Μετά τον τελευταίο παροξυσμό του Τούρκου προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τις απευθείας επιθέσεις στο πρόσωπο του Έλληνα πρωθυπουργού, η Αθήνα βρίσκεται σε εγρήγορση ενώ την ίδια ώρα οι μεταναστευτικές ροές στον Έβρο σημειώνουν έντονη αύξηση.

Οι προκλήσεις της Τουρκίας αντικατοπτρίζουν την ενόχληση της εξαιτίας της θερμής υποδοχής που έλαβε ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την επίσκεψή του στις ΗΠΑ ενώ την ίδια ώρα πονοκέφαλο στην τουρκική κυβέρνηση προκαλεί η εγχώρια οικονομία, η οποία ολοένα και κατρακυλά.

Δεν υπάρχει κανένας με το όνομα Μητσοτάκης

«Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια Ελλάδα που προτείνει στις ΗΠΑ “να μην δώσουν τα F-16 στην Τουρκία”. Μετά από αυτό δεν υπάρχει κανένας με το όνομα Μητσοτάκης για μένα»: Η φράση αυτή, που επέλεξε να χρησιμοποιήσει ο τούρκος πρόεδρος, δυναμίτισε το ήδη θερμό κλίμα που διαμόρφωναν οι επιτελείς της Άγκυρας, αφενός με την ακραία παραβίαση των τουρκικών μαχητικών τα οποία πέταξαν στα 2,5 ν.μ από την Αλεξανδρούπολη και αφετέρου με την αύξηση της πίεσης των προσφυγικών ροών στα θαλάσσια και στα χερσαία σύνορα.

«Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης υπερασπίζεται σθεναρά και αποτελεσματικά τόσο τα εθνικά μας δίκαια όσο και τη διεθνή νομιμότητα. Η ελληνική εξωτερική πολιτική είναι ισχυρά βασισμένη στην ιστορία, το διεθνές δίκαιο και τις συμμαχίες μας, όσο κι αν αυτό ενοχλεί κάποιους. Δεν θα μπούμε σε αντιπαράθεση δηλώσεων με την ηγεσία της Τουρκίας. Η πολιτική μας είναι πολιτική αρχών», απάντησε ο Γιάννης Οικονόμου.
Γεγονός είναι πάντως ότι ο Ερντογάν με την απόφασή του να επιτεθεί με πρωτοφανείς χαρακτηρισμούς κατά του έλληνα πρωθυπουργού, επί της ουσίας κλείνει κάθε δίαυλο επικοινωνίας με την Ελλάδα, τουλάχιστον σε ανώτατο επίπεδο, μια εξέλιξη που ενέχει πολλούς κινδύνους για την επόμενη μέρα.

Πιθανή η επανάληψη έντασης στον Έβρο

Δεν αποκλείεται να βρισκόμαστε ενώπιον μιας πιθανής επανάληψης του σκηνικού έντασης που έστησε η Τουρκία το 2020 στον Έβρο.
Αντίστοιχες κινήσεις υπήρξαν τότε, όταν ο Ερντογάν αρνήθηκε προκλητικά την πρόταση του Βούλγαρου προέδρου για συνάντηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Το αμέσως επόμενο διάστημα, εξελίχθηκε η ένταση στον Έβρο με χιλιάδες μετανάστες να επιχειρούν να περάσουν στην Ελλάδα αλλά και οι παραβιάσεις της ελληνικής υφαλοκρηπίδας από το ερευνητικό σκάφος Ορούτς Ρέις.
Στο ίδιο μοτίβο, είχαν κινηθεί οι δηλώσεις του Τούρκου προέδρου μετά το ραντεβού με τον Κυριάκο Μητσοτάκη τον Ιούνιο του 2021 στο ΝΑΤΟ.
Μπορεί να μεσολάβησαν «ήρεμα νερά», όμως επανήλθαν οι τουρκικές διεκδικήσεις για αποστρατικοποίηση των ελληνικών νησιών και οι απειλές.

Εργαλειοποίηση μεταναστευτικού

Το πιθανότερο σενάριο είναι ότι ο Ερντογάν θα επιχειρήσει για μία ακόμη φορά να εργαλειοποιήσει το μεταναστευτικό/προσφυγικό, όπως έκανε και στο παρελθόν. Δεν είναι τυχαίο ότι χθες, λίγο πριν την σφοδρή επίθεση Ερντογάν στον Κυριάκο Μητσοτάκη, πέντε σκάφη με 450 πρόσφυγες επιχείρησαν να περάσουν σε Χίο και Σάμο από την Τουρκία.
Αντίστοιχη πίεση δέχεται σύμφωνα με τους συνοριοφύλακες και ο Έβρος λόγω της χαμηλής στάθμης του ποταμού, την οποία εκμεταλλεύονται οι διακινητές. Την περίοδο 1 – 23 Μαΐου οι αποτροπές ανήλθαν κατά μέσο όρο στις 350 ημερησίως ενώ οι μεταναστευτικές ροές αυξήθηκαν κατά 25%.

Τουρκικές εκλογές

Ο σχεδιασμός που ξεδιπλώνεται από την τουρκική ηγεσία, εκτιμάται πως έχει σχέση και με την επικείμενη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στα τέλη του ερχόμενου μήνα.

Έως τότε αναμένεται να συνεχιστούν οι προκλήσεις αλλά και οποιαδήποτε ενέργεια θα επιτρέψει στον Ταγίπ Ερντογάν να «πλασαριστεί» σε καλύτερη θέση στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης με τους συμμάχους.

Δεν πρέπει να διαφεύγει δε της προσοχής, ότι η Τουρκία διανύει μια προεκλογική χρονιά, με την οικονομία να είναι σε ιδιαιτέρως χαμηλά επίπεδα. Στην προσπάθεια του να ενισχύσει το ηγετικό του προφίλ και να υποβαθμίσει την επιτυχημένη επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Ουάσιγκτον, ο Ερντογάν εκτιμάται πως θα συνεχίσει τις σπασμωδικές κινήσεις.

Ανησυχία για θερμό επεισόδιο

Το ζητούμενο είναι αν θα πρόκειται για λεονταρισμούς χωρίς αντίκρισμα ή αν θα συνιστούν κακό οιωνό για ένα ακόμα θερμό καλοκαίρι στα ελληνοτουρκικά.
Το κακό σενάριο είναι υπαρκτό: Να αναζητήσει δηλαδή, ο Ερντογάν την πρόκληση έντασης και στο πεδίο όπως η αποστολή πλωτού γεωτρύπανου στην κυπριακή ΑΟΖ ή την έξοδο σεισμογραφικού σε περιοχή που θα πυροδοτούσε νέα ένταση με την Ελλάδα.