Η Σύνοδος του G20 έκλεισε στο Μπαλί στα µέσα της εβδοµάδας µε δύο διαφορετικές εικόνες. Από τη µία, της Ρωσίας, διά του υπουργού Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, σε διπλωµατική αποµόνωση, που παρακολουθούσε την οµιλία του Ουκρανού, Βολοντίµιρ Ζελένσκι, µέσω βίντεο από την αίθουσα των συναντήσεων. Από την άλλη, εκείνη της Κίνας, να πλησιάζει περισσότερο στη ∆ύση, δείχνοντας πως δεν προτίθεται να πληρώσει µε βαρύ πολιτικό και οικονοµικό τίµηµα την «αφοσίωσή» της στις επιλογές της «φίλης» Μόσχας.


Στην τελική δήλωση, «τα περισσότερα µέλη καταδικάζουν έντονα τον πόλεµο στην Ουκρανία» (σ.σ.: δεν καταδικάσθηκε ρητά η Ρωσία και από το κείµενο αφαιρέθηκε η αναφορά στη χώρα, όµως η Ρωσία βέβαια δεν υπέγραψε), κάτι που φέρονται να υιοθέτησαν επίσης Κίνα και Ινδία χάρη και στις τιτάνιες προσπάθειες της ινδονησιακής προεδρίας της Συνόδου να αµβλύνει τις αντιθέσεις και να πετύχει τη µεγαλύτερη δυνατή συµπερίληψη (µέσα στο κείµενο αναγνωρίζεται, ωστόσο, πως «υπήρχαν άλλες απόψεις και διαφορετικές εκτιµήσεις της κατάστασης και των κυρώσεων»).
Πάντως, ο τόνος είχε ήδη δοθεί από την αρχή της εβδοµάδας και της Συνόδου µε τη συνάντηση µεταξύ του Κινέζου προέδρου, Σι Τζινπίνγκ, και του Αµερικανού. Τζο Μπάιντεν, την πρώτη που έγινε διά ζώσης και µε τους δύο στο ανώτερο αξίωµα της χώρας τους (γιατί βέβαια ο Σι και ο Μπάιντεν είχαν πρωτοσυναντηθεί το 2011, όταν ο δεύτερος ήταν αντιπρόεδρος και ο πρώτος δεν είχε ακόµη αναλάβει την εξουσία).

Στις διµερείς συνοµιλίες, που διήρκεσαν περισσότερο από τρεις ώρες, οι δύο ηγέτες, που προσήλθαν στο Μπαλί έχοντας πρόσφατα ενισχύσει τη δύναµή τους στη χώρα τους (ο Μπάιντεν στις ενδιάµεσες εκλογές των ΗΠΑ, ο Σι στο συνέδριο του κόµµατος, που τον «έστεψε» ουσιαστικά διά βίου ηγέτη), έριξαν γέφυρες επικοινωνίας και αποκατάστασης. «Είµαι απολύτως πεπεισµένος ότι δεν υπάρχει λόγος για έναν νέο Ψυχρό Πόλεµο µε την Κίνα», δήλωσε ο Αµερικανός πρόεδρος στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου, εκτιµώντας πως, παρά τις πρόσφατες εντάσεις στα Στενά της Ταϊβάν, «δεν υπάρχουν ενδείξεις για επικείµενη προσπάθεια της Κίνας να εισβάλει». Οι δύο χώρες «θα έχουν ζωηρό ανταγωνισµό, αλλά δεν επιδιώκω τη σύγκρουση», είπε.
Ο Κινέζος πρόεδρος, ο οποίος έχει ταχθεί κατά ενός πυρηνικού πολέµου (άλλωστε, η Κίνα επικρότησε παρόµοια τοποθέτηση από πλευράς Ρωσίας στη Σύνοδο), φέρεται να επαναβεβαίωσε πως «δεν πρέπει να υπάρξει ποτέ και δεν είναι δυνατόν να κερδηθεί από κανέναν ένας πυρηνικός πόλεµος». Εκτίµησε, δε, ότι οι σχέσεις µεταξύ των δύο χωρών δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες της διεθνούς κοινότητας και εναπόκειται στους δύο ηγέτες «να θέσουν αυτές τις σχέσεις σε σωστή τροχιά».

Η Σύνοδος του G20 σκιάστηκε από ένα θρίλερ, το χτύπηµα πυραύλου στο χωριό Σεβόντοφ της Νοτιοανατολικής Πολωνίας την Τρίτη, που προκάλεσε τον θάνατο δύο ανθρώπων και συνέπεσε µε το σφυροκόπηµα ρωσικών βοµβαρδισµών µε 100 πυραύλους στην Ουκρανία το βράδυ της ∆ευτέρας (σε απάντηση στην ουκρανική επανακατάληψη της Χερσώνας). Το τελευταίο είχε ήδη προκαλέσει την αίσθηση ότι η Ρωσία δίνει το στίγµα της (παρά την παρουσία του Λαβρόφ στο Μπαλί, που προσήλθε αντί του Πούτιν), µε αποτέλεσµα η κατάσταση να κλιµακωθεί απότοµα και να συγκληθεί έκτακτη Σύνοδος της οµάδας G7.

Γιατί, βέβαια, η Πολωνία (σε αντίθεση µε την Ουκρανία) είναι έδαφος του ΝΑΤΟ, εποµένως ένα ρωσικό χτύπηµα εκεί σηµαίνει πως σύρεται η Συµµαχία στον πόλεµο. Παρά τις «κορόνες» όµως της Ουκρανίας, που εξαρχής έδειξε τη Ρωσία πίσω από το χτύπηµα, η ίδια η Πολωνία εµφανίστηκε συγκρατηµένη στις εκτιµήσεις της και τελικά το πρωί της Τετάρτης αξιωµατούχοι της κυβέρνησης Μπάιντεν ανέφεραν πως, µε βάση τα στοιχεία που είχαν περιέλθει σε γνώση τους, τελικά επρόκειτο για κοµµάτια από αντιαεροπορικό πύραυλο που εκτοξεύθηκε από τις ουκρανικές ένοπλες δυνάµεις για την κατάρριψη ρωσικού εισερχόµενου πυραύλου. «∆εν έχουµε καµία ένδειξη ότι η Ρωσία προετοιµάζει επιθετικές στρατιωτικές ενέργειες κατά του ΝΑΤΟ», δήλωσε ο γ.γ. του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενµπεργκ. Από το Κρεµλίνο, ο γραµµατέας Τύπου του Ρώσου προέδρου, Ντµίτρι Πεσκόφ, παραδέχθηκε πως η αµερικανική αντίδραση ήταν «συγκρατηµένη» σε σύγκριση µε αυτήν άλλων χωρών. 

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ∆ΕΣΜΟΙ

Όπως σε κάθε G20, οι σηµαντικές συναντήσεις έγιναν στο περιθώριο της Συνόδου. Με το βλέµµα στραµµένο στην αποκατάσταση και των οικονοµικών δεσµών στην περιοχή του, ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ πήρε στάση προσέγγισης κατά τη συνάντηση και µε τον Αυστραλό πρωθυπουργό, Άντονι Αλµπανέζε (ο προκάτοχος του οποίου είχε ζητήσει διερεύνηση για την προέλευση του ιού COVID-19), αλλά και µε τον Νοτιοκορεάτη πρόεδρο, Γιουν Σουκγέολ, την πρώτη µέσα σε µία τριετία, µε επίκεντρο τις εµπορικές σχέσεις και τις εφοδιαστικές αλυσίδες (άλλωστε, η Κίνα είναι η δεύτερη ισχυρότερη χώρα του G20 σε ΑΕΠ και εµπορική δύναµη µετά τις ΗΠΑ -αν εξαιρέσει κανείς την Ε.Ε., που είναι συνασπισµός κρατών και αυτό δεν διαφεύγει από κανέναν από τους συνοµιλητές της).

Το Πεκίνο, από την άλλη, πιέζεται για το θέµα των ηµιαγωγών και της εξαγωγής τεχνογνωσίας και υλικών, το οποίο έθεσε και προς τον Ολλανδό πρωθυπουργό, Μαρκ Ρούτε, ο Σι στις αρχές της εβδοµάδας και αναµενόταν να το θέσει και προς τον Ιάπωνα πρωθυπουργό, Φουµίο Κισίντα.

O Κινέζος πρόεδρος συναντήθηκε και µε τον Γάλλο οµόλογό του, Εµανουέλ Μακρόν, συνάντηση που αναµένεται να ανοίξει τον δρόµο για τη διµερή και ευρωπαϊκή συνεργασία (είχε προηγηθεί η επίσκεψη του Όλαφ Σολτς, του πρώτου Ευρωπαίου ηγέτη που πήγε στην Κίνα), όµως δεν συναντήθηκε τελικά λόγω προγραµµατισµού µε τον Βρετανό πρωθυπουργό, Ρίσι Σούνακ, ενώ επέκρινε τον Καναδό πρωθυπουργό, Τζάστιν Τριντό, για τη διαρροή των µεταξύ τους συνοµιλιών, οι οποίες περιελάµβαναν τις «σοβαρές ανησυχίες» που διατύπωσε ο Καναδός ηγέτης για πιθανή κατασκοπεία και κινεζική «παρέµβαση» στις καναδικές εκλογές.

Από πλευράς Μπάιντεν, σηµασία έχει η (πρώτη) συνάντηση του πλανητάρχη µε τη νέα πρωθυπουργό της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι, η οποία του έθεσε το θέµα της αύξησης των προµηθειών LNG προς τη χώρα της, αλλά και της τιµής αυτών. Από τις συναντήσεις του Αµερικανού προέδρου ξεχώρισε ακόµα µία: εκείνη µε τον Τούρκο οµόλογό του, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος, αφού φέρεται να έλαβε προφορική στήριξη του προέδρου των ΗΠΑ στο αίτηµα της Τουρκίας για αναβάθµιση των F-16, άλλαξε τον τόνο των προηγούµενων ηµερών και ανήρτησε στο Twitter ευχαριστήριο µήνυµα και προς την Ελλάδα για τη συµπαράστασή της µετά τη βοµβιστική επίθεση στην Κωνσταντινούπολη την περασµένη Κυριακή.
Ο Αµερικανός πρόεδρος (παρά τις «κορόνες» Σοϊλού) εξέφρασε συλλυπητήρια για τα θύµατα της επίθεσης, ενώ, σύµφωνα µε την ανακοίνωση της τουρκικής προεδρίας, ευχαρίστησε τον Ερντογάν για τον ρόλο του στην επανάληψη των εξαγωγών σιτηρών κατ’ εφαρµογήν της διεθνούς συµφωνίας ανάµεσα στην Ουκρανία και τη Ρωσία. Το τελευταίο θέµα καίει άλλωστε όλες τις πλευρές, καθώς σήµερα λήγει το Πρωτόκολλο της Μαύρης Θάλασσας, η συµφωνία για τα ουκρανικά σιτηρά, που αναµένεται πάντως να ανανεωθεί, ενώ η συγκυρία έχει δώσει στην Τουρκία την ευκαιρία να πρωταγωνιστήσει ως µεσάζων ∆ύσης - Ρωσίας, κάτι που αναγνωρίζεται από την αµερικανική πλευρά. ∆εν είναι τυχαίο πως τη ∆ευτέρα ο επικεφαλής της CIA, Γουίλιαµ Μπερνς, συναντήθηκε µε τον αρχηγό της ρωσικής SVR, Σεργκέι Ναρούσιν, στην Αγκυρα - η πρώτη συνάντηση σε αυτό το επίπεδο από τότε που ξεκίνησε ο πόλεµος, στην οποία εκτιµάται ότι τέθηκε το θέµα των πυρηνικών, αλλά και της ανταλλαγής των Αµερικανών κρατουµένων στη Ρωσία.

Ο πρόεδρος Ερντογάν συναντήθηκε και µε τον Γάλλο οµόλογό του, Εµανουέλ Μακρόν, η ανακοίνωση του οποίου αναφέρθηκε πάντως τόσο στην ανάγκη εφαρµογής των κυρώσεων απέναντι στη Ρωσία όσο και στην εκκρεµότητα της ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ. Στα θετικά της συνόδου, η δέσµευση των ηγετών του G20 να διατηρήσουν τον στόχο που είχε θέσει η Συµφωνία του Παρισιού για το Κλίµα το 2015 για περιορισµό της αύξησης της θερµοκρασίας του πλανήτη σε 1,5 βαθµό Κελσίου έως το τέλος του αιώνα. Η ανακοίνωση έγινε µε το βλέµµα στραµµένο στο Σαρµ ελ Σέιχ της Αιγύπτου, όπου ολοκληρώθηκε χθες η COP27, η φετινή ∆ιάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίµα, που γίνεται εν µέσω πολέµου και ενεργειακής κρίσης, µε τους ηγέτες του G20 να στέλνουν µήνυµα πως δεν πρέπει να υπάρξει υπαναχώρηση, σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία, στους κλιµατικούς στόχους του πλανήτη.

 ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ