Ο κόσµος αντιµετωπίζει µια «τέλεια καταιγίδα µέσα σε µια τέλεια καταιγίδα» όταν πρόκειται για την επισιτιστική κρίση, είχε δηλώσει ο επικεφαλής του Παγκόσµιου Επισιτιστικού Προγράµµατος του ΟΗΕ, Ντέιβιντ Μπίσλεϊ. Και πράγµατι, τους τελευταίους µήνες ολοένα και πληθαίνουν οι φωνές που προειδοποιούν για τον κίνδυνο µιας παγκόσµιας επισιτιστικής κρίσης, εάν δεν αποκατασταθούν σύντοµα οι ουκρανικές εξαγωγές γεωργικών προϊόντων και δεν οµαλοποιηθεί η εφοδιαστική αλυσίδα.

Με τις τιµές των τροφίµων να αυξάνονται κατακόρυφα, τις εφοδιαστικές αλυσίδες να βάλλονται από κάθε αναταραχή στη γεωπολιτική σκακιέρα και τις συγκρούσεις στην Ουκρανία να µπλοκάρουν την πρόσβαση σε ζωτικής σηµασίας αποθέµατα, οι ειδικοί χτυπούν «καµπανάκι», επισηµαίνοντας πως αυτή η κρίση είναι πιθανό να βαθύνει ακόµα περισσότερο. Ο πόλεµος καταστρέφει το παγκόσµιο σύστηµα τροφίµων, το οποίο βέβαια ήταν ήδη αποδυναµωµένο εξαιτίας της πανδηµίας, της κλιµατικής αλλαγής και του «ενεργειακού χειµώνα».

Σφοδρή ανησυχία

Για ακόµα µία φορά οι χώρες που έχουν και θα έχουν το σηµαντικότερο πρόβληµα είναι οι αναπτυσσόµενες της Μέσης Ανατολής, της Κεντρικής Ασίας, αλλά και της Αφρικής. Συν τοις άλλοις, οι έως τώρα ενδείξεις είναι κάτι παραπάνω από ανησυχητικές: Ρωσία και Ουκρανία αντιπροσωπεύουν το 28% της παγκόσµιας παραγωγής σιταριού, 19% της παραγωγής κριθαριού, 15% του καλαµποκιού και 75% του ηλιελαίου. Σχεδόν το ήµισυ των δηµητριακών που εισάγουν ο Λίβανος και η Τυνησία προέρχεται από τις εµπόλεµες χώρες.


Οι εξαγωγές τροφίµων της Ουκρανίας παρέχουν τις θερµίδες για τη σίτιση 400 εκατ. ανθρώπων, αναφέρει το Bloomberg. Μέχρι τον περασµένο Ιούνιο ο αριθµός των ανθρώπων που αντιµετωπίζουν οξεία επισιτιστική ανασφάλεια, δηλαδή εκείνων των οποίων η πρόσβαση σε τρόφιµα έχει περιοριστεί σε σηµείο που κινδυνεύουν οι ζωές τους, είχε αυξηθεί σε 345 εκατοµµύρια σε 82 χώρες, σύµφωνα µε το WFP. Την ίδια ώρα, τους τελευταίους δώδεκα µήνες έχουν διπλασιαστεί οι τιµές λιπασµάτων, γεγονός το οποίο µαρτυρά την εκτίναξη του κόστους εισροών, όπως το φυσικό αέριο.

Προειδοποίηση

Με «µελανά γράµµατα» περιέγραψε και ο γενικός γραµµατέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, την επόµενη ηµέρα, κυρίως για τις φτωχότερες χώρες, σηµειώνοντας πως «ο πλανήτης θα µπορούσε να αντιµετωπίσει λιµούς που θα διαρκέσουν χρόνια, εάν οι ουκρανικές εξαγωγές δεν αποκατασταθούν στα προπολεµικά επίπεδα». Αλήθεια, πόσο θωρακισµένη είναι η Ευρώπη αν το blame game µεταξύ Δύσης και Ρωσίας διαρκέσει επί µακρόν; Ενα τέτοιο σενάριο θα δηµιουργήσει συστηµικό κίνδυνο στην παγκόσµια οικονοµία, γεγονός που θα έχει ως αποτέλεσµα την αναδιαµόρφωση των γεωπολιτικών χαρτών και των οικονοµικών συσχετισµών.

Η επικείµενη επισιτιστική κρίση, που έχει κάνει ήδη την εµφάνισή της σε διάφορες περιοχές τόσο της Ασίας όσο και της Αφρικής, θα προκαλέσει έντονη πολιτική αστάθεια, η οποία θα ξυπνήσει τα βίαια ένστικτα των καταπιεσµένων και πεινασµένων ανθρώπων. Σύµφωνα µε τον «Economist», η πολιτική αναταραχή θα εξαπλωθεί, τα παιδιά θα γίνουν καχεκτικά και οι άνθρωποι θα λιµοκτονήσουν.

Φτωχοποίηση

Όλα αυτά την ώρα που η Δύση θα κληθεί να αναχαιτίσει το κύµα φτωχοποίησης εκατοντάδων ανθρώπων στις ήδη οριακά χρεοκοπηµένες χώρες. Η νωχελική αντίδραση των ηγετών θα µπορούσε να αποτελέσει τη δικαιολογία για αδράνεια την ώρα που άνθρωποι θα πεθαίνουν. Ο εύθραυστος κόσµος τώρα χρειάζεται, εκτός από ισορροπία, και τροφοδοσία. 

*Δημοσιεύτηκε στο Money Pro στις 23 Ιουλίου 2022.