Την υψηλότερη θερμοκρασία στα χρονικά, σύμφωνα με το μεγαλύτερο κέντρο θαλάσσιων ερευνών της Ισπανίας, σημείωσαν τα νερά της Μεσογείου τη Δευτέρα  εν μέσω του ακραίου καύσωνα που πλήττει το μεγαλύτερο μέρος της νότιας Ευρώπης και της βόρειας Αφρικής.

«Ένα νέο ρεκόρ για την περίοδο 1982-2023 καταρρίφθηκε όσον αφορά τη μέση ημερήσια θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας, με 28,71 βαθμούς Κελσίου», ανέφεραν ερευνητές του Ινστιτούτου Θαλάσσιων Επιστημών (ICM) της Βαρκελώνης, αφού ανέλυσαν δορυφορικά δεδομένα που έλαβαν από το ευρωπαϊκό παρατηρητήριο Copernicus.

Το προηγούμενο ρεκόρ ήταν 28,25 βαθμοί και είχε καταγραφεί στις 23 Αυγούστου 2003.

Τα δεδομένα αυτά θα πρέπει να επιβεβαιωθούν από το Copernicus όμως «είμαστε πεπεισμένοι ότι (…) η διάμεση θερμοκρασία, μέχρι και το πρώτο δεκαδικό, είναι γενικά σωστή», είπαν οι ερευνητές Χουστίνο Μαρτίνεθ και Εμίλιο Γκαρθία. Οι επιστήμονες αυτοί προτιμούν να λαμβάνουν υπόψη τους τη διάμεση θερμοκρασία αντί για τη μέση (28,40°C την Δευτέρα) επειδή η τιμή της δεν επηρεάζεται από ακραίες μετρήσεις σε μεμονωμένες περιοχές της Μεσογείου. Τοπικά, η θερμοκρασία ξεπέρασε τους 30 βαθμούς (4 βαθμούς πάνω από το φυσιολογικό για την εποχή) στα νερά μεταξύ Σικελίας και Νάπολης.

Τόσο υψηλές θερμοκρασίες απειλούν τα θαλάσσια οικοσυστήματα. Στους καύσωνες της περιόδου 2015-19 στη Μεσόγειο αυξήθηκε η θνησιμότητα τουλάχιστον 50 ειδών (κοράλλια, αχινοί, ποσειδωνίες κλπ) σε βάθος μέχρι και 45 μέτρων, σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύτηκε τον Ιούλιο του 2022 στην επιστημονική επιθεώρηση Global Change Biology.

«Hot spot» της κλιματικής αλλαγής η Μεσόγειος

Η είδηση αυτή έρχεται λίγες μέρες αφότου η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC/GIEC) του ΟΗΕ δημοσιοποίησε τον κατάλογο με τις μεγαλύτερες απειλές για την περιοχή της Μεσογείου.

Φονικοί καύσωνες

Όπως και ορισμένες περιοχές των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ασίας, η Μεσόγειος πλήττεται από ακραία υψηλές θερμοκρασίες τις τελευταίες εβδομάδες. Οι θερμοκρασίες στην Σικελία και την Σαρδηνία μπορεί να ξεπεράσουν το ευρωπαϊκό ρεκόρ των 48,8°C.

«Τα κύματα καύσωνα αυξάνονται εξαιτίας της Κλιματικής Αλλαγής στην Μεσόγειο και μεγεθύνονται στις πόλεις εξαιτίας των πολιτικών της αστικοποίησης», προκαλώντας ασθένειες και θανάτους, αναφέρεται στην έκθεση της IPCC για το 2022 με θέμα τις συνέπειες της Κλιματικής Αλλαγής και την Προσαρμογή. Μελέτη του 2010 του Πανεπιστημίου της Βέρνης είχε υπολογίσει ότι η ένταση, η διάρκεια και ο αριθμός των κυμάτων καύσωνα στην ανατολική Μεσόγειο έχουν πολλαπλασιασθεί κατά 6 ή 7 φορές σε σχέση με την δεκαετία του 1960.

Απειλές για τα σιτηρά και τις ελιές

Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Stanford ανέδειξαν το γεγονός ότι «το μεγαλύτερο μέρος των καλλιεργειών της Μεσογείου υφίσταται ήδη σημαντικές αρνητικές συνέπειες εξαιτίας της Κλιματικής Αλλαγής.

Ήδη φέτος, οι αγρότες της βόρειας Αφρικής προετοιμάζονται για φτωχή συγκομιδή ζωοτροφών, σιτηρών και κηπευτικών εξαιτίας της ξηρασίας.

Το νερό και η πολιτική

Η έκθεση της Διακυβερνητική Επιτροπή έχει προειδοποιήσει ότι η Κλιματική Αλλαγή θα επιδείνωνε τις ελλείψεις νερού στις περισσότερες περιοχές της Μεσογείου.

Προβλέπει μείωση μέχρι και κατά 45% των αποθεμάτων νερού στις λίμνες και τους ταμιευτήρες κατά την διάρκεια του αιώνα και μέχρι και κατά 55% μείωση της διαθεσιμότητας των υδάτων επιφανείας στην βόρεια Αφρική. Ταυτόχρονα, «τα χερσαία οικοσυστήματα καθώς και τα οικοσυστήματα γλυκού νερού πλήττονται από την Κλιματική Αλλαγή στην Μεσόγειο προκαλώντας απώλεια οικοτόπων και βιοποικιλότητας». Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Ξηρασίας, ο υδροφόρος ορίζοντας στο ήμισυ των περιοχών της Μεσογείου βρίσκονταν ήδη σε χαμηλά επίπεδα των Ιούνιο.

Σε πολιτικό επίπεδο, η ξηρασία στην Ισπανία προκάλεσε εντάσεις πριν από τις εκλογές της 23ης Ιουλίου.

Άνοδος της στάθμης θάλασσας

Η στάθμη της θάλασσας στην περιοχή της Μεσογείου αυξήθηκε κατά 2,8 mm ετησίως κατά τις τελευταίες δεκαετίες, απειλώντας παράκτιες περιοχές και πόλεις σαν την Βενετία, που πλήττεται όλο και συχνότερα από πλημμύρες.

«Η άνοδος τη στάθμης της θάλασσας πλήττει ήδη τα παράκτια ύδατα της μεσογειακής περιμέτρου και αναμένεται να αυξήσει τον κίνδυνο πλημμυρών, αποσάθρωσης του εδάφους, και αλάτωσης των ακτών», προειδοποιεί η IPCC.

«Τα φαινόμενα αυτά μπορεί να επηρεάσουν την γεωργία, την αλιεία και τις υδατοκαλλιέργειες, την αστική ανάπτυξη, τις λιμενικές λειτουργίες, τον τουρισμό, τους αρχαιολογικούς χώρους και πλήθος παράκτιων οικοσυστημάτων».