Εργοστάσιο Azovstal: Το τελευταίο οχυρό για τους υπερασπιστές της Μαριούπολης
Η είσοδος στις σήραγγες είναι επισφαλής για τα ρωσικά στρατεύματα, που έχουν αποκλείσει όλες τις εξόδους
Ιωαννης Δουκας
Η Ρωσία βρίσκεται μία ανάσα από την πλήρη κατάληψη της Μαριούπολης, της πολιορκημένης πόλης - λιμανιού, που έχει υποστεί μια επίθεση έξι εβδομάδων. Οσα ουκρανικά στρατεύματα έχουν επιβιώσει εξάντλησαν τα πυρομαχικά και τις προμήθειές τους και εκτιμάται ότι έχουν καταφύγει στο εργοστάσιο σιδήρου Azovstal, μια τεράστια περιοχή, η οποία περιλαμβάνει ένα σύμπλεγμα στοών και καταφυγίων, απόρροια της εποχής του Ψυχρού Πολέμου.
Το εργοστάσιο και η εταιρεία ιδρύθηκε το 1930 με απόφαση του προεδρείου του Ανώτατου Σοβιέτ της Εθνικής Οικονομίας στη Μαριούπολη της τότε Σοβιετικής Ενωσης και τελικά μπήκε στη γραμμή παραγωγής το 1933, όταν η υψικάμινός του λειτούργησε για πρώτη φορά.
Τον Ιανουάριο του 1935 τέθηκε σε λειτουργία η παραγωγή χάλυβα στο Azovstal. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, οι επιχειρήσεις αναγκάστηκαν να σταματήσουν το 1941, όταν η ναζιστική Γερμανία κατέλαβε τη Μαριούπολη.
Τον Σεπτέμβριο του 1943, με την απελευθέρωση της πόλης, το εργοστάσιο ξαναχτίστηκε. Η περιοχή, που μοιάζει με λαβύρινθο, είναι ένα συγκρότημα μεταλλικών έργων, το Azovstal, που ανήκει στη Metinvest, ιδιοκτήτης της οποίας είναι ο πλουσιότερος άνθρωπος της Ουκρανίας, ο Rinat Akhmetov. Καθώς οι ρωσικές δυνάμεις κύκλωσαν το λιμάνι της Μαριούπολης στη Νότια Ουκρανία, ένας μικρός αριθμός στρατιωτών ελπίζει να τους επιβραδύνει χρησιμοποιώντας ένα σύστημα στοών κάτω από αυτήν την τεράστια βιομηχανική τοποθεσία.
Οι ειδικοί λένε ότι η πτώση της πόλης, που θεωρείται ζωτικής στρατηγικής σημασίας για τα ρωσικά σχέδια επίθεσης στην Ανατολική Ουκρανία, είναι αναπόφευκτη.
Αλλά οι στρατιωτικοί (γύρω στις 3.000) στις υπόγειες βάσεις τους ελπίζουν να κάνουν την κατάκτηση του λιμανιού της Αζοφικής Θάλασσας όσο το δυνατόν πιο δύσκολη για τους επιτιθέμενους. Είναι το επίκεντρο των μαχών στη Μαριούπολη, όπως και το κοντινό εργοστάσιο Azovmash, που κατασκευάζει εξαρτήματα σιδηροτροχιών, γερανούς και άλλες μεγάλες μεταλλικές κατασκευές.
«Είναι μια πόλη μέσα σε μια πόλη», δήλωσε ο Εντουαρντ Μπασουρίν, εκπρόσωπος των φιλορώσων αυτονομιστών στην ανατολική περιοχή του Ντονέτσκ. Υπάρχουν 5 υπόγειοι όροφοι, που χρονολογούνται από την εποχή της Σοβιετικής Ενωσης και δεν μπορούν να χτυπηθούν από ψηλά.
Η είσοδος στις σήραγγες είναι επισφαλής για τα ρωσικά στρατεύματα, τα οποία βέβαια έχουν αποκλείσει όλες τις εξόδους, καθώς γνωρίζουν τα σχέδια του εργοστασίου, με συνέπεια οι Ουκρανοί να είναι αποκλεισμένοι. Ο υπόγειος αγώνας σε τούνελ και σήραγγες είναι από τους πιο απαιτητικούς, ακόμα και από τον αστικό.
Η αποτελεσματική χρήση των σηράγγων δεν έχει χάσει τίποτα από την αποτελεσματικότητά της, καθιστώντας το εχθρικό πυροβολικό, τις αεροπορικές επιδρομές και τους ελεύθερους σκοπευτές ουσιαστικά άχρηστα. Η δορυφορική επιτήρηση είναι επίσης περιορισμένης χρήσης ενάντια σε μαχητές που κρύβονται κάτω από το έδαφος, όπως και η ρίψη συμβατικών όπλων.
Οι στρατιώτες που αναπτύσσονται σε τέτοια υπόγεια συμπλέγματα χρειάζονται επίσης εξαιρετικά καλή εκπαίδευση, για να είναι επιχειρησιακά ικανοί σε αυτό το ασυνήθιστο περιβάλλον μάχης, δήλωσε ο James Rands, ειδικός της βρετανικής αμυντικής υπηρεσίας Janes. Οι κλειστοί χώροι σημαίνουν εμπλοκές σε μικρότερες αποστάσεις, περιορίζοντας την αποτελεσματικότητα ορισμένων φορητών όπλων.
Η χρήση όπλων σε κοντινές αποστάσεις ενέχει επίσης «σημαντικό κίνδυνο κατάρρευσης της σήραγγας και εγγενείς κινδύνους για τις δυνάμεις που τα χρησιμοποιούν». Μάλιστα, το ρωσικό υπουργείο Αμυνας έχει εκφράσει ανησυχίες για την ύπαρξη εργαστηρίων χημικού πολέμου στα υπόγεια του εργοστασίου.
Η ρωσική πλευρά θέλει να αποδεσμεύσει γρήγορα τις δυνάμεις της, για να μετακινηθούν αλλού, ιδιαίτερα σε άλλα μέρη της ανατολικής περιοχής Ντονμπάς, όπου προετοιμάζεται για μια μεγάλη επίθεση.
Το εργοστάσιο και η εταιρεία ιδρύθηκε το 1930 με απόφαση του προεδρείου του Ανώτατου Σοβιέτ της Εθνικής Οικονομίας στη Μαριούπολη της τότε Σοβιετικής Ενωσης και τελικά μπήκε στη γραμμή παραγωγής το 1933, όταν η υψικάμινός του λειτούργησε για πρώτη φορά.
Τον Ιανουάριο του 1935 τέθηκε σε λειτουργία η παραγωγή χάλυβα στο Azovstal. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, οι επιχειρήσεις αναγκάστηκαν να σταματήσουν το 1941, όταν η ναζιστική Γερμανία κατέλαβε τη Μαριούπολη.
Τον Σεπτέμβριο του 1943, με την απελευθέρωση της πόλης, το εργοστάσιο ξαναχτίστηκε. Η περιοχή, που μοιάζει με λαβύρινθο, είναι ένα συγκρότημα μεταλλικών έργων, το Azovstal, που ανήκει στη Metinvest, ιδιοκτήτης της οποίας είναι ο πλουσιότερος άνθρωπος της Ουκρανίας, ο Rinat Akhmetov. Καθώς οι ρωσικές δυνάμεις κύκλωσαν το λιμάνι της Μαριούπολης στη Νότια Ουκρανία, ένας μικρός αριθμός στρατιωτών ελπίζει να τους επιβραδύνει χρησιμοποιώντας ένα σύστημα στοών κάτω από αυτήν την τεράστια βιομηχανική τοποθεσία.
Οι ειδικοί λένε ότι η πτώση της πόλης, που θεωρείται ζωτικής στρατηγικής σημασίας για τα ρωσικά σχέδια επίθεσης στην Ανατολική Ουκρανία, είναι αναπόφευκτη.
Αλλά οι στρατιωτικοί (γύρω στις 3.000) στις υπόγειες βάσεις τους ελπίζουν να κάνουν την κατάκτηση του λιμανιού της Αζοφικής Θάλασσας όσο το δυνατόν πιο δύσκολη για τους επιτιθέμενους. Είναι το επίκεντρο των μαχών στη Μαριούπολη, όπως και το κοντινό εργοστάσιο Azovmash, που κατασκευάζει εξαρτήματα σιδηροτροχιών, γερανούς και άλλες μεγάλες μεταλλικές κατασκευές.
«Είναι μια πόλη μέσα σε μια πόλη», δήλωσε ο Εντουαρντ Μπασουρίν, εκπρόσωπος των φιλορώσων αυτονομιστών στην ανατολική περιοχή του Ντονέτσκ. Υπάρχουν 5 υπόγειοι όροφοι, που χρονολογούνται από την εποχή της Σοβιετικής Ενωσης και δεν μπορούν να χτυπηθούν από ψηλά.
Η είσοδος στις σήραγγες είναι επισφαλής για τα ρωσικά στρατεύματα, τα οποία βέβαια έχουν αποκλείσει όλες τις εξόδους, καθώς γνωρίζουν τα σχέδια του εργοστασίου, με συνέπεια οι Ουκρανοί να είναι αποκλεισμένοι. Ο υπόγειος αγώνας σε τούνελ και σήραγγες είναι από τους πιο απαιτητικούς, ακόμα και από τον αστικό.
Όπως οι Βιετγκόγκ
Διάφοροι στρατοί ανά περιόδους έχουν χρησιμοποιήσει συστήματα σήραγγας για μεγάλο αποτέλεσμα στον αγώνα τους ενάντια σε ανώτερες δυνάμεις. Το έκαναν οι Βιετκόνγκ με το τεράστιο σύστημα σήραγγας Cu Chi κοντά στη Σαϊγκόν για επιθέσεις κατά των αμερικανικών στρατευμάτων, ενώ και η «Χαμάς» έχει χρησιμοποιήσει σήραγγες στον αγώνα της ενάντια στον ισραηλινό στρατό. Το σύστημα στοών του Ισλαμικού Κράτους στη Μοσούλη του Ιράκ επέτρεψε στους μαχητές του να αιφνιδιάσουν τα αμερικανικά στρατεύματα με ξαφνικές εμφανίσεις φαινομενικά από το πουθενά. Πρόσφατα, και οι Ταλιμπάν έκαναν το ίδιο στο Αφγανιστάν εναντίον των Αμερικανών.Η αποτελεσματική χρήση των σηράγγων δεν έχει χάσει τίποτα από την αποτελεσματικότητά της, καθιστώντας το εχθρικό πυροβολικό, τις αεροπορικές επιδρομές και τους ελεύθερους σκοπευτές ουσιαστικά άχρηστα. Η δορυφορική επιτήρηση είναι επίσης περιορισμένης χρήσης ενάντια σε μαχητές που κρύβονται κάτω από το έδαφος, όπως και η ρίψη συμβατικών όπλων.
Οι στρατιώτες που αναπτύσσονται σε τέτοια υπόγεια συμπλέγματα χρειάζονται επίσης εξαιρετικά καλή εκπαίδευση, για να είναι επιχειρησιακά ικανοί σε αυτό το ασυνήθιστο περιβάλλον μάχης, δήλωσε ο James Rands, ειδικός της βρετανικής αμυντικής υπηρεσίας Janes. Οι κλειστοί χώροι σημαίνουν εμπλοκές σε μικρότερες αποστάσεις, περιορίζοντας την αποτελεσματικότητα ορισμένων φορητών όπλων.
Η χρήση όπλων σε κοντινές αποστάσεις ενέχει επίσης «σημαντικό κίνδυνο κατάρρευσης της σήραγγας και εγγενείς κινδύνους για τις δυνάμεις που τα χρησιμοποιούν». Μάλιστα, το ρωσικό υπουργείο Αμυνας έχει εκφράσει ανησυχίες για την ύπαρξη εργαστηρίων χημικού πολέμου στα υπόγεια του εργοστασίου.
Η ρωσική πλευρά θέλει να αποδεσμεύσει γρήγορα τις δυνάμεις της, για να μετακινηθούν αλλού, ιδιαίτερα σε άλλα μέρη της ανατολικής περιοχής Ντονμπάς, όπου προετοιμάζεται για μια μεγάλη επίθεση.
