Η ικανότητα του Πριγκόζιν για κέρδος τον οδήγησε σε μια αντισυμβατική πορεία προς την εμπιστοσύνη του Πούτιν. Μετά από εννέα χρόνια φυλάκισης το 1990, άνοιξε μαγαζί για χοτ ντογκ με τον πατριό του. Καθώς η Σοβιετική Ένωση αναδιπλώθηκε και ο ιδιωτικός τομέας της Ρωσίας αναπτύχθηκε, ο Πριγκόζιν επένδυσε στην πρώτη αλυσίδα παντοπωλείων της Αγίας Πετρούπολης και τελικά άνοιξε το πολυτελές εστιατόριο New Island, όπου υπηρέτησε αρχικά προσωπικά τον Πούτιν. Ο Πριγκόζιν έχει αξιοποιήσει τις υψηλές διασυνδέσεις του σε συμβάσεις τροφοδοσίας και κατασκευής στρατιωτικών και δημόσιων σχολείων δισεκατομμυρίων δολαρίων από τα μέσα της δεκαετίας του 2000, κερδίζοντας το παρατσούκλι του «σεφ του Πούτιν». Στην πορεία, ο Πριγκόζιν συσσώρευσε κύρος και πολιτικό κεφάλαιο, ανοίγοντας το δρόμο για μελλοντικά προσοδοφόρα συμβόλαια.

Ο Όμιλος Wagner σε όλο τον κόσμο

Η Βάγκνερ εμφανίστηκε για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της ρωσικής προσάρτησης της Κριμαίας, χρησιμοποιώντας μη αναγνωρίσιμες ρωσικές στρατιωτικές μονάδες, γνωστές ως «οι πράσινοι άντρες», στην αναίμακτη διασφάλιση εδάφους και στον αφοπλισμό ουκρανικών στρατιωτικών εγκαταστάσεων. Στη συνέχεια, οι μισθοφόροι αυτοί πολέμησαν στο πλευρό των φιλορώσων αυτονομιστών στην περιοχή Ντονμπάς της Ουκρανίας.

Αμέσως μετά την αύξηση της ρωσικής υποστήριξης στον Άσαντ το 2015, τα στρατεύματα της Βάγκνερ ανέλαβαν καθήκοντα φύλαξης εγκαταστάσεων προστασίας υποδομών και διασφάλισης οδικών αξόνων. Με τη φύλαξη των ενεργειακών και στρατιωτικών εγκαταστάσεων, η Βάγκνερ ελευθέρωσε τα στρατεύματα του Ασαντ ώστε όλο το στρατιωτικό προσωπικό να χρησιμοποιηθεί στις πολεμικές επιχειρήσεις. Η Βάγκνερ παρείχε ανθρώπινο δυναμικό που χρησιμοποιήθηκε σε μάχες όπως η Μάχη για την πόλη της Παλμύρας, στην οποία παρείχε την αρχική δύναμη κρούσης για την ανάκτηση της από το Ισλαμικό Κράτος.

Ωστόσο, η περίπτωση της Συρίας διαφέρει από τις επιχειρήσεις στην Ουκρανία λόγω του σαφούς πρόσθετου οικονομικού κινήτρου του Πριγκόζιν για αυξημένη ανάπτυξη της Βάγκνερ. Η συριακή κρατική General Petroleum Corporation γύρω στον Ιανουάριο του 2018, παραχώρησε στην Evro Polis, εταιρεία του Πριγκόζιν, το 25% της παραγωγής από τυχόν εγκαταστάσεις πετρελαίου που ανακτήθηκαν για τον Άσαντ.

Ομοίως, καθώς η Ρωσία αυξάνει τη συμμετοχή της στην Αφρική, οι επιχειρήσεις της Βάγκνερ έχουν επεκταθεί σε ολόκληρη την ήπειρο, όπου προστατεύει τις επενδύσεις του Πριγκόζιν. Η εταιρεία M-Invest, της οποίας φημολογείται ότι κατέχει ο Πριγκόζιν, εξασφάλισε παραχωρήσεις εξόρυξης από τη σουδανική κυβέρνηση.

Μαχητές της Βάγκνερ τώρα φρουρούν αυτά τα ορυχεία. Ενώ η M-Invest είναι εγγεγραμμένη ως εταιρεία εξόρυξης πόρων, παρείχε επίσης στον πρώην πρόεδρο του Σουδάν Ομάρ Χασάν Αχμάντ ελ-Μπεσίρ, έναν φιλικό προς τη Ρωσία ηγέτη που προέδρευσε σε πολυάριθμες διμερείς εμπορικές συμφωνίες, ένα σχέδιο για την καταστολή των διαδηλώσεων στο Χαρτούμ στις αρχές του 2019.

Η ρωσική ανάμειξη στη γειτονική Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, συνδέει επίσης την πολιτική υποστήριξη με το οικονομικό κέρδος. Η Ρωσία απώθησε τη Γαλλία για να εξασφαλίσει εξαίρεση από το εμπάργκο όπλων το 2018 και εργολάβοι της Βάγκνερ εισήλθαν στη χώρα περίπου την ίδια περίοδο, με το πρόσχημα της παροχής ασφάλειας στον πρόεδρο Φοστέν-Αρσάνζ Τουαντερά. H Κέντρο Αφρικανική Δημοκρατία έχει άφθονα αποθέματα διαμαντιών, πετρελαίου, χρυσού και ουρανίου, και το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών έχει συζητήσει παραχωρήσεις εξόρυξης με τον Τουαντερά. Η Lobaye Invest, θυγατρική της M-Invest, έχει ήδη ξεκινήσει την εξόρυξη διαμαντιών και οι εργολάβοι της Βάγκνερ φαίνεται και πάλι να φρουρούν τα ορυχεία. Τα μερίσματα που είναι εγγενή στον ρόλο του Πριγκόζιν στη ρωσική γεωπολιτική αποδίδουν καρπούς και η Βάγκνερ τα προστατεύει.

Καθώς λοιπόν η Βάγκνερ προστάτευσε με επιτυχία τα ρωσικά συμφέροντα και γέμισε τα ταμεία του Πριγκόζιν, το Κρεμλίνο βασίστηκε περισσότερο στις υπηρεσίες της. Το 2018, η Μόσχα εργάστηκε σκληρά για να επηρεάσει τις εκλογές στη Μαδαγασκάρη και ο Πριγκόζιν παρείχε και πάλι τα μέσα. Ο ολιγάρχης έστειλε πολιτικούς συμβούλους, οι οποίοι υποστήριξαν τον φιλικό προς τη Ρωσία υποψήφιο Rajaonarimampianina(!), αλλά ανέπτυξε επίσης στρατιώτες της Βάγκνερ για την ασφάλεια του. Ο Πριγκόζιν προφανώς προσδιόρισε τους πόρους της Μαδαγασκάρης ως μια άλλη πηγή προσωπικού κέρδους. Τελικά υπό την προεδρία του Rajaonarimampianina, η κρατική εταιρεία εξόρυξης χρωμίτη της Μαδαγασκάρης, KRAOMA, μπήκε σε μια αμφιλεγόμενη κοινοπραξία με τη Ferrum Mining, μια ρωσική εταιρεία που συνδέεται με την εμπορική αυτοκρατορία του Πριγκόζιν. Στο πλαίσιο μιας σύμβασης του 2018, η Ferrum έλαβε κεφάλαια από την Broker Expert, μια εταιρεία που βρίσκεται σε ένα σύστημα εντόκων δανειακών συμφωνιών μεταξύ πολλών από τις εταιρείες του Πριγκόζιν, συμπεριλαμβανομένων των Concord Management and Consulting, M-Invest, M-Finance και Megaline. Η υπόθεση της Μαδαγασκάρης παρουσιάζει μια άλλη βασική σύνδεση των ρωσικών κρατικών γεωπολιτικών σχεδιασμών και της πολιτικής χειραγώγησης του Πριγκόζιν.

Τον Νοέμβριο του 2018, προέκυψαν στοιχεία για τη συνεργασία του Πριγκόζιν με το Κρεμλίνο σε μια άλλη στρατηγική τοποθεσία: τη Λιβύη. Μήνες αργότερα, πραγματοποιήθηκαν αναφορές για μισθοφόρους της Βάγκνερ που υποστηρίζουν τον LNA, και τον αρχηγό του, γνωστό και στην Ελλάδα, τον Στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ.

Το Κρεμλίνο, θεωρώντας όλο και περισσότερο την Βάγκνερ ως έμμεσο στρατηγικό της βραχίονα, ανέπτυξε μισθοφόρους και στη Βενεζουέλα στις αρχές του 2019. Καθώς ο πολιορκημένος ηγέτης Νίκολας Μαδούρο άρχισε να φοβάται τις αποστασίες από το προσωπικό ασφαλείας του, η Βάγκνερ του παρείχε προστασία. Αυτή η κίνηση αντανακλά τις επενδύσεις πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων του ρωσικού κρατικού πετρελαϊκού γίγαντα Rosneft στο πετρέλαιο της Βενεζουέλας, καθώς και τις τεράστιες συμφωνίες εξαγωγής όπλων της Ρωσίας.

Σχέσεις μεταξύ της Βάγκνερ και του ρωσικού κράτους

Η σχέση του κράτους της Ρωσίας με την Βάγκνερ παραμένει θολή, αλλά η υποστήριξή της υλοποιείται με τρεις μορφές: χρηματοδότηση, εξοπλισμός και εκπαίδευση. Ο Πριγκόζιν και ο Όμιλος Βάγκνερ έχουν αγαστές σχέσεις με το ρωσικό κράτος. Το ετήσιο κόστος της εταιρείας, που σύμφωνα με πληροφορίες ανερχόταν συνολικά σε 150 εκατομμύρια δολάρια το 2016 μόνο στη Συρία, απαιτεί χρηματοδότηση πέρα από την εύλογη ικανότητα των επιχειρήσεων logistics του Πριγκόζιν, και χρησιμοποιούνται εταιρείες βιτρίνες που διοχετεύουν κεφαλαία στη Βάγκνερ από το κράτος.

Ενώ οι συγκεκριμένες οικονομικές συνδέσεις παραμένουν αφανείς, η Μόσχα εξοπλίζει την Βάγκνερ. Η Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας (SBU) έχει αναλάβει να προμηθεύει την Βάγκνερ με εξοπλισμό όπως τανκς, εκτοξευτές πυραύλων Grad και τεθωρακισμένα οχήματα χωρίς κόστος. Το κράτος και ιδιαίτερα η Κεντρική Διεύθυνση του Γενικού Επιτελείου (GRU) διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην εκπαίδευση του μισθοφόρων. Οι άντρες εκπαιδεύονται σε ένα συγκρότημα της GRU στο Molkino, ένα χωριό στη νοτιοδυτική Ρωσία. Η GRU συχνά κατευθύνει και υποστηρίζει τις μάχιμες μονάδες στη μάχη, και τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν στενό συντονισμό των δυο στην Ουκρανία. Μέσω της Βάγκνερ, η Ρωσία προσφέρει στρατιωτική ή πολιτική υποστήριξη σε αντάλλαγμα για πολιτική επιρροή, ή παραχωρήσεις πόρων.

Η Βάγκνερ μπορεί να θεωρηθεί ιδιωτική στρατιωτική εταιρεία στο βαθμό που τροφοδοτεί τον πλούτο ενός ιδιώτη, αλλά η πραγματικότητα της ενσωμάτωσής της στις ρωσικές δομές διοίκησης την καθιστά ένα εντελώς μοναδικό φαινόμενο. Σε όλη την ιστορία στα πρότυπα της Βάγκνερ όπου μισθοφόροι πολεμούν για μια χώρα υπάρχει μόνο άλλο ένα παράδειγμα: Η Γαλλική Λεγεώνα των Ξένων. Παρά την φαινομενικά ιδιωτική φύση της Βάγκνερ οι στρατιώτες του Πριγκόζιν προωθούν τα συμφέροντα της Ρωσίας σε μια νέα εποχή υβριδικού πολέμου, άμεσης μάχης και διαδικτυακής χειραγώγησης. Επιδιώκοντας ρωσικούς στρατηγικούς στόχους κάτω από ένα ιδιωτικό λάβαρο, η Βάγκνερ παρέχει στο Κρεμλίνο την δυνατότητα εύλογης άρνησης για τυχόν ενέργειες του, ενισχύοντας τη ρωσική διπλωματική ευελιξία και ελαχιστοποιώντας τον επίσημο αριθμό θυμάτων που θα μπορούσαν να καταδικάσουν τη ρωσική εμπλοκή σε αντιδημοφιλείς για την ρωσική κοινωνία συγκρούσεις, όπως ο συριακός εμφύλιος πόλεμος.