Αντιµέτωπη µε µεγάλες προκλήσεις και εν δυνάµει ανατροπές στην Ανατολική Μεσόγειο βρίσκεται η Ελλάδα µετά τη φονική εισβολή της Χαµάς στο Ισραήλ και την αναµενόµενη χερσαία επέµβαση των ισραηλινών στρατευµάτων στη Λωρίδα της Γάζας.

Η πολεµική σύρραξη στην περιοχή τινάζει στον αέρα τις εύθραυστες ισορροπίες στη Μέση Ανατολή και θέτει νέες προκλήσεις για την ελληνική κυβέρνηση, καθώς είναι άγνωστη η έκβαση του πολέµου και οι συνέπειές του.

Στη γεωπολιτική σκακιέρα όλα τα σενάρια είναι ανοιχτά και µια πιθανή κλιµάκωση των συγκρούσεων µε την εµπλοκή περιφερειακών δυνάµεων, όπως του Ιράν, είναι που προκαλεί φόβους για σοβαρές παρενέργειες και στην Ελλάδα.

Διαβάστε ακόμα: Μεσανατολικό: Ο Ισραηλινός στρατός προετοιμάζεται για ευρείας κλίμακας επιχείρηση στη Λωρίδα της Γάζας (Εικόνες) 

Καθαρή θέση της Ελλάδας για τον πόλεμο στο Ισραήλ

Λίγες ώρες µετά την εισβολή της «Χαµάς» στο Ισραήλ, ο Eλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης «καταδίκαζε σθεναρά» την επίθεση. «Στεκόµαστε στο πλευρό του λαού του Ισραήλ και υποστηρίζουµε πλήρως το δικαίωµά του στην αυτοάµυνα», δήλωνε ο κ. Μητσοτάκης, την ώρα που η παγκόσµια κοινή γνώµη παρακολουθούσε εµβρόντητη τις αποτρόπαιες σκηνές της εισβολής.

Παράλληλα, η χώρα µας, ευθυγραµµιζόµενη µε τη γραµµή της Ε.Ε., δήλωσε τη θέλησή της να διατηρηθεί η ευρωπαϊκή ανθρωπιστική βοήθεια προς τους Παλαιστινίους.

Διαβάστε ακόμα: Κατάρ: Συνάντηση με τον αρχηγό της Χαμάς είχε ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν – Θερμός ο εναγκαλισμός μεταξύ των δύο

Η στενή σχέση της Ελλάδας με το Ισραήλ

Η κυβέρνηση πήρε καθαρή θέση, χωρίς αστερίσκους. Εξάλλου, τα τελευταία χρόνια η συνεργασία µε το Ισραήλ στον διπλωµατικό, ενεργειακό και αµυντικό τοµέα είναι εξαιρετικά στενή, ενώ σοβαρή ανάπτυξη είχε και ο τουρισµός ανάµεσα στις δύο χώρες.

Aλλωστε, στις 4 Σεπτεµβρίου στη Λευκωσία συνερχόταν η τριµερής Ελλάδας - Ισραήλ - Κύπρου, που καθιερώθηκε από το 2011. Μέσα σε ένα κλίµα, µάλιστα, αισιοδοξίας, υπογραµµιζόταν στο κοινό ανακοινωθέν πως η ενίσχυση και η διεύρυνση του κύκλου της ειρήνης µεταξύ του Ισραήλ και του αραβικού κόσµου, πράγµα αδιανόητο µόλις πριν από λίγα χρόνια, υπόσχεται «µια πιο ασφαλή και ευηµερούσα περιοχή». Oλα αυτά έναν µήνα µετά έγιναν κοµµάτια και θρύψαλα…

Οι επιπτώσεις του πολέμου για την Ελλάδα

Η κυβέρνηση µετρά ήδη τις επιπτώσεις από τις δραµατικές εξελίξεις στις σχέσεις της µε τις αραβικές χώρες. Ηδη, δεν είναι λίγοι αυτοί που αγωνιούν για την τύχη της ιστορικής «Συµφωνίας του Αβραάµ», µε την υπογραφή του Ισραήλ, των Ηνωµένων Αραβικών Εµιράτων, του Μπαχρέιν και του Μαρόκου. Οι αντοχές της συµµαχίας θα δοκιµαστούν τα προσεχή 24ωρα, µε την εισβολή του ισραηλινού στρατού στη Γάζα.

Παράλληλα, η κυβέρνηση ενεργοποιεί τους διαύλους επικοινωνίας µε άλλες αραβικές χώρες, ιδιαίτερα µε τη Σαουδική Αραβία -που είχε προσεγγίσει διπλωµατικά το Ισραήλ µε τις «ευλογίες» των ΗΠΑ-, αλλά και τις άλλες χώρες του Κόλπου, µε τις οποίες επιδιώκονται και επενδυτικά projects στην Ελλάδα - και όχι µόνο. Ηδη είναι σε εξέλιξη η αποστολή τεσσάρων ελληνικών F-16 για άσκηση στα Ηνωµένα Αραβικά Εµιράτα. Σηµαντική είναι και η επίσκεψη στην Αθήνα του αρχηγού της Πολεµικής Αεροπορίας του Κατάρ - µιας χώρας που εδώ και καιρό δίνει οικονοµικό «φιλί της ζωής» στην Τουρκία…

Διαβάστε ακόμα: Πόλεμος στο Ισραήλ: Άμαχοι εγκαταλείπουν μαζικά τη Γάζα – Με το δάχτυλο στη σκανδάλη οι Ισραηλινοί


Ασύμμετρες απειλές

Η ελληνική κυβέρνηση, παράλληλα, εξετάζει τρεις κρίσιµες παραµέτρους, µε δεδοµένο ότι η σύρραξη στη Μέση Ανατολή θα κλιµακωθεί µε άγνωστο χρονικό ορίζοντα. Εκτός σχεδιασµού του Μαξίµου είναι οποιοδήποτε σενάριο εµπλοκής στην Ανατολική Μεσόγειο. Αυτό, ωστόσο, δεν σηµαίνει πως οι αµυντικοί σχεδιασµοί δεν πρέπει να λάβουν υπόψη ασύµµετρες απειλές και σενάρια επέκτασης της κρίσης.

Ούτε είναι αδιάφορο το ότι η καθαρή θέση υπέρ του Ισραήλ κατά την εισβολή της «Χαµάς» µπορεί να προκαλέσει αντίποινα εντός των συνόρων… Ηδη η σύγκληση του ΚΥΣΕΑ, υπό τον πρωθυπουργό, την περασµένη Πέµπτη, σηµατοδότησε µια αυξηµένη επαγρύπνηση µε βάση τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Τέθηκε ζήτηµα προτεραιότητας στη διάσταση της ασφάλειας, εξωτερικής και εσωτερικής, µε έµφαση στη διαφύλαξη των χερσαίων και θαλάσσιων συνόρων. Οι φόβοι εξάλλου για νέο κύµα µετανάστευσης µόνο αβάσιµοι δεν είναι.

Σε κάθε περίπτωση, κρίσιµο ζήτηµα είναι η αναβάθµιση των υποδοµών στον τοµέα της άµυνας και η επιχειρησιακή ετοιµότητα σε όλα τα επίπεδα. Ηδη η στήλη «Code G» του powergame.gr αποκάλυψε πριν από τέσσερις ηµέρες πως από τα 8 C-130 που διαθέτει η Πολεµική Αεροπορία, µόλις τα 2 είναι άµεσα διαθέσιµα. Αυτές οι «γκρίζες ζώνες» µπαίνουν ήδη σε άµεση προτεραιότητα από το Μαξίµου προς επίλυση.

Ο παράγοντας Τουρκία

Η δεύτερη παράµετρος αφορά τη στάση της Τουρκίας απέναντι στη σύρραξη. Επειτα από χρόνια προσπαθειών για εξοµάλυνση των σχέσεων µεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ, που είχαν αρχίσει να αποδίδουν καρπούς, η κλιµάκωση του πολέµου φαίνεται να ρίχνει βαριές σκιές στην προσέγγιση αυτή. Ηδη ο πρόεδρος Ερντογάν, που διατηρεί στενές σχέσεις µε τη «Χαµάς» και τη «Χεσµπολάχ», κατηγόρησε το Ισραήλ ότι συµπεριφέρεται ως οργάνωση και όχι ως κράτος κατά της Λωρίδας της Γάζας και «θα καταλήξει να αντιµετωπίζεται ως τέτοια», κάνοντας λόγο για «επονείδιστες µεθόδους του ισραηλινού Στρατού».

Δηλώσεις που δεν πέρασαν απαρατήρητες στο Ισραήλ… Παράλληλα, κατηγόρησε ανοιχτά τις ΗΠΑ για την αποστολή του αεροπλανοφόρου «USS Gerald R. Ford» ανοιχτά του Ισραήλ, λέγοντας ότι θα προκαλέσει αιµατοχυσία στη Λωρίδα της Γάζας. Δηλώσεις που έρχονται να βαρύνουν το κλίµα µεταξύ Τουρκίας και ΗΠΑ έπειτα από µια φάση άµβλυνσης των εντάσεων, µετά την επανεκλογή του προέδρου Ερντογάν.

Το ερώτηµα είναι πόσο οι µετατοπίσεις αυτές µπορεί να έχουν επιπτώσεις στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και ιδιαίτερα στον διάλογο των δύο πλευρών που έχει ανοίξει, σε µια προσπάθεια περαιτέρω αποκλιµάκωσης της έντασης. Και πώς η -καλοδεχούµενη- θεσµοθέτηση αυτού του διαλόγου θα είναι βιώσιµη, εφόσον η Τουρκία κλιµακώσει τη ρητορική της κατά των ΗΠΑ και του Ισραήλ.Το πρόβληµα έχει να κάνει µε το timing της προσέγγισης...

Οι φόβοι για το ενεργειακό

Η τρίτη παράµετρος -εξαιρετικά νευραλγικής σηµασίας για τη χώρα µας- αφορά το Ενεργειακό. Ποιος είναι ο φόβος για το χειρότερο σενάριο; Η εµπλοκή του Ιράν στο πλευρό της «Χαµάς» και η ενεργοποίηση των άλλων οργανώσεων -όπως της «Χεζµπολάχ»- σε µια ολοκληρωτική επίθεση κατά του Ισραήλ.

Το Ιράν, µετά τη χαλάρωση των κυρώσεων από τη ∆ύση, είναι που τροφοδοτεί µε άφθονο πετρέλαιο τη διεθνή αγορά - και ο λόγος που οι τιµές του «µαύρου χρυσού» δεν ξεπερνούν το φράγµα των 100 δολαρίων το βαρέλι.

Σε περίπτωση εµπλοκής του, όµως, είναι σίγουρο ότι το εµπάργκο θα επιβληθεί εκ νέου, µε αποτέλεσµα οι τιµές του πετρελαίου και του αερίου να εκτοξευθούν, προκαλώντας νέο σοκ στις αγορές. Το Ισραήλ, που φιλοδοξεί να γίνει ένας νευραλγικός παραγωγός και πάροχος καυσίµων, βάζει σε πάγο τα φιλόδοξα σχέδιά του, υποτάσσοντάς τα στις πολεµικές του προτεραιότητες.

Στον πάγο τα σχέδια αγωγού μέσω Τουρκίας

Στον πάγο µπαίνουν και τα σχέδια αγωγού µέσω της Τουρκίας -η Αγκυρα πίεζε το Ισραήλ για την κατασκευή του-, αλλά στις ελληνικές καλένδες παραπέµπεται και ο, έτσι κι αλλιώς, αµφισβητούµενος αγωγός EastMed, που αφορούσε άµεσα τη χώρα µας. Αλλά εµπλοκή λόγω του πολέµου θα έχουµε και στον EuroAsia, την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ, για την οποία µάλιστα είχε ενεργό εµπλοκή πρόσφατα και ο Α∆ΜΗΕ, ως φορέας υλοποίησης του σχετικού project.

Δύσκολες µέρες και για την εισηγµένη στα Χρηµατιστήρια του Λονδίνου και του Τελ Αβίβ Energean. Παρά το ότι µέχρι τώρα οι εγκαταστάσεις της συνεχίζουν απρόσκοπτα τη λειτουργία τους -αυτήν τη στιγµή παράγει φυσικό αέριο από το κοίτασµα του Καρίς, 90 χλµ. από την ακτή του Ισραήλ- υπάρχει η ανησυχία για το ενδεχόµενο επέκτασης της σύρραξης και δολιοφθορών.

Υπάρχουν, πάντως, και τα αισιόδοξα σενάρια και επανασχεδιασµοί, αν η σύρραξη δεν γενικευθεί. Αυτά έχουν να κάνουν τόσο µε την επιδίωξη της κυβέρνησης για ενεργοποίηση των σχεδίων ενεργειακής και ηλεκτρικής διασύνδεσης, ώστε να καταστεί κόµβος µεταφοράς ενέργειας προς την Ευρώπη, όσο και µε την προτεραιότητα για επιτάχυνση των διαδικασιών σε ό,τι αφορά τα δικά µας κοιτάσµατα, που καρκινοβατούν.

Δημοσιεύθηκε στα Παραπολιτικά