Από την επικράτησή του στον β’ γύρο των προεδρικών εκλογών µε το 55,95% των ψήφων, έναντι 44,04% του αντιπάλου του, του απερχόµενου υπουργού Οικονοµίας, Σέρχιο Μάσα, ο 53χρονος εκκεντρικός «αναρχοκαπιταλιστής» και νέος πρόεδρος της πολύπαθης Αργεντινής, Χαβιέρ Μιλέι, που αναλαµβάνει στις 10 ∆εκεµβρίου, έχει κάνει τις αγορές να τον… κοιτούν στα µάτια.

Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος το αν θα δολαριοποιήσει πράγµατι τη λατινοαµερικανική οικονοµία, που έχει χρεοκοπήσει εννέα φορές µέχρι σήµερα και βρίσκεται σε καθεστώς σχεδόν µόνιµης κρίσης. Με τον πληθωρισµό στο 138%, τα επιτόκια στο 133% και το αργεντίνικο νόµισµα, το πέσο, να έχει χάσει το 60% της αξίας του στη µαύρη αγορά, αλλά και µε ένα πρόγραµµα δανεισµού από το ∆ΝΤ να τρέχει, µε capital controls σε ισχύ και τέσσερις στους δέκα πολίτες να ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, πολλοί ανησυχούν ότι η οικονοµία βρίσκεται ήδη προ των πυλών για µια 10η χρεοκοπία (µε κάποιους, όπως ο Moody’s, να την έχει αναγνωρίσει ήδη από τις αρχές του έτους).

Το θέµα είναι πώς θα πορευθεί µετά την κάλπη ο φανατικός υπέρµαχος της ελεύθερης αγοράς - για τον οποίο υπάρχουν ανησυχίες, µεταξύ άλλων, και ως προς τη νοητική του σταθερότητα (είτε χτίζει τεχνηέντως την περσόνα του «διαταραγµένου» είτε όχι). Είναι χαρακτηριστικό ότι, όταν κέρδισε στις εκλογές, τον συνεχάρησαν, κατά τον ίδιο, πρώτα τα… σκυλιά του, ενώ ήταν σε µια συνεδρία µε ένα µέντιουµ, όπου είχε πάει για να επικοινωνήσει µε τον πεθαµένο σκύλο του, ο οποίος του διεµήνυσε πως η αποστολή για την οποία τον προόριζε ο Θεός ήταν να γίνει πρόεδρος της Αργεντινής.

ΤΟ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ ΤΟΥ

Παρά τις προσωπικές ιδιαιτερότητες και τις ακραίες προεκλογικές δεσµεύσεις του Μιλέι, όπως το ότι θα καταργήσει την Κεντρική Τράπεζα, το πρόγραµµά του σε µεγάλο βαθµό θα καθοριστεί από την υπουργική οµάδα που θα επιλέξει και την οποία αναµένεται να έχει ανακοινώσει έως τις 10 ∆εκεµβρίου. Κυρίως θα καθοριστεί από τον υπουργό Οικονοµικών που θα επιλέξει. Στη στενή συµβουλευτική του οµάδα βρίσκονται ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Οικονοµικών Κάρλος Ροντρίγκες, ο πρώην κεντρικός τραπεζίτης Ροκ Φερνάντες και ο Ντάριο Επσταϊν, επικεφαλής εταιρείας χρηµατοοικονοµικών υπηρεσιών. Αλλά και ο Εµίλιο Οκάµπο, µε εµπειρία 20ετίας στη Γουόλ Στριτ (ως στέλεχος στις Chase Manhattan, Salomon Brothers, Citigroup και Morgan Stanley), ο οποίος είναι ο κορυφαίος σύµβουλός του σε θέµατα δολαριοποίησης και τον οποίο έχει ανακοινώσει ότι θα διορίσει τελευταίο διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας (πριν την καταργήσει). Στο επιτελείο του βρίσκεται επίσης η Ντιάνα Μοντίνο (πιθανή επόµενη υπουργός Εξωτερικών), η οποία είχε δηλώσει προεκλογικά ότι δεν είναι σαφές πώς θα ωφελήσει την Αργεντινή η ένταξη στην αποχώρηση από την BRICS.

Με όλα τα σενάρια να παίζουν, λοιπόν, από την αποχώρηση από την BRICS και την πρόσδεση στις ΗΠΑ και στη Fed -εφόσον προχωρήσει η επιλογή της δολαριοποίησης-, αναµένονται οι επόµενες κινήσεις του Μιλέι.

Πάντως, αρκετοί εκτιµούν πως η υποστήριξη που έλαβε από τον µεγαλοεπιχειρηµατία και συντηρητικό πρώην πρόεδρο της Αργεντινής Μαουρίσιο Μάκρι και τον συνασπισµό του -κόµµα PRO και Μαζί για την Αλλαγή (JxC)- θα διαµορφώσει και τη µετεκλογική του ατζέντα. Ο Χουάν Μανουέλ Πάζος, επικεφαλής οικονοµολόγος στην TPCG του Μπουένος Αϊρες, εκτίµησε ότι ο πρώτος µετεκλογικός λόγος του Μιλέι µεταφέρει «το σωστό µήνυµα». «Ο Μιλέι είπε πως πρόκειται να επανοργανώσει την Κεντρική Τράπεζα, αντί να την κλείσει. Αυτή η λεπτοµέρεια είναι σηµαντική», σηµείωσε, προσθέτοντας πως τα οµόλογα της Αργεντινής αναµένεται να πάνε καλά µετά την -ισχυρότερη από το αναµενόµενο εκλογική νίκη του Μιλέι.

ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Οσο για τη δολαριοποίηση, παρότι θεωρείται η ύστατη λύση για χώρες σε απελπιστική οικονοµική κατάσταση, όπως η Αργεντινή, φέρεται να µην είναι δηµοφιλής, µε δύο δηµοσκοπήσεις να δείχνουν πως το 60% είναι αντίθετο. Αρκετοί θυµούνται άλλωστε πως στις αρχές του ’90, µε τη χώρα να παλεύει µε τον υπερπληθωρισµό, οι οικονοµολόγοι συµβούλεψαν τον τότε πρόεδρο, Κάρλος Μένεµ, να συνδέσει το πέσο µε το δολάριο «ένα προς ένα», µια λύση που, ενώ αρχικά εξανέµισε τον πληθωρισµό και επιτάχυνε την ανάπτυξη -µε την κυβέρνηση να προχωρά στην έκδοση οµολόγων για να χρηµατοδοτήσει τα ελλείµµατα-, προς το τέλος της δεκαετίας (εξαιτίας και της πτώσης στις τιµές των σιτηρών προς εξαγωγή) η χώρα βυθίστηκε στην ύφεση.

Η Αργεντινή στράφηκε στο ∆ΝΤ και σε σκληρή εποπτεία, στο πλαίσιο συµφωνίας αναδιάρθρωσης χρέους. Με τις άλλες χώρες του Mercosur να τηρούν αποστάσεις, για να µην ακολουθήσει ντόµινο, και εν µέσω λαϊκής δυσαρέσκειας, το ∆ΝΤ εκταµιεύει τη δόση µετά την έγκριση νέου πακέτου λιτότητας και οι Αργεντινοί αρχίζουν να αποσύρουν τα χρήµατά τους από τις τράπεζες. Ο Φελίπε Καβάγιο, αναλαµβάνοντας υπουργός Οικονοµικών, διαπραγµατεύεται «κούρεµα» χρέους έναντι οµολόγων, διατηρώντας τη σταθερή ισοτιµία, και προ[1]χωρά σε νέο πρόγραµµα λιτότητας, µε στόχο το πρωτογενές πλεόνασµα. Και, τον ∆εκέµβριο του 2001, σε δέσµευση καταθέσεων (το λεγόµενο Corralito), εισηγούµενος πλήρη «δολαριοποίηση». Οµως η οικονοµία είχε ήδη καταρρεύσει. Στις 23 ∆εκεµβρίου κηρύσσει στάση πληρωµών σε χρέη σχεδόν 100 δισ. δολ.

Στις εκλογές που ακολούθησαν, ο πρόεδρος Εντουάρντο Ντουχάλντε τερµάτισε τελικά τη σύνδεση πέσο-δολαρίου στις αρχές του 2002, στέλνοντας όµως σε τεράστια ελεύθερη πτώση το νόµισµα της Αργεντινής. Η χώρα χρεοκόπησε ξανά το 2014, έπειτα από µακρά διαµάχη µε µια οµάδα hedge funds, που απαιτούσαν πλήρη αποπληρωµή των οµολόγων τα οποία αθέτησε η χώρα το 2001. Παρότι ξαναβγήκε τελικά στις αγορές το 2016, τον Μάιο του 2020 εν µέσω πανδηµίας COVID, κηρύσσει στάση πληρωµών, αποτυγχάνοντας να τηρήσει την προθεσµία αποπληρωµής τόκων ύψους 500 εκατ. δολ. επί κυβέρνησης Αλµπέρτο Φερνάντες. Σύµφωνα µε την Παγκόσµια Τράπεζα, µεταξύ 1950-2016 η χώρα πέρασε 14 υφέσεις και εντάχθηκε σε 22 προγράµµατα διάσωσης, ενώ το χρέος της στο ∆ΝΤ ανέρχεται σήµερα σε 43 δισ. δολάρια.

*Δημοσιεύθηκε στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ»