«Πώς μια δημοφιλής σαπουνόπερα με τίτλο "Cranberry Sherbet" έγινε ξαφνικά ένα από τα πιο καυτά σημεία συζήτησης πριν από τις κρίσιμες εκλογές στην Τουρκία την Κυριακή (14/5)», διερωτάται το Politico και πώς μπορεί να επηρεάσει τις γυναίκες υποστηρίκτριες του Ερντογάν; 

Ολα έχουν να κάνουν με έναν χαρακτήρα της σειράς που λέγεται Νουρσεμά και η συγκλονιστική της μοίρα ωθεί τους τηλεθεατές να θέσουν ένα δύσκολο ερώτημα: Ποιον θα ψήφιζε; Οι απαντήσεις είναι σκληρές για τον πρόεδρο Ερντογάν, ο οποίος θέλει να παρατείνει την 20ετή του κυριαρχία στην Τουρκία.

Ο ρόλος της τουρκικής σαπουνόπερας

Η Νουρσεμά είναι μια ισχυρή, έξυπνη και ευσεβής μουσουλμάνα στη σαπουνόπερα και εκατομμύρια γυναικών στην Τουρκία μπορούν εύκολα να ταυτιστούν μαζί της. Αυτοί που βλέπουν τη συγκεκριμένη σαπουνόπερα έμειναν άναυδοι από μια βίαιη ανατροπή της πλοκής στην οποία παντρεύεται με έναν βίαιο σύζυγο από συντηρητική οικογένεια. Εκείνος επιχειρεί να τη βιάσει και στη συνέχεια την σπρώχνει από ένα παράθυρο όταν εκείνη αντιστέκεται, σχεδόν σκοτώνοντάς τη.


Στις αρχές Απριλίου, πριν από περίπου ένα μήνα, η εποπτική αρχή της Τουρκίας για τα ΜΜΕ αντέδρασε σκληρά στην οδυνηρή ιστορία της Νουρσεμά, επιβάλλοντας πρόστιμο στους δημιουργούς της σειράς και απαγόρευσαν προσωρινά την σαπουνόπερα. Η επίσημη εκδοχή ήταν ότι οι Αρχές έπρεπε να παρέμβουν για να αποτρέψουν την απεικόνιση της βίας κατά των γυναικών, αλλά πολλοί παρατηρητές λένε ότι η κυβέρνηση ενοχλήθηκε από την κριτική απεικόνιση μιας θρησκευτικής οικογένειας, στην οποία οι γυναίκες έχουν ελάχιστη φωνή.

Η σημασία των θρησκευτικά συντηρητικών γυναικών για τον Ερντογάν

Η υποστήριξη των θρησκευτικά συντηρητικών γυναικών ήταν ζωτικής σημασίας για την άνοδό του Ερντογάν στην εξουσία. Για πολλές ήταν μια απελευθερωτική φιγούρα, επειδή οι επιλογές της ζωής τους είχαν προηγουμένως περιοριστεί από κοσμικές κυβερνήσεις που τις απέκλειαν από τα σχολεία, τα πανεπιστήμια, τους δημόσιους και εργασιακούς χώρους αν φορούσαν μαντίλα. Θεωρητικά, πολλοί πιστεύουν ότι θα έπρεπε να μπορεί να υπολογίζει στην ψήφο της Νουρσεμά. Αλλά δεν είναι τόσο απλό, και τα θέματα που θίγονται στην τουρκική σειρά τέμνουν μερικά από τα πιο φλέγοντα κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα της χώρας.

Ορισμένες από τις ίδιες γυναίκες που βοήθησαν να ανέβει ο Ερντογάν στην εξουσία έχουν τώρα αμφιβολίες, για θέματα που κυμαίνονται από την κακοδιαχείριση της οικονομίας, μέχρι τα δικαιώματα των γυναικών. Η συζυγική βία είναι ένα ιδιαίτερα ωμό ζήτημα. Το πρόβλημα για τον Ερντογάν πολιτικά είναι ότι εγκαταλείφθηκε από πρώην συμμάχους και αναγκάστηκε να προχωρήσει σε συνασπισμό με όλο και πιο ακραίους ισλαμιστές εταίρους για αυτές τις εκλογές, γεγονός που εγείρει φόβους ότι η Άγκυρα θα μπορούσε να ανατρέψει την προστασία κατά της ενδοοικογενειακής βίας. Αυτό είναι το σημείο όπου η Νουρσεμά γίνεται έντονα αντικείμενο πολιτικής.
Η σαπουνόπερα έχει γίνει θέμα πάνελ, συζητήσεων και άρθρων, και μάλιστα αποτέλεσε την έμπνευση για ένα πανό-σλόγκαν για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας στις 8 Μαρτίου.

Χάνοντας την πίστη στον Τούρκο πρόεδρο

Η Aysel, είναι δηλωμένη θαυμάστρια της Νουρσεμά. Εργάζεται ως προσωπικός φροντιστής σε μια οικογένεια στην Κωνσταντινούπολη και λέει ότι υποστήριξε το ΑΚP του Ερντογάν από την αρχή. Δεν θα ψηφίσει, ωστόσο, αυτόν ή το κόμμα του αυτή τη φορά. 

«Οι γυναίκες που φορούσαν μαντήλα, περιφρονούνταν και περιορίζονταν σε αυτή τη χώρα. Στο παρελθόν, δεν μπορούσαμε να εισέλθουμε σε ορισμένους χώρους. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τους ψηφίσαμε. Αλλά έχασα την πίστη μου σε αυτούς», δήλωσε η ίδια στο Politico.

Οι πρωταρχικοί λόγοι απογοήτευσης της Aysel είναι κυρίως οικονομικοί και σχετίζονται κυρίως με την εχθρότητά της προς την κουλτούρα των πελατειακών σχέσεων στην Τουρκία. «Εμείς δεν έχουμε καμία επαφή πουθενά. Νομίζαμε ότι ένα θρησκευτικό κόμμα θα έφερνε ισότητα και δικαιοσύνη, αλλά όσο περνούσε ο καιρός βλέπαμε ότι δεν έκαναν κάτι τέτοιο».

Το Ίδρυμα Κοινωνικής Δημοκρατίας, μια τουρκική ΜΚΟ, διαπίστωσε ότι πάνω από το ένα τρίτο των γυναικών υποστηρικτών μπορεί να απομακρυνθούν από το (Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης) ΑΚΡ του Ερντογάν, σε αυτές τις εκλογές. Η υποστήριξη για το ΑΚΡ μεταξύ των Τούρκων γυναικών το 2018 ήταν πάνω από 38%, αλλά θα μπορούσε να πέσει αυτή τη φορά σε λιγότερο από 27%. 

Συμβιβαστικός συνασπισμός και οι ακραίες θέσεις

Ο Ερντογάν παρ' όλα αυτά θα μπορούσε επίσης να αποδειχθεί σημαντικός παράγοντας για να ψηφίσουν αυτές οι γυναίκες το AKP για μια τελευταία φορά. Η φεμινίστρια ακτιβίστρια και ακαδημαϊκός Berrin Sönmez δήλωσε στο Politico, ότι χάρη στον Ερντογάν οι συντηρητικές γυναίκες έχουν αποκτήσει ένα καθεστώς που δεν θέλουν να χάσουν, και αυτό μπορεί να τους εμπνεύσει ένα αίσθημα αφοσίωσης.

Όμως, οι νεαρές γυναίκες εμφανίζονται να είναι καχύποπτες για τη συμμαχία του Ερντογάν με το ισλαμιστικό Κόμμα Νέας Ευημερίας και το κουρδικό ισλαμιστικό HÜDA-PAR, προέκταση μιας βίαιης ομάδας γνωστής ως κουρδική Hizbullah, γνωστή για εγκληματικές δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένων βασανιστηρίων και δολοφονιών.

Τα δύο αυτά κόμματα επιδιώκουν να φέρουν έναν πιο ισλαμικό τρόπο ζωής στην Τουρκία, να ποινικοποιήσουν τη μοιχεία, να απαλλαγούν από τους νόμους που τιμωρούν τη βία κατά των γυναικών και να αλλάξουν τους νόμους του αστικού κώδικα που διέπουν την ηλικία γάμου για τα νεαρά κορίτσια.

Η Özlem Zengin, αναπληρώτρια πρόεδρος της ομάδας του AKP στο κοινοβούλιο, είχε στοχοποιηθεί και απειληθεί επειδή υπερασπίστηκε το νόμο που προστατεύει τις γυναίκες και αποτρέπει τη βία κατά των γυναικών. Η Zengin επισήμανε, ότι ο νόμος προστασίας των γυναικών αποτελούσε κόκκινη γραμμή, όταν το Κόμμα Νέας Ευημερίας ζήτησε την ακύρωσή του κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων με τον Ερντογάν.

Τέλος, υπενθυμίζεται, ότι ο Ερντογάν αποσύρθηκε από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης που προλαμβάνει και καταπολεμά τη βία κατά των γυναικών τον Ιούλιο του 2021, με το επιχείρημα ότι διευκολύνει την ομοφυλοφιλία και υπονομεύει τις οικογενειακές αξίες, πράγμα που απομακρύνει περισσότερο τις γυναίκες από τον ίδιο.