Την εξήγηση για την αλλαγή στάσης του Ρίσι Σούνακ και την απόφαση να ακυρωθεί η συνάντηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη επιχειρούν να δώσουν οι Βρετανοί με βάση τις διαρροές από τη βρετανική κυβέρνηση. Όπως υποστηρίζει το SkyNews, η συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Βρετανό ομόλογό του, Ρίσι Σούνακ θα πραγματοποιούνταν υπό τον όρο ότι δεν θα γινόταν αναφορά, δημόσια, στο θέμα των Γλυπτών του Παρθενώνα, πράγμα που η Αθήνα διαψεύδει.

Η ελληνική πλευρά διαψεύδει ότι είχε δώσει διαβεβαιώσεις ότι δε θα έθετε το θέμα των Γλυπτών του Παρθενώνα στη συνάντηση. Μάλιστα, οι προετοιμασίες για τη συνάντηση κυλούσαν ομαλά μέχρι αργά το απόγευμα της Δευτέρας, ενώ είχαν ήδη περάσει ώρες από τις δηλώσεις του Μητσοτάκη στο BBC, όπου υποστήριξε ότι τα Γλυπτά πρέπει να επιστρέψουν στην Ελλάδα.

Η βρετανική πλευρά, στην αντίπερα όχθη, υποστηρίζει ότι η συνάντηση ακυρώθηκε επειδή ο Σούνακ δεν ήθελε να συζητήσει το θέμα των Γλυπτών.

“Ποιο είναι λοιπόν το πραγματικό αίτιο της διαμάχης;” αναρωτιέται το SkyNews που αναφέρει ότι οι συνομιλίες είχαν συμφωνηθεί μόνο "με την προϋπόθεση ότι οι Έλληνες δεν θα ασκούσαν δημόσια πιέσεις για τα Ελγίνεια Μάρμαρα". Ωστόσο, η ελληνική κυβέρνηση διαψεύδει ότι έδωσε τέτοιες διαβεβαιώσεις.

Είναι πιθανό ότι ο Σούνακ αιφνιδιάστηκε από τις δηλώσεις του Μητσοτάκη στο BBC και αποφάσισε να ακυρώσει τη συνάντηση για να αποφύγει να βρεθεί σε δύσκολη θέση. Ωστόσο, είναι επίσης πιθανό ότι η βρετανική πλευρά χρησιμοποίησε το θέμα των Γλυπτών ως πρόσχημα για να αποφύγει τη συνάντηση, για άλλους λόγους.

Οι δηλώσεις του Έλληνα πρωθυπουργού σε συνέντευξή του στο BBC, πριν την συνάντηση αποτέλεσαν μοχλό πίεσης για την επιστροφή των Γλυπτών, λέγοντας ότι η κατάσταση με τα Γλυπτά του Παρθενώνα είναι σαν να κόβεται στη μέση ο πίνακας της Μόνα Λίζα, επισημαίνει το μέσο, υπενθυμίζοντας ότι η Αθήνα απαιτεί εδώ και καιρό την επιστροφή τους.

«Ήμασταν ξεκάθαροι ότι το θέμα των γλυπτών θα τεθεί»

Η Ντάουνινγκ Στριτ πίστευε ότι είχε διαβεβαιώσεις ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν θα μιλούσε δημοσίως για τα Γλυπτά κατά την επίσκεψή του στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ελληνική πηγή το διέψευσε αυτό, σύμφωνα με το BBC.

Δεν υπήρχε καμία αμφιβολία ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος έχει θέσει τον επαναπατρισμό των γλυπτών ως κυβερνητική προτεραιότητα, δεν θα έθετε το θέμα κατά την επίσκεψή του στο Λονδίνο, δήλωσε ο διευθυντής του γραφείου Τύπου του πρωθυπουργού, Δημήτρης Τσιόδρας, στο MEGA.

«Ο πρωθυπουργός θέτει το θέμα της επιστροφής των Γλυπτών σε κάθε ευκαιρία, το έχει θέσει στο παρελθόν και το έθεσε και την Κυριακή … είναι μια γνωστή ελληνική θέση την οποία έχει εκφράσει με μεγάλη σαφήνεια … ήμασταν ξεκάθαροι ότι το θέμα των γλυπτών θα τεθεί (σ.σ στις συνομιλίες με τον Σουνάκ)».

Η Ντάουνινγκ Στριτ, η οποία αντέδρασε στις δηλώσεις του Κ. Μητσοτάκη είχε ξεκαθαρίσει ότι ο Σούνακ θα απέρριπτε τις εκκλήσεις για την επιστροφή των αρχαίων ελληνικών αντικειμένων, που εκτίθενται στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου.

Ερωτηθείσα σχετικά με τους ισχυρισμούς του Έλληνα πρωθυπουργού περί ακύρωσης την τελευταία στιγμή χθες, εκπρόσωπος Ντάουνινγκ Στριτ αρκέστηκε να πει ότι «η σχέση Ηνωμένου Βασιλείου-Ελλάδας είναι εξαιρετικά σημαντική».

«Ένας καβγάς που δεν χρειαζόταν να γίνει»

Ο λόρδος, Εντ Βέιζι πρώην υπουργός Πολιτισμού των Συντηρητικών, ο οποίος είναι επικεφαλής μιας ομάδας που προσπαθεί να πετύχει μια συμφωνία για την επιστροφή των Γλυπτών στην Ελλάδα, έκανε λόγο για μια διαμάχη στην οποία ο πρωθυπουργός «δεν χρειαζόταν να βρίσκεται στο επίκεντρο».

Είπε ότι ενώ η ιδιοκτησία της Βρετανίας επί των αρχαίων γλυπτών, που εκτίθενται στο Βρετανικό Μουσείο, είναι αμφιλεγόμενη από τότε που αποκτήθηκαν από τον λόρδο Έλγιν πριν από 200 χρόνια, η νομοθεσία εμποδίζει το μουσείο να τα μεταβιβάσει πίσω στην Ελλάδα, αλλά «θα μπορούσε να δανείσει τα μάρμαρα».

Δήλωσε στο SkyNews ότι υπάρχει μια καθιερωμένη επιλογή λέξεων που χρησιμοποιεί κάθε πρωθυπουργός και κάθε Βρετανός πολιτικός, υποστηρίζοντας ότι Βρετανικό Μουσείο είναι ιδιοκτήτης των Γλυπτών και το μέλλον το μέλλον τους όσον αφορά το αν θα τα δανείσουν ή όχι στην Ελλάδα είναι θέμα των διαχειριστών του Βρετανικού Μουσείου.

Σημειώνει ότι αυτή είναι και η τοποθέτηση του ηγέτη των Εργατικών Κιρ Στάρμερ οπότε «μπορείς εύκολα να τη γλιτώσει χωρίς να προκαλέσεις καθόλου φασαρία», υποστήριξε ο Βέιζι, αναφερόμενος στην προβληματική στάση του Σούνακ.

Είπε ότι ήταν «πολύ έκπληκτος» όταν είδε τον Σούνακ να ακυρώνει τη συνάντηση με τον Έλληνα πρωθυπουργό - σύμφωνα με πληροφορίες, επειδή δεν ήθελε να συζητήσει το θέμα.

Είπε ότι υπάρχουν άλλα σημαντικά θέματα που πρέπει να συζητηθούν με την Ελλάδα και ότι είναι ένα πολύ «φιλοβρετανικό» έθνος, οπότε πρόκειται για έναν «περίεργο καβγά» που "δεν χρειαζόταν να γίνει».

Χατζηβασιλείου: Διπλωματικό φάουλ της Ντάουνινγκ Στριτ

«Οι σχέσεις Ελλάδας Βρετανίας, να το πω ξεκάθαρα, υπερβαίνουν πρόσωπα ή κόμματα. Είναι σχέσεις που εδράζονται σε κοινές δημοκρατικές αξίες και σε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων κοινού ενδιαφέροντος. Και ακριβώς εδώ φαίνεται και το μεγάλο διπλωματικό φάουλ της Ντάουνινγκ Στριτ», τόνισε, από την πλευρά του, μιλώντας στην ΕΡΤ, o Τάσος Χατζηβασιλείου, διεθνολόγος και βουλευτής της ΝΔ, ο οποίος συμμετείχε στην ελληνική αποστολή στο Λονδίνο.

Μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα επισήμανε πως η συνάντηση αυτή, εάν γινόταν σήμερα το μεσημέρι, δεν θα ήταν μονοθεματική.

«Εχουμε πάρα πολλά θέματα να συζητήσουμε, Γάζα, Ουκρανία, Μεταναστευτικό, η οικονομική κατάσταση στη χώρα μας και η επενδυτική βαθμίδα που ανέκτησε η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια και τα Γλυπτά του Παρθενώνα, βέβαια, μέσα σε όλα αυτά. Δεν ήταν μονοθεματική η ατζέντα, ούτε επρόκειτο να είναι. Και δυστυχώς, εδώ τι κάνουν οι Βρετανοί; Πολιτικοποιούν από μόνοι τους τη διαδικασία αυτή. Σας θυμίζω ότι αντισυμβαλλόμενος στη συζήτηση για τα Γλυπτά του Παρθενώνα δεν είναι η Ντάουνινγκ Στριτ, είναι το Βρετανικό Μουσείο. Η επιλογή λοιπόν του κ. Σουνάκ σήμερα να ακυρώσει αυτό το ραντεβού πολιτικοποιεί ουσιαστικά τη διαδικασία αυτή, η οποία, όπως είπα, δεν αφορά άμεσα τη βρετανική κυβέρνηση. Την αφορά μόνο έμμεσα. Προφανώς, αντιλαμβάνεστε τους λόγους.

«Έχουμε μπροστά μας αυτήν τη στιγμή μια διπλωματική απρέπεια της βρετανικής πλευράς, η οποία απ’ ό,τι φαίνεται ενοχλήθηκε από τη συνέντευξη του πρωθυπουργού στο BBC προχθές το πρωί της Κυριακής. Ομως είναι μια αντίδραση με χρονοκαθυστέρηση, διότι ο πρωθυπουργός δεν είπε κάτι καινούργιο. Ο πρωθυπουργός επανέλαβε για άλλη μία φορά με τρόπο ξεκάθαρο τις πάγιες ελληνικές θέσεις περί Επανένωσης των Γλυπτών του Παρθενώνα. Είναι η θέση που προβάλλουμε σε κάθε ευκαιρία. Η ορθότητα των θέσεών μας είναι δεδομένη και δεν έχουμε λόγο να φοβόμαστε εμείς συζήτηση ή αντιπαράθεση επιχειρημάτων», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Χατζηβασιλείου. «Η βρετανική πλευρά, προφανώς πιεζόμενη από τις δημοσκοπήσεις, θυμίζω ότι το κυβερνών κόμμα φαίνεται ότι υπολείπεται κατά 20 μονάδες από το Εργατικό Κόμμα της αντιπολίτευσης στις τελευταίες μετρήσεις, το 2024 είναι μια χρονιά εκλογών στη Βρετανία, άρα λοιπόν αυτή η δημοσκοπική πίεση προφανώς οδήγησε τη βρετανική πλευρά σε αυτό το διπλωματικό φάουλ, θα μπορούσαμε να το πούμε έτσι, με έναν τρόπο περιγραφικό. Όμως είναι κρίμα, διότι οι βρετανικές σχέσεις είναι στέρεες. Έχουμε μια ισχυρή φιλία με στρατηγικό βάθος», είπε καταλήγοντας.