Ποιος φοβάται το ΤikTok και γιατί; Το FBI το θεωρεί απειλή για την εθνική ασφάλεια. Κυβερνήσεις από τις ΗΠΑ, τη ∆ανία και τον Καναδά µέχρι τα θεσµικά όργανα της Ε.Ε. καλούν τους αξιωµατούχους τους να το διαγράψουν από τις συσκευές τους. Kαι ανταγωνιστές, όπως το Facebook και το Twitter, λανσάρουν αντίστοιχες υπηρεσίες, καθώς βλέπουν µε τρόµο να µειώνεται η «πίτα» των ψηφιακών διαφηµίσεων της αγοράς. Το ΤikTok, η δηµοφιλής πλατφόρµα που δηµιουργήθηκε το 2017 από την κινεζική εταιρεία «ByteDance» για τις αγορές εκτός Κίνας, βρίσκεται ολοένα και πιο συχνά στο µάτι του κυκλώνα, εγκαινιάζοντας έναν «ψηφιακό», αυτή τη φορά, Ψυχρό Πόλεµο.
Νοµοθέτες σε όλο τον κόσµο συζητούν πώς να το περιορίσουν, αν όχι να το θέσουν εκτός νόµου, και πολλοί το αποκαλούν «δούρειο ίππο», που το Κινεζικό Κοµµουνιστικό Κόµµα µπορεί να χρησιµοποιήσει ανά πάσα στιγµή για να επηρεάσει αυτό που βλέπουν, ακούνε και τελικά σκέφτονται οι άνθρωποι στη ∆ύση. Σε µια εποχή αυξανόµενης εχθρότητας και δυσπιστίας ανάµεσα στη ∆ύση και το Πεκίνο, οι ρυθµιστικές Αρχές σε Ευρώπη και ΗΠΑ υποπτεύονται ότι το TikTok έχει τη δυνατότητα να µεταφέρει ευαίσθητα δεδοµένα ιδιωτών στο Πεκίνο, το οποίο µπορεί να εκµεταλλεύεται τον αλγόριθµο περιεχοµένου του για να διαδώσει προπαγάνδα.
Η εφαρµογή, που µετρά περισσότερους από 1 δισ. χρήστες παγκοσµίως, έγινε εξαιρετικά δηµοφιλής τις ηµέρες του lockdown, µε τους χρήστες να εγγράφονται µαζικά στην πλατφόρµα τις δύσκολες ηµέρες του εγκλεισµού της πανδηµίας. Εκτοτε εξελίχθηκε σε τεχνολογικό γίγαντα ισοδύναµο µε τους τιτάνες της Silicon Valley και βρίσκεται υπό αυξανόµενο έλεγχο από νοµοθέτες, δηµοσιογράφους αλλά και ανταγωνιστές, όπως το «παντοδύναµο» µέχρι πρότινος Facebook, που ανησυχούν για τις ανεπιθύµητες παρενέργειες της εντυπωσιακής ανόδου του.
Διαθεσιμότητες
Το TikTok έχει «κατέβει» πλέον πάνω από 2,6 δισεκατοµµύρια φορές παγκοσµίως, ενώ είναι διαθέσιµο σε περισσότερες από 150 χώρες και 75 γλώσσες.
Το τεράστιο κοινό του περιλαµβάνει διασηµότητες, όπως ο Αντονι Χόπκινς, η Μαντόνα και η Τζένιφερ Λόπεζ, ενώ ακόµα και η 88χρονη Τζούντι Ντεντς έχει πει ότι η… ελαφρότητά του την «έσωσε» κατά τη διάρκεια της πανδηµίας. Είναι η δεύτερη πιο δηµοφιλής εφαρµογή µεταξύ των Αµερικανών εφήβων, σύµφωνα µε στοιχεία του 2022 από την Pew, η οποία διαπίστωσε ότι το 95% των εφήβων που ρωτήθηκαν περνούν χρόνο στο YouTube, ακολουθούµενο από το 67% στο TikTok.
Οπως τα περισσότερα µέσα κοινωνικής δικτύωσης, το TikTok συλλέγει όλα τα είδη δεδοµένων από τους χρήστες του, από την κατανάλωση περιεχοµένου και τις προτιµώµενες κατηγορίες µέχρι την κατά προσέγγιση τοποθεσία και τη διεύθυνση IP. Αυτές οι πληροφορίες είναι απαραίτητες για τον αλγόριθµο που τροφοδοτεί την εφαρµογή και προσφέρει αµέτρητες προτάσεις βίντεο.
Εν µέσω µιας αυξανόµενης γεωπολιτικής αντιπαράθεσης µεταξύ ∆ύσης και Κίνας, ο κίνδυνος να καταλήξουν αυτά τα πολύτιµα και ευαίσθητα δεδοµένα χρηστών στα «εισερχόµενα» του Κινεζικού Κοµµουνιστικού Κόµµατος αποτελεί πηγή αυξανόµενης ανησυχίας. «Λάδι στη φωτιά» είχε ρίξει τον ∆εκέµβριο ένα σκάνδαλο, κατά το οποίο αποκαλύφθηκε ότι υπάλληλοι της TikTok είχαν πρόσβαση σε δεδοµένα χρηστών.
Η τεχνολογία, άλλωστε, είναι ένας από τους κύριους παράγοντες που πυροδοτούν εδώ και χρόνια διπλωµατικές εντάσεις: Η Huawei, η κινεζική πολυεθνική εταιρεία τηλεπικοινωνιακών δικτύων και τηλεπικοινωνιακού εξοπλισµού, µε έδρα το Σενζέν, είδε τις ευκαιρίες της στην αγορά να µειώνονται, αφού η ∆ύση άρχισε να ελέγχει τους δεσµούς της µε την κινεζική κυβέρνηση. Χώρες όπως η Σουηδία, η Πολωνία, η Ρουµανία, η Ιαπωνία και η Αυστραλία εµπόδισαν την εταιρεία να αναπτύξει το δίκτυο 5G και να δηµιουργήσει υποδοµές ζωτικής σηµασίας. Ενώ οι ΗΠΑ απαγόρευσαν ακόµα και την πώληση και εισαγωγή νέου εξοπλισµού επικοινωνιών που κατασκευάζουν η Huawei, η ZTE και άλλες τρεις κινεζικές εταιρείες. Ενα παρόµοιο µοτίβο δυσπιστίας αναδύεται µε το TikTok, το οποίο όµως έχει µεγαλύτερη απήχηση και δηµιουργεί µεγαλύτερη σχέση εξάρτησης στον νεαρό πληθυσµό απ’ ό,τι οποιαδήποτε άλλη κινεζική εταιρεία.
Απαγόρευση
Τον περασµένο µήνα, ο διευθύνων σύµβουλος της TikTok, Shou Zi Chew, συναντήθηκε στις Βρυξέλλες µε Ευρωπαίους επιτρόπους, που εξέφρασαν ανησυχίες σχετικά µε την προστασία των δεδοµένων. Και στις 23 Μαρτίου θα παρουσιαστεί ενώπιον της Επιτροπής Ενέργειας και Εµπορίου της Βουλής των Αντιπροσώπων, εν µέσω µιας πανεθνικής προσπάθειας για την απαγόρευση της εφαρµογής κοινωνικής δικτύωσης. Στις ΗΠΑ, ο πρώτος που στοχοποίησε το TikTok ήταν ο πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραµπ, ο οποίος υπέγραψε εκτελεστικό διάταγµα για να το απαγορεύσει σε οµοσπονδιακό επίπεδο.
Η ByteDance είχε καταθέσει, ωστόσο, και η απαγόρευση δεν πέρασε ποτέ, µε τον πρόεδρο Μπάιντεν να επανέρχεται, προωθώντας ανάλογη νοµοθεσία.
«Οι απαγορεύσεις της αµερικανικής κυβέρνησης στο TikTok αποκαλύπτουν τις ανασφάλειες της ίδιας της Ουάσινγκτον και αποτελούν κατάχρηση κρατικής εξουσίας», δήλωσε εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, δίνοντας την πρώτη επίσηµα κυβερνητική απάντηση. «Η Νούµερο 1 υπερδύναµη του κόσµου φοβάται τόσο πολύ µια εφαρµογή κινητού που αρέσει τόσο πολύ στους νέους», πρόσθεσε. Ο τρόπος µε τον οποίο οι δυτικές κυβερνήσεις θα ανταποκριθούν στο TikTok θα µπορούσε να σηµατοδοτήσει ένα αποφασιστικό βήµα στον τρόπο µε τον οποίο θα ρυθµίζεται η τεχνολογία τις επόµενες δεκαετίες…
