Μέσα στα τεράστια σιλό σιτηρών που εκτείνονται στο λιµάνι της Οδησσού… ο χρόνος µετράει αντίστροφα. Εκατοντάδες αντίστοιχες αποθήκες είναι διάσπαρτες στην 5η µεγαλύτερη χώρα εξαγωγής σιτηρών στον κόσµο, γεµάτες από τη συγκοµιδή του 2021, που ακόµη δεν έχει βρει τον δρόµο της για τις αγορές λόγω του συνεχιζόµενου πολέµου.

Ο χρόνος πιέζει για να βρεθεί µια διεθνής συµφωνία υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, µε στόχο τη διάσωση των σιτηρών της Ουκρανίας και τη διάθεσή τους. Είκοσι και πλέον εκατοµµύρια τόνοι εκτιµάται ότι έχουν «παγιδευτεί», µετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής, σε δρόµους, σιδηροδροµικούς τερµατικούς σταθµούς και λιµάνια, ενώ οι αποθήκες έχουν φθάσει στο όριο των δυνατοτήτων τους. Αναλυτές εκτιµούν ότι ο πλανήτης έχει µόλις 10 εβδοµάδες για να βρει λύση, προτού η εαρινή συγκοµιδή χρειαστεί να πάρει µε τη σειρά της θέση στα σιλό.

Την ίδια στιγµή, ο πληθωρισµός εκτινάσσεται στα ύψη, χώρες όπως η Ινδία µπλοκάρουν τις εξαγωγές σιταριού και ο κίνδυνος λιµού αυξάνεται για τις φτωχότερες χώρες του κόσµου.
polemos_2

Με φόντο τα αδιάθετα σιτηρά της Ουκρανίας και τον αυξανόµενο κίνδυνο επισιτιστικής κρίσης, µαίνεται ένας άγριος διπλωµατικός πόλεµος, στον οποίο όλοι διεκδικούν ίδια κέρδη. Η ∆ύση κατηγορεί τη Ρωσία ότι µπλοκάρει τις εξαγωγές σιτηρών από την Ουκρανία και κάνει παιχνίδια σε βάρος των φτωχών του πλανήτη, ενώ το Κρεµλίνο απαντάει ότι οι κυρώσεις Αµερικανών και Ευρωπαίων προκαλούν την κρίση, κλείνοντας παράλληλα το µάτι στην Τουρκία, που για ακόµη µία φορά διεκδικεί ρόλο ρυθµιστή και «µπαίνει στην εξίσωση».

polemos_1
 Σύµφωνα µε καταγγελίες Αµερικανών, ο ρωσικός Στρατός όχι µόνο µπλοκάρει τα αποθέµατα σιτηρών στα λιµάνια της Ουκρανίας, αλλά παράλληλα κλέβει προµήθειες. Το CNN δηµοσίευσε πρόσφατα δορυφορική εικόνα ενός ρωσικού σκάφους, το οποίο µετέφερε σιτηρά που είχαν κλαπεί στην Ουκρανία από την Κριµαία στη Συρία. Το Κίεβο κατηγορεί τη Μόσχα ότι από την έναρξη του πολέµου έχει κλέψει 500.000 τόνους σιτηρών, αξίας άνω των 100 εκατοµµυρίων δολαρίων. Και οι ΗΠΑ έστειλαν προειδοποίηση κυρίως σε 14 αφρικανικές χώρες τον περασµένο µήνα, καλώντας τις να µην αγοράζουν κλεµµένα σιτηρά από τη Ρωσία, σύµφωνα µε τους «ΝΥΤ». Κλεµµένα σιτηρά, σύµφωνα µε αναφορές, µεταφέρονται ήδη και… στην Τουρκία, που διεκδικεί εξαρχής ρόλο µεσολαβητή ανάµεσα σε Μόσχα και Κίεβο και έχει ήδη συµφωνήσει µε τη Ρωσία να εγγυηθεί την ασφαλή διέλευση πλοίων µε σιτηρά από την Ουκρανία.

Η κυβέρνηση Ερντογάν φέρεται να συµφώνησε µε τη Μόσχα να προσφέρει στρατιωτική βοήθεια για την εκκαθάριση των ναρκών στα ανοικτά των ακτών της Οδησσού, ωστόσο η Ουκρανία δεν έχει ακόµη δώσει τη συναίνεσή της στο σχέδιο, φοβούµενη ότι µπορεί να αποδυναµωθεί η άµυνα της πόλης και να µείνει έκθετη σε µια ρωσική επίθεση, σύµφωνα µε το Bloomberg. Ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, είχε συνοµιλίες στην Αγκυρα µέσα στην εβδοµάδα για το θέµα, µε την Τουρκία να επιχειρεί να επωφεληθεί της αναταραχής και τη Μόσχα να «παζαρεύει» άρση κυρώσεων, για να µπορέσει να εξαγάγει περισσότερα λιπάσµατα και αγροτικά προϊόντα. Με φόντο όλα τα παραπάνω, η επισιτιστική κρίση οξύνεται και εκφράζονται φόβοι ότι ο πόλεµος των σιτηρών θα επηρεάσει ολόκληρο τον πλανήτη και ιδιαίτερα τους πλέον ευάλωτους.

Ο «πόλεµος των σιτηρών», που µαίνεται το τελευταίο διάστηµα, είναι ένας πόλεµος µέσα στον πόλεµο. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία άφησε πίσω δεκάδες χιλιάδες νεκρούς, εκατοµµύρια εκτοπισµένους και ζηµίες δισεκατοµµυρίων δολαρίων στις πόλεις και στις κρίσιµες υποδοµές της χώρας. Είχε όµως δραµατικές επιπτώσεις και σε όλο τον κόσµο. Το σωρευτικό αποτέλεσµα των επιθέσεων και ο αποκλεισµός των λιµανιών, καθώς και οι κυρώσεις της ∆ύσης στη Ρωσία εκτίναξαν τις τιµές προϊόντων σε µέρη πολύ µακριά από τη ζώνη σύγκρουσης. Στις φτωχότερες χώρες της Ασίας και της Αφρικής, το κόστος βασικών ειδών, όπως το σιτάρι και το µαγειρικό λάδι, έχει αυξηθεί δραστικά, δηµιουργώντας νέα βάρη για τις δοκιµαζόµενες από την πανδηµία κοινωνίες. Μόνο στο Κέρας της Αφρικής, έως και 20 εκατοµµύρια άνθρωποι µπορεί να πεινάσουν φέτος εν µέσω έλλειψης τροφίµων και παρατεταµένης ξηρασίας.
Ο κίνδυνος λιµού, η εκτίναξη του πληθωρισµού, τα παιχνίδια της Ρωσίας, ο ρόλος της Τουρκίας και η αντίδραση των ΗΠΑ


Ο πόλεµος, λένε οι πιο ψύχραιµοι, είναι σηµαντικός, αλλά όχι ο µοναδικός λόγος για την άνοδο στις τιµές των τροφίµων. Στη Ν. Αµερική η ξηρασία επηρέασε τις καλλιέργειες, η κατάσταση µε το χειµερινό σιτάρι στις Ηνωµένες Πολιτείες είναι δραµατική για πρώτη φορά εδώ και πάρα πολλά χρόνια, ενώ οι προοπτικές για τη νέα σοδειά στην Ευρώπη, κυρίως στη Γαλλία, τον νούµερο ένα παραγωγό και εξαγωγέα σιταριού στην Ε.Ε., έχουν επιδεινωθεί.

Για να ξεκινήσει πραγµατικά ένας παγκόσµιος πόλεµος τροφίµων, λένε ωστόσο οι πιο ψύχραιµοι, θα χρειαστεί να περιορίσει τις εξαγωγές και η Ρωσία, ο µεγαλύτερος προµηθευτής σιταριού στην παγκόσµια αγορά - σενάριο απίθανο. Ο παγκόσµιος όγκος του εµπορίου σιταριού είναι 200 εκατοµµύρια τόνοι, από τους οποίους η Ρωσία αντιπροσωπεύει τα 40 εκατοµµύρια.

Εάν αυτό το ένα πέµπτο λείψει από το παγκόσµιο ισοζύγιο, η αύξηση της τιµής θα είναι πολλαπλάσια παγκοσµίως. Και η πείνα που υπάρχει τώρα θα φαίνεται απλώς µια ελαφριά προθέρµανση για τα όσα θα ακολουθούσαν... Οσο πιο φτωχή είναι µια χώρα τόσο ισχυρότερες θα είναι για αυτήν οι συνέπειες.