Ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοζέπ Μπορέλ σε ένα εκτενές άρθρο του επαναφέρει τη σημασία διατήρησης της διεθνούς τάξης και την ανάγκη αντιμετώπισης του αναθεωρητισμού της Ρωσίας και της Κίνας.

 «Γατί πρέπει να αντισταθούμε όταν αυταρχικά καθεστώτα προσπαθούν ναι επαναπροσδιορίσουν τους διεθνείς κανόνες», τιτλοφορεί το άρθρο του ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ, με αφορμή τις τραγικές εξελίξεις στην Ουκρανία και τις συνθήκες αστάθειας που φαίνεται να επικρατούν στο διεθνές στερέωμα.

 Μονόδορμος οι κυρώσεις

Παρών στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου (MSC), το περασμένο Σαββατοκύριακο, ο Μπορέλ εξηγεί ότι οι πράξεις της Ρωσίας αποτελούν κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου.

 Ο Μπορέλ αναφέρει ότι το πακέτο κυρώσεων περιλαμβάνει μέτρα απέναντι «351 μέλη της Ρωσικής Κρατικής Δούμας που ψήφισαν υπέρ αυτής της αναγνώρισης καθώς και 27 άτομα και νομικά πρόσωπα που απειλούν την εδαφική ακεραιότητα, την κυριαρχία και την ανεξαρτησία της Ουκρανίας».

 «Το πακέτο θα στοχεύει επίσης στην ικανότητα του ρωσικού κράτους να έχει πρόσβαση στις αγορές κεφαλαίων και χρηματοπιστωτικών αγορών της ΕΕ», σημείωσε.

 Οι κυρώσεις είναι ένα μόνο μέρος της απάντησης

Ο Μπορέλ τονίζει ότι «οι διπλωματικές προσπάθειές μας θα συνεχίσουν να σταματήσουν μια νέα έκρηξη πολέμου στην καρδιά της Ευρώπης. Ο κίνδυνος μιας μεγάλης σύγκρουσης είναι υπαρκτός και πρέπει να τον αποτρέψουμε με κάθε κόστος. Έτσι, θα συνεχίσουμε να προσεγγίζουμε τα Ηνωμένα Έθνη και τον ΟΑΣΕ για να επαναφέρουμε τη Ρωσία στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων».

 Κατάσταση διεθνούς αστάθειας

Μπορεί το ουκρανικό να είναι στην κορυφή της ατζέντας αλλά αποτελεί μόλις ένα κομμάτι από το παζλ των ενεργειακών διαδρομών και της διεθνούς ασφάλειας και σταθερότητας. Ο Μπορέλ έγραψε ότι βρίσκεται σε εκτεταμένες επαφές με τον Ιρανό υπουργό Εξωτερικών, για την επίτευξη συμφωνίας στα πυρηνικά. Ο Ευρωπαίος ηγέτης συνομίλησε επίσης με αξιωματούχος των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων όπου εξέφρασε τις ανησυχίες του για την κατάσταση στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, όπου «επί 25 χρόνια, δεν ήταν ποτέ εύκολο να κρατηθεί ζωντανή η συμφωνία του Ντέιτον, αλλά οι φυγόκεντρες δυνάμεις έχουν επιταχυνθεί τους τελευταίους μήνες». Ενώ αναφέρει ότι και στην περιοχή ινδικού-ειρηνικού η κατάσταση παραμένει περίπλοκη.

 Επαναπροσδιορισμός της δημοκρατίας

Ο Μπορέλ ασκεί σφοδρή κριτική στην αναθεωρητική λογική Ρωσίας και Κίνας που περιλαμβάνει και το ζήτημα της δημοκρατίας. Για τον ίδιο, η δημοκρατία στηρίζεται στη συναίνεση και στις ελεύθερες εκλογές ενώ όπως αναφέρει η Κίνα και η Ρωσία θέτουν ως κριτήριο το αν παράγει αποτελέσματα.

 «Η δημοκρατία, λένε, πρέπει να εφαρμοστεί ''για να ταιριάζει στις εθνικές συνθήκες''. Και μας λένε ότι ''η Κίνα και η Ρωσία, ως μεγάλες χώρες με μακρόχρονη ιστορία και πολιτισμό, έχουν βαθιές παραδόσεις δημοκρατίας που έχουν τις ρίζες τους σε χιλιάδες χρόνια εμπειρίας ανάπτυξης.'' Η Ρωσία ισχυρίζεται ότι έχει εμπειρία χιλιάδων ετών στην ανάπτυξη της δημοκρατίας…», γράφει χαρακτηριστικά.

 «Το πραγματικό ερώτημα είναι: τι να κάνουμε;»

Ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής εξωτερικής πολιτικής βλέπει τρεις κατευθυντήριες γραμμές. 

  1. «Όταν λοιπόν λέμε ότι θέλουμε να υπερασπιστούμε το σύστημα των Ηνωμένων Εθνών, το κεκτημένο του ΟΑΣΕ και την οικουμενικότητα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πρέπει να καταλάβουμε ότι όλα αυτά ξεκινούν με τον ορισμό των όρων και τη διατήρηση της σημασίας τους. Εάν ακολουθήσουμε απρόθυμα αθώες φράσεις – απλώς για να καταλήξουμε σε ένα ψήφισμα ή να συμφωνήσουμε ένα έγγραφο της Συνόδου Κορυφής – και αυτοί οι όροι αργότερα ερμηνευθούν εκ νέου με επιζήμιους τρόπους, θα το μετανιώσουμε». 
  1. «Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι οι κύριοι στόχοι δεν είναι οι δυτικές κυβερνήσεις ή οι πολίτες...Δεν πρόκειται για “υπεράσπιση της Δύσης”, αλλά για την υποστήριξη κοινών αρχών που στηρίζουν την κοινή ασφάλεια και προωθούν συλλογικούς στόχους». 
  1. «Πρέπει να αποφύγουμε να φανούμε αμυντικοί ή οπισθοδρομικοί… Η Ρωσία και η Κίνα είναι αυτές που θέλουν να γυρίσουμε πίσω, στον 19ο αιώνα».

 

Κυρίαρχα κράτη και ανθρώπινα δικαιώματα

Συμπερασματικά, ο Μπορέλ καταλήγει ότι προέχει η θεμελιώδης ισότητα των κυρίαρχων κρατών και η επιδίωξη κοινών στόχων με την αναγνώριση των δικαιωμάτων όλων των ανθρώπων. «Το να αφαιρέσουμε αυτό το δεύτερο σκέλος σημαίνει να αφαιρέσουμε την πρόοδο που κάναμε τα τελευταία 75 χρόνια. Αυτός είναι ο λόγος που πρέπει να αντισταθούμε σε αυτή τη ρωσο-κινεζική ρεβιζιονιστική ορμή», κλείνει.