Ο εφιάλτης της πείνας απειλεί τον πλανήτη - Ο πόλεμος στην Ουκρανία μαζί με την κλιματική αλλαγή δημιουργούν ένα «εκρηκτικό κοκτέιλ»
Τα γεγονότα φέρνουν στην ανθρωπότητα προ των πυλών μιας πρωτοφανούς επισιτιστικής κρίσης - Η έκρηξη στις τιμές των τροφίμων, το καμπανάκι στην Ευρώπη και οι χώρες που ήδη αντιμετωπίζουν μεγάλο πρόβλημα
Μια «καταιγίδα» γεγονότων ωθεί στα ύψη τις τιµές των τροφίµων, επιδεινώνοντας την πείνα και τον υποσιτισµό που ήδη βίωναν εκατοντάδες εκατοµµύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσµο.
Η επισιτιστική ανασφάλεια απειλεί τις κοινωνίες, επιδεινώνει τις ένοπλες συγκρούσεις και αφήνει πολλές χώρες του κόσµου έκθετες απέναντι σε ένα σιωπηλό «τσουνάµι», που απειλεί πλέον όχι µόνο την πολύπαθη Αφρική, αλλά και την καρδιά της «Γηραιάς Ηπείρου». Σχεδόν 10 εκατοµµύρια Βρετανοί µείωσαν την κατανάλωση φαγητού ή έχασαν γεύµατα τον Απρίλιο, ενώ τα µεγάλα σούπερ µάρκετ περιορίζουν ήδη το ηλιέλαιο που µπορούν να αγοράσουν οι πελάτες. Η Γαλλία σχεδιάζει να εκδώσει κουπόνια τροφίµων για να βοηθήσει τα φτωχότερα νοικοκυριά. Ενώ ο πληθωρισµός, που οδηγείται από τις τιµές των τροφίµων και της ενέργειας, αναδεικνύεται σε βασικό προεκλογικό ζήτηµα στις ΗΠΑ, που µπορεί να οδηγήσει σε αλλαγή της ισορροπίας στο Κογκρέσο ενόψει των ενδιάµεσων εκλογών του Νοεµβρίου.
Το «εκρηκτικό µείγµα» του πολέµου στην Ουκρανία, που µπήκε πλέον στον τρίτο του µήνα, της κλιµατικής αλλαγής, όπως αποτυπώνεται στον φονικό καύσωνα στην Ινδία, και της πανδηµίας προκαλεί τεράστιες ανατιµήσεις σε όλο τον κόσµο, αλλάζει το µοντέλο παραγωγής και κατανάλωσης και οδηγεί σε ολιγοπώλια, πλαφόν και µπλόκα στις εξαγωγές. Ο γ.γ. του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, προειδοποιεί ότι οι ελλείψεις στα τρόφιµα θα µπορούσαν «να οδηγήσουν εκατοµµύρια ανθρώπους στα όρια της επισιτιστικής ανασφάλειας», σε µια κρίση που θα µπορούσε να διαρκέσει χρόνια. Και η Τράπεζα της Αγγλίας, στο ίδιο µήκος κύµατος, έκανε λόγο για «αποκαλυπτικές» αυξήσεις στις τιµές των τροφίµων.
Λίγα χρόνια µετά την παγκόσµια επισιτιστική κρίση του 2008, που προκλήθηκε παροµοίως «από έναν συνδυασµό αυξανόµενων τιµών, ξηρασίας και εµπορικών περιορισµών, που επιβλήθηκαν από χώρες σε πανικό», όπως αναφέρει το Politico, οι κυβερνήσεις ανά τον πλανήτη λαµβάνουν µέτρα.
INFOGRAPHICS: ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ
Σχεδόν το 30%
Από τους µεγαλύτερους εξαγωγείς σιτηρών στον κόσµο, η Ουκρανία, µαζί µε τη Ρωσία, κάλυπτε πριν από τον πόλεµο σχεδόν το 30% της παγκόσµιας αγοράς. Ο πόλεµος όµως απλώς επιδείνωσε ή επιτάχυνε τα προϋπάρχοντα προβλήµατα και τις πληθωριστικές πιέσεις που προκύπτουν από µια σειρά παραγόντων: τον αντίκτυπο της πανδηµίας, τα προβλήµατα στην εφοδιαστική αλυσίδα από το lockdown, π.χ., στη Σανγκάη, τις ακραίες καιρικές συνθήκες και τις µειώσεις παραγωγής που σχετίζονται µε την κλιµατική κρίση, το σπειροειδές ενεργειακό κόστος και πολλές άλλες συνεχιζόµενες κρίσεις παγκοσµίως.
Η επισιτιστική κρίση απειλεί τη Λατινική Αµερική και την Καραϊβική, τόνισε το Παγκόσµιο Επισιτιστικό Πρόγραµµα (ΠΕΠ) του ΟΗΕ. Οι τιµές ειδών πρώτης ανάγκης, όπως το ρύζι, τα µαύρα φασόλια, οι φακές και τα φυτικά έλαια, αυξήθηκαν κατά 27% από τον Ιανουάριο ως τον Απρίλιο και κατά 111% από τον Ιανουάριο του 2019 ως τον Απρίλιο του 2022, τονίζει η υπηρεσία. Η Αργεντινή, η Τυνησία, το Πακιστάν και οι Φιλιππίνες, που εξαρτώνται σε µεγάλο βαθµό από εισαγωγές τροφίµων και ενέργειας, αντιµετωπίζουν αυξηµένο κίνδυνο εµφύλιων συρράξεων, εκτιµούν οι αναλυτές. Στη Σρι Λάνκα, η διατροφική κρίση προκάλεσε µια πρωτοφανή πολιτική κρίση, που οδήγησε στη χρεοκοπία της χώρας. Στο Ιράν, βίαιες διαδηλώσεις ξέσπασαν την περασµένη εβδοµάδα, καθώς η κυβέρνηση αύξησε την τιµή του ψωµιού, του µαγειρικού λαδιού και των γαλακτοκοµικών προϊόντων. Η κατάσταση των Ιρανών επιδεινώνεται από τις σκληρές κυρώσεις των ΗΠΑ και ένα τυραννικό, διεφθαρµένο καθεστώς.
Σύµφωνα µε τη ∆ιάσκεψη των Ηνωµένων Εθνών για το Εµπόριο και την Ανάπτυξη (UNCTAD), υπάρχουν 107 χώρες που αντιµετωπίζουν τουλάχιστον ένα από τα τρία «σοκ», ενώ και τα τρία «γονατίζουν» 69 χώρες στον κόσµο, 25 στην Αφρική, 25 στην Ασία και τον Ειρηνικό και 19 στη Λατινική Αµερική και τον Ειρηνικό.
«Επιδεινώνεται»
Στην Αφρική, η επισιτιστική ανασφάλεια κάθε άλλο παρά νέο φαινόµενο είναι, επιδεινώνεται όµως από τις συγκρούσεις και την κλιµατική αλλαγή. Η σύγκρουση είναι ο µεγαλύτερος µοχλός της πείνας, είτε πρόκειται για τις λεηλασίες των τζιχαντιστών στο Μάλι, τη Νιγηρία και τις Νότιες Φιλιππίνες, τους σκληρούς ανταγωνισµούς των περιφερειακών δυνάµεων στην Υεµένη και τη Λιβύη είτε έναν πόλεµο πλήρους κλίµακας, όπως στην Ουκρανία. Ο ΟΗΕ εκτιµά ότι το 60% των πεινασµένων στον κόσµο ζει σε ζώνες συγκρούσεων.
Η κλιµατική αλλαγή και τα ακραία καιρικά φαινόµενα συµπληρώνουν το «παζλ», ενώ πολλοί µιλούν ακόµα και για «διατροφικό εθνικισµό».
Δημοσιεύτηκε στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ στις 2/6
Η επισιτιστική ανασφάλεια απειλεί τις κοινωνίες, επιδεινώνει τις ένοπλες συγκρούσεις και αφήνει πολλές χώρες του κόσµου έκθετες απέναντι σε ένα σιωπηλό «τσουνάµι», που απειλεί πλέον όχι µόνο την πολύπαθη Αφρική, αλλά και την καρδιά της «Γηραιάς Ηπείρου». Σχεδόν 10 εκατοµµύρια Βρετανοί µείωσαν την κατανάλωση φαγητού ή έχασαν γεύµατα τον Απρίλιο, ενώ τα µεγάλα σούπερ µάρκετ περιορίζουν ήδη το ηλιέλαιο που µπορούν να αγοράσουν οι πελάτες. Η Γαλλία σχεδιάζει να εκδώσει κουπόνια τροφίµων για να βοηθήσει τα φτωχότερα νοικοκυριά. Ενώ ο πληθωρισµός, που οδηγείται από τις τιµές των τροφίµων και της ενέργειας, αναδεικνύεται σε βασικό προεκλογικό ζήτηµα στις ΗΠΑ, που µπορεί να οδηγήσει σε αλλαγή της ισορροπίας στο Κογκρέσο ενόψει των ενδιάµεσων εκλογών του Νοεµβρίου.
Το «εκρηκτικό µείγµα» του πολέµου στην Ουκρανία, που µπήκε πλέον στον τρίτο του µήνα, της κλιµατικής αλλαγής, όπως αποτυπώνεται στον φονικό καύσωνα στην Ινδία, και της πανδηµίας προκαλεί τεράστιες ανατιµήσεις σε όλο τον κόσµο, αλλάζει το µοντέλο παραγωγής και κατανάλωσης και οδηγεί σε ολιγοπώλια, πλαφόν και µπλόκα στις εξαγωγές. Ο γ.γ. του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, προειδοποιεί ότι οι ελλείψεις στα τρόφιµα θα µπορούσαν «να οδηγήσουν εκατοµµύρια ανθρώπους στα όρια της επισιτιστικής ανασφάλειας», σε µια κρίση που θα µπορούσε να διαρκέσει χρόνια. Και η Τράπεζα της Αγγλίας, στο ίδιο µήκος κύµατος, έκανε λόγο για «αποκαλυπτικές» αυξήσεις στις τιµές των τροφίµων.
Λίγα χρόνια µετά την παγκόσµια επισιτιστική κρίση του 2008, που προκλήθηκε παροµοίως «από έναν συνδυασµό αυξανόµενων τιµών, ξηρασίας και εµπορικών περιορισµών, που επιβλήθηκαν από χώρες σε πανικό», όπως αναφέρει το Politico, οι κυβερνήσεις ανά τον πλανήτη λαµβάνουν µέτρα.
INFOGRAPHICS: ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ
Σχεδόν το 30%
Από τους µεγαλύτερους εξαγωγείς σιτηρών στον κόσµο, η Ουκρανία, µαζί µε τη Ρωσία, κάλυπτε πριν από τον πόλεµο σχεδόν το 30% της παγκόσµιας αγοράς. Ο πόλεµος όµως απλώς επιδείνωσε ή επιτάχυνε τα προϋπάρχοντα προβλήµατα και τις πληθωριστικές πιέσεις που προκύπτουν από µια σειρά παραγόντων: τον αντίκτυπο της πανδηµίας, τα προβλήµατα στην εφοδιαστική αλυσίδα από το lockdown, π.χ., στη Σανγκάη, τις ακραίες καιρικές συνθήκες και τις µειώσεις παραγωγής που σχετίζονται µε την κλιµατική κρίση, το σπειροειδές ενεργειακό κόστος και πολλές άλλες συνεχιζόµενες κρίσεις παγκοσµίως.Η επισιτιστική κρίση απειλεί τη Λατινική Αµερική και την Καραϊβική, τόνισε το Παγκόσµιο Επισιτιστικό Πρόγραµµα (ΠΕΠ) του ΟΗΕ. Οι τιµές ειδών πρώτης ανάγκης, όπως το ρύζι, τα µαύρα φασόλια, οι φακές και τα φυτικά έλαια, αυξήθηκαν κατά 27% από τον Ιανουάριο ως τον Απρίλιο και κατά 111% από τον Ιανουάριο του 2019 ως τον Απρίλιο του 2022, τονίζει η υπηρεσία. Η Αργεντινή, η Τυνησία, το Πακιστάν και οι Φιλιππίνες, που εξαρτώνται σε µεγάλο βαθµό από εισαγωγές τροφίµων και ενέργειας, αντιµετωπίζουν αυξηµένο κίνδυνο εµφύλιων συρράξεων, εκτιµούν οι αναλυτές. Στη Σρι Λάνκα, η διατροφική κρίση προκάλεσε µια πρωτοφανή πολιτική κρίση, που οδήγησε στη χρεοκοπία της χώρας. Στο Ιράν, βίαιες διαδηλώσεις ξέσπασαν την περασµένη εβδοµάδα, καθώς η κυβέρνηση αύξησε την τιµή του ψωµιού, του µαγειρικού λαδιού και των γαλακτοκοµικών προϊόντων. Η κατάσταση των Ιρανών επιδεινώνεται από τις σκληρές κυρώσεις των ΗΠΑ και ένα τυραννικό, διεφθαρµένο καθεστώς.
Σύµφωνα µε τη ∆ιάσκεψη των Ηνωµένων Εθνών για το Εµπόριο και την Ανάπτυξη (UNCTAD), υπάρχουν 107 χώρες που αντιµετωπίζουν τουλάχιστον ένα από τα τρία «σοκ», ενώ και τα τρία «γονατίζουν» 69 χώρες στον κόσµο, 25 στην Αφρική, 25 στην Ασία και τον Ειρηνικό και 19 στη Λατινική Αµερική και τον Ειρηνικό.
«Επιδεινώνεται»
Στην Αφρική, η επισιτιστική ανασφάλεια κάθε άλλο παρά νέο φαινόµενο είναι, επιδεινώνεται όµως από τις συγκρούσεις και την κλιµατική αλλαγή. Η σύγκρουση είναι ο µεγαλύτερος µοχλός της πείνας, είτε πρόκειται για τις λεηλασίες των τζιχαντιστών στο Μάλι, τη Νιγηρία και τις Νότιες Φιλιππίνες, τους σκληρούς ανταγωνισµούς των περιφερειακών δυνάµεων στην Υεµένη και τη Λιβύη είτε έναν πόλεµο πλήρους κλίµακας, όπως στην Ουκρανία. Ο ΟΗΕ εκτιµά ότι το 60% των πεινασµένων στον κόσµο ζει σε ζώνες συγκρούσεων. Η κλιµατική αλλαγή και τα ακραία καιρικά φαινόµενα συµπληρώνουν το «παζλ», ενώ πολλοί µιλούν ακόµα και για «διατροφικό εθνικισµό».
Δημοσιεύτηκε στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ στις 2/6
