Την επιστροφή του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός, έπειτα από δύο χρόνια πανδημίας του κορονοϊού και μία αναβολή λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, σηματοδότησε η εβδομάδα που πέρασε, με τη διοργάνωση να επιστρέφει και σε χειμερινή ημερομηνία (πέρυσι είχε γίνει τον Μάιο).

Εν μέσω μιας συζήτησης σχετικά με το πόσο επίκαιρο παραμένει το φόρουμ των ισχυρών του πλανήτη, η οποία ξεκίνησε από πέρυσι, η στήλη «Dealbook» των «New York Times» αναρωτιέται μήπως δεν έχει πια μετεξελιχθεί σε ένα… οικονομικό συνέδριο - κι αυτό γιατί από τους ηγέτες των κρατών του G7 μόνο ο Γερμανός καγκελάριος, Ολαφ Σολτς, ήταν παρών, την ώρα που τους ισχυρούς της οικονομίας εκπροσωπούν οι Αντι Τζέισι της Amazon, Τζέιμι Ντάιμον της J.P. Morgan Chase, Σάτια Ναντέλα της Microsoft και Αλμπέρ Μπουρλά της Pfizer, μεταξύ άλλων.

Ας δούμε τι είναι το φόρουμ, που ιδρύθηκε εν έτει 1971, με το αρχικό σχέδιο να φέρνει επί τάπητος όλους τους «stakeholders», δηλαδή όχι μόνο τα πρόσωπα που συμμετέχουν σε επιχειρηματικά συμφέροντα, αλλά και εκείνους που μετέχουν στην ευρύτερη συζήτηση γύρω από τα θέματα παγκόσμιου ενδιαφέροντος, από πολιτικούς και οικονομικούς ηγέτες μέχρι ακαδημαϊκούς, την κοινωνία των πολιτών και τις ΜΚΟ, τεχνοκράτες, δημοσιογράφους, ακόμα και εκπροσώπους της Τέχνης.

Το ξεκίνημα 

Ολα ξεκίνησαν το καλοκαίρι του 1971 από τον καθηγητή Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης, Κλάους Σβαμπ, ο οποίος προσκάλεσε 444 διευθυντικά στελέχη από δυτικοευρωπαϊκές εταιρείες στο Νταβός. Στόχος της συζήτησης, που υποστηρίχθηκε από την τότε ΕΟΚ (νυν Ευρωπαϊκή Ενωση), ήταν να συζητήσουν την εισαγωγή πρακτικών του αμερικανικού μάνατζμεντ στο ευρωπαϊκό επιχειρηματικό γίγνεσθαι και η επιτυχία της οδήγησε στη ίδρυση ενός φορέα που θα διοργάνωνε μία αντίστοιχη χειμερινή σύναξη στο Νταβός, αλλά και δευτερεύουσες, περιφερειακές συναντήσεις.

Ο Σβαμπ ονόμασε τον φορέα αρχικά Φόρουμ Ευρωπαϊκού Μάνατζμεντ (European Management Forum), ενώ το 1987, όταν η ατζέντα επεκτάθηκε και σε κοινωνικοπολιτικά θέματα, μετονομάστηκε σε Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ. Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ είναι μια διεθνής, μη κερδοσκοπική οργάνωση, με την έδρα του στο ελβετικό καντόνι της Γενεύης, όπου εδράζουν επίσης ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου και η Διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού. Ο φορέας χρηματοδοτείται από τις συνεισφορές κυρίως μεγάλων πολυεθνικών, ενώ, εκτός από την ετήσια διοργάνωση, ολοκληρώνει «πρότζεκτς» όπως την Παγκόσμια Εκθεση για το Χάσμα των Φύλων και την Πλατφόρμα Δράσης για το Κλίμα. Οσο για το ποιοι συμμετέχουν, κάθε χρόνο περίπου 2.000-3.000 προσκεκλημένοι βρίσκονται στην επίσημη λίστα (παρότι πολύ περισσότεροι συμμετέχουν σε περιφερειακές του συνεδρίου εκδηλώσεις), με τις κονκάρδες που λαμβάνουν να τους διαφοροποιούν.

Αρχηγοί κρατών, βασιλείς, εκπρόσωποι της πολιτικής και των επιχειρήσεων και όλοι οι κύριοι συμμετέχοντες διαθέτουν τις λευκές κονκάρδες, οι πράσινες είναι για τους υπαλλήλους που συνοδεύουν τους αρχηγούς κρατών, οι γκρι για τους συζύγους και τους συνεργάτες που συνοδεύουν τις λευκές κονκάρδες, οι πορτοκαλί ανήκουν σε όσους εργάζονται στα ΜΜΕ και οι βιολετί ανήκουν στο τεχνολογικό προσωπικό.


Φωτογραφία: ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

Χρονολογίες - ορόσημα

1979: Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ έκανε άνοιγμα στην Κίνα. Για πρώτη φορά μία αντιπροσωπεία από τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας του Ντενγκ Σιαοπίνγκ συμμετείχε στο Συμπόσιο του Νταβός, ενώ αργότερα ο Κλάους Σβαμπ ηγήθηκε της επίσκεψης 20 Ευρωπαίων διευθυνόντων συμβούλων στο Πεκίνο. Η επίσκεψη έβαλε τη βάση για την ετήσια Επιχειρηματική Διάσκεψη της Κίνας και, από το 2007 και έπειτα, του «καλοκαιρινού Νταβός», που γίνεται στην Κίνα.

1987: Η αρχή του τέλους του Ψυχρού Πολέμου. O υπουργός Εξωτερικών της Δυτικής Γερμανίας, Χανς-Ντίτριχ Γκένσερ, απηύθυνε έκκληση προς τη Δύση να αλλάξει την προσέγγισή της απέναντι στη Σοβιετική Ενωση του Γκορμπατσόφ, της περεστρόικα και της γκλάσνοστ. «Η Δύση δεν έχει κανέναν λόγο να φοβάται τη συνεργασία… Ας πάρουμε τον Γκορμπατσόφ στα σοβαρά», είπε χαρακτηριστικά στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φρουμ, στο οποίο για πρώτη φορά συμμετείχε αντιπροσωπεία της Σοβιετικής Ενωσης.

1988: Συμφωνία Παπανδρέου - Οζάλ για ελληνοτουρκική συνεργασία και «μη πόλεμο». Την 1η Φεβρουαρίου, ο Ανδρέας Παπανδρέου και ο Τουργκούτ Οζάλ υπέγραψαν συμφωνία για την έναρξη διαλόγου, προκειμένου να βελτιωθεί το κλίμα ανάμεσα στις δύο χώρες, που είχαν φθάσει στα πρόθυρα πολέμου με τα γεγονότα του «Πίρι Ρέις» στο Αιγαίο. Οι δύο πρωθυπουργοί συμφώνησαν και σε έναν προληπτικό μηχανισμό (διαδικασία του Νταβός) για την άμεση αντιμετώπιση καταστάσεων που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε κρίση. Αργότερα, ο Παπανδρέου θα δηλώσει «Mea culpa», παραδεχόμενος ως λάθος το ότι δεν έθεσε στο τραπέζι των συνομιλιών το Κυπριακό, ενώ στο Νταβός αποδέχθηκε πως τα πετρελαϊκά κοιτάσματα του Αιγαίου δεν αποτελούσαν αμιγώς ελληνική υπόθεση.

1992: Συνάντηση Ντε Κλερκ - Μαντέλα για τον τερματισμό του απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική. Ο ηγέτης της μάχης κατά του απαρτχάιντ και επικεφαλής του Εθνικού Αφρικανικού Κογκρέσου, Νέλσον Μαντέλα, ο οποίος είχε αποφυλακιστεί προ διετίας, έκανε την πρώτη κοινή εμφάνιση εκτός Ν. Αφρικής με τον πρόεδρο της χώρας, Φρεντερίκ Βίλεμ ντε Κλερκ, και τον επικεφαλής υπουργό των Κουαζούλου, Μανγκοσούθου Μπουτελέζι, στο πλαίσιο μιας διαδικασίας δημοκρατικής μετάβασης που είχε ήδη ξεκινήσει στη χώρα. Ο Μαντέλα έγινε ο πρώτος δημοκρατικά εκλεγμένος πρόεδρος όλης της Ν. Αφρικής την επόμενη χρονιά, ενώ από κοινού με τον Ντε Κλερκ έλαβαν το Νόμπελ Ειρήνης του 1993.

1994: Συμφωνία Πέρεζ - Αραφάτ για το Παλαιστινιακό. Μετά και τη Συμφωνία του Οσλο το 1993, ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών, Σιμόν Πέρεζ, και ο πρόεδρος της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, Γιάσερ Αραφάτ, συναντήθηκαν στο Νταβός και κατέληξαν σε συμφωνία για τη Γάζα και την Ιεριχώ, στο πλαίσιο της ειρηνευτικής διαδικασίας. Ακολούθησε η πρώτη Οικονομική Διάσκεψη για τη Μέση Ανατολή και τη Β. Αφρική (ΜΕΝΑ) στην Καζαμπλάνκα.

1998: Γέννηση της ομάδας G20. Στο πλαίσιο της συζήτησης για την αναμόρφωση του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος, γεννήθηκε η ιδέα για τη δημιουργία μιας ομάδας 20 κρατών -ανεπτυγμένων και αναπτυσσόμενων- που θα εκπροσωπείτο από τους υπουργούς Οικονομικών. Εως το 2008, η συνάντηση του G20 είχε μετατραπεί σε Σύνοδο Κορυφής, ενώ το 2009 έγινε το βασικό φόρουμ συντονισμού της παγκόσμιας οικονομικής πολιτικής.

2000: Ιδρυση της Παγκόσμιας Συμμαχίας για τα Εμβόλια και την Ανοσοποίηση (GAVI). Η GAVI Alliance ιδρύθηκε στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός με τη δωρεά 750 εκατ. δολαρίων από το Ιδρυμα Gates και με την αποστολή να επεκτείνει την αντιμετώπιση της πρόκλησης για εμβολιασμό του Τρίτου Κόσμου και παγκόσμια ανοσοποίηση, μέσω της πολυπαραγοντικής συνεργασίας κρατών και ιδιωτικών φορέων.

2010: Το πρόβλημα χρέους της Ελλάδας και το πρώτο Μνημόνιο. To ελληνικό πρόβλημα χρέους είναι ο «πρωταγωνιστής» στο Νταβός του 2010, με τον Γιώργο Παπανδρέου να διαψεύδει τα σενάρια περί χρεοκοπίας, αλλά και να δέχεται σφοδρές πιέσεις. Επιστρέφοντας από το Νταβός, ανακοίνωσε μέτρα περικοπών και τον Απρίλιο μετέβη στο Καστελλόριζο για να ανακοινώσει την υπαγωγή της χώρας στο πρώτο Μνημόνιο.

2018: Τσίπρας και Ζάεφ καθ’ οδόν για τη Συμφωνία των Πρεσπών. Στην τρίωρη συνάντηση του Αλέξη Τσίπρα με τον πρωθυπουργό της ΠΓΔΜ, Ζόραν Ζάεφ, στις 24 Ιανουαρίου στο Νταβός, συμφώνησαν να προχωρήσουν στη διαπραγμάτευση για το ζήτημα της ονομασίας της γείτονος, με βάση τη σύνθετη ονομασία έναντι όλων (erga omnes), κάτι που υπήρξε καθοριστικό για τη σύναψη της Συμφωνίας των Πρεσπών τον Ιούνιο.

2023: Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ επιστρέφει με τη θεματική «Συνεργασία σε έναν κατακερματισμένο κόσμο». Η «πολυκρίση» (την οποία χρησιμοποίησε το 2016 ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ) αποτελεί πλέον επισήμως όρο για να περιγράψει την πολύπλοκη σημερινή πραγματικότητα, έπειτα από δύο χρόνια ψηφιακών συνεδριάσεων λόγω πανδημίας και μία αναβολή εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία, τον πληθωρισμό, το φάσμα της ύφεσης, την ενεργειακή κρίση και την κλιματική κρίση, μεταξύ άλλων. Η πρόεδρος της Ουκρανίας, Ολένα Ζελένσκα, απηύθυνε δραματική έκκληση για υποστήριξη στον συνεχιζόμενο πόλεμο, ενώ η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ανέπτυξε τον σχεδιασμό για την ευρωπαϊκή πράσινη μετάβαση, ενώ ο πρόεδρος της ΙΕΑ, Φατίχ Μπιρόλ, επαίνεσε τον αμερικανικό Νόμο για τη Μείωση του Πληθωρισμού, τον οποίο πολλοί στην Ευρώπη βλέπουν ως προστατευτισμό από πλευράς ΗΠΑ.

Επίσης, ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζον Κέρι κάλεσε τις εταιρείες να δαπανήσουν πλέον πολλά χρήματα για να αποτραπεί το χειρότερο σενάριο της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

Δημοσιεύτηκε στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ στις 21/1