Ιερό «πραξικόπημα» του Πατριαρχείου Μόσχας στην Αφρική
Η άνευ προηγουμένου εισπήδηση της Ρωσικής Εκκλησίας στο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας ως αντίδραση στην αναγνώριση της αυτοκεφαλίας της Ουκρανικής Εκκλησίας
Με µια πρωτοφανή κίνηση, που λαµβάνει ευρύτερες προεκτάσεις, αποφάσισε να υποδεχθεί το 2022 το Πατριαρχείο Μόσχας, καθώς η τελευταία Ιερά Σύνοδος για το 2021, κατά τη διάρκεια των εορτών των Χριστουγέννων, αποφάσισε να κάνει δεκτούς στους κόλπους της 102 κληρικούς του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας από 8 αφρικανικές χώρες και να δηµιουργήσει Πατριαρχική Εξαρχία στην Αφρική, που θα αποτελείται από τις εκκλησιαστικές επαρχίες Βορείου και Νοτίου Αφρικής. Σύµφωνα µε την ίδια απόφαση, µητροπολίτης Κλιν και πατριαρχικός έξαρχος Αφρικής διορίστηκε ο Αρχιεπίσκοπος Ερεβάν και Αρµενίας Λεωνίδας, µέχρι πρότινος αντιπρόεδρος του Τµήµατος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας.
Σύµφωνα µε εκκλησιαστικούς κύκλους, πρόκειται για µια άνευ προηγουµένου εισπήδηση της Ρωσικής Εκκλησίας στο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, καθώς η Εξαρχία που ιδρύεται αποτελεί ουσιαστικά µια παράλληλη δοµή στην Αφρική, ενώ µε πολιτικούς όρους δηµοσιεύµατα έκαναν λόγο για «πραξικόπηµα».
Η αντίδραση του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας
Ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής Θεόδωρος Β΄.
Η αντίδραση του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας ήταν άµεση. Σε ανακοίνωσή του εκφράζει τη «βαθύτατη θλίψη για τη συνοδική απόφαση του Πατριαρχείου Ρωσίας περί συστάσεως Εξαρχίας στα κανονικά όρια της δικαιοδοσίας της Παλαίφατης Εκκλησίας της Αλεξανδρείας», επισηµαίνοντας ότι είναι «απόφαση η οποία ελήφθη εν µέσω των εορτών της Χριστού Γεννήσεως και της Θείας Επιφανείας, κατά τις οποίες προβάλλεται ο Βασιλεύς της Ειρήνης Χριστός».
Παρέπεµψε, δε, στην επόµενη Ιερά Σύνοδο για τις αποφάσεις που θα ληφθούν σε συνέχεια της ρωσικής κίνησης. Την παραπάνω απόφαση σχολίασε και ο Προκαθήµενος της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αφρικής, κ. Θεόδωρος Β’, κατά τη διάρκεια µηνύµατος που απηύθυνε την παραµονή της Πρωτοχρονιάς. «Έδωσα ένα µήνυµα για να το ακούσουν Εκκλησίες άλλες που επιβουλεύονται αυτόν τον ιερό χώρο που λέγεται ιεραποστολή. Γιατί δεν ξέρουν ότι τόσα χρόνια το Πατριαρχείο µας δεν έµεινε σιωπηλό. Αλλά το Πατριαρχείο µας είναι που αιµορραγεί και δίδει σε αυτούς τους ανθρώπους να έχουν µια ελπίδα στον Θεό. Ας τους συγχωρέσει ο Θεός», ανέφερε µε νόηµα από τη µεγάλη αίθουσα του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας.
Το παρασκήνιο της απόφασης και η αυτοκεφαλία της Ουκρανικής Εκκλησίας
Εκκλησιαστικοί κύκλοι κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τη δραστηριότητα της Ρωσικής Εκκλησίας στα εδάφη των Εκκλησιών που αναγνώρισαν την αυτοκεφαλία της Ουκρανικής Εκκλησίας.
Η περίπτωση της εισπήδησης στις περιοχές δικαιοδοσίας του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, όπως επισηµαίνουν, ήταν µόνο η αρχή. Προσθέτουν, δε, ότι δεν πρόκειται για «κεραυνό εν αιθρία», καθώς η συγκεκριµένη κίνηση είναι εδώ και µήνες υπό επεξεργασία και προσεκτική µελέτη, έτσι ώστε να γίνουν οι κατάλληλες προετοιµασίες. Σύµφωνα µε τους ίδιους κύκλους, η Ρωσική Εκκλησία έχει υπό στενή παρακολούθηση τόσο την Ελλαδική Εκκλησία όσο και την Κυπριακή, µε την τελευταία να θεωρείται προνοµιακό έδαφος για τη δηµιουργία ρηγµάτων.
Στην Ελλάδα, από την άλλη, αυτοαποκαλούµενοι «µητροπολίτες» παλαιοηµερολογίτικων οργανώσεων έχουν αναπτύξει επικοινωνία µε το -καταργηµένο πλέον- «Πατριαρχείο Κιέβου», το οποίο έχει δεχθεί µέχρι στιγµής στους κόλπους του τους παλαιοηµερολογίτες «µητροπολίτη ∆ερβενοχωρίων, Αυλίδας, Ελικώνας και πάσης Κωπαΐδος» Χρυσόστοµο και «µητροπολίτη Αιγίνης και Πόρου» Αυξέντιο. Οι κινήσεις αυτές γίνονται υπό την διαρκή παρακολούθηση και διακριτική «ευλογία» της Ρωσικής Εκκλησίας, η οποία ναι μεν βρίσκεται σε διάσταση με το κατηγρημένο Πατριαρχείο Κιέβου ωστόσο δεν ενοχλείται από την δραστηριότητα που αναπτύσσεται.
Ως πλέον ανησυχητική κρίνεται από εκκλησιαστικούς κύκλους η αναφορά του επικεφαλής του Τµήµατος Εξωτερικών Σχέσεων της Ρωσικής Εκκλησίας, µητροπολίτη Βολοκολάµσκ Ιλαρίωνος, σε συνέντευξή του στο πρακτορείο RIA Novosti, ότι «η Ρωσική Εκκλησία δεν µπορεί να αρνηθεί να θρέφει (πνευµατικά) τους ορθοδόξους της Τουρκίας». Ανάλογες δηλώσεις είχαν γίνει το 2019 για το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, µε πολλούς να εκτιµούν ότι αυτές αποτελούν προποµπό εισπήδησης και στα εδάφη του Οικουµενικού Πατριαρχείου.
