Την πρόθεση του προέδρου των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, να προχωρήσει σε μεταφορά των F-16 στην Τουρκία «σε συνεννόηση με το Κογκρέσο» ανακοίνωσε ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, Τζέικ Σάλιβαν, λίγες ώρες μετά το «παζάρι» Ερντογάν, που κατέληξε στο «ναι» του Τούρκου προέδρου για ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.

«Καμία επιφύλαξη»

Λίγες ώρες πριν από τη συνάντηση του Τζο Μπάιντεν με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Λιθουανία, ο κ. Σάλιβαν είπε ότι ο Αμερικανός πρόεδρος «ήταν ξεκάθαρος ότι στηρίζει αυτή τη μεταφορά».

«Δεν έχει καμία επιφύλαξη γι' αυτό. Προτίθεται να προχωρήσει με αυτή τη μεταφορά», πρόσθεσε ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας της κυβέρνησης Μπάιντεν όπως μετέδωσε το Reuters, χωρίς να δώσει, ωστόσο, περισσότερες λεπτομέρειες για το χρονοδιάγραμμα.

Υπενθυμίζεται ότι η Τουρκία έχει υποβάλει από τον Οκτώβριο του 2021 αίτημα να αγοράσει F-16 αλλά και να προχωρήσει στον εκσυγχρονισμό άλλων 80, έναντι 20 δισ. δολαρίων.

Μενέντεζ: Είμαι σε συνομιλίες με την κυβέρνηση Μπάιντεν 

Είχε προηγηθεί η δήλωση του προέδρου της Επιτροπής Διεθνών Σχέσεων της Αμερικανικής Γερουσίας, Ρόμπερτ Μενέντεζ, ότι διεξάγει συνομιλίες με την κυβέρνηση του προέδρου των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, όσον αφορά τη στάση του ως προς τη δυνητική πώληση μαχητικών αεροσκαφών F-16 στην Τουρκία.

Όπως τόνισε στις δηλώσεις του στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters, καθώς συνεχίζει να διατηρεί τις ανησυχίες του για την Τουρκία, θα αποφασίσει την επόμενη εβδομάδα αν θα άρει τις επιφυλάξεις του όσον αφορά την πώληση των συγκεκριμένων μαχητικών στην Τουρκία.

Ερωτηθείς αν η συμφωνία Ερντογάν να προωθήσει στο τουρκικό Κοινοβούλιο την επικύρωση του πρωτοκόλλου για την ένταξη της Σουηδίας στο NATO, την οποία η Ουάσινγκτον θεωρεί μείζονα πρόοδο, θα τον ωθήσει να άρει τις επιφυλάξεις του για την πώληση των μαχητικών, ο κ. Μενέντεζ απάντησε: «Διεξάγουμε συνομιλίες με την κυβέρνηση». «Αν (η κυβέρνηση Μπάιντεν) μπορέσει να βρει τρόπο με τον οποίο θα εξασφαλιστεί ότι η επιθετικότητα της Τουρκίας έναντι των γειτόνων της θα τερματιστεί, και καταγράφεται κάμψη της τους τελευταίους μήνες, θα είναι σπουδαίο, όμως αυτό θα πρέπει να γίνει μόνιμη πραγματικότητα».

Ο Ρόμπερτ Μενέντεζ είπε, επίσης, πως θα πρέπει να βρεθεί τρόπος να «ενισχυθεί η ασφάλεια της Ελλάδας» και να εξασφαλιστούν «διαβεβαιώσεις όσον αφορά μελλοντικές ενέργειες».

Ερωτηθείς πότε θα αποφασίσει ποια στάση θα τηρήσει ως προς την πώληση των F-16 στην Τουρκία, ο κ. Μενέντεζ απάντησε ότι «πιθανόν» θα το κάνει, αν αυτό είναι «εφικτό», μέσα «στην επόμενη εβδομάδα».

Η αυτοπεποίθηση της Αθήνας

Στην ελληνική κυβέρνηση, το «ναι» για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ δεν εξέπληξε και πολλούς. Οι πληροφορίες για μια «συμφωνία» στα σκαριά ήταν, άλλωστε, γνωστές από το πρωί της Δευτέρας.

Ομοίως, την ελληνική κυβέρνηση δεν ανησυχεί η προοπτική μιας ευρύτερης συμφωνίας που φέρνει την Τουρκία πιο κοντά στη Συμμαχία και πάλι. Ο λόγος είναι απλός: η εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών θα είναι αναγκαία συνθήκη, καθώς ο κ. Ερντογάν δεν θα πρέπει να λειτουργεί ως αποσταθεροποιητικός παράγοντας του ΝΑΤΟ στο νοτιοανατολικό σκέλος του.

Παράλληλα, ακόμα και αν δρομολογούνταν με αυστηρή αιρεσιμότητα μια διαδικασία αναβάθμισης των τουρκικών F-16, η Αθήνα δεν αισθάνεται ότι υπάρχει κάτι να την απειλεί. Η Τουρκία θα χρειαστεί χρόνια για τη διαδικασία και έως τότε η χώρα μας θα έχει ολοκληρώσει τη διαδικασία αναβάθμισης του δικού της στόλου F-16, ενώ, παράλληλα, θα περιμένει τα πρώτα F-35.

Κάθε «στραβοτιμονιά» της Τουρκίας στο ενδιάμεσο θα έχει συνέπειες. Μένει, ακόμα, να φανεί ποιες θα είναι οι λεπτομέρειες αυτού του πακέτου, από πόσα αεροσκάφη θα αποτελείται η πρώτη «παρτίδα», αλλά και ποια θα είναι πιθανά χρηματοδοτικά εργαλεία που θα μπορούσαν οι ΗΠΑ να επιστρατεύσουν προκειμένου να μειώσουν το αποτύπωμα της προμήθειας των μαχητικών πέμπτης γενιάς για την ελληνική οικονομία.

Ο Μητσοτάκης στο ΝΑΤΟ

Όλων τούτων δοθέντων, ο κ. Μητσοτάκης φτάνει σήμερα το πρωί στο Βίλνιους και το μεσημέρι θα αφιχθεί στη Σύνοδο Κορυφής. Ο ίδιος είχε από χθες πάρει θέση υπέρ της άμεσης αναγκαιότητας η Σουηδία να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ στις κοινές του δηλώσεις με τον Λετονό πρωθυπουργό κ. Κάρινς στη Ρίγα.

Ο πρωθυπουργός θα συμμετάσχει στις εργασίες της Συνόδου, αργότερα θα δει τον Αλβανό πρωθυπουργό Έντι Ράμα με φόντο τη σοβαρή εκτράχυνση των ελληνοαλβανικών σχέσεων επ’ αφορμή της φυλάκισης του Φρέντι Μπελέρη, αλλά και τον Μαυροβούνιο πρόεδρο Γιάκοβ Μιλάτοβιτς.

Το βράδυ ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα παρακαθίσει σε δείπνο που θα παραθέσει ο πρόεδρος της Λιθουανίας, Γκιτάνας Ναουσέντα, στους ηγέτες των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ στο Προεδρικό Μέγαρο.

Είναι προφανές ότι οι εξελίξεις στο μέτωπο της Σουηδίας επηρεάζουν και το τετ α τετ του κ. Μητσοτάκη με τον κ. Ερντογάν αύριο, στο οποίο ελληνικές πηγές βλέπουν ένα «παράθυρο ευκαιρίας» για εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, αλλά και επαναδρομολόγηση διαφόρων επιπέδου διαλόγου, όπως των διερευνητικών επαφών και των ΜΟΕ.

Αύριο, πριν από τη συνάντηση των ηγετών, ξεχωριστές συναντήσεις θα έχουν ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, με τον νέο Τούρκο ομόλογό του Χακάν Φιντάν και ο Νίκος Δένδιας με τον ομόλογό του Γιασάρ Γκιουλέρ.

Αύριο, δε, ο κ. Μητσοτάκης θα έχει την ευκαιρία να τα πει με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, τον Γερμανό Καγκελάριο Όλαφ Σολτς και τον πρωθυπουργό της Β. Μακεδονίας Ντίμιταρ Κοβατσέφσκι.