Μυστικές υπηρεσίες, επικεφαλής Εκκλησιών και κυβερνήσεις έχουν εμπλακεί σε έναν πόλεμο επικράτησης στο όνομα της ενότητας της ορθόδοξης κοινότητας, η οποία «απειλείται» μετά την αναγνώριση της αυτοκεφαλίας της Ουκρανίας και τη ρωσική δημιουργία σχισματικής δομής στην Αφρική.

Στο επίκεντρο των διεργασιών οι παλαιοημερολογίτες κληρικοί, οι οποίοι αναζητούν εκκλησιαστική στέγη και στους οποίους επενδύουν ανοικτά πλέον οι Ρώσοι, ώστε να αποκτήσουν πυρήνες σε εδάφη εκτός ορίων.

Το σχέδιο της Μόσχας δεν είναι κρυφό στους χώρους της «εκκλησιαστικής διπλωματίας» και εξελίσσεται σε διαμάχη με έντονα πολιτικές προεκτάσεις μεταξύ Ρωσίας και Αμερικής. Το Πατριαρχείο Μόσχας, μετά την απόφασή του να δημιουργήσει στην Αλεξάνδρεια Εξαρχία, προκειμένου να τιμωρήσει τον Πατριάρχη Θεόδωρο για την αναγνώριση της Ουκρανικής Εκκλησίας, έχει θέσει σε εφαρμογή το σχέδιο επέκτασης της επιρροής του και σε άλλες περιοχές, όπως είναι η Ελλάδα. Και επειδή η Εκκλησία της Ελλάδος και το Άγιον Ορος δεν μπορούν να αγνοήσουν το Οικουμενικό Πατριαρχείο, επιχειρούν να «επενδύσουν» στους παλαιοημερολογίτες. Αλλά και εδώ υπάρχει πρόβλημα, καθώς η επίσημη Εκκλησία των Γνήσιων Ορθόδοξων Χριστιανών (ΓΟΧ) επίσης έχει ταχθεί κατά της Μόσχας, παρά τις διαφωνίες με το Φανάρι και τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο.

Υπάρχει, όμως, και μια ομάδα παλαιοημερολογιτών οι οποίοι δεν ανήκουν πουθενά. Θεωρούνται από όλους σχισματικοί, φέρουν τίτλους που οι ίδιοι αποδίδουν στους εαυτούς τους, χωρίς να «δίνουν λογαριασμό σε κανέναν».Η ομάδα αυτή, ο αριθμός των μελών της οποίας επισήμως δεν είναι γνωστός και η οποία τελεί τις Λειτουργίες σε ιδιωτικούς ναούς ή και σε χώρους επίσης ιδιωτών, από το 2019 έχει μπει στο στόχαστρο μυστικών υπηρεσιών χωρών οι οποίες επικεντρώνονται στο θέμα της επιρροής στις ορθόδοξες Εκκλησίες, καθώς έχουν διαπιστώσει ότι η Μόσχα μετά την Πανορθόδοξη του 2016, που έγινε στην Κρήτη, αμφισβητεί τον ρόλο και το κύρος του Φαναρίου, λειτουργώντας ως το «μακρύ χέρι» του Κρεμλίνου.

Επιδιώκοντας να αποκτήσει «ορθόδοξους πυρήνες» σε εμβληματικές χώρες, όπως είναι η Ελλάδα, φαίνεται πως έχει έρθει σε επαφή με συγκεκριμένα πρόσωπα, για τα οποία υπάρχει σχέδιο να ενταχθούν στη φιλορωσική Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας υπό τον Ονούφριο, εάν πρόκειται για απολύτως «ανυπόστατους», ή και απευθείας στη Μόσχα, εάν πρόκειται για σοβαρές περιπτώσεις.

Που αποδίδεται η ανησυχία

Για το ζήτημα είναι ενήμερες η Εκκλησία της Ελλάδος και η κυβέρνηση, ενώ απασχολεί έντονα και τις ξένες πρεσβείες στην Αθήνα, και κυρίως αυτήν των ΗΠΑ, η οποία φέρεται ότι λαμβάνει υπόψη τις κινήσεις των παλαιοημερολογιτών.

Προς το παρόν, πάντως, το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών δεν φαίνεται να προβληματίζεται για τους «ρωσόφιλους παλαιοημερολογίτες», τους οποίους χαρακτηρίζει καιροσκόπους και ανίκανους να αποτελέσουν απειλή. Εκτιμά, δε, ότι και η ρωσική πρεσβεία γνωρίζει πρόσωπα και πράγματα. Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει ότι «αδέσποτοι» κληρικοί στην Αφρική, όπως επισήμως αναφέρει το Πατριαρχείο Αλεξάνδρειας, είναι αυτοί που έχουν δηλώσει πρόθυμοι να στελεχώσουν τη νεότευκτη Εξαρχία Αφρικής. Και, κυρίως, κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει το γεγονός ότι το 1988 η Ρωσική Εκκλησία άλλαξε τον Καταστατικό Χάρτη της και αναφέρει, για πρώτη φορά, ότι πλέον οι αρμοδιότητές της θα αφορούν και τους Ρώσους που ζουν σε άλλες χώρες, αλλά και αυτούς που θα ζητήσουν να ενταχθούν στην Εκκλησία τους.

Ήδη το σχέδιό της αυτό, με αφορμή την αναγνώριση της ουκρανικής αυτοκεφαλίας από το Πατριαρχείο Αλεξάνδρειας, άρχισε να εφαρμόζεται στην Αφρική, με ενδεχόμενο απώτερο στόχο τα Βαλκάνια και την αύξηση της επιρροής της στο σύνολο των σλαβόφωνων Εκκλησιών.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ στις 12/2