Η στρατηγική της «επιτήδειας ουδετερότητας» που τηρεί ο Ταγίπ Ερντογάν από την αρχή του πολέμου στην Ουκρανία ενοχλεί σφόδρα τις ΗΠΑ, οι οποίες αυξάνουν την πίεση επί της Τουρκίας για να διασφαλιστεί η εφαρμογή των δυτικών κυρώσεων στη Ρωσία. Για πρώτη φορά μάλιστα, ανώτερος Αμερικανός αξιωματούχος απείλησε τις τουρκικές επιχειρήσεις με κυρώσεις και αποκλεισμό από τις αγορές της G7.

Η Ουάσινγκτον απηύθυνε χθες αυστηρή προειδοποίηση στην Άγκυρα σχετικά με τις εξαγωγές της που ενισχύουν την πολεμική προσπάθεια της Μόσχας, καλώντας ουσιαστικά τη νατοϊκή Τουρκία να διαλέξει ξεκάθαρα πλευρά. Εξίσου δυνατό μήνυμα έστειλε και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, δηλώνοντας ότι προς το παρόν δεν επιβεβαιώνει την επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών, Άντονι Μπλίνκεν, στην Άγκυρα.

Χημικά, μικροτσίπ

Το κλίμα εναντίον της Τουρκίας αγριεύει, καθώς οι χώρες του ΝΑΤΟ βλέπουν τον Ερντογάν να παίζει το δικό του παιχνίδι επωφελούμενος πολλαπλώς από τις δυτικές κυρώσεις στη Ρωσία.

Οι ΗΠΑ προειδοποίησαν την Τουρκία σχετικά με την εξαγωγή στη Ρωσία χημικών, μικροτσίπ και άλλων προϊόντων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στον πόλεμο της Ουκρανίας, με την Ουάσινγκτον να αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να προχωρήσει σε «κινήσεις για να επιβάλει τις υφιστάμενες απαγορεύσεις», σύμφωνα με έναν ανώτερο Αμερικανό αξιωματούχο.

Ο Μπράιαν Νέλσον, κορυφαίος αξιωματούχος για θέματα κυρώσεων στο αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών, δήλωσε καθαρά ότι η αύξηση των εξαγωγών προς τη Ρωσία καθιστά τις τουρκικές επιχειρήσεις «ιδιαίτερα ευάλωτες στο ενδεχόμενο να τους επιβληθούν κυρώσεις», ενώ δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να χάσουν την πρόσβασή τους στις αγορές της G7.

Διπλάσιες εξαγωγές

Η Άγκυρα αντιτίθεται καταρχήν στις σαρωτικές κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας, αλλά υποστηρίζει ότι αυτές δεν παρακάμπτονται στην Τουρκία και καλεί τη Δύση να παράσχει οποιαδήποτε απόδειξη περί του αντιθέτου.

Για την τουρκική οικονομία αυτή η «ουδετερότητα» έχει αποδειχθεί επωφελής. Μέσα σε έναν χρόνο οι τουρκικές εξαγωγές προς τη Ρωσία και οι εισαγωγές από αυτήν έχουν διπλασιαστεί. Το 2022 η Τουρκία ήταν ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Ρωσίας, μία πρωτιά που μέχρι πρότινος ανήκε στη Γερμανία. Σύμφωνα με την οικονομική ιστοσελίδα rbc.ru, οι τουρκικές εξαγωγές μηχανολογικού εξοπλισμού στη Ρωσία έχουν ξεπεράσει πλέον τις αντίστοιχες γερμανικές.

Ανταποδίδει ο Πούτιν

Η στάση του Ερντογάν συνεπάγεται πολλαπλά οφέλη και για την τουρκική οικονομία. Ήδη πριν από τον πόλεμο το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο από τη Ρωσία κάλυπταν μεγάλο μέρος των ενεργειακών αναγκών της Τουρκίας. Από το 2022 οι εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου έχουν σχεδόν τριπλασιαστεί, προσφέροντας βραχυπρόθεσμη ανακούφιση στην τουρκική οικονομία εν μέσω νομισματικής και πληθωριστικής κρίσης, λίγους μήνες πριν από τις εκλογές.

Άλλη μια διπλωματική εστία έντασης με τη Δύση προκάλεσε η ταξιδιωτική οδηγία που εξέδωσε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ για την Τουρκία, η οποία προειδοποιούσε τους Αμερικανούς πολίτες για τυχόν τρομοκρατικές ενέργειες μετά το κάψιμο αντιτύπων του Κορανίου στη Σουηδία και τη Δανία.

Η κίνηση υποδαύλισε οργή στην Άγκυρα. «Πάρτε τα βρομερά χέρια σας από την Τουρκία… Ξέρω πολύ καλά πως θα θέλατε να δημιουργήσετε αλληλοσπαραγμό στην Τουρκία», είπε ο υπουργός Εσωτερικών, Σουλεϊμάν Σοϊλού, επιτιθέμενος φραστικά στον Αμερικανό πρεσβευτή. Την ίδια ώρα, συνολικά εννέα δυτικές χώρες, μεταξύ των οποίων οι ΗΠΑ, Γαλλία, Γερμανία και Μεγάλη Βρετανία, κλείνουν προσωρινά τα προξενεία τους λόγω του κινδύνου επιθέσεων, σε αντίποινα για το κάψιμο του Κορανίου.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ στις 6/2