«Πέθανε η βασίλισσα Ελισάβετ. Αυτή είναι η στιγμή που η Ιστορία σταματά. Για ένα λεπτό, μία ώρα, μία μέρα ή μία εβδομάδα». Ετσι αποχαιρέτησε το BBC τη μακροβιότερη μονάρχη στο Ηνωμένο Βασίλειο, καλωσορίζοντας στον θρόνο τον βασιλιά Κάρολο Γ’. Η αγαπημένη -και ενίοτε μισητή για κάποιους- «Λίλιμπετ» των Βρετανών έφυγε από τη ζωή στις 8 Σεπτεμβρίου, στα 96 της χρόνια, έχοντας ζήσει μια ζωή με ατελείωτα προνόμια και μεγάλες θυσίες.

Ακόμα και όσοι δυσανασχετούσαν με το πρώτο σκέλος αναγνώριζαν στο ακέραιο το δεύτερο για μια γυναίκα που έδειξε μέχρι τέλους τη δέσμευσή της να «υπηρετεί» τους Βρετανούς, όπως έκανε αδιαλείπτως από τη στιγμή που ανέβηκε στον θρόνο, σε ηλικία 25 ετών.

Μόλις ένα 24ωρο πριν φύγει από τη ζωή πρόλαβε να ορκίσει στην πρωθυπουργία τη Λιζ Τρας, τη 15η πρωθυπουργό της βασιλείας της, έχοντας αποδεχθεί προηγουμένως την παραίτηση του Μπόρις Τζόνσον στο κάστρο Μπαλμόραλ της Σκωτίας, όπου λίγες ώρες μετά θα άφηνε την τελευταία της πνοή.

Το ημερολόγιο έδειχνε 6 Φεβρουαρίου του 1952 όταν η Ελισάβετ αναλάμβανε βασιλικά καθήκοντα μετά τον αιφνίδιο θάνατο του πατέρα της, βασιλιά Γεώργιου ΣΤ’. Πέθανε στον ύπνο του την ώρα που η μεγαλύτερη κόρη και διάδοχός του βρισκόταν χιλιάδες μίλια μακριά, κάνοντας σαφάρι στην Κένυα. «Εγινε βασίλισσα ενώ βρισκόταν σε μια αιώρα στην Αφρική και παρατηρούσε τους ρινόκερους που κατέβαιναν στη λίμνη για να πιουν νερό», έγραφε στο ημερολόγιό του ο διπλωμάτης και πολιτικός Χάρολντ Νίκολσον. Δεκαέξι μήνες μετά, εκατομμύρια άνθρωποι παρακολούθησαν τη στέψη της χάρη στις κάμερες που είχαν στηθεί στο Αββαείο του Γουέστμινστερ.

vassss
VASSSSS2_2

Τις δεκαετίες που ακολούθησαν η βασίλισσα Ελισάβετ μιλούσε ελάχιστα και αποκάλυπτε ακόμα λιγότερα για τον εαυτό της δημόσια. Τα λόγια της «χτενίζονταν» διαρκώς για έναν υπαινιγμό ή μία αιχμή για τον χαρακτήρα της. Αλλά η ίδια ήταν πολύ προσεκτική -και οι φίλοι της πολύ πιστοί- για να ξεφύγει κάτι σημαντικό. Δεν περιφρόνησε όμως ποτέ την τηλεόραση, το Μέσο που ενηλικιώθηκε μαζί της. Επέτρεψε να μεταδοθεί τηλεοπτικά η ενθρόνισή της, ενώ μίλησε ζωντανά στο έθνος μετά τον θάνατο της πριγκίπισσας Νταϊάνα.

«Πρέπει να με δουν, για να με πιστέψουν», είχε πει τότε. Η κάλυψη από εκπομπές και εφημερίδες, οι ατελείωτες φωτογραφίες της με λαμπερά στέμματα και φορέματα, όλα αυτά ήταν μέρος της βασιλείας, μέρος της δουλειάς δηλαδή στην οποία είχε αφιερώσει τη ζωή της. Το να μιλάει για τα συναισθήματά της δημόσια δεν ήταν. Το έθνος άλλαζε. Εκείνη όχι, διαφυλάσσοντας εθιμοτυπίες και τελετουργικά αιώνων σε μια Βρετανία που μεταμορφωνόταν.

Εξω από τις πύλες του παλατιού, όμως, ένας ανεμοστρόβιλος αλλαγής σάρωνε τη χώρα. Η βασίλισσα έγινε μάρτυρας, κατά τα πρώτα χρόνια της θητείας της, του μετασχηματισμού της βρετανικής αυτοκρατορίας στην Κοινοπολιτεία των Εθνών, ενώ η βασιλεία της σημαδεύτηκε από γεγονότα όπως η Κρίση στο Σουέζ, η Σύγκρουση των Φόκλαντ, ο Πόλεμος του Κόλπου, αλλά και κοσμοϊστορικές αλλαγές για τη χώρα, όπως το Brexit.

Δύσκολα Θέματα

Στα 70 χρόνια της θητείας της δέχθηκε πολλές επικρίσεις, ενώ χειρίστηκε δύσκολα οικογενειακά θέματα, σκάνδαλα και κρίσεις, όπως ο θάνατος της πριγκίπισσας Νταϊάνα, το πολύκροτο «διαζύγιο» του αγαπημένου της εγγονού Χάρι με το παλάτι και η απώλεια του αγαπημένου της συζύγου, πρίγκιπα Φιλίππου, τον περασμένο Απρίλιο. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας της, η Ελισάβετ διόρισε 15 Βρετανούς πρωθυπουργούς και συναντήθηκε με 12 προέδρους των ΗΠΑ. Υπήρξε φάρος συνέχειας σε μια περίοδο αλλαγών, προσαρμόζοντας και εκσυγχρονίζοντας τον βασιλικό θεσμό για τους οπαδούς της, θάβοντας ζητήματα κάτω από το χαλί και θυσιάζοντας πολλά στον βωμό της βασιλείας της. Η αποφυγή οποιασδήποτε πολιτικής διαμάχης και η άρνησή της να υποτάξει τη μοναρχία στις επιταγές της μόδας τής επέτρεψαν να θριαμβεύσει στον ρόλο της και να κερδίσει τον σεβασμό πολλών ως αρχηγός του έθνους.

«Καθρέφτης» των Βρετανών, ενσάρκωνε πολλά από αυτά που οι συμπατριώτες της θεωρούν τα καλύτερα στοιχεία της εθνικής τους ταυτότητας. Ηταν σεμνή, φειδωλή, έξυπνη, λογική, προσγειωμένη, με φλεγματικό χιούμορ και πηγαίο γέλιο, καθόλου οξύθυμη και πάντα με καλούς τρόπους. «Είμαι το τελευταίο προπύργιο των προτύπων», είχε πει κάποτε.

Πριν φύγει από τη ζωή, η Ελισάβετ ήθελε να αφήσει στην άκρη τις πρόσφατες ρήξεις και τα σκάνδαλα του Μπάκιγχαμ. Γι’ αυτό ακριβώς επέλεξε να δώσει τις ευλογίες της στη σύζυγο του Καρόλου, Καμίλα, ώστε να αποκτήσει τον τίτλο της βασίλισσας όταν εκείνη θα έφευγε. Η Καμίλα παντρεύτηκε τον Κάρολο το 2005, οκτώ χρόνια μετά τον θάνατο της Νταϊάνα και ενδιατηρούσαν επί πολλά χρόνια εξωσυζυγική σχέση. Κι όμως, δεν ήταν ο γάμος τους η δικαίωσή της, αλλά το Πλατινένιο Ιωβηλαίο της βασίλισσας και το «πράσινο φως» από την ίδια την Ελισάβετ, που την ανακήρυξε βασιλική σύζυγο και αποκατέστησε ολοκληρωτικά τη δημόσια εικόνα της.

Ο βασιλιάς Κάρολος Γ’ θέλει να μεταμορφώσει ριζικά τη μοναρχία, μειώνοντας το σχήμα, τις αρμοδιότητες και τα… έξοδατου παλατιού. Η επιθυμία του νέου μονάρχη να μειώσει τους γαλαζοαίματους πρώτης γραμμής έχει τεκμηριωθεί εδώ και καιρό, με τους ειδικούς να λένε ότι επιθυμεί να μετατρέψει τη μοναρχία σε «ένα πιο μικρό και συνεκτικό σχήμα», που θα αφήνει λιγότερο χώρο σε φήμες και «κουτσομπολιά», θα είναι πιο αποτελεσματικό και θα έχει με γαλύτερη απήχηση στους πολίτες της «γηραιάς Αλβιώνας».

Στη νέα εποχή, λοιπόν, το παραδοσιακόμοντέλο με τις χιλιάδες τελετές και τα βασιλικά καθήκοντα κάθε χρόνο μπορεί να αλλάξει, ενώ ενδέχεται να μειωθεί ο αριθμός των χορηγιών, για να επιτραπεί στους βασιλείς να επικεντρωθούν πιο ουσιαστικά σε μικρότερο αριθμό θεμάτων.

Τακτικός επισκέπτης της Ελλάδας ο νέος μονάρχης, Κάρολος Γ’

Ο νέος μονάρχης, Κάρολος Γ’, είναι λάτρης της Ελλάδας και με κάθε ευκαιρία εγκωμιάζει τις ομορφιές και την ιστορία της χώρας μας, ενώ την επισκέπτεται μόνος ή μαζί με τη σύζυγό του, στην οποία φαίνεται να έχει μεταδώσει την αγάπη του. Ο βασιλιάς και η σύζυγός του, Καμίλα, επισκέφθηκαν την Αθήνα τον περασμένο Μάρτιο, έχοντας ανταποκριθεί θετικά στην πρόσκληση του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, με αφορμή τους εορτασμούς των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση. Ηταν η τρίτη επίσημη επίσκεψη του ζεύγους στην Ελλάδα, ύστερα από την πρώτη τους κοινή άφιξη τον Νοέμβριο του 1998, έπειτα από πρόσκληση του τότε πρωθυπουργού, Κώστα Σημίτη.

Εκτός πρωτοκόλλου, Κάρολος και Καμίλα δεν έχαναν ποτέ την ευκαιρία να επισκεφθούν τη χώρα μας, και ιδιαίτερα τα νησιά, με προτεραιότητα το αγαπημένο τους ορμητήριο, το σπίτι της οικογένειας τραπεζιτών Ρότσιλντ, στην Κέρκυρα. Το ζεύγος αγαπάει ιδιαίτερα και την Κρήτη, ενώ έχει επίσης πραγματοποιήσει κρουαζιέρα στη Χαλκιδική και έχει κολυμπήσει στα παραδεισένια νερά της Αμμουλιανής. Ο ίδιος ο Κάρολος έχει επισκεφθεί πολλές φορές μό νος την Ελλάδα κατά το παρελθόν για να καταλύσει στη Μονή Βατοπεδίου του Αγίου Ορους, έχοντας δηλώσει επανειλημμένως ότι αποτελεί το αγαπημένο του σημείο για ηρεμία και περισυλλογή. Ο πατέρας του Καρόλου, πρίγκιπας Φίλιππος, μέλος της ελληνικής μοναρχίας, είχε γεννηθεί στην Κέρκυρα και για τον λόγο αυτό είναι συχνές οι δημόσιες αναφορές του νέου βασιλιά στους «δεσμούς αίματος» που έχει με την Ελλάδα.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ στις 10/9