Οι σεισμοί των 7,8 και 7,5 ρίχτερ αντίστοιχα στην Τουρκία έχουν προκαλέσει σοκ σε όλον τον πλανήτη. Την στιγμή που κάθε ώρα ανασύρονται δεκάδες θύματα του Εγκέλαδου στη γείτονα και στη Συρία, η χώρα μας αναδεικνύει το αλληλέγγυο του χαρακτήρος της. 

Το 1999 τα παράλληλα σεισμικά γεγονότα σε Μαρμαρά και Πάρνηθα αποτέλεσαν την αφορμή για να ξεπεραστούν οι όποιες διαφορές των δύο χωρών. Έτσι και τώρα, οι δύσκολες αυτές στιγμές αποτελούν ευκαιρία για τη θεμελίωση μίας νέας σχέσης, υπό πιο στέρεες βάσεις. Θα αναρωτηθεί κάποιος, είναι εφικτό από τη μία μέρα στην άλλη η Τουρκική ηγεσία να σταματήσει την προκλητική της ρητορική και να κάνει στροφή 180 μοιρών στην πολιτική της; Το πιο πιθανό είναι πως όχι. Όμως, σε μεγάλο βαθμό η μεγάλη αυτή συμφορά με τα χιλιάδες θύματα ανοίγει έναν -τραγικό- μεν, αλλά δε,δίαυλο για να μειωθεί το χάσμα. Άλλωστε, και η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου και η ελληνική κυβέρνηση επικοινώνησαν άμεσα με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν όπου και έθεσαν εαυτόν στην διάθεση της Τουρκίας για συνδρομή βοήθειας, ενώ λίγες ώρες αργότερα αναχώρησε με C-130 από το αεροδρόμιο της Ελευσίνας κλιμάκιο της ΕΜΑΚ και ο επικεφαλής του Οργανισμού Αντισεισμικής Προστασίας, Ευθύμης Λέκκας, επικοινωνώντας και εκ τοις πράγμασι το ισχυρότατο μήνυμα συμπαράστασης. 

Η «διπλωματία των σεισμών» και η νέα ευκαιρία

Το 1999 υπό την πρωθυπουργία του Κώστα Σημίτη και με «αρχιτέκτονες» του όρου της διπλωματίας των σεισμών τον τότε Έλληνα ΥΠΕΞ, Γιώργο Παπανδρέου και τον Τούρκο ομόλογό του, Ισμαήλ Τζεμ, έγινε εφικτή η συνεννόηση αλλά και η εκατέροθεν αρωγή στο εσωτερικό των κρατών, θέτοντας υπό νέα βάση τις διπλωματικές σχέσεις των δύο χωρών μέσω της ήπιας ισχύος πολιτικής αλλά και της πολιτικής κατευνασμού. Η Ελλάδα αποτέλεσε την πρώτη χώρα που έστειλε βοήθεια στην Τουρκία τότε, με ομάδα διάσωσης, πυροσβεστικά αεροπλάνα, τρία αεροσκάφη C-130 με ανθρωπιστική βοήθεια, ενώ το υπουργείο Υγείας δημιούργησε μονάδες αιμοδοσίας. Αντίστοιχα, οι μεγάλοι δήμοι της χώρας προσέφεραν εκατομμύρια δραχμές στον Τούρκο πρέσβη στην Αθήνα και ο δήμος Αθηναίων δημιούργησε οικισμό 1.000 ατόμων. Tα τουρκικά ΜΜΕ με πρωτοσέλιδα όπως «Efharisto file», «Ώρα φιλίας» κ.α., ευχαρίστησαν την τότε ελληνική κυβέρνηση και αναγεννήθηκε η ελπίδα για ένα νέο αύριο στις διμερείς σχέσεις. 

Μιλώντας την Τρίτη 6/2 στους New York TImes, o πρώην πρωθυπουργός, Γιώργος Παπανδρέου τόνισε ότι «Αυτοί οι σεισμοί δείχνουν, πόσα κοινά έχουμε τελικά και πώς την εχθρότητα μεταξύ των δύο χωρών μας δεν τη μοιραζόμαστε και οι λαοί. Συχνά αυτή τροφοδοτείται από ηγέτες που τη χρησιμοποιούν για δικούς τους σκοπούς».

Η καλή πρόθεση βέβαια, δεν αρκεί, αν δεν συνοδεύεται από πολιτική πράξη. Το σημερινό εμπόδιο για μία νέα «διπλωματία των σεισμών», είναι ένα και βασικό. Εν αντιθέσει με τα προ 24ετίας δεδομένα, η Τουρκία βρίσκεται σε πλήρη διάσταση από την ευρωπαϊκή τροχιά που είχε τότε επιχειρήσει. Ο φόβος για νέες προκλήσεις έπειτα από το διάστημα αυτό πλανάται, όμως η πολιτική πρωτοβουλία του τώρα θα καθορίσει κατά πολλοίς το μετα-σεισμικό στάδιο της Τουρκίας. Έτσι, στον ορίζοντα βρίσκεται μία ευκαιρία που χρήζει αξιοποίησης, ενώ σημαντική πράξη θα αποτελέσει το να παρθεί πρωτοβουλία εκ της κυβερνήσεως για αποστολή αντίστοιχης βοήθειας και στην Συρία, προκειμένου να επεκταθεί το πλαίσιο στήριξης. Αντίστοιχα, καίριας σημασίας πράξη μπορεί να γίνει η συλλογική αρωγή εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χτίζοντας έτσι ένα σχέδιο για την «επόμενη ημέρα» των δύο χωρών και διευρύνοντας την επιρροή της με τομείς «χαμηλής πολιτικής», όπως αυτός αλλά και κυριότερα, συνεισφέροντας στην ανόρθωση των κρατών. 

Οι νεκροί, οι τραυματίες και οι σεισμόπληκτοι δεν έχουν πατρίδα. Δεν ονειρεύονται επεκτατισμούς και δεν λησμονούν «χαμένες πατρίδες». Στέκονται δίπλα ο ένας στον άλλον και όπως συγκλονισμένοι είδαμε στις εικόνες που «κόβουν την ανάσα» τις τελευταίες 48 ώρες, δίνουν το χέρι και τους και σηκώνονται μαζί από τα συντρίμμια. Οι ίδιοι οι λαοί θα επουλώσουν τις πληγές τους, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για μία ειρηνική συνύπαρξη. Μέσα από αυτήν την ευκαιρία, μπορεί να χτιστεί το «αύριο» των δύο λαών.