Τουρκία: Ο νέος «τσάρος» της τουρκικής οικονομίας, Μεχμέτ Σιμσέκ, προχωρά σε ριζικές αλλαγές - Ο Ερντογάν θέλει αναθεώρηση του Συντάγματος για τη μαντίλα

H απόφαση της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας για αύξηση του βασικού επιτοκίου δανεισμού βάζει τέλος στην πολιτική χαμηλών επιτοκίων του Ερντογάν

ΔΙΕΘΝΗ 24.06.2023 08:12

Γιαννης Μανδαλιδης

H Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας αύξησε το βασικό επιτόκιο δανεισμού κατά 650 μονάδες βάσης, από 8,5% στο 15%. Πρόκειται για την πρώτη αύξηση επιτοκίου έπειτα από δύο χρόνια και τρεις μήνες.

Mε την απόφασή της αυτή η νέα διοίκηση της Κεντρικής Τράπεζας υπό την Γκαγέ Ερκάν βάζει τέλος στην πολιτική χαμηλών επιτοκίων του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος επέμενε στην «ανορθόδοξη» άποψη ότι τα υψηλά επιτόκια πυροδοτούν τον πληθωρισμό, ο οποίος τρέχει στο 40%, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, ωστόσο, ανεξάρτητες πηγές εκτιμούν ότι κυμαίνεται σε πολύ υψηλότερα επίπεδα, ιδιαίτερα όσον αφορά τα τρόφιμα και τη στέγαση.

«Βουτιά» της λίρας

Μετά την απόφαση της Κεντρικής Τράπεζας, η ισοτιμία της τουρκικής λίρας έκανε νέα βουτιά, άνω του 4,1%, έναντι του δολαρίου και του ευρώ. Το ένα δολάριο ξεπέρασε εντός της ημέρας στην επίσημη αγορά τις 24,5 λίρες, ενώ στα τέλη του προηγούμενου μήνα ήταν κάτω από τις 20 λίρες.

Μετά τις κάλπες της 28ης Μαΐου, οι δημόσιες τράπεζες σταμάτησαν πλέον τις πωλήσεις συναλλάγματος, όπως έκαναν για να υπερασπιστούν τεχνητά την τουρκική λίρα για προφανείς προεκλογικές σκοπιμότητες, μία πρακτική που έγινε αιτία να εξαντληθούν τα συναλλαγματικά αποθέματα της Κεντρικής Τράπεζας.

Θετικά ωστόσο αντέδρασε το Χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης, καθώς οι επενδυτές έδειξαν εμπιστοσύνη στο μήνυμα επιστροφής σε ορθολογικές οικονομικές πολιτικές που εξέπεμψε η Κεντρική Τράπεζα. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας, ο βασικός δείκτης BIST100 σημείωνε άνοδο 4,3%.

Αλλάζει πολιτική

Σε μια πρώτη τοποθέτησή του μετά την αύξηση των επιτοκίων ο υπουργός Οικονομικών, Μεχμέτ Σιμσέκ, συνόψισε τη νέα οικονομική πολιτική σε τρεις έννοιες: Σταθερότητα – Εμπιστοσύνη - Βιωσιμότητα.

Ο πιο σημαντικός καθοριστικός παράγοντας για τις αποφάσεις στις επενδύσεις και την απασχόληση είναι η προβλεψιμότητα, έγραψε στο Twitter, καθώς αυτό θα είναι προϋπόθεση για την εμπιστοσύνη στην οικονομική πολιτική, ενώ προανήγγειλε νομισματική πολιτική βάσει κανόνων.

Η επιστροφή σε «ορθολογικές πολιτικές» αποτελεί όρο εκ των ων ουκ άνευ για τον Σιμσέκ, αλλά μία αποστροφή του λόγου του Ερντογάν προ ημερών ήταν χαρακτηριστική της διαφωνίας που υπάρχει: «Αποδεχτήκαμε», είπε κάποια στιγμή συγκαταβατικά, όσον αφορά τους όρους που του έθεσε ο νέος «τσάρος» της οικονομίας

Προεκλογικά, ο Ερντογάν ξεκαθαρίζει ότι μακροπρόθεσμα δεν σκοπεύει να εγκαταλείψει την πολιτική χαμηλών επιτοκίων. Υποστηρίζει ένθερμα ότι «ο τόκος είναι η αιτία και ο πληθωρισμός το αποτέλεσμά του».

Η εμμονή του σε μία οικονομική πολιτική, που χαρακτηρίζεται ειρωνικά από οικονομικούς αναλυτές «Erdoganomics», έχει κατά ορισμένους αναλυτές και ιδεολογική χροιά, καθώς στο Ισλάμ ο τόκος θεωρείται αμαρτία και ο Ερντογάν θα επιθυμούσε να οικοδομήσει μία οικονομία με ελάχιστα έως καθόλου επιτόκια.

Κρατάει πισινή

Η απόφαση του Ερντογάν να διορίσει επικεφαλής της ελεγκτικής αρχής του τραπεζικού συστήματος (BDDK) τον πρώην διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας, Σαχάπ Καβτσιόγλου -βασικό αρχιτέκτονα των «Erdoganomics»- είναι άλλο ένα σημάδι ότι ο πρόεδρος δεν είναι πρόθυμος να σταματήσει τις παρεμβάσεις του στη νομισματική πολιτική.

Πολλώ δε μάλλον ενόψει δημοτικών εκλογών τον επόμενο Μάρτιο, κατά τις οποίες θέλει να πάρει πίσω από την αντιπολίτευση τους μεγάλους δήμους, μεταξύ των οποίων εκείνους της Κωνσταντινούπολης και της Άγκυρας.

Θέλει να θεσμοθετηθεί συνταγματικά η προστασία της ισλαμικής μαντίλας

Τις πληροφορίες ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σκοπεύει να προχωρήσει σε αναθεώρηση του Συντάγματος, για να υπάρξουν εγγυήσεις για την ισλαμική μαντίλα, επιβεβαίωσε ο αντιπρόεδρος του κυβερνώντος ΑΚΡ, Ερκάν Καντεμίρ.

Όπως είπε, μιλώντας στο CNN Turk, «η συνταγματική τροποποίηση μπορεί να εισαχθεί στην ημερήσια διάταξη της Εθνοσυνέλευσης πριν από τις τοπικές εκλογές».

Αλλά και ο πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης Νουμάν Κουρτουλμούς δήλωσε ότι το επόμενο βήμα στην Τουρκία θα πρέπει να είναι η σύνταξη ενός νέου Συντάγματος.

Η Λαϊκή Συμμαχία του Ερντογάν διαθέτει στην Εθνοσυνέλευση 323 έδρες. Αν τα μικρά δεξιά κόμματα του πρώην υπουργού Αλί Μπαμπατζάν, του πρώην πρωθυπουργού Αχμέτ Νταβούτογλου και το ισλαμιστικό Κόμμα Ευτυχίας του Τεμέλ Καραμολάογλου υποστηρίξουν με τους 35 βουλευτές τους την πρόταση Ερντογάν, ο αριθμός αυτός φτάνει τους 358. Σε αυτή την περίπτωση η Λαϊκή Συμμαχία χρειάζεται άλλους δύο βουλευτές για να πάει η πρόταση σε δημοψήφισμα.

Εάν το μικρό Δημοκρατικό Κόμμα και το Καλό Κόμμα (ΙΥΙ) της Μεράλ Ακσενέρ υποστηρίξουν την πρόταση, η συνταγματική αναθεώρηση θα γίνει απευθείας αποδεκτή από την Εθνοσυνέλευση με 405 βουλευτές - πλειοψηφία άνω των 2/3 σε σύνολο των 600 εδρών.

Μιλώντας στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του, ο Ερντογάν απηύθυνε έκκληση στην αντιπολίτευση να συνεργαστεί, ώστε να θεσμοθετηθεί συνταγματικά η προστασία της ισλαμικής μαντίλας. Επανέλαβε επίσης την προσφιλή επιθετική ρητορική του προς την κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ, αφήνοντας υπόνοιες ότι σχετικές ρυθμίσεις μπορεί να ενσωματωθούν στο Σύνταγμα υπό τον μανδύα της προστασίας της οικογένειας.

Το επίδικο, ωστόσο, είναι, όπως καταγγέλλει η αντιπολίτευση, η αφαίρεση από το Σύνταγμα και των τελευταίων στοιχείων που αποτελούν κεμαλική κληρονομιά και ορίζουν τη φυσιογνωμία του τουρκικού κράτους.

Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή

TAGS: