Η ουκρανική επίθεση άρχισε: Στασιμότητα και απώλειες
Τι πήγε στραβά στο σχέδιο του ΝΑΤΟ και πώς ανταποκρίθηκε η Ρωσία
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ημερών η Ουκρανία έχει ρίξει δύο από τις καλύτερα εκπαιδευμένες, καλύτερα εξοπλισμένες, μηχανοποιημένες ταξιαρχίες της σε επιθετικές επιχειρήσεις κατά των εδραιωμένων Ρώσων υπερασπιστών στον τομέα Ζαπορίζια της πρώτης γραμμής.
Αυτές οι δύο ταξιαρχίες, εκπαιδευόμενες από δυτικούς στρατιωτικούς, έχοντας εξοπλιστεί με σύγχρονα δυτικά άρματα μάχης και οχήματα μάχης πεζικού, υποστηριζόμενα από πυροβολικό που τους προμηθεύει η Δύση και χρησιμοποιώντας ειδικές τακτικές του ΝΑΤΟ, στόχο έχουν να διαλύσουν τη ρωσική άμυνα και να αποκόψουν την Κριμαία από τη Ρωσία.
Η επιχείρηση προς το παρόν έχει βαλτώσει. Εκτός από μερικές σποραδικές νίκες και την κατάληψη ορισμένων οικισμών, οι ουκρανικές δυνάμεις δεν έχουν προχωρήσει πέρα από μερικά χιλιόμετρα. Οι επιθέσεις μέχρι τώρα βασίστηκαν στη λανθασμένη εκτίμηση ότι οι μαχητικές δυνατότητες του ρωσικού στρατού, και ειδικότερα εκείνων των δυνάμεων που αναπτύσσονται στην περιοχή Ζαπορίζια, θα ήταν κάτω του μέτριου, πράγμα που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.
Οι στρατιωτικοί σχεδιαστές του ΝΑΤΟ και της Ουκρανίας, χρησιμοποιώντας εκτιμήσεις πληροφοριών που τόνιζαν τις αδυναμίες διοίκησης και ελέγχου και το φτωχό ηθικό μεταξύ των ρωσικών δυνάμεων, οι οποίες, όταν συνδυάστηκαν με τις κακές προηγούμενες επιδόσεις, έδειχναν ότι η ρωσική άμυνα στον τομέα της Ζαπορίζια θα κατέρρεε υπό το βάρος μιας ισχυρής επίθεσης και θα επέτρεπε στις ουκρανικές δυνάμεις να διεισδύσουν βαθιά σε αυτήν.
Όμως οι μάχες στη Ζαπορίζια δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί, τα αρχικά αποτελέσματα στο πεδίο της μάχης με την καταστροφή μεγάλων μαζών τεθωρακισμένων και τον θάνατο εκατοντάδων Ουκρανών δείχνουν ότι, αντίθετα με τις προσδοκίες της Ουκρανίας και των εταίρων της στο ΝΑΤΟ και σύμφωνα με αναλυτές από το Institute for the Study of War, «οι ρωσικές δυνάμεις ανταποκρίνονται θετικά στα καθήκοντά τους».
Αυτό, φυσικά, δεν θα έπρεπε να εκπλήσσει κανέναν, καθώς το άτομο που διοικεί τις ρωσικές δυνάμεις στην περιοχή Ζαπορίζια είναι ο στρατηγός Αλεξάντερ Ρόμαντσουκ, ο άνθρωπος που είναι υπεύθυνος για τη σύλληψη του σύγχρονου ρωσικού αμυντικού δόγματος. O Ρόμαντσουκ θεωρεί ότι η κύρια αποστολή μιας αμυνόμενης δύναμης «είναι να εξουδετερώσει την πρωτοβουλία του προωθούμενου εχθρού και να απορροφήσει την ορμή της επίθεσής του μέχρι να εξαντληθεί».
Ο Ρώσος στρατηγός έχει εμπλέξει τις ουκρανικές δυνάμεις σε τρεις ξεχωριστές «ζώνες αμυντικής ευθύνης» που χωρίζονται από αποστάσεις μεταξύ 8 και 12 χιλιομέτρων. Αυτά τα κενά καλύπτονται από το ρωσικό πυροβολικό. Η πρώτη «ζώνη» είναι η ζώνη «κάλυψης», καθήκον της οποίας είναι να ορίζει τους κύριους άξονες της προέλασης του εχθρού. Η επόμενη «ζώνη» είναι η «κύρια γραμμή άμυνας», η οποία έχει σχεδιαστεί για να σταματήσει τις εχθρικές επιθέσεις χρησιμοποιώντας ζώνες εμποδίων και δύναμη πυρός (πυροβολικό και αεροπορικές επιδρομές). Η τελευταία «ζώνη» είναι η «ρεζέρβα», η οποία είναι υπεύθυνη για την εξαπόλυση αντεπιθέσεων που έχουν σχεδιαστεί για να ωθήσουν τους επιτιθέμενους πίσω στις αρχικές τους θέσεις.
Με άλλα λόγια, το μέρος που επέλεξε το ΝΑΤΟ και η ουκρανική υπηρεσία πληροφοριών ως το «αδύναμο σημείο» στο ρωσικό αμυντικό σχέδιο σχεδιάστηκε από τον κορυφαίο ειδικό της Ρωσίας στην αμυντική μάχη και τέθηκε υπό την άμεση διαταγή του.
Η κακή εκτίμηση του ΝΑΤΟ και της Ουκρανίας για τη ρωσική στρατιωτική ικανότητα αντικατόπτριζε τις δικές τους υπερβολικές εκτιμήσεις για τις ουκρανικές μονάδες που είχαν επιφορτιστεί να επιτεθούν στις ρωσικές άμυνες στη Ζαπορίζια, δηλαδή την 33η και την 47η Μηχανοποιημένη Ταξιαρχία. Και οι δύο μονάδες ήταν οι αποδέκτες του σύγχρονου εξοπλισμού του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένων των τανκς Leopard και των οχημάτων μάχης πεζικού Bradley. Οι αξιωματικοί και οι άνδρες και των δύο μονάδων είχαν λάβει την καλύτερη εκπαίδευση που μπορούσε να παράσχει το ΝΑΤΟ σχετικά με σύγχρονες επιχειρήσεις συνδυασμένων όπλων, συμπεριλαμβανομένων εβδομάδων εξειδικευμένης εκπαίδευσης στη Γερμανία που επικεντρωνόταν σε τακτικές διμοιρίας, εταιρείας και τάγματος και σε επιχειρήσεις που ενσωματώνουν δύναμη πυρός και ελιγμούς κατά την ανάληψη επίθεσης. Τα ουκρανικά στρατεύματα εκπαιδεύονταν σε εξομοιωτές για να τους μυήσουν στην πολυπλοκότητα του σύγχρονου πεδίου μάχης, προτού μεταβούν στο πεδίο για ρεαλιστική πρακτική εκπαίδευση. Αμερικανοί «ειδικοί σύμβουλοι», όπως ο Μαρκ Χέρτλινγκ, ένας απόστρατος στρατηγός του αμερικανικού στρατού, πίστευαν ότι ο συνδυασμός προηγμένου δυτικού στρατιωτικού εξοπλισμού και ανώτερων ΝΑΤΟϊκών τακτικών «θα επιτρέψει στις μονάδες της Ουκρανίας να διεξάγουν ελιγμούς υψηλού επιπέδου», ικανούς να συντρίψουν τους Ρώσους στην Ουκρανία.
Δεν εισακούστηκαν τα λόγια του στρατηγού Κρίστοφερ Καβόλι, του ανώτατου συμμαχικού διοικητή του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη, όταν μιλούσε πριν από μια σουηδική αμυντική διάσκεψη τον περασμένο Ιανουάριο: «Η κλίμακα αυτού του πολέμου (δηλαδή της σύγκρουσης Ρωσίας-Ουκρανίας) είναι κάτι που μας ξεπερνά. Κανείς δυτικός δεν μπορεί να φανταστεί αλλά ούτε και να πολεμήσει σε αυτό το πεδίο επιχειρήσεων», σημείωσε ο Καβόλι. Κανείς δεν αμφιβάλλει για το θάρρος και τη δέσμευση των ουκρανικών δυνάμεων που επιτίθενται στο αμυντικό φράγμα του στρατηγού Ρόμαντσουκ. Αλλά το θάρρος και η αυτοθυσία δεν μπορούν να ξεπεράσουν την πραγματικότητα ότι η Ουκρανία δεν έχει την ικανότητα τόσο από άποψη εξοπλισμού όσο και από επίπεδο αριθμών να νικήσει επιτυχώς τη Ρωσία. Το ΝΑΤΟ επιδιώκει να κάνει μια επίθεση ενάντια σε προετοιμασμένες άμυνες που δεν έχει εφαρμόσει ποτέ προηγουμένως και που μέχρι στιγμής δεν φέρνει αποτέλεσμα.
Επιπλέον, τόσο το ΝΑΤΟ όσο και η ουκρανική ανώτατη διοίκηση έριξαν τις ουκρανικές ταξιαρχίες στα δόντια του ρωσικού αμυντικού πριονιού χωρίς επαρκή υποστήριξη πυρός, χωρίς αεροπορική υποστήριξη και χωρίς επαρκείς εφεδρείες. Αυτό σημαίνει ότι οι Ρώσοι είναι ελεύθεροι να μεγιστοποιήσουν την υπεροχή τους σε πυροβολικό και αεροπορική δύναμη, για να εξουδετερώσουν και να καταστρέψουν τις ουκρανικές επιτιθέμενες δυνάμεις πριν αυτές δημιουργήσουν την ορμή διάσπασης του μετώπου.
Το τελικό αποτέλεσμα: η πραγματικότητα ξεπέρασε τη θεωρία του ΝΑΤΟ στο πεδίο της μάχης - και είναι ο στρατός και κατ' επέκταση ο λαός της Ουκρανίας που πληρώνει για άλλη μια φορά βαρύ τίμημα.
Αυτές οι δύο ταξιαρχίες, εκπαιδευόμενες από δυτικούς στρατιωτικούς, έχοντας εξοπλιστεί με σύγχρονα δυτικά άρματα μάχης και οχήματα μάχης πεζικού, υποστηριζόμενα από πυροβολικό που τους προμηθεύει η Δύση και χρησιμοποιώντας ειδικές τακτικές του ΝΑΤΟ, στόχο έχουν να διαλύσουν τη ρωσική άμυνα και να αποκόψουν την Κριμαία από τη Ρωσία.
Η επιχείρηση προς το παρόν έχει βαλτώσει. Εκτός από μερικές σποραδικές νίκες και την κατάληψη ορισμένων οικισμών, οι ουκρανικές δυνάμεις δεν έχουν προχωρήσει πέρα από μερικά χιλιόμετρα. Οι επιθέσεις μέχρι τώρα βασίστηκαν στη λανθασμένη εκτίμηση ότι οι μαχητικές δυνατότητες του ρωσικού στρατού, και ειδικότερα εκείνων των δυνάμεων που αναπτύσσονται στην περιοχή Ζαπορίζια, θα ήταν κάτω του μέτριου, πράγμα που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.
Οι στρατιωτικοί σχεδιαστές του ΝΑΤΟ και της Ουκρανίας, χρησιμοποιώντας εκτιμήσεις πληροφοριών που τόνιζαν τις αδυναμίες διοίκησης και ελέγχου και το φτωχό ηθικό μεταξύ των ρωσικών δυνάμεων, οι οποίες, όταν συνδυάστηκαν με τις κακές προηγούμενες επιδόσεις, έδειχναν ότι η ρωσική άμυνα στον τομέα της Ζαπορίζια θα κατέρρεε υπό το βάρος μιας ισχυρής επίθεσης και θα επέτρεπε στις ουκρανικές δυνάμεις να διεισδύσουν βαθιά σε αυτήν.
Όμως οι μάχες στη Ζαπορίζια δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί, τα αρχικά αποτελέσματα στο πεδίο της μάχης με την καταστροφή μεγάλων μαζών τεθωρακισμένων και τον θάνατο εκατοντάδων Ουκρανών δείχνουν ότι, αντίθετα με τις προσδοκίες της Ουκρανίας και των εταίρων της στο ΝΑΤΟ και σύμφωνα με αναλυτές από το Institute for the Study of War, «οι ρωσικές δυνάμεις ανταποκρίνονται θετικά στα καθήκοντά τους».
Αυτό, φυσικά, δεν θα έπρεπε να εκπλήσσει κανέναν, καθώς το άτομο που διοικεί τις ρωσικές δυνάμεις στην περιοχή Ζαπορίζια είναι ο στρατηγός Αλεξάντερ Ρόμαντσουκ, ο άνθρωπος που είναι υπεύθυνος για τη σύλληψη του σύγχρονου ρωσικού αμυντικού δόγματος. O Ρόμαντσουκ θεωρεί ότι η κύρια αποστολή μιας αμυνόμενης δύναμης «είναι να εξουδετερώσει την πρωτοβουλία του προωθούμενου εχθρού και να απορροφήσει την ορμή της επίθεσής του μέχρι να εξαντληθεί».
Ο Ρώσος στρατηγός έχει εμπλέξει τις ουκρανικές δυνάμεις σε τρεις ξεχωριστές «ζώνες αμυντικής ευθύνης» που χωρίζονται από αποστάσεις μεταξύ 8 και 12 χιλιομέτρων. Αυτά τα κενά καλύπτονται από το ρωσικό πυροβολικό. Η πρώτη «ζώνη» είναι η ζώνη «κάλυψης», καθήκον της οποίας είναι να ορίζει τους κύριους άξονες της προέλασης του εχθρού. Η επόμενη «ζώνη» είναι η «κύρια γραμμή άμυνας», η οποία έχει σχεδιαστεί για να σταματήσει τις εχθρικές επιθέσεις χρησιμοποιώντας ζώνες εμποδίων και δύναμη πυρός (πυροβολικό και αεροπορικές επιδρομές). Η τελευταία «ζώνη» είναι η «ρεζέρβα», η οποία είναι υπεύθυνη για την εξαπόλυση αντεπιθέσεων που έχουν σχεδιαστεί για να ωθήσουν τους επιτιθέμενους πίσω στις αρχικές τους θέσεις.
Με άλλα λόγια, το μέρος που επέλεξε το ΝΑΤΟ και η ουκρανική υπηρεσία πληροφοριών ως το «αδύναμο σημείο» στο ρωσικό αμυντικό σχέδιο σχεδιάστηκε από τον κορυφαίο ειδικό της Ρωσίας στην αμυντική μάχη και τέθηκε υπό την άμεση διαταγή του.
Η κακή εκτίμηση του ΝΑΤΟ και της Ουκρανίας για τη ρωσική στρατιωτική ικανότητα αντικατόπτριζε τις δικές τους υπερβολικές εκτιμήσεις για τις ουκρανικές μονάδες που είχαν επιφορτιστεί να επιτεθούν στις ρωσικές άμυνες στη Ζαπορίζια, δηλαδή την 33η και την 47η Μηχανοποιημένη Ταξιαρχία. Και οι δύο μονάδες ήταν οι αποδέκτες του σύγχρονου εξοπλισμού του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένων των τανκς Leopard και των οχημάτων μάχης πεζικού Bradley. Οι αξιωματικοί και οι άνδρες και των δύο μονάδων είχαν λάβει την καλύτερη εκπαίδευση που μπορούσε να παράσχει το ΝΑΤΟ σχετικά με σύγχρονες επιχειρήσεις συνδυασμένων όπλων, συμπεριλαμβανομένων εβδομάδων εξειδικευμένης εκπαίδευσης στη Γερμανία που επικεντρωνόταν σε τακτικές διμοιρίας, εταιρείας και τάγματος και σε επιχειρήσεις που ενσωματώνουν δύναμη πυρός και ελιγμούς κατά την ανάληψη επίθεσης. Τα ουκρανικά στρατεύματα εκπαιδεύονταν σε εξομοιωτές για να τους μυήσουν στην πολυπλοκότητα του σύγχρονου πεδίου μάχης, προτού μεταβούν στο πεδίο για ρεαλιστική πρακτική εκπαίδευση. Αμερικανοί «ειδικοί σύμβουλοι», όπως ο Μαρκ Χέρτλινγκ, ένας απόστρατος στρατηγός του αμερικανικού στρατού, πίστευαν ότι ο συνδυασμός προηγμένου δυτικού στρατιωτικού εξοπλισμού και ανώτερων ΝΑΤΟϊκών τακτικών «θα επιτρέψει στις μονάδες της Ουκρανίας να διεξάγουν ελιγμούς υψηλού επιπέδου», ικανούς να συντρίψουν τους Ρώσους στην Ουκρανία.
Δεν εισακούστηκαν τα λόγια του στρατηγού Κρίστοφερ Καβόλι, του ανώτατου συμμαχικού διοικητή του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη, όταν μιλούσε πριν από μια σουηδική αμυντική διάσκεψη τον περασμένο Ιανουάριο: «Η κλίμακα αυτού του πολέμου (δηλαδή της σύγκρουσης Ρωσίας-Ουκρανίας) είναι κάτι που μας ξεπερνά. Κανείς δυτικός δεν μπορεί να φανταστεί αλλά ούτε και να πολεμήσει σε αυτό το πεδίο επιχειρήσεων», σημείωσε ο Καβόλι. Κανείς δεν αμφιβάλλει για το θάρρος και τη δέσμευση των ουκρανικών δυνάμεων που επιτίθενται στο αμυντικό φράγμα του στρατηγού Ρόμαντσουκ. Αλλά το θάρρος και η αυτοθυσία δεν μπορούν να ξεπεράσουν την πραγματικότητα ότι η Ουκρανία δεν έχει την ικανότητα τόσο από άποψη εξοπλισμού όσο και από επίπεδο αριθμών να νικήσει επιτυχώς τη Ρωσία. Το ΝΑΤΟ επιδιώκει να κάνει μια επίθεση ενάντια σε προετοιμασμένες άμυνες που δεν έχει εφαρμόσει ποτέ προηγουμένως και που μέχρι στιγμής δεν φέρνει αποτέλεσμα.
Επιπλέον, τόσο το ΝΑΤΟ όσο και η ουκρανική ανώτατη διοίκηση έριξαν τις ουκρανικές ταξιαρχίες στα δόντια του ρωσικού αμυντικού πριονιού χωρίς επαρκή υποστήριξη πυρός, χωρίς αεροπορική υποστήριξη και χωρίς επαρκείς εφεδρείες. Αυτό σημαίνει ότι οι Ρώσοι είναι ελεύθεροι να μεγιστοποιήσουν την υπεροχή τους σε πυροβολικό και αεροπορική δύναμη, για να εξουδετερώσουν και να καταστρέψουν τις ουκρανικές επιτιθέμενες δυνάμεις πριν αυτές δημιουργήσουν την ορμή διάσπασης του μετώπου.
Το τελικό αποτέλεσμα: η πραγματικότητα ξεπέρασε τη θεωρία του ΝΑΤΟ στο πεδίο της μάχης - και είναι ο στρατός και κατ' επέκταση ο λαός της Ουκρανίας που πληρώνει για άλλη μια φορά βαρύ τίμημα.