«Αυτή η κρίση της πανδημίας μπορεί να αποτελέσει καταλύτη για την προώθηση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης στους τομείς στους οποίους υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη» τόνισε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Μαργαρίτης Σχοινάς, στην παρουσίαση της Επιτροπής σχετικά με τα πρώτα διδάγματα που αντλήθηκαν από την πανδημία του κοροναϊού τους τελευταίους 18 μήνες, ενώ εστίασε και στην αλληλεγγύη που επιδείχθηκε όλο αυτό το διάστημα.

Συντονισμένη και συνολική η αντίδραση της Ευρωπαϊκής Ένωσης 

«Η συνολική αντίδραση της ΕΕ στην πανδημία υπήρξε άνευ προηγουμένου σε κλίμακα και έχει επιτευχθεί σε χρόνο ρεκόρ, αποδεικνύοντας τη σημασία της από κοινού συνεργασίας στην Ευρώπη. Μαζί, επιτύχαμε αυτό που κανένα κράτος μέλος της ΕΕ δεν θα μπορούσε να κάνει μόνος του» ανέφερε η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν.

H Eυρωπαϊκή Επιτροπή βασίζεται σε αυτά για τη βελτίωση της δράσης σε επίπεδο ΕΕ και σε εθνικό επίπεδο. Αυτό θα βοηθήσει στην καλύτερη πρόβλεψη των κινδύνων για τη δημόσια υγεία και θα ενισχύσει τον προγραμματισμό έκτακτης ανάγκης που θα οδηγήσει σε ταχύτερες και πιο αποτελεσματικές κοινές απαντήσεις σε όλα τα επίπεδα.

Ο Μαργαρίτης Σχοινάς σημείωσε ότι «παρά το γεγονός ότι η πολιτική υγείας σε ευρωπαϊκό επίπεδο εξακολουθεί να είναι σε πρώιμο στάδιο, η αντίδραση της ΕΕ στην πανδημία ήταν επαρκής και έχει συμπεριλάβει ένα ευρύ φάσμα πρωτοφανών πρωτοβουλιών που σχεδιάστηκαν και παραδόθηκαν σε χρόνο ρεκόρ». «Ενεργήσαμε με ταχύτητα, φιλοδοξία και συνοχή. Αυτό επιτεύχθηκε επίσης χάρη στην άνευ προηγουμένου αλληλεγγύη που επιδείχθηκε μεταξύ των θεσμικών οργάνων της ΕΕ που εξασφάλισαν μια ενιαία αντίδραση της ΕΕ. Αυτό είναι ένα μεγάλο μάθημα στο οποίο πρέπει να συνεχίσουμε να χτίζουμε. Αλλά δεν υπάρχει χρόνος, ούτε περιθώριο εφησυχασμού» προσέθεσε.

«Σήμερα, εντοπίζουμε συγκεκριμένους τομείς στους οποίους ήδη γνωρίζουμε ότι περισσότερα μπορούν και πρέπει να γίνουν για να εξασφαλίσουμε μια πιο αποτελεσματική ανταπόκριση στην υγεία στο μέλλον» επισήμανε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν.

Η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν υπογράμμισε ότι «μάθαμε επίσης τι λειτούργησε καλά και πού θα μπορούσαμε να αντιδράσουμε καλύτερα στις μελλοντικές πανδημίες. Πρέπει τώρα να μετατρέψουμε αυτά τα μαθήματα σε αλλαγές».

Δέκα μαθήματα επικεντρώνονται στο τι πρέπει να βελτιωθεί και τι μπορεί να γίνει καλύτερο στο μέλλον.

Παρέχουν μια πρώτη εικόνα για το πώς πρέπει να δράσουμε τώρα προς όφελος όλων των Ευρωπαίων:

  • 1. Η ταχύτερη ανίχνευση και καλύτερες απαντήσεις απαιτούν μια ισχυρή παγκόσμια παρακολούθηση της υγείας και ένα βελτιωμένο ευρωπαϊκό σύστημα συλλογής πληροφοριών για πανδημία. Η ΕΕ πρέπει να ηγηθεί των προσπαθειών για το σχεδιασμό ενός νέου ισχυρού παγκόσμιου συστήματος παρακολούθησης βάσει συγκρίσιμων δεδομένων. Ένα νέο και βελτιωμένο ευρωπαϊκό σύστημα συλλογής πληροφοριών για πανδημία θα ξεκινήσει το 2021.
  • 2. Σαφέστερες και πιο συντονισμένες επιστημονικές συμβουλές θα διευκολύνουν τις πολιτικές αποφάσεις και τη δημόσια επικοινωνία. Η ΕΕ θα πρέπει να διορίσει έναν ευρωπαίο επικεφαλής επιδημιολόγο και μια αντίστοιχη δομή διακυβέρνησης έως το τέλος του 2021.
  • 3. Η βελτιωμένη ετοιμότητα απαιτεί συνεχείς επενδύσεις, έλεγχο και κριτικές. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να εκπονεί ετήσια έκθεση για την κατάσταση ετοιμότητας.
  • 4. Τα εργαλεία έκτακτης ανάγκης πρέπει να είναι έτοιμα γρηγορότερα και ευκολότερα να ενεργοποιηθούν. Η ΕΕ πρέπει να δημιουργήσει ένα πλαίσιο για την ενεργοποίηση μιας πανδημικής κατάστασης έκτακτης ανάγκης της ΕΕ και μια εργαλειοθήκη για καταστάσεις κρίσης.
  • 5. Τα συντονισμένα μέτρα πρέπει να προχωρούν αυτόματα για την Ευρώπη. Η Ευρωπαϊκή Ένωση Υγείας πρέπει να εγκριθεί γρήγορα, πριν από το τέλος του έτους και να ενισχυθεί ο συντονισμός και οι μέθοδοι εργασίας μεταξύ των θεσμικών οργάνων.
  • 6. Απαιτούνται εταιρικές σχέσεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα και ισχυρότερες αλυσίδες εφοδιασμού για τη διασφάλιση της ροής κρίσιμου εξοπλισμού και φαρμάκων. Η Αρχή ετοιμότητας και αντιμετώπισης έκτακτης ανάγκης για την υγεία (HERA) θα πρέπει να τεθεί σε λειτουργία στις αρχές του 2022 και θα πρέπει να δημιουργηθεί το συντομότερο δυνατόν ένα σημαντικό έργο κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος για να καταστεί δυνατή η καινοτομία στα φαρμακευτικά προϊόντα. To «ΕU- FAB», θα πρέπει να διασφαλίσει ότι η ΕΕ έχει αρκετή ικανότητα να παράγει 500-700 εκατομμύρια δόσεις εμβολίου ετησίως, με τις μισές από αυτές να είναι έτοιμες τους πρώτους 6 μήνες μιας πανδημίας.
  • 7. Μια πανευρωπαϊκή προσέγγιση είναι απαραίτητη για την ταχύτερη, ευρύτερη και αποτελεσματικότερη κλινική έρευνα. Θα πρέπει να δημιουργηθεί μια πλατφόρμα ΕΕ μεγάλης κλίμακας για πολυκεντρικές κλινικές δοκιμές.
  • 8. Η ικανότητα αντιμετώπισης πανδημίας εξαρτάται από συνεχείς και αυξημένες επενδύσεις σε συστήματα υγείας. Τα κράτη μέλη πρέπει να υποστηριχθούν για να ενισχύσουν τη συνολική ανθεκτικότητα των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης στο πλαίσιο των επενδύσεών τους για ανάκαμψη και ανθεκτικότητα.
  • 9. Η πρόληψη, η ετοιμότητα και η αντιμετώπιση της πανδημίας αποτελεί παγκόσμια προτεραιότητα για την Ευρώπη. Η ΕΕ πρέπει να συνεχίσει να ηγείται της παγκόσμιας ανταπόκρισης, ιδίως μέσω του COVAX και να ενισχύσει την παγκόσμια αρχιτεκτονική ασφάλειας της υγείας, οδηγώντας στην ενίσχυση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Πρέπει επίσης να αναπτυχθούν εταιρικές σχέσεις για την πανδημία ετοιμότητας με βασικούς εταίρους.
  • 10. Πρέπει να αναπτυχθεί μια πιο συντονισμένη και εξελιγμένη προσέγγιση για την αντιμετώπιση παραπληροφόρησης .
Αυτή η έκθεση σχετικά με τα πρώτα μαθήματα από την πανδημία COVID-19 θα τροφοδοτήσει τη συζήτηση των ηγετών στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου. Θα παρουσιαστεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και η Επιτροπή θα παρακολουθήσει συγκεκριμένα παραδοτέα κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2021.