Πολιτικό χάος στη Μεγάλη Βρετανία: Παραιτήθηκε η Λιζ Τρας - «Δεν μπορώ να εξυπηρετήσω την εντολή»
Καταιγιστικές εξελίξεις - Οι θυελλώδεις 44 ημέρες στην εξουσία - Ο Κιρ Στάρμερ ζητά εκλογές, ο Τζέρεμι Χαντ δεν θα είναι υποψήφιος για την ηγεσία των Τόρις
Έπειτα από μόλις 44 ημέρες στην εξουσία, η πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας Λιζ Τρας ανακοίνωσε την παραίτησή της.
Yπενθυμίζεται ότι η Τρας εξελέγη για να αντικαταστήσει τον Μπόρις Τζόνσον και στις 6 Σεπτεμβρίου έγινε επισήμως πρωθυπουργός, αφού πήρε την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης από την βασίλισσα Ελισάβετ Β’, δύο ημέρες πριν αυτή αποβιώσει.
Ο ηγέτης του Εργατικού Κόμματος της Βρετανίας ζήτησε την άμεση προκήρυξη εκλογών, λίγα λεπτά μετά την ανακοίνωση της παραίτησης της πρωθυπουργού Λιζ Τρας, μετά την παραμονή της στην εξουσία για μόλις 44 ημέρες.
Σύμφωνα με πληροφορίες του Guardian, της Mirror και του BBC, ο Τζέρεμι Χαντ δεν θα είναι υποψήφιος για την ηγεσία των Τόρις.
H ίδια τόνισε πως ανέλαβε τα καθήκοντά της σε μια εποχή «μεγάλης οικονομικής και διεθνούς αστάθειας». «Δεν μπορώ να εκπληρώσω την εντολή για την οποία εξελέγη από τα μέλη των Τόρις και παρατούμαι», τόνισε.
Μιλώντας έξω από το πρωθυπουργικό γραφείο, στο Νο 10 της Ντάουνινγκ Στριτ, η Τρας παραδέχθηκε ότι δεν μπορεί να εκπληρώσει τις δεσμεύσεις που ανέλαβε όταν συμμετείχε στην κούρσα διαδοχής, έχοντας χάσει την εμπιστοσύνη του κόμματός της.
«Αναγνωρίζω, ωστόσο, δεδομένης της κατάστασης, ότι δεν μπορώ να εκπληρώσω την εντολή με βάση την οποία εξελέγην από το Συντηρητικό κόμμα. Ως εκ τούτου μίλησα στον βασιλιά για να τον ενημερώσω ότι παραιτούμαι από τη θέση του επικεφαλής του Συντηρητικού κόμματος», δήλωσε η Τρας.
«Σήμερα το πρωί, συναντήθηκα με τον πρόεδρο της Επιτροπής 1922 Γκράχαμ Μπρέιντι. Συμφωνήσαμε ότι θα υπάρξει μια εκλογή ηγεσίας που θα ολοκληρωθεί εντός της επόμενης εβδομάδας. Αυτό θα διασφαλίσει ότι παραμένουμε σε ένα μονοπάτι εκπλήρωσης των δημοσιονομικών μας σχεδίων και ότι διατηρούμε την οικονομική σταθερότητα και εθνική ασφάλεια της χώρας μας».
Σχετικά με τον πιθανό διάδοχό της πολλά ονόματα κυκλοφορούν, όπως του Ρίσι Σουνάκ, του Τζέρεμι Χαντ, της Πένι Μόρντοντ, ακόμη και του πρώην πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον.
H Τρας είναι η πρωθυπουργός με τη μικρότερη θητεία στην ιστορία του Ηνωμένου Βασιλείου. Έξι εβδομάδες αφού αναδείχθηκε πρωθυπουργός της Βρετανίας, η Τρας είδε το κύρος της να καταρρακώνεται, με την κοινή γνώμη να την απορρίπτει και βουλευτές από το ίδιο της το κόμμα να την αμφισβητούν. Είχε ήδη αναγκαστεί να εγκαταλείψει σχεδόν το σύνολο του οικονομικού της προγράμματος –αφού αυτό προκάλεσε τεράστια αναστάτωση στις αγορές– , είχε αποπέμψει τον υπουργό Οικονομικών της Κουάσι Κουάρτενγκ, ενώχθες Τετάρτη «έχασε» και την υπουργό Εσωτερικών Σουέλα Μπρέιβερμαν.
Ακολουθούν τα βασικά γεγονότα από τότε που ανήλθε στην εξουσία στις 6 Σεπτεμβρίου.
6 Σεπτεμβρίου
Η Τρας έγινε επισήμως πρωθυπουργός αφού συνάντησε τη βασίλισσα Ελισάβετ Β’, η οποία της ζήτησε να σχηματίσει νέα κυβέρνηση.
8 Σεπτεμβρίου
Απέναντι στην εκτόξευση του κόστους ενέργειας, η Λιζ Τρας ανακοινώνει στο Κοινοβούλιο το ‘πάγωμα’ των τιμών για τους ιδιώτες και τις επιχειρήσεις. Η ανακοίνωσή της επισκιάστηκε από τον θάνατο της Ελισάβετ, με την πολιτική ζωή να σταματά για τις 10 ημέρες εθνικού πένθους.
23 Σεπτεμβρίου
Ο υπουργός Οικονομικών Κουάζι Κουάρτερνγκ ανακοινώνει έναν ‘μίνι προϋπολογισμό’ για την ενίσχυση της ανάπτυξης, βασιζόμενο σε μειώσεις φόρων δεκάδων δισεκατομμυρίων λιρών, χρηματοδοτούμενες από το χρέος.
Στις χρηματοοικονομικές αγορές επικρατεί πανικός. Στις 26 του μήνα, όταν άνοιξαν και πάλι οι αγορές, η λίρα κατακρημνίστηκε σε ιστορικά χαμηλό επίπεδο.
28 Σεπτεμβρίου
Μπροστά στον πανικό των αγορών, η Τράπεζα της Αγγλίας ανακοινώνει ότι παρεμβαίνει επειγόντως στην αγορά ομολόγων απέναντι σε έναν «σημαντικό κίνδυνο για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα του Ηνωμένου Βασιλείου».
29 Σεπτεμβρίου
Το ινστιτούτο ερευνών YouGov ανακοινώνει προβάδισμα 33 μονάδων για τους αντιπολιτευόμενους Εργατικούς, κάτι που έχει να καταγραφεί από τα τέλη της δεκαετίας του 1990, δύο χρόνια πριν τις βουλευτικές εκλογές.
3 Οκτωβρίου
Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου του Συντηρητικού κόμματος, που σημαδεύτηκε από διαφωνίες και εντάσεις, η Λιζ Τρας και ο Κουάζι Κουάρτενγκ εξαναγκάζονται στην πρώτη τους αναδίπλωση: ανακαλούν την κατάργηση του υψηλότερου φορολογικού συντελεστή για τα εισοδήματα.
5 Οκτωβρίου
«Το κατάλαβα, σας άκουσα», δήλωσε η Τρας στο συνέδριο του κόμματος. «Ανάπτυξη, ανάπτυξη, ανάπτυξη», επαναλαμβάνει χωρίς να καθησυχάζει τους σκεπτικιστές στο κόμμα της ούτε τις νευρικές αγορές.
12 Οκτωβρίου
Η Τρας αποκλείει, ενώπιον των βουλευτών της, κάθε μείωση των δημόσιων δαπανών, υποσχόμενη παράλληλα να διατηρήσει τις μειώσεις φόρων, εντείνοντας τις αμφιβολίες για την πολιτική της.
13 Οκτωβρίου
Μέλη του Συντηρητικού κόμματος αναφέρουν μια λίστα με ονόματα που κυκλοφορεί για την αντικατάσταση της Τρας στη Ντάουνινγκ Στριτ.
Από την Ουάσινγκτον, όπου συμμετέχει στις ετήσιες συνεδριάσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας, ο Κουάζι Κουάρτενγκ εμφανίζεται σίγουρος ότι και οι δύο τους θα είναι στη θέση τους σε ένα μήνα.
14 Οκτωβρίου
Ο Κουάρτενγκ, που επέστρεψε εσπευσμένα στο Λονδίνο, αποπέμφθηκε και αντικαταστάθηκε από τον Τζέρεμι Χαντ, πρώην υποψήφιο στην κούρσα διαδοχής για την Ντάουνινγκ Στριτ.
Η Λιζ Τρας συγκαλεί συνέντευξη Τύπου όπου επαναλαμβάνει μηχανικά ότι θέλει να ολοκληρώσει την αποστολή της, δέχεται τέσσερις ερωτήσεις και αναχωρεί βιαστικά μετά από οκτώ λεπτά.
Εκεί ανακοινώνει μια νέα ανατροπή, εγκαταλείποντας τη διατήρηση στο 19% του φορολογικού συντελεστή για τις επιχειρήσεις που θα αυξηθεί στο 25% όπως προέβλεπε η προηγούμενη κυβέρνηση.
17 Οκτωβρίου
Ο Τζέρεμι Χαντ, ο τέταρτος κατά σειρά υπουργός Οικονομικών από την αρχή της χρονιάς, ανακοινώνει την ακύρωση σχεδόν του συνόλου των μέτρων του οικονομικού προγράμματος της Λιζ Τρας.
Η ίδια εκπροσωπείται στο Κοινοβούλιο για να απαντήσει σε ερωτήσεις της αντιπολίτευσης γι’ αυτή την πολιτική. «Όχι δεν κρύβεται πίσω από ένα γραφείο», δήλωσε η Πένι Μόρντοντ, η υπουργός που την εκπροσώπησε, ενώ ορισμένοι βουλευτές φώναζαν «παραίτηση».
Η ίδια η Τρας αναγνώρισε «λάθη» σε συνέντευξή της αργά το βράδυ στο BBC και ζήτησε «συγγνώμη» αλλά απέκλεισε την περίπτωση να παραιτηθεί, επικαλούμενη το «εθνικό συμφέρον».
19 Οκτωβρίου
«Είμαι μαχήτρια όχι ρίψασπις», δήλωσε η Λιζ Τρας σε συνεδρίαση του Κοινοβουλίου.
Η υπουργός της επί των Εσωτερικών Σουέλα Μπάβερμαν παραιτείται. Εξηγεί ότι απέστειλε από το προσωπικό της e-mail ένα επίσημο έγγραφο για τη μεταναστευτική πολιτική σε συνάδελφό της στο Κοινοβούλιο. «Έκανα λάθος, αποδέχομαι την ευθύνη και παραιτούμαι», έγραψε η ίδια στην επιστολή παραίτησή της, ένα σαφές μήνυμα προς την Τρας, που παραμένει στη θέση της.
Το βράδυ, επικράτησε χάος στο Κοινοβούλιο με αφορμή την ψηφοφορία για το fracking, που η κυβέρνηση ήθελε να μετατρέψει σε τεστ εμπιστοσύνης.
"I cannot deliver the mandate on which I was elected by the Conservative Party"
— BBC Breaking News (@BBCBreaking) October 20, 2022
UK Prime Minister Liz Truss resignshttps://t.co/O5kO1WJ4tY pic.twitter.com/Gq6FtOGNIP
Yπενθυμίζεται ότι η Τρας εξελέγη για να αντικαταστήσει τον Μπόρις Τζόνσον και στις 6 Σεπτεμβρίου έγινε επισήμως πρωθυπουργός, αφού πήρε την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης από την βασίλισσα Ελισάβετ Β’, δύο ημέρες πριν αυτή αποβιώσει.
Ο ηγέτης του Εργατικού Κόμματος της Βρετανίας ζήτησε την άμεση προκήρυξη εκλογών, λίγα λεπτά μετά την ανακοίνωση της παραίτησης της πρωθυπουργού Λιζ Τρας, μετά την παραμονή της στην εξουσία για μόλις 44 ημέρες.
Σύμφωνα με πληροφορίες του Guardian, της Mirror και του BBC, ο Τζέρεμι Χαντ δεν θα είναι υποψήφιος για την ηγεσία των Τόρις.
Liz Truss to resign as UK prime minister after 45 days in office https://t.co/WdW4QyHMyl
— BBC Breaking News (@BBCBreaking) October 20, 2022
H ίδια τόνισε πως ανέλαβε τα καθήκοντά της σε μια εποχή «μεγάλης οικονομικής και διεθνούς αστάθειας». «Δεν μπορώ να εκπληρώσω την εντολή για την οποία εξελέγη από τα μέλη των Τόρις και παρατούμαι», τόνισε.
Μιλώντας έξω από το πρωθυπουργικό γραφείο, στο Νο 10 της Ντάουνινγκ Στριτ, η Τρας παραδέχθηκε ότι δεν μπορεί να εκπληρώσει τις δεσμεύσεις που ανέλαβε όταν συμμετείχε στην κούρσα διαδοχής, έχοντας χάσει την εμπιστοσύνη του κόμματός της.
«Αναγνωρίζω, ωστόσο, δεδομένης της κατάστασης, ότι δεν μπορώ να εκπληρώσω την εντολή με βάση την οποία εξελέγην από το Συντηρητικό κόμμα. Ως εκ τούτου μίλησα στον βασιλιά για να τον ενημερώσω ότι παραιτούμαι από τη θέση του επικεφαλής του Συντηρητικού κόμματος», δήλωσε η Τρας.
«Σήμερα το πρωί, συναντήθηκα με τον πρόεδρο της Επιτροπής 1922 Γκράχαμ Μπρέιντι. Συμφωνήσαμε ότι θα υπάρξει μια εκλογή ηγεσίας που θα ολοκληρωθεί εντός της επόμενης εβδομάδας. Αυτό θα διασφαλίσει ότι παραμένουμε σε ένα μονοπάτι εκπλήρωσης των δημοσιονομικών μας σχεδίων και ότι διατηρούμε την οικονομική σταθερότητα και εθνική ασφάλεια της χώρας μας».
Σχετικά με τον πιθανό διάδοχό της πολλά ονόματα κυκλοφορούν, όπως του Ρίσι Σουνάκ, του Τζέρεμι Χαντ, της Πένι Μόρντοντ, ακόμη και του πρώην πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον.
Η μικρότερη θητεία στην ιστορία του Ηνωμένου Βασιλείου
H Τρας είναι η πρωθυπουργός με τη μικρότερη θητεία στην ιστορία του Ηνωμένου Βασιλείου. Έξι εβδομάδες αφού αναδείχθηκε πρωθυπουργός της Βρετανίας, η Τρας είδε το κύρος της να καταρρακώνεται, με την κοινή γνώμη να την απορρίπτει και βουλευτές από το ίδιο της το κόμμα να την αμφισβητούν. Είχε ήδη αναγκαστεί να εγκαταλείψει σχεδόν το σύνολο του οικονομικού της προγράμματος –αφού αυτό προκάλεσε τεράστια αναστάτωση στις αγορές– , είχε αποπέμψει τον υπουργό Οικονομικών της Κουάσι Κουάρτενγκ, ενώχθες Τετάρτη «έχασε» και την υπουργό Εσωτερικών Σουέλα Μπρέιβερμαν.Οι 44 θυελλώδεις ημέρες της Λιζ Τρας στην πρωθυπουργία
Υπενθυμίζεται πως η Τρας εξελέγη, σε ηλικία 47 ετών, για να αντικαταστήσει τον Μπόρις Τζόνσον, ύστερα από ψηφοφορία μεταξύ των μελών του Συντηρητικού κόμματος με 81.326 ψήφους έναντι 60.399 του αντιπάλου της, του Ρίσι Σουνάκ.Ακολουθούν τα βασικά γεγονότα από τότε που ανήλθε στην εξουσία στις 6 Σεπτεμβρίου.
6 Σεπτεμβρίου
Η Τρας έγινε επισήμως πρωθυπουργός αφού συνάντησε τη βασίλισσα Ελισάβετ Β’, η οποία της ζήτησε να σχηματίσει νέα κυβέρνηση.
8 Σεπτεμβρίου
Απέναντι στην εκτόξευση του κόστους ενέργειας, η Λιζ Τρας ανακοινώνει στο Κοινοβούλιο το ‘πάγωμα’ των τιμών για τους ιδιώτες και τις επιχειρήσεις. Η ανακοίνωσή της επισκιάστηκε από τον θάνατο της Ελισάβετ, με την πολιτική ζωή να σταματά για τις 10 ημέρες εθνικού πένθους.
23 Σεπτεμβρίου
Ο υπουργός Οικονομικών Κουάζι Κουάρτερνγκ ανακοινώνει έναν ‘μίνι προϋπολογισμό’ για την ενίσχυση της ανάπτυξης, βασιζόμενο σε μειώσεις φόρων δεκάδων δισεκατομμυρίων λιρών, χρηματοδοτούμενες από το χρέος.
Στις χρηματοοικονομικές αγορές επικρατεί πανικός. Στις 26 του μήνα, όταν άνοιξαν και πάλι οι αγορές, η λίρα κατακρημνίστηκε σε ιστορικά χαμηλό επίπεδο.
28 Σεπτεμβρίου
Μπροστά στον πανικό των αγορών, η Τράπεζα της Αγγλίας ανακοινώνει ότι παρεμβαίνει επειγόντως στην αγορά ομολόγων απέναντι σε έναν «σημαντικό κίνδυνο για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα του Ηνωμένου Βασιλείου».
29 Σεπτεμβρίου
Το ινστιτούτο ερευνών YouGov ανακοινώνει προβάδισμα 33 μονάδων για τους αντιπολιτευόμενους Εργατικούς, κάτι που έχει να καταγραφεί από τα τέλη της δεκαετίας του 1990, δύο χρόνια πριν τις βουλευτικές εκλογές.
3 Οκτωβρίου
Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου του Συντηρητικού κόμματος, που σημαδεύτηκε από διαφωνίες και εντάσεις, η Λιζ Τρας και ο Κουάζι Κουάρτενγκ εξαναγκάζονται στην πρώτη τους αναδίπλωση: ανακαλούν την κατάργηση του υψηλότερου φορολογικού συντελεστή για τα εισοδήματα.
5 Οκτωβρίου
«Το κατάλαβα, σας άκουσα», δήλωσε η Τρας στο συνέδριο του κόμματος. «Ανάπτυξη, ανάπτυξη, ανάπτυξη», επαναλαμβάνει χωρίς να καθησυχάζει τους σκεπτικιστές στο κόμμα της ούτε τις νευρικές αγορές.
12 Οκτωβρίου
Η Τρας αποκλείει, ενώπιον των βουλευτών της, κάθε μείωση των δημόσιων δαπανών, υποσχόμενη παράλληλα να διατηρήσει τις μειώσεις φόρων, εντείνοντας τις αμφιβολίες για την πολιτική της.
13 Οκτωβρίου
Μέλη του Συντηρητικού κόμματος αναφέρουν μια λίστα με ονόματα που κυκλοφορεί για την αντικατάσταση της Τρας στη Ντάουνινγκ Στριτ.
Από την Ουάσινγκτον, όπου συμμετέχει στις ετήσιες συνεδριάσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας, ο Κουάζι Κουάρτενγκ εμφανίζεται σίγουρος ότι και οι δύο τους θα είναι στη θέση τους σε ένα μήνα.
14 Οκτωβρίου
Ο Κουάρτενγκ, που επέστρεψε εσπευσμένα στο Λονδίνο, αποπέμφθηκε και αντικαταστάθηκε από τον Τζέρεμι Χαντ, πρώην υποψήφιο στην κούρσα διαδοχής για την Ντάουνινγκ Στριτ.
Η Λιζ Τρας συγκαλεί συνέντευξη Τύπου όπου επαναλαμβάνει μηχανικά ότι θέλει να ολοκληρώσει την αποστολή της, δέχεται τέσσερις ερωτήσεις και αναχωρεί βιαστικά μετά από οκτώ λεπτά.
Εκεί ανακοινώνει μια νέα ανατροπή, εγκαταλείποντας τη διατήρηση στο 19% του φορολογικού συντελεστή για τις επιχειρήσεις που θα αυξηθεί στο 25% όπως προέβλεπε η προηγούμενη κυβέρνηση.
17 Οκτωβρίου
Ο Τζέρεμι Χαντ, ο τέταρτος κατά σειρά υπουργός Οικονομικών από την αρχή της χρονιάς, ανακοινώνει την ακύρωση σχεδόν του συνόλου των μέτρων του οικονομικού προγράμματος της Λιζ Τρας.
Η ίδια εκπροσωπείται στο Κοινοβούλιο για να απαντήσει σε ερωτήσεις της αντιπολίτευσης γι’ αυτή την πολιτική. «Όχι δεν κρύβεται πίσω από ένα γραφείο», δήλωσε η Πένι Μόρντοντ, η υπουργός που την εκπροσώπησε, ενώ ορισμένοι βουλευτές φώναζαν «παραίτηση».
Η ίδια η Τρας αναγνώρισε «λάθη» σε συνέντευξή της αργά το βράδυ στο BBC και ζήτησε «συγγνώμη» αλλά απέκλεισε την περίπτωση να παραιτηθεί, επικαλούμενη το «εθνικό συμφέρον».
19 Οκτωβρίου
«Είμαι μαχήτρια όχι ρίψασπις», δήλωσε η Λιζ Τρας σε συνεδρίαση του Κοινοβουλίου.
Η υπουργός της επί των Εσωτερικών Σουέλα Μπάβερμαν παραιτείται. Εξηγεί ότι απέστειλε από το προσωπικό της e-mail ένα επίσημο έγγραφο για τη μεταναστευτική πολιτική σε συνάδελφό της στο Κοινοβούλιο. «Έκανα λάθος, αποδέχομαι την ευθύνη και παραιτούμαι», έγραψε η ίδια στην επιστολή παραίτησή της, ένα σαφές μήνυμα προς την Τρας, που παραμένει στη θέση της.
Το βράδυ, επικράτησε χάος στο Κοινοβούλιο με αφορμή την ψηφοφορία για το fracking, που η κυβέρνηση ήθελε να μετατρέψει σε τεστ εμπιστοσύνης.
