Τον Σεπτέµβριο του 1997, δύο συντετριµµένοι έφηβοι πρίγκιπες περπατούσαν πίσω από το φέρετρο της µητέρας τους ενώ ο πλανήτης παρακολουθούσε µε δέος.

Είκοσι πέντε χρόνια µετά, τα δύο αδέλφια έκαναν την ίδια διαδροµή δίπλα-δίπλα, καθώς βάδιζαν προς το Αββαείο του Ουέστµινστερ για να αποχαιρετήσουν τη γιαγιά τους, τη µακροβιότερη µονάρχη του Ηνωµένου Βασιλείου.

Τις δεκαετίες που µεσολάβησαν δηµιουργήθηκε χάσµα µεταξύ τους. Ο πρίγκιπας Ουίλιαµ είναι έτοιµος να ξεκινήσει τη νέα του ζωή ως διάδοχος του βρετανικού θρόνου, την ώρα που ο αδελφός του, Χάρι, επέστρεψε στην Καλιφόρνια µαζί µε τη σύζυγό του, Μέγκαν, χτίζοντας µια νέα ζωή µακριά από τον Οίκο των Ουίνδσορ.

Το νεαρό και χαρισµατικό ζευγάρι, που κάποτε θεωρούνταν κοµβικό για τη µελλοντική ύπαρξη της µοναρχίας, «αυτοµόλησε» προχωρώντας σε καταγγελίες για ρατσισµό και εκφοβισµό.

Καθώς ο Κάρολος Γ’ ωστόσο εγκαινιάζει τη βασιλεία του, επιχειρεί να επιδείξει «ενιαίο µέτωπο» απέναντι στις προκλήσεις της νέας εποχής. Με φόντο την ενεργειακή κρίση που πλήττει τη Βρετανία και ενώ πολλά κράτη της Κοινοπολιτείας εξετάζουν το µέλλον τους µετά τον θάνατο της Ελισάβετ, ο Κάρολος καλείται να ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο.

Υπόσχεται µια «ψαλιδισµένη» , χαµηλού κόστους µοναρχία, µε λιγότερες εντυπωσιακές τελετές και πιο κοντά στους πολίτες. Στον πυρήνα της θα είναι µια νέα τετράδα: ο ίδιος µε τη σύζυγό του, Καµίλα, και το νέο πριγκιπικό ζεύγος της Ουαλίας, ο πρωτότοκος γιος του, Ουίλιαµ, και η σύζυγός του, Κέιτ.

Υπάρχει δηλαδή η µελλοντική γραµµή της µοναρχίας και εκπροσωπείται από τους κληρονόµους του βασιλιά Καρόλου, Ουίλιαµ και Τζορτζ, και την «εφεδρική» κληρονόµο, Σάρλοτ. Ηταν ένα ισχυρό µήνυµα προς τον λαό ότι η συνέχεια της βασιλικής οικογένειας είναι ασφαλής. «Η µοναρχία παραµένει, ως φαίνεται, το ιερό “τοτέµ” σε µια κοινωνία που έπαψε να βρίσκει νόηµα στη Γη και στους συνανθρώπους.

Οι ριζοσπάστες του 17ου αιώνα που επαναστάτησαν εναντίον του βασιλιά τους στο όνοµα κοινών ελευθεριών ονειρεύτηκαν νέες πολιτικές και κοινωνικές διευθετήσεις. Η αναταραχή εκείνη ωστόσο δηµιούργησε µια νέα προτεσταντική, συνταγµατική µοναρχία, που σταδιακά έγινε η µόνη καθαγιασµένη οντότητα στην οποία µπορούσαν να στραφούν πολλοί Βρετανοί.

Τον 18ο αιώνα, το νέο κράτος ενισχύθηκε από συνεχείς πολέµους, που επέκτειναν την αυτοκρατορία της Βρετανίας και οδήγησαν στη Βιοµηχανική Επανάσταση. Ορυκτά καύσιµα και βιοµηχανικά µέταλλα εξήχθησαν χωρίς όριο από τη γη της Βρετανίας και τις αποικίες της. Η µοναρχία βοήθησε σε αυτές τις επαναστατικές αλλαγές (…), ο ροµαντισµός της βοήθησε στη νοµιµοποίηση των γραφειοκρατικών δοµών και των απρόσωπων, συχνά βίαιων κοινωνικών σχέσεων του αποικιακού και βιοµηχανικού καπιταλισµού.

Παρουσίαζε την εικόνα ενός έθνους µε κληρονοµικό και όχι λεηλατηµένο πλούτο, στο οποίο θεωρούσαν ότι ανήκαν και οι εργατικές τάξεις, ακόµα και όταν αποκλείονταν από τα προνόµιά του. Ως αποτέλεσµα, η Βρετανία εξέλιξε µια εικόνα τέτοιας µοναδικής σταθερότητας, που στοχαστές όπως ο Τζορτζ Οργουελ θεωρούσαν ότι ακόµα και µετά την επανάσταση “η Αγγλία θα είναι ακόµη η Αγγλία, ένα αιώνιο ζώο, που εκτείνεται στο µέλλον και στο παρελθόν”», σηµειώνει το «Τime» σε άρθρο µε τίτλο «Η βρετανική µοναρχία βοήθησε να υποθηκεύσουµε το συλλογικό µας µέλλον».

Ακόµα και έτσι, όµως, το µέλλον της Κοινοπολιτείας φαντάζει αβέβαιο, καθώς ένας από τους λόγους για τους οποίους δεν διαλύθηκε ήταν η στοργή για τη βασίλισσα. Μετά τον θάνατό της και µε το κύµα εθνικιστικού και αντιαποικιακού αισθήµατος να φουντώνει, κανείς δεν ξέρει τι θα γίνει µέσα στα επόµενα χρόνια.


Η «ΕΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ»

Η Κοινοπολιτεία ιδρύθηκε µετά τη διάλυση της βρετανικής αυτοκρατορίας και φιλοξενεί 2,5 δισεκατοµµύρια ανθρώπους, το ένα τρίτο του παγκόσµιου πληθυσµού, το µεγαλύτερο µέρος των οποίων ζει στην Ινδική υποήπειρο. Τα µικρότερα βασίλεια της Κοινοπολιτείας αντιπροσωπεύουν τα τελευταία αποµεινάρια της αποικιακής αυτοκρατορίας της Βρετανίας, ένα νήµα που συνδέει τον Βρετανό µονάρχη µε περίπου 150 εκατοµµύρια ανθρώπους εκτός Ηνωµένου Βασιλείου.

«Η Ένωση των Εθνών» ήταν πολύ αγαπητή στην Ελισάβετ, η οποία επισκεπτόταν συχνά πολλές από τις χώρες-µέλη της. Ο θάνατός της είναι µια λεπτή στιγµή για τη Βρετανική Κοινοπολιτεία, 14 χώρες της οποίας συνεχίζουν να αναγνωρίζουν τον µονάρχη ως αρχηγό κράτους, θέση που αναφέρεται ρητά στα Συντάγµατα και τους νόµους τους.

Πληθαίνουν, ωστόσο, οι φωνές για ανεξαρτητοποίηση, ιδίως στα νησιά της Καραϊβικής, που βρίσκονται σε ρήξη µε το Βρετανικό Στέµµα, διεκδικώντας αποζηµιώσεις για τη δουλεία εκατοµµυρίων Αφρικανών που πουλήθηκαν ως σκλάβοι µεταξύ του 15ου και του 19ου αιώνα. Τα νησιά Μπαρµπάντος έχουν ήδη ανεξαρτητοποιηθεί, ενώ ο πρωθυπουργός της Τζαµάικα ανακοίνωσε δηµόσια πως η χώρα σκοπεύει να γίνει πλήρως ανεξάρτητη. Οι ανεπτυγµένες χώρες, όπως η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία και ο Καναδάς, είναι Συνταγµατικές Μοναρχίες και τα πολιτικά τους συστήµατα είναι προσανατολισµένα µε τρόπο που ο νέος µονάρχης του Ηνωµένου Βασιλείου θα γίνει αρχηγός του κράτους τους.

Ωστόσο, τον Ιούνιο η νέα κυβέρνηση της Αυστραλίας, µε επικεφαλής τον πρωθυπουργό, Άντονι Αλµπανέζε, διόρισε υπουργό επιφορτισµένο µε τη µετάβαση σε µια ∆ηµοκρατία, γεγονός που πυροδότησε συζητήσεις ότι θα µπορούσε να ακολουθήσει δηµοψήφισµα για την αποµάκρυνση της βασίλισσας από αρχηγό κράτους. Για κάποιους, µετά το τέλος της βασιλείας της Ελισάβετ, η Ενωση, που ουσιαστικά δηµιουργήθηκε µε βάση την υποτέλεια και «µολύνθηκε» από τη συσχέτισή της µε τον ρατσισµό και την αποικιοκρατία, είναι δεδοµένο ότι θα πρέπει να σβήσει µαζί της…


*Φωτογραφία εξωτερική: Reuters

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Παραπολιτικά» στις 24/09/2022