Ο Σόρος φεύγει, η ιστορία του παραμένει - Το όραμά του για «ανοιχτές κοινωνίες» και το «μαύρο πρόβατο» για ηγέτες ανά τον πλανήτη
Ακόμα και μακριά από την ενεργό δράσει, θα συνεχίσει αδιαμφισβήτητα να αποτελεί το «μαύρο πρόβατο» κυρίως των συντηρητικών ανά τον πλανήτη και όχι μόνο
Χαρης Παπαβασιλειου
Στην ηλικία των 92 χρόνων αποσύρθηκε τελικά από την επιχειρηµατική δράση υπέρ του µικρότερου γιου του, Αλεξάντερ, ο δισεκατοµµυριούχος Τζορτζ Σόρος, ο επενδυτής που έχτισε την περιουσία του µε κερδοσκοπία, µετατράπηκε σε φιλάνθρωπο και συνέδεσε το όνοµά του µε τον εκδηµοκρατισµό της Ανατολικής Ευρώπης, την πολιτική των ανοιχτών κοινωνιών -κατά τον καθηγητή, φιλόσοφο και µέντορά του Καρλ Πόπερ (και το σύγγραµµά του «Ανοιχτή κοινωνία»)- και την πολιτική ιστορία των Βαλκανίων των τελευταίων χρόνων.
Βασικό µέληµα του 37χρονου υιού Σόρος είναι να αγωνιστεί κατά της επιστροφής του Ντόναλντ Τραµπ στον Λευκό Οίκο το 2024, όπως άλλωστε είπε σε συνέντευξη που έδωσε στην εφηµερίδα «Wall Street Journal», δηλώνοντας «πιο πολιτικός» από τον πατέρα του. Ο Σόρος ακόµα και µακριά από την ενεργό δράση θα συνεχίσει αδιαµφισβήτητα να αποτελεί το «µαύρο πρόβατο» κυρίως των συντηρητικών ανά τον πλανήτη - και όχι µόνο. Μια τάση που δηµιουργήθηκε παγκοσµίως αφενός µετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης και την ίδρυση, από πλευράς του, του ιδρύµατος Open Society Foundations λίγο αργότερα, το 1993 (έχοντας ξεκινήσει ήδη το δίκτυο από τη δεκαετία του ’80), αναπτύσσοντας σφαίρες επιρροής στην κοινωνία των πολιτών σε όλη την Ανατολική Ευρώπη και εν συνεχεία στα ταραγµένα Βαλκάνια, µε τα ιδρύµατά του να θεωρούνται το «µακρύ χέρι» της αµερικανικής πολιτικής στις χώρες αυτές. Και αφετέρου µετά το 2003, µε την καταδίκη από πλευράς του του πολέµου στο Ιράκ, µε τη χρηµατοδότηση των ∆ηµοκρατικών στις ΗΠΑ µε εκατοµµύρια δολάρια, εµπλεκόµενος σε µια κλιµακούµενη δυσπιστία και πόλωση, που έφτασε στο αποκορύφωµά της κατά την προεδρία του Ντόναλντ Τραµπ.
Γεννηµένος το 1930 σε µια εβραϊκή οικογένεια στη Βουδαπέστη της Ουγγαρίας (ο πατέρας του άλλαξε το οικογενειακό όνοµα από Σβαρτς σε Σόροζ), γνώρισε την κατάληψη της Ουγγαρίας από τους ναζί, όταν ο πατέρας του, Τίβανταρ, πουλούσε (για τις κακές γλώσσες, κερδοσκοπούσε πουλώντας) σε εβραϊκές οικογένειες πλαστά έγγραφα που δήλωναν ότι ήταν χριστιανοί. Το 1951 µετακόµισε στο Παρίσι, διαφεύγοντας του κοµµουνιστικού καθεστώτος της χώρας, και στη συνέχεια στο Λονδίνο, όπου σπούδασε στο London School of Economics, ξεκινώντας από την εµπορική τράπεζα Singer and Friedlander και συνεχίζοντας στη Νέα Υόρκη, στη χρηµατοµεσιτική F.M. Mayer και στην επενδυτική Wertheim and Co, όπου εργάστηκε ως αναλυτής ευρωπαϊκών κινητών αξιών για τέσσερα χρόνια. Ο Τζορτζ Σόρος αργότερα θα προσληφθεί στην Arnold & S. Bleichroeder ως αντιπρόεδρος µεταξύ 1963 και 1973. Ιδρυσε το hedge fund Double Eagle το 1969, το οποίο στη συνέχεια µετονόµασε σε Quantum Endowment Fund, και τη Soros Fund Management, στην οποία αφοσιώθηκε πλέον από το 1973, έχοντας παραιτηθεί από τη δουλειά του.
Εως το 1998, ο Οµιλος Quantum Group of Funds είχε αποδώσει έως και 22 εκατ. δολάρια, καθιστώντας το το µεγαλύτερο hedge fund στον κόσµο, ενώ έως το 2011, οπότε και αποφάσισε να µετατρέψει τo Soros Fund Management σε οικογενειακό γραφείο, είχε επιστρέψει στους επενδυτές περί το 1 δισ. δολάρια. Το 1993 ίδρυσε επίσηµα το Open Society Foundations, δωρίζοντας 3,2 δισ. δολάρια. Το όραµά του για «ανοιχτές κοινωνίες» στις χώρες του πρώην ανατολικού µπλοκ επικρίθηκε επανειληµµένα, ενώ στην Ελλάδα κατηγορήθηκε περισσότερο για το… βαλκανικό του αποτύπωµα, ιδιαίτερα από το 1994, όταν µε άρθρο στους «New York Times» προέτρεπε την κυβέρνηση Κλίντον «να αναγνωρίσει αµέσως επίσηµα τη Μακεδονία». Η συντηρητική αµερικανική οργάνωση Judicial Watch (να σηµειωθεί πως είναι η ίδια που χαρακτηρίζει διεφθαρµένη την τωρινή παραποµπή Τραµπ σε δίκη) είχε δηµοσιοποιήσει έγγραφα του Στέιτ Ντιπάρτµεντ που φέρονται να αποδείκνυαν τη χρηµατοδότηση της USAID (αµερικανικής υπηρεσίας για τη διεθνή ανάπτυξη) στο Ιδρυµα Σόρος για δράσεις στα Σκόπια, στην Αλβανία και στη Ρουµανία, µε φερόµενο στόχο την αποσταθεροποίηση Γκρουέφσκι στην ΠΓΔΜ, την ανάδειξη του Ζόραν Ζάεφ, την επίτευξη της Συµφωνίας των Πρεσπών και την ενδυνάµωση του Εντι Ράµα.
Το ίδρυµά του φέρεται να χρηµατοδότησε µε 98,7 εκατ. ευρώ τα Σκόπια, το διάστηµα 1992-2016, µε τον Κίρο Γκλιγκόροφ να αναφέρει στα αποµνηµονεύµατά του πως η χρηµατοδότηση του Σόρος ήταν εκείνη που βοήθησε το νεοσύστατο κράτος να σταθεί στα πόδια του. Τον Ιούλιο του 2019 και µε αφορµή το Προσφυγικό από το Αφγανιστάν, ο πρόεδρος της Αλβανίας, Ιλίρ Μέτα, δήλωσε ότι η χώρα του κατάφερε να αποφύγει ένα «Σχέδιο Σόρος για αποσταθεροποίηση», σχολιάζοντας πως ο Ούγγρος (συµπατριώτης δηλαδή του Σόρος) πρωθυπουργός, Βίκτορ Ορµπαν, τον είχε προειδοποιήσει: «Να προσέχεις, γιατί ο Σόρος δεν είναι τόσο δηµοκρατικός και συχνά συνωµοτεί ενάντια στη δηµοκρατία».
INFOGRAPHICS: ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ
O Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιµίρ Πούτιν, δήλωσε το 2018 πως «παρεµβαίνει σε όλες τις υποθέσεις σε όλο τον πλανήτη». Οταν επί προεδρίας Τραµπ περισσότερα από µία δωδεκάδα πακέτα µε εκρηκτικά (που δεν ανατινάχθηκαν) και µε τη φωτογραφία του Σόρος σβησµένη µε ένα µεγάλο Χ είχαν σταλεί σε εξοχική έπαυλη του Σόρος και στις κατοικίες του Μπαράκ Οµπάµα, της Χίλαρι Κλίντον και άλλων ∆ηµοκρατικών, το ∆ιαδίκτυο είχε γεµίσει µε σχόλια πως πίσω από την επίθεση κρυβόταν ο… ίδιος ο Σόρος.
Δημοσιεύτηκε στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ στις 17/6
Βασικό µέληµα του 37χρονου υιού Σόρος είναι να αγωνιστεί κατά της επιστροφής του Ντόναλντ Τραµπ στον Λευκό Οίκο το 2024, όπως άλλωστε είπε σε συνέντευξη που έδωσε στην εφηµερίδα «Wall Street Journal», δηλώνοντας «πιο πολιτικός» από τον πατέρα του. Ο Σόρος ακόµα και µακριά από την ενεργό δράση θα συνεχίσει αδιαµφισβήτητα να αποτελεί το «µαύρο πρόβατο» κυρίως των συντηρητικών ανά τον πλανήτη - και όχι µόνο. Μια τάση που δηµιουργήθηκε παγκοσµίως αφενός µετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης και την ίδρυση, από πλευράς του, του ιδρύµατος Open Society Foundations λίγο αργότερα, το 1993 (έχοντας ξεκινήσει ήδη το δίκτυο από τη δεκαετία του ’80), αναπτύσσοντας σφαίρες επιρροής στην κοινωνία των πολιτών σε όλη την Ανατολική Ευρώπη και εν συνεχεία στα ταραγµένα Βαλκάνια, µε τα ιδρύµατά του να θεωρούνται το «µακρύ χέρι» της αµερικανικής πολιτικής στις χώρες αυτές. Και αφετέρου µετά το 2003, µε την καταδίκη από πλευράς του του πολέµου στο Ιράκ, µε τη χρηµατοδότηση των ∆ηµοκρατικών στις ΗΠΑ µε εκατοµµύρια δολάρια, εµπλεκόµενος σε µια κλιµακούµενη δυσπιστία και πόλωση, που έφτασε στο αποκορύφωµά της κατά την προεδρία του Ντόναλντ Τραµπ.
Γεννηµένος το 1930 σε µια εβραϊκή οικογένεια στη Βουδαπέστη της Ουγγαρίας (ο πατέρας του άλλαξε το οικογενειακό όνοµα από Σβαρτς σε Σόροζ), γνώρισε την κατάληψη της Ουγγαρίας από τους ναζί, όταν ο πατέρας του, Τίβανταρ, πουλούσε (για τις κακές γλώσσες, κερδοσκοπούσε πουλώντας) σε εβραϊκές οικογένειες πλαστά έγγραφα που δήλωναν ότι ήταν χριστιανοί. Το 1951 µετακόµισε στο Παρίσι, διαφεύγοντας του κοµµουνιστικού καθεστώτος της χώρας, και στη συνέχεια στο Λονδίνο, όπου σπούδασε στο London School of Economics, ξεκινώντας από την εµπορική τράπεζα Singer and Friedlander και συνεχίζοντας στη Νέα Υόρκη, στη χρηµατοµεσιτική F.M. Mayer και στην επενδυτική Wertheim and Co, όπου εργάστηκε ως αναλυτής ευρωπαϊκών κινητών αξιών για τέσσερα χρόνια. Ο Τζορτζ Σόρος αργότερα θα προσληφθεί στην Arnold & S. Bleichroeder ως αντιπρόεδρος µεταξύ 1963 και 1973. Ιδρυσε το hedge fund Double Eagle το 1969, το οποίο στη συνέχεια µετονόµασε σε Quantum Endowment Fund, και τη Soros Fund Management, στην οποία αφοσιώθηκε πλέον από το 1973, έχοντας παραιτηθεί από τη δουλειά του.
Το όραµά του για «ανοιχτές κοινωνίες» στις χώρες του πρώην ανατολικού µπλοκ επικρίθηκε επανειληµµένα
«Μαύρη Τετάρτη»
Μεγάλο µέρος της φήµης του -και περί το 1 δισ. δολάρια- κέρδισε στις 16 Σεπτεµβρίου του 1992, στη λεγόµενη «Μαύρη Τετάρτη» για τη βρετανική αγορά, µε το σορτάρισµά του στη βρετανική λίρα, καθώς εκείνη την ηµέρα η κυβέρνηση του Τζον Μέιτζορ αναγκάστηκε να αποσύρει το νόµισµα της χώρας από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισµό Συναλλαγµατικών Ισοτιµιών. Ο Σόρος καταδικάστηκε επίσης από τη Γαλλία για παράνοµη πρακτική συναλλαγών (insider trading) το 1988.Εως το 1998, ο Οµιλος Quantum Group of Funds είχε αποδώσει έως και 22 εκατ. δολάρια, καθιστώντας το το µεγαλύτερο hedge fund στον κόσµο, ενώ έως το 2011, οπότε και αποφάσισε να µετατρέψει τo Soros Fund Management σε οικογενειακό γραφείο, είχε επιστρέψει στους επενδυτές περί το 1 δισ. δολάρια. Το 1993 ίδρυσε επίσηµα το Open Society Foundations, δωρίζοντας 3,2 δισ. δολάρια. Το όραµά του για «ανοιχτές κοινωνίες» στις χώρες του πρώην ανατολικού µπλοκ επικρίθηκε επανειληµµένα, ενώ στην Ελλάδα κατηγορήθηκε περισσότερο για το… βαλκανικό του αποτύπωµα, ιδιαίτερα από το 1994, όταν µε άρθρο στους «New York Times» προέτρεπε την κυβέρνηση Κλίντον «να αναγνωρίσει αµέσως επίσηµα τη Μακεδονία». Η συντηρητική αµερικανική οργάνωση Judicial Watch (να σηµειωθεί πως είναι η ίδια που χαρακτηρίζει διεφθαρµένη την τωρινή παραποµπή Τραµπ σε δίκη) είχε δηµοσιοποιήσει έγγραφα του Στέιτ Ντιπάρτµεντ που φέρονται να αποδείκνυαν τη χρηµατοδότηση της USAID (αµερικανικής υπηρεσίας για τη διεθνή ανάπτυξη) στο Ιδρυµα Σόρος για δράσεις στα Σκόπια, στην Αλβανία και στη Ρουµανία, µε φερόµενο στόχο την αποσταθεροποίηση Γκρουέφσκι στην ΠΓΔΜ, την ανάδειξη του Ζόραν Ζάεφ, την επίτευξη της Συµφωνίας των Πρεσπών και την ενδυνάµωση του Εντι Ράµα.
Το ίδρυµά του φέρεται να χρηµατοδότησε µε 98,7 εκατ. ευρώ τα Σκόπια, το διάστηµα 1992-2016, µε τον Κίρο Γκλιγκόροφ να αναφέρει στα αποµνηµονεύµατά του πως η χρηµατοδότηση του Σόρος ήταν εκείνη που βοήθησε το νεοσύστατο κράτος να σταθεί στα πόδια του. Τον Ιούλιο του 2019 και µε αφορµή το Προσφυγικό από το Αφγανιστάν, ο πρόεδρος της Αλβανίας, Ιλίρ Μέτα, δήλωσε ότι η χώρα του κατάφερε να αποφύγει ένα «Σχέδιο Σόρος για αποσταθεροποίηση», σχολιάζοντας πως ο Ούγγρος (συµπατριώτης δηλαδή του Σόρος) πρωθυπουργός, Βίκτορ Ορµπαν, τον είχε προειδοποιήσει: «Να προσέχεις, γιατί ο Σόρος δεν είναι τόσο δηµοκρατικός και συχνά συνωµοτεί ενάντια στη δηµοκρατία».
INFOGRAPHICS: ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ
«Μαριονέτα»
Ο ίδιος ο Ορµπαν, που είχε υπάρξει στο παρελθόν υπότροφος του Ιδρύµατος Σόρος, όταν έκανε σπουδές στην Οξφόρδη, είχε ανακηρύξει το 2017 ως «έτος αποµάκρυνσης του Σόρος», ενώ στη Βόρεια Μακεδονία οι οπαδοί του Γκρουέφσκι είχαν στο παρελθόν ξεκινήσει την κίνηση «SOS - Stop Operation Soros», µε αποτέλεσµα η «Deutsche Welle» να ανακηρύξει τον Σόρος «αγαπηµένο εχθρό των Βαλκανίων» (και όχι µόνο). Μεταξύ άλλων, ο Ούγγρος αντισηµίτης λαϊκιστής Ιστβάν Κρούρκα τον χαρακτήρισε το ’92 «µαριονέτα της Ιερουσαλήµ».O Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιµίρ Πούτιν, δήλωσε το 2018 πως «παρεµβαίνει σε όλες τις υποθέσεις σε όλο τον πλανήτη». Οταν επί προεδρίας Τραµπ περισσότερα από µία δωδεκάδα πακέτα µε εκρηκτικά (που δεν ανατινάχθηκαν) και µε τη φωτογραφία του Σόρος σβησµένη µε ένα µεγάλο Χ είχαν σταλεί σε εξοχική έπαυλη του Σόρος και στις κατοικίες του Μπαράκ Οµπάµα, της Χίλαρι Κλίντον και άλλων ∆ηµοκρατικών, το ∆ιαδίκτυο είχε γεµίσει µε σχόλια πως πίσω από την επίθεση κρυβόταν ο… ίδιος ο Σόρος.
Δημοσιεύτηκε στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ στις 17/6
