόσεις και σε απόσταση τεσσάρων εβδομάδων, η αποτελεσματικότητα ήταν 62%. Η AstraZeneca ανέφερε αυτά τα ποσοστά και επίσης είπε ότι το εμβόλιο της ήταν κατά μέσο όρο 70% αποτελεσματικό στην πρόληψη της ασθένειας Covid-19.


Οι αριθμοί άφησαν μερικούς εμπειρογνώμονες να αναρωτΜερικές από τις λήψεις ήταν πιο αδύναμες από ό,τι είχαν σχεδιαστεί, που περιέχουν πολύ λιγότερο από το συστατικό που προορίζεται να δώσει σε ένα άτομο ανοσίαιούνται. Ο καθηγητής David Salisbury, εμπειρογνώμονας ανοσοποίησης και συνεργάτης του παγκόσμιου προγράμματος υγείας στο think tank Chatham House, δήλωσε: «Έγιναν δύο μελέτες για τις οποίες χρησιμοποιήθηκαν διαφορετικές δόσεις και δημιουργήθηκε ένα σύνθετο που δεν αντιπροσωπεύει καμία από τις δόσεις. Νομίζω ότι πολλοί άνθρωποι έχουν πρόβλημα με αυτό».


Η AstraZeneca τόνισε ότι τα δεδομένα είναι προκαταρκτικά και όχι πλήρη και τελικά – κάτι που ισχύει και για τα αναφερόμενα αποτελέσματα Pfizer και Moderna jab. Όταν μπορούν, όλες οι εταιρείες θα δημοσιεύσουν πλήρη αποτελέσματα σε ιατρικά περιοδικά για δημόσιο έλεγχο. Και υποβάλλουν πλήρη δεδομένα στους ρυθμιστές για να υποβάλουν αίτηση για έγκριση έκτακτης ανάγκης, έτσι ώστε οι χώρες να μπορούν να αρχίσουν να χρησιμοποιούν αυτά τα τρία διαφορετικά εμβόλια για να εμβολιάσουν ολόκληρους πληθυσμούς.