Στο «κόκκινο» βρίσκεται για ακόμα μία φορά η ένταση στη Μέση Ανατολή. Το Πάσχακαι το ιερό για τους μουσουλμάνους Ραμαζάνι μπορεί να συνέπεσαν φέτος, όμως οι Ισραηλινοί και οι Παλαιστίνιοι, που βρίσκονται σε πόλεμο εδώ και τουλάχιστον έναν αιώνα σε αυτό το κομμάτι γης, δεν κήρυξαν εορταστική εκεχειρία.
Αυτήν τη φορά, η «σπίθα» που άναψε την «πυρκαγιά» ήταν η πληροφορία ότι ομάδες Εβραίων σκόπευαν να επαναλάβουν την αρχαία «Θυσία του Πάσχα» στο Ορος του Ναού στην Ιερουσαλήμ,προκαλώντας αναστάτωση στους μουσουλμάνους. Πολλοί το θεώρησαν υπονόμευση της απαγόρευσης των Εβραίων να προσεύχονται στην κορυφή του Ορους, που συμφωνήθηκε το 1967, όταν οι ισραηλινές δυνάμεις το κατέλαβαν από την Ιορδανία. Η τοποθεσία, η οποία περιλαμβάνει το τέμενος Αλ Ακσα, είναι ιερή τόσο για τους μουσουλμάνους όσο και για τους Εβραίους και αποτέλεσε συχνά το σημείο ανάφλεξης της ισραηλινοπαλαιστινιακής σύγκρουσης.
Η «Χαμάς» χρησιμοποίησε την ένταση και κάλεσε εκατοντάδες νεαρούς Παλαιστινίους να «προστατέψουν» το τζαμί, που έφτασαν οπλισμένοι με πέτρες και πυρίτιδα. Η ισραηλινή Αστυνομία μπήκε στο τζαμί, συγκρούστηκε με τους νεαρούς και οι βίαιες σκηνές, που εξαπλώθηκαν γρήγορα στα social media, πυροδότησαν εντάσεις. Η αλληλουχία των γεγονότων θύμισε το Ραμαζάνι δύο χρόνια νωρίτερα, όταν οι ταραχές στην Ιερουσαλήμ εξαπλώθηκαν σε πολλές ισραηλινές πόλεις με μικτούς εβραϊκούς και μουσουλμανικούς πληθυσμούς, ενώ στη Γάζα η «Χαμάς» και το Ισραήλ διεξήγαγαν έναν πόλεμο 11 ημερών, που είχε ως αποτέλεσμα περισσότερους από 300 θανάτους.
Δύο αδερφές, ηλικίας 15 και 20 ετών, σκοτώθηκαν σε επίθεση με πυροβολισμούς στη Δυτική Οχθη, ενώ λίγα 24ωρα αργότερα η 45χρονη μητέρα τους υπέκυψε στα τραύματα που υπέστη
Αυτήν τη φορά, το Ισραήλ φαίνεται ότι επιχειρεί να αποφύγει την κλιμάκωση. Απάντησε στις επιθέσεις με ρουκέτες με σύντομες αεροπορικές επιδρομές σε στρατιωτικές τοποθεσίες της «Χαμάς» στη Γάζα και κοντά στην πόλη της Τύρου στον Νότιο Λίβανο. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, δήλωσε ότι τα χτυπήματα είχαν «σημαντικό τίμημα για τους εχθρούς μας», αλλά ήταν ξεκάθαρο ότι η αυτοσυγκράτηση και όχι η εκδίκηση ήταν ο βασικός στόχος. Οι ισορροπίες παραμένουν, ωστόσο, εύθραυστες. Την τελευταία εβδομάδα, δεκάδες ρουκέτες εκτοξεύτηκαν από τον Λίβανο, τη Γάζα και τη Συρία προς το ισραηλινό έδαφος, με τους Ισραηλινούς να απαντούν με «συγκρατημένα» αντίποινα. Την περασμένη Παρασκευή, ένα όχημα έπληξε ομάδα τουριστών στο Τελ Αβίβ, σκοτώνοντας έναν Ιταλό υπήκοο. Δύο αδερφές, ηλικίας 15 και 20 ετών, με βρετανοϊσραηλινή υπηκοότητα, σκοτώθηκαν την ίδια ημέρα σε επίθεση με πυροβολισμούς στη Δυτική Οχθη, ενώ λίγα 24ωρα αργότερα η 45χρονη μητέρα τους υπέκυψε στα τραύματα που υπέστη κατά τη διάρκεια των πυροβολισμών.
Πολλά μέτωπα
Μια σειρά από κρίσεις σε πολλαπλά μέτωπα αποτελούν απειλή για τη διακυβέρνηση του Νετανιάχου. Σαν να μην έφταναν οι διασταυρούμενες συνοριακές κρίσεις, βιώνει μια άνευ προηγουμένου αναταραχή στο εσωτερικό. Το Ισραήλ «βράζει» λόγω των προσπαθειών της κυβέρνησης να αποδυναμώσει και να πολιτικοποιήσει το Ανώτατο Δικαστήριο. Στο τέλος Μαρτίου, οι μαζικές, πρωτοφανείς διαδηλώσεις και οι απεργίες ανάγκασαν την κυβέρνηση να «παγώσει» τη νομοθεσία μέχρι την επόμενη σύνοδο της Κνεσέτ, σε περίπου τρεις εβδομάδες. Με φόντο τις έντονες αντιδράσεις, ο Νετανιάχου ανακοίνωσε επίσης ότι θα διατηρήσει στη θέση του τον υπουργό Αμυνας, Γιόαβ Γκάλαντ, ανακαλώντας την απόφαση για την αποπομπή του, και είπε ότι θεωρεί λήξαν το ζήτημα που ανέκυψε ύστερα από τη δημόσια κριτική που έκανε ο Γκάλαντ τον περασμένο μήνα για τη δικαστική μεταρρύθμιση. «Αποφάσισα να αφήσω πίσω τις διαφορές μας», είπε ο Νετανιάχου και συμπλήρωσε ότι οι δυο τους είχαν συνεργαστεί στενά το τελευταίο δεκαπενθήμερο. Το ισραηλινό κατεστημένο έχει επίσης «εκνευριστεί» από την ξαφνική προσέγγιση μεταξύ της Σαουδικής Αραβίας -με την οποία το Ισραήλ επιδιώκει θερμότερους δεσμούς- και του μεγάλου εχθρού της χώρας, του Ιράν.
Την τελευταία εβδομάδα, δεκάδες ρουκέτες εκτοξεύτηκαν από τον Λίβανο, τη Γάζα και τη Συρία, με την Ιερουσαλήμ να απαντά με «συγκρατημένα» αντίποινα
Περισσότερο «λάδι στη φωτιά» έριξε, επίσης, η είδηση για τα έγγραφα του Πενταγώνου που διέρρευσαν τις περασμένες ημέρες και υποδηλώνουν ότι η «Μοσάντ», η υπηρεσία πληροφοριών του Ισραήλ, ενθάρρυνε το προσωπικό της και το ισραηλινό κοινό να συμμετάσχουν στο κίνημα διαμαρτυρίας.
Παρά τα σκάνδαλα διαφθοράς κατά τις προηγούμενες πέντε θητείες του ως πρωθυπουργού, ο Νετανιάχου εθεωρείτο γενικά μέχρι σήμερα μια σίγουρη επιλογή όταν επρόκειτο για την ασφάλεια του Ισραήλ. Πλέον χάνει «πόντους» ακόμα και στους κόλπους του δεξιού κοινού, που ψήφισε τον τρέχοντα συνασπισμό ακραίων και υπερθρησκευτικών κομμάτων, με την εικόνα του να εξασθενεί και τους αναλυτές να προεξοφλούν ότι δεν αποκλείεται για άλλη μία φορά να αναγκαστεί να παραιτηθεί.
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Παραπολιτικά» στις 14/4/23
