Η απόφαση της Τουρκίας να εφαρμόσει όσα προβλέπονται στη Συνθήκη του Μοντρέ για τα Στενά των Δαρδανελίων και του Βοσπόρου, έχει δημιουργήσει εκ διαμέτρου αντίθετες εκτιμήσεις για τον ρόλο που επιχειρεί να διαδραματίσει η Άγκυρα στη Ρωσο-ουκρανική σύγκρουση που μαίνεται.

Η απόφαση έγινε γνωστή όταν ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, σε δηλώσεις του στην κρατική τουρκική τηλεόραση TRT, ανέφερε ότι η Τουρκία εφαρμόζει «αυτό που λέει το Μοντρέ και θα το κάνουμε από εδώ και πέρα. Μέχρι σήμερα δεν έχει υπάρξει διέλευση ή αίτημα για διέλευση από τα Στενά. Μέχρι τώρα οι Ρώσοι ρωτούσαν αν θα εφαρμόσουμε το Μοντρέ αν χρειαστεί. Τους λέγαμε ότι θα ακολουθούσαμε αυστηρά τη συμφωνία».

Η αρχική εντύπωση που δημιουργήθηκε ήταν ότι η Τουρκία, έστω και καθυστερημένα, ευθυγραμμίστηκε με το ΝΑΤΟ, του οποίου αποτελεί μέλος, αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που επιδεικνύουν μία συμπαγή στάση απέναντι στη Ρωσία.

Η συνέχεια ωστόσο απέδειξε ότι η Τουρκία όχι απλά δεν ευθυγραμμίστηκε με τη Δύση αλλά χρησιμοποίησε στα όρια της εκμετάλλευσης τη Συνθήκη του Μοντρέ.

Αφορμή για την παραπάνω διαπίστωση ήταν οι δηλώσεις του Ρώσου πρεσβευτή στην Τουρκία Αλεξέι Γιέρχοφ, ο οποίος ανέφερε στο Haberturk: «Πρέπει επίσης να πω ότι εκτιμούμε τη στάση της Τουρκίας για την προστασία και τη συμμόρφωση με τη Σύμβαση του Μοντρέ, ένα σημαντικό έγγραφο Διεθνούς Δικαίου». Συμπλήρωσε δε με νόημα ότι «μπορούμε να φτάσουμε σε ένα σημείο, όπου όλα τα συμφέροντά μας και όλες οι επιθυμίες μας να πραγματοποιηθούν» επισημαίνοντας ότι βρίσκονται σε συνεχή επαφή με τις τουρκικές αρχές για την εφαρμογή της Συνθήκης του Μοντρέ για τα Στενά.

Η παραπάνω αναφορά δείχνει ότι η απόφαση της Άγκυρας να ασκήσει τα δικαιώματα που απορρέουν από τη Συνθήκη του Μοντρέ ήταν σε πλήρη γνώση της Μόσχας και τελικά προκαλεί μεγαλύτερο πρόβλημα στο ΝΑΤΟ καθώς για τις χώρες εκτός Μαύρης Θάλασσας επιτρέπεται η διέλευση σε πλοία με εκτόπισμα μικρότερο των 15.000 τόνων και όπλα μικρού διαμετρήματος ενώ σε τέτοιες περιπτώσεις αποκλείεται εντελώς οποιαδήποτε πρόσβαση πολεμικών πλοίων.

Την ίδια στιγμή η Ρωσία είχε φροντίσει να περάσει πολεμικά πλοία και υποβρύχια στη Μαύρη Θάλασσα πριν παρθεί η απόφαση από την Άγκυρα. Παράλληλα ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου άφησε ένα ανοιχτό παραθυράκι για τη Ρωσία καθώς όταν ανακοίνωσε το κλείσιμο των Στενών πρόσθεσε ότι: «εάν το πολεμικό πλοίο επιστρέφει στη βάση του στη Μαύρη Θάλασσα, η διέλευση δεν εμποδίζεται».

Με την απόφασή της Άγκυρα ανταποκρίθηκε, θετικά μεν μεταχρονολογημένα δε, στο ουκρανικό αίτημα, χωρίς όμως να δυσαρεστείται η Ρωσία.