«Πύρρειος νίκη» για το Λαϊκό Κόμμα του Αλμπέρτο Νούνιεθ Φεϊχό στην Ισπανία. Οι εκλογές της 23ης Ιουλίου ανέδειξαν νικητή, αλλά όχι κυβέρνηση, καθώς το δεξιό κόμμα δεν κατόρθωσε να επιτύχει τον πολυπόθητο στόχο της αυτοδυναμίας. Καμία παράταξη δεν εξασφάλισε την απόλυτη πλειοψηφία και, παρότι ο Φεϊχό δημοσκοπικά εμφανιζόταν ως θριαμβευτής, κατέλαβε μόλις 135 έδρες και ποσοστό 33,05%. O απερχόμενος πρωθυπουργός, Πέδρο Σάντσεθ, όχι μόνο διέψευσε τις δημοσκοπήσεις, αλλά προέβαλε ισχυρή εκλογική αντίσταση, κατορθώνοντας να αυξήσει τα ποσοστά του από το 2019 κατά 3,70%, λαμβάνοντας 31,70% και 122 έδρες. Ταυτόχρονα, το ακροδεξιό Vox κατέλαβε την τρίτη θέση και 33 έδρες, ενώ η αριστερή συμμαχία Sumar, που απορρόφησε τους Podemos, 31 έδρες.

56
Η επόμενη ημέρα στην Ισπανία αποτελεί θολό τοπίο, καθώς η αδυναμία σχηματισμού αυτοδύναμης κυβέρνησης φέρνει Φεϊχό και Σάντσεθ στην επιχείρηση εύρεσης λύσης ή στην περίπτωση των δεύτερων εκλογών. Η συμμετοχή ήταν μικρότερη συγκριτικά με το 2019, με τους υπολογισμούς να κάνουν λόγο για 10 εκατ. Ισπανούς που εκείνη την ημέρα απολάμβαναν τις διακοπές τους, κάτι που οδήγησε σε αριθμό-ρεκόρ επιστολικής ψήφου.

Παρά τη νίκη του στις εκλογές, ο ηγέτης του P.P. κατάφερε να καταγράψει χειρότερο αποτέλεσμα από αυτό του 2019. Ο συντηρητικός ηγέτης δήλωσε ότι θα προσπαθήσει να σχηματίσει κυβέρνηση μετά τα εκλογικά αποτελέσματα: «Ως υποψήφιος του κόμματος με τις περισσότερες ψήφους, πιστεύω ότι είναι καθήκον μου να προσπαθήσω να σχηματίσω κυβέρνηση». Ο Φεϊχό επικέντρωσε την εκστρατεία του στην «ανατροπή του σαντσισμού», εξαπολύοντας «πυρά» κατά του σοσιαλιστή ηγέτη περί προδοσίας της Ισπανίας εξαιτίας της στήριξής του στα βασκικά και καταλανικά αυτονομιστικά κινήματα, δεσμευόμενος για «ανάκληση όλων εκείνων των νόμων που βασίζονται στη μειοψηφία, που βλάπτουν την πλειοψηφία».

Πλέον, ξεκινάει το «δύσκολο μονοπάτι» για τον ηγέτη του Λαϊκού Κόμματος, καθώς πρέπει να κατορθώσει να σχηματίσει κυβέρνηση. Το κόμμα του εξασφάλισε 136 έδρες, λίγο περισσότερες συγκριτικά με το κόμμα του Πέδρο Σάντσεθ, ενώ 33 πήρε το ακροδεξιό Vox, κόμμα που και αυτό εκλογικά σημείωσε πτώση - και δυνητικά κυβερνητικός του εταίρος. Το ζήτημα της εν λόγω υπόθεσης είναι ότι η επίτευξη της απόλυτης πλειοψηφίας χρειάζεται 176 έδρες, με τα εν λόγω κόμματα σε αυτό το πιθανό σενάριο να συμπληρώνουν 169 και να χρειάζονται μόλις επτά έδρες για να κυβερνήσουν.

Ζήτημα για το Λαϊκό Κόμμα αποτελεί ότι, εφόσον επιτευχθεί η χρυσή τομή και σχηματιστεί κυβέρνηση, για πρώτη φορά μετά τη δικτατορία του Φράνκο θα βρεθεί στην εξουσία εθνικιστικό και ακροδεξιό κόμμα. Ο ίδιος ο επικεφαλής του Vox επισημαίνει ότι «υπάρχουν εκατομμύρια που θέλουν να πουν “ναι” στους ασφαλείς δρόμους και “όχι” στην κυβέρνηση των βιαστών». Σε αυτό το πλαίσιο, μία πιθανότητα τέτοιου σχηματισμού κυβέρνησης έλαβε τεράστιες διαστάσεις στο εξωτερικό, καθώς η Ισπανία είναι από τις χώρες πρωτοπόρους σε ζητήματα αναφορικά με τα δικαιώματα των γυναικών ή αυτά της κοινότητας ΛΟΑΤΚΙ+.

«Νο pasaran»

Εν αντιθέσει με τον Φεϊχό, ο Σάντσεθ είναι σίγουρα ευχαριστημένος με το αποτέλεσμα και την ισχνή ήττα που σημείωσε, συγκριτικά με τα προγνωστικά. Ο ίδιος δήλωσε μετά τα αποτελέσματα ότι «η αντιδραστική συμμαχία Λαϊκού Κόμματος και Vox ηττήθηκε», υπογραμμίζοντας ότι «αυτοί που θέλουμε η Ισπανία να συνεχίσει να προχωράει μπροστά είμαστε πολύ περισσότεροι». Το κοινό του ενθουσιασμένο φώναζε το αντιφασιστικό σύνθημα του ισπανικού Εμφυλίου «No pasaran (δεν θα περάσουν)», ενώ ο Σάντσεθ με τις δηλώσεις του υπονόησε πως θα κάνει ό,τι είναι εφικτό, προκειμένου να μπορέσει ξανά να βρεθεί στον ισπανικό κυβερνητικό θώκο.

Η ημερομηνία-ορόσημο για τα κόμματα, η μη αποφυγή δεύτερων εκλογών, η διάψευση των δημοσκοπήσεων και η αλήθεια των εδρών


Εδώ γεννάται μια σειρά ερωτημάτων και αινιγμάτων για τις συμμαχίες που θα επιδιώξει το PSOE των 122 εδρών. Μπορεί το έργο της παροχής ψήφου εμπιστοσύνης προς μία συμμαχική κυβέρνηση να φαντάζει ευκολότερο, καθώς οι 31 έδρες που εξασφάλισε η αριστερή συμμαχία Sumar δίνουν ένα «μαξιλάρι», ταυτόχρονα όμως ενδέχεται να οδηγηθεί σε μια επιλογή με τεράστιο πολιτικό ρίσκο. Συγκεκριμένα, ο Σάντσεθ θα χρειαστεί την υποστήριξη των μικρών βασκικών και καταλανικών κομμάτων, καθώς ERC, Bildu, PNV και BNG έχουν μαζί 19 έδρες. Σε αυτό το σενάριο, θα λάβει 172 έδρες. Προβληματική για τον ίδιο αποτελεί το κόμμα Junts (Together for Catalonia) του Κάρλες Πουτζδεμόν, αυτονομιστή, του οποίου ο ρόλος στο ψήφισμα για την ανεξαρτησία της Καταλονίας του 2017 διερευνάται από την ισπανική Δικαιοσύνη.

Εξόριστος στο Βέλγιο, ο ηγέτης του Junts είχε δηλώσει πριν από την έναρξη της προεκλογικής εκστρατείας ότι δεν προτίθεται να προβεί σε στήριξη ούτε του Σάντσεθ ούτε του Φεϊχό, δημιουργώντας έτσι ένα πρώτο «κενό» στον ηγέτη του PSOE, ο οποίος κατά το παρελθόν επικρίθηκε εντόνως για παραχωρήσεις στους Καταλανούς και τους Βάσκους εθνικιστές, που κάποιοι λένε ότι απειλούν την ενότητα της χώρας. Οπως φαίνεται, το κόμμα του Πουτζδεμόν, που απαριθμεί συνολικά επτά έδρες, θα αποτελέσει το «κλειδί» στον σχηματισμό ή μη της κυβέρνησης Σάντσεθ. Μια πιθανή ασυμφωνία θα οδηγήσει (εφόσον ο Νούνιεθ δεν κατορθώσει να σχηματίσει κυβέρνηση) σε δεύτερες εκλογές.

Ανεξαρτήτως συνθηκών, στις 17 Αυγούστου θα συγκληθεί το ισπανικό Κοινοβούλιο, στο οποίο θα ορκιστούν οι βουλευτές. Εν συνεχεία, ο βασιλιάς της Ισπανίας θα καλέσει τους αρχηγούς των πολιτικών κομμάτων για διαβουλεύσεις, δίνοντας, τέλος, την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης.

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Παραπολιτικά» στις 29/7