Ένα ερώτημα πλανάται πάνω από την Ουκρανία, τη Ρωσία και τον κόσμο. Είναι η περίοδος που διανύουμε κομβική για την επόμενη ημέρα στο Κρεμλίνο; Έχει κλονιστεί ανεπανόρθωτα το οικοδόμημα εξουσίας του Βλαντίμιρ Πούτιν από τις έριδες μεταξύ των υφισταμένων του, όπως οι Πριγκόζιν και Καντίροφ από τη μία, Σοϊγκού και Γκερασίμοφ από την άλλη; Εν τέλει, έχει ξεκινήσει η διαδικασία διαδοχής του... αήττητου «τσάρου»; 

Από την αρχή του πολέμου στην Ουκρανία ο Βλαντίμιρ Πούτιν σε κάθε ευκαιρία προχωρά σε επίδειξη δύναμης με κάθε μέσο που έχει στη διάθεσή του, συμπεριλαμβανομένης φυσικά της πολιτικής επικοινωνίας. Κορυφαίες στιγμές ήταν τα βίντεο με... κατσάδες αξιωματούχων και ατόμων του στενού του κύκλου είτε για τον σκεπτικισμό τους απέναντι στην απόφαση να ξεκινήσει «η ειδική στρατιωτική επιχείρηση» (ο πόλεμος) στην Ουκρανία είτε για λάθος αποφάσεις σε ζητήματα επιμελητείας του στρατού είτε γιατί απλώς δεν του άρεσαν όσα άκουγε.

Οι σκηνές αυτές έκαναν τον γύρο του κόσμου, όμως, ο πραγματικός τους στόχος ήταν το «εσωτερικό ακροατήριο», οι πολίτες δηλαδή της Ρωσίας και άλλων πρώην Σοβιετικών Δημοκρατιών, που παρακολουθούν τον Πούτιν εδώ και δεκαετίες από εξαιρετικά κοντινή απόσταση.

Οι εικόνες, για τους γνωρίζοντες, έφεραν στον νου παλιότερα βίντεο, τότε που ο Πούτιν έβαζε τον ολιγάρχη Όλεγκ Ντεριπάσκα να υπογράψει on camera συμφωνίες που καθυστέρησαν με ευθύνη του τελευταίου και του έδινε και το στιλό (για να το ζητήσει μετά πίσω) ή άλλα βίντεο στα οποία έκανε τον καμπόσο σε αξιωματούχους μαλώνοντας, βρίζοντας και μειώνοντάς τους.

Tα πάνω - κάτω

Να όμως που, τους τελευταίους μήνες, τα πράγματα έχουν έρθει διαφορετικά για τον ισχυρό άνδρα της Ρωσίας. Το μέτωπο στην Ουκρανία συνεχίζει να είναι παγωμένο για μήνες, οι επιτελείς ετοιμάζονται για άμυνα απέναντι στην επερχόμενη ουκρανική αντεπίθεση και η πολεμική μηχανή της χώρας είναι αντιμέτωπη με (όχι και τόσο) φίλια πυρά από παλιότερους... συμμάχους, όπως ο ιδρυτής της Wagner Γεβγκένι Πριγκόζιν και το... πιτ μπουλ του Πούτιν, ο πρόεδρος της Τσετσενίας, Ραμζάν Καντίροφ.

Τα παραπάνω καταδεικνύουν ότι από το λυχνάρι της μάτσο πολιτικής, που ο ίδιος έτριβε επί χρόνια για να κυβερνήσει με σιδηρά πυγμή, βγήκαν όχι τζίνι, που θα πραγματοποιούσαν τις ευχές του ηγέτη, αλλά οι πιθανοί διάδοχοί του στον πολιτικό τραμπουκισμό και γιατί όχι και στην πολιτική αρένα.

Στη σύμπηξη του νέου πόλου εξουσίας εντός της Ρωσίας, με επίκεντρο τον πόλεμο στην Ουκρανία, έχουν συμβάλει οι προαναφερθέντες μέχρι πρότινος στενοί σύμμαχοι του Πούτιν, αλλά και... αποπεμφθέντες από το στράτευμα στρατηγοί και αξιωματικοί που εντάχθηκαν στη Wagner, όπως ο «Χασάπης της Μαριούπολης» Μιχαήλ Μιζίντσεφ και ο «Στρατηγός Αρμαγεδδών» Σεργκέι Σουροβίκιν.

Η πολιτική παντοδυναμία του Πούτιν, επί 20 και πλέον χρόνια, είχε δημιουργήσει διάφορες μικρές «αυλές» που προσπαθούσαν να πάρουν θέση δίπλα του. Ο πόλεμος στην Ουκρανία ανέδειξε τα προβλήματα αυτού του πλέγματος εξουσίας που ύφαινε επί δεκαετίες ο Πούτιν, καθώς οι αποτυχίες -ή καλύτερα οι κάτω των προσδοκιών επιδόσεις- στα πεδία των μαχών έστρεψαν τη μία ομάδα απέναντι στην άλλη αποδυναμώνοντας τελικά τον ίδιο τον Ρώσο ηγέτη.

Η dream team της αιμοσταγούς εταιρείας (Πριγκόζιν, Καντίροφ, Μιζίντσεφ και Σουροβίκιν), που επί χρόνια ήταν τα χαϊδεμένα παιδιά του Ρώσου ηγέτη λόγω των... ισχυρών προσωπικοτήτων τους, βρέθηκε απέναντι στον πυρήνα του ρωσικού στρατού. Συγκεκριμένα, απέναντι στον κραταιό υπουργό Άμυνας της χώρας και έναν εκ των ελάχιστων υψηλά ιστάμενων σιλοβίκι (κλειστός πυρήνας πολιτικών αξιωματούχων των υπηρεσιών ασφαλείας, στρατού, πληροφοριών και Δικαιοσύνης), τον Σεργκέι Σοϊγκού και το δεξί του χέρι, τον στρατηγό και αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Ενόπλων Δυνάμεων, Βαλέρι Γκερασίμοφ.

Το «τρόπαιο»

Η κόντρα των δύο πλευρών, υπό κανονικές συνθήκες, δεν θα απασχολούσε το Κρεμλίνο και τον Πούτιν, όμως οι συνθήκες πολέμου έχουν οξύνει τις διαφορές, καθώς οι δύο πλευρές ασχολούνται με το ίδιο «άθλημα» και βλέπουν την εύνοια του Πούτιν σαν τρόπαιο. Η όξυνση της κόντρας, όμως, που ενέχει πλέον τον κίνδυνο κατάρρευσης του «τσαρικού» ιστού εξουσίας, καταδεικνύεται από τις πρόσφατες (ξεκίνησαν προ εξαμήνου και κλιμακώθηκαν τις τελευταίες εβδομάδες) λυσσαλέες επικοινωνιακές επιθέσεις του Πριγκόζιν και του Καντίροφ εναντίον του Σοϊγκού και του Γκερασίμοφ, αλλά και την προ ημερών απόφαση Μιζίντσεφ και Σουροβίκιν να ενταχθούν στη Wagner.

Την εικόνα του πόλου αυτού συμπληρώνει η συνεργασία δυνάμεων του Καντίροφ με τον παλιόφιλο του Πριγκόζιν (και πρώην σωματοφύλακα του Πούτιν), Βικτόρ Ζολότοφ, που είναι επικεφαλής της παραστρατιωτικής Εθνοφρουράς της Ρωσίας (Rosgvadia).

Προς επίρρωση των παραπάνω, ο Καντίροφ σε πρόσφατη επιστολή του ζητούσε την αποστολή Τσετσένων μαχητών (Akhmat) στο Μπαχμούτ για να βοηθήσουν (ή να αντικαταστήσουν τις δυνάμεις του Πριγκόζιν, σύμφωνα με τον τελευταίο), την οποία απηύθυνε στον Πούτιν και τον Ζολότοφ αντί του Γκερασίμοφ και του Σοϊγκού.

Επιπλέον, οι κινήσεις του Πούτιν αυτήν την περίοδο κρίσης και οι αποφάσεις που έλαβαν οι πρωταγωνιστές εν συνεχεία καταδεικνύουν ότι η διαχείριση που έκανε μέχρι τώρα ο ηγέτης της Ρωσίας για να ξεπερνάει τις κρίσεις δεν του βγαίνει. Αυτό μαρτυρά η λίγο μετά την έναρξη του πολέμου αναβάθμιση του Μιχαήλ Μιζίντσεφ και του Σεργκέι Σουροβίκιν, η οποία αργότερα μετατράπηκε σε απομάκρυνση από το στράτευμα εξαιτίας της αναποτελεσματικότητάς τους που έφερε την ανακατάληψη της Χερσώνας από τους Ουκρανούς.

Οι άνθρωποι αυτοί όμως έχουν μάθει να κάνουν την κρίση ευκαιρία και παρότι μια ανατροπή Πούτιν μοιάζει απίθανη, εάν αυτή γίνει από τους συγκεκριμένους, τότε, όπως προειδοποιούν αρκετοί αναλυτές, η χώρα και πιθανόν ο κόσμος θα βυθιστούν στο χάος.

 Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή / Του Χρήστου Στασινόπουλου