Να εισβάλει στο έδαφος της Γουινάνας, μιας  μικρής χώρας που όμως είναι πλούσια σε πετρελαϊκά κοιτάσματα, επιδιώκει ο πρόεδρος της Βενεζουέλας Νίκολας Μαδούρο μέσω δημοψηφίσματος. Ζητά από τους συμπολίτες της να προσέλθουν στην κάλπη δίνοντας την έγκρισή τους.

Το νέο κράτος που οραματίζεται ο Μαδούρο 

Ο Μαδούρο έχει κατηγορήσει τη Γουιάνα –μαζί με τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους διεθνείς πετρελαϊκούς γίγαντες– ότι συνωμότησαν για να ληστέψουν τη γη της από τη Βενεζουέλα μέσω «νόμιμης αποικιοκρατίας».

Το νέο κράτος που οραματίζεται ο Μαδούρο θα λάμβανε το όνομα «Guayana Esequiba» και καταλαμβάνει τα 3/4 της Γουιάνας. Η Γουιάνα επισημαίνει ότι η συμφωνία του 1899 που λήφθηκε από διεθνείς διαιτητές και καθόρισε τα σημερινά σύνορα μεταξύ των δύο χωρών έχει νομική ισχύ και δεσμευτική ισχύ.


Η στάση της Γουινέας

Ο υπουργός Εξωτερικών της Γουιάνας -της μοναδικής αγγλόφωνη περιοχή της Λατινικής Αμερικής- Χιου Χίλτον Τοντ σχολίασε ότι η γειτονική Βενεζουέλα βρίσκεται «στη λάθος πλευρά της ιστορίας», με τη διεθνή ανησυχία για νέα εστία αστάθειας να εντείνεται.

Με τη Βενεζουέλα απομονωμένη, η Γουιάνα αναζητά υποστήριξη στους συμμάχους της στην Καραϊβική Κοινότητα (Caricom) και στην Κοινοπολιτεία.

Ενόψει μιας επίσκεψης αξιωματούχων του αμερικανικού υπουργείου Άμυνας αυτή την εβδομάδα, ο αντιπρόεδρος της Γουιάνας Μπάρατ Τζάγκντεο είπε ότι μικρή χώρα έχει αρχίσει να εξετάζει το ενδεχόμενο να φιλοξενήσει ξένες στρατιωτικές βάσεις.

«Οποιοσδήποτε από τους διεθνείς εταίρους μας στον δημοκρατικό ελεύθερο κόσμο θα θέλει να υποστηρίξει την υπόθεση της Γουιάνας, επειδή πάντα ακολουθούσαμε τους κανόνες, τις διαδικασίες και τις αρχές. Η Βενεζουέλα κάνει το αντίθετο. Βρίσκονται στη λάθος πλευρά του διεθνούς δικαίου και βρίσκονται στη λάθος πλευρά της ιστορίας. Δεν έχουν φίλους και συνεργάτες στον δρόμο που ακολουθούν», είπε ο Τοντ.


Αυξάνονται οι φόβοι για περαιτέρω αστάθεια στη Λατινική Αμερική

Το 2018, υπέβαλε αναφορά στο Διεθνές Δικαστήριο για να επιβεβαιώσει αυτή τη στάση. Το επικείμενο δημοψήφισμα στη Βενεζουέλα και η εντεινόμενη ρητορική και από τα δύο έθνη σηματοδοτούν την κλιμάκωση των εντάσεων, αυξάνοντας τους φόβους για πιθανή στρατιωτική δράση και περαιτέρω αστάθεια στην περιοχή.

Σύμφωνα με την αμερικανική εφημερίδα «Ηerald Tribune», ορισμένοι εμπειρογνώμονες βλέπουν το όλο θέμα ως πολιτικό τέχνασμα, αν και πολλοί κάτοικοι της Γουιάνας θεωρούν ότι η κίνηση αυτή είναι πραγματική απειλή εκφράζοντας φόβους, μεταξύ άλλων, ότι θα απωλέσουν την ιθαγένειά τους.

«Σαφώς ο Μαδούρο έχει κατά νου τις εγχώριες εκλογικές περιφέρειες, αλλά νομίζω ότι βάζοντας στη ζυγαριά τα μειονεκτήματα της προσάρτησης, ο Μαδούρο θα ήταν τρελός να ρισκάρει λαμβάνοντας το 74% της Γουιάνα», δήλωσε ο Ivelaw Griffith, ανώτερος συνεργάτης του Κέντρου για Στρατηγικές και Διεθνείς Σπουδές στην Ουάσιγκτον και πρώην αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου της Γουιάνας, ειδικός σε θέματα ασφάλειας στην περιοχή. «Η Γουιάνα δεν είναι ένα μικρό κομμάτι γης», είπε χαρακτηριστικά.



Η Βραζιλία έστειλε μεσολαβητή

Οι αυξανόμενες εντάσεις έγιναν εμφανείς αυτή την εβδομάδα όταν η Βραζιλία, στενός σύμμαχος και των δύο εθνών που μοιράζεται τα σύνορά της και με τις δύο χώρες, έστειλε τον κορυφαίο της σύμβουλο Celso Amorin να μεσολαβήσει, ενώ ανακοίνωσε ότι ενίσχυε τη στρατιωτική της παρουσία στα βόρεια σύνορά της, εν μέσω φόβων ότι μία μόνιμη διαμάχη θα μπορούσε να οδηγήσει σε πόλεμο.

«Το υπουργείο Άμυνας παρακολουθεί στενά την κατάσταση. Οι αμυντικές ενέργειες έχουν ενταθεί στη βόρεια συνοριακή περιοχή της χώρας, με την κυβέρνηση να στέλνει περισσότερους στρατιώτες στην περιοχή», ανέφερε σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Άμυνας της Βραζιλίας.


Η συνοριακή διαμάχη Γουιάνας και Βενεζουέλας

Η συνοριακή διαμάχη μεταξύ Γουιάνας και Βενεζουέλας ξεκίνησε πριν την εκπνοή του 19ου αιώνα και κλιμακώθηκε όταν η αγγλόφωνη περιοχή να άρχισε να ανακαλύπτει πετρέλαιο στην επικράτειά της πριν από μερικά χρόνια.

Στο σχετικό δημοσίευμά της, η Βενεζουέλα διεκδικεί την ιδιοκτησία περίπου 159,5 τετραγωνικών χιλιομέτρων της Γουιάνα - το κομμάτι γης «Essequibo« από την εποχή που και οι δύο χώρες ήταν ευρωπαϊκές αποικίες.

Αν και η Βενεζουέλα έχει αμφισβητήσει επανειλημμένα τη απόφαση του 1899 που λήφθηκε από διεθνείς διαιτητές και καθόρισε τα σημερινά σύνορα μεταξύ των δύο χωρών, επέτρεψε στο ζήτημα να παραμείνει στο επίκεντρο επί δεκαετίες. Η συνοριακή διαφορά βρίσκεται επί του παρόντος στο... γήπεδο του Διεθνούς Δικαστηρίου των Ηνωμένων Εθνών.

Η Γουιάνα ζήτησε από το διεθνές δικαστήριο να επικυρώσει την απόφαση του 1899 ως δεσμευτική και, για πρώτη φορά, τον Νοέμβριο, κάλεσε τους δικαστικό σώμα να βάλει φρένο στο σχετικό δημοψήφισμα της Βενεζουέλας.

Η Δημοκρατία της Γουιάνα, είναι μια περιοχή έκτασης 159.500 τετραγωνικών χιλιομέτρων και το Essequibo αποτελεί τα δύο τρίτα της επικράτειάς της. Ωστόσο, η Βενεζουέλα διεκδικεί το Essequibo από την ισπανική αποικιακή περίοδο.


«Είναι παράνομο για τη Βενεζουέλα να προχωρήσει στο δημοψήφισμα»

«Τους ζητήσαμε να υποδείξουν ότι είναι παράνομο για τη Βενεζουέλα να προχωρήσει στο δημοψήφισμα με τη σημερινή του μορφή», τόνισε από την πλευρά του Carl Greenidge, πρώην υπουργός Εξωτερικών της Γουιάνας που εκπροσωπούσε τη Γουιάνα στη μακροχρόνια διαμάχη.

Η κυβέρνηση της Γουιάνα ζητά από το διεθνές δικαστήριο να εξετάσει τα ερωτήματα στα οποία θα κληθούν να απαντήσουν στο αυριανό δημοψήφισμα καθώς και τα σχόλια του καθεστώτος του Μαδούρο.

«Οι ερωτήσεις, όπως έχουν διατυπωθεί, μπορούν να θεωρηθούν ή να ερμηνευθούν ως στόχος για να να δώσουν στη Βενεζουέλα ένα σχέδιο ή την έγκριση για ανάληψη στρατιωτικής δράσης», πρόσθεσε ο Καρλ Γκρίνιτζ, θεωρώντας ότι η κίνηση του ισπανόφωνου γείτονά του είναι «εντελώς παράλογη».

Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Γουιάνα που εκπροσωπούσε τη χώρα στη μακροχρόνια διαμάχη με τη Βενεζουέλα υποστηρίζει ότι η χώρα του ευελπιστεί να λάβει την απόφαση από το διεθνές δικαστήριο την Παρασκευή σχετικά με το δημοψήφισμα.


«Ο Μαδούρο προσπαθεί να ενισχύσει τη δημοτικότητά του»

Σύμφωνα με τους πολιτικούς αναλυτές, οι προσπάθειες του Μαδούρο να ανάψει την φλόγα του εθνικισμού, αποτελεί μια προσπάθεια ενίσχυσης της παραπαίουσας δημοτικότητάς του που θα μπορούσε εύκολα να τεθεί εκτός ελέγχου και να δημιουργήσει μια κατάσταση όπου αναγκάζεται να χρησιμοποιήσει τις εξουσίες που επικαλείται.

«Η κυβέρνηση έχει πιαστεί σε μια παγίδα που έφτιαξε η ίδια», δήλωσε ο Rocio San Miguel, πρόεδρος του Control Ciudadano, μιας οργάνωσης που παρακολουθεί τις ένοπλες δυνάμεις της Βενεζουέλας» και πρόσθεσε: «Το «ναι» στο αυριανό δημοψήφισμα μπορεί να αφυπνίσει την κοινή γνώμη της χώρας ζητώντας από τον Μαδούρο για να καταλάβει την αμφισβητούμενη περιοχή.

Το καθεστώς Μαδούρο, όπως επισημαίνει ότι το αμερικάνικο δημοσίευμα, έχει ήδη ξεκινήσει μια επιθετική προπαγανδιστική εκστρατεία στα ειδησεογραφικά μέσα που ελέγχει, με τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς σταθμούς κάθε λίγα λεπτά να μεταδίδουν κουδουνίσματα που προωθούν ένα σταθερό μήνυμα: «Το Essequibo είναι δικό μας».


«Αβάσιμοι οι ισχυρισμοί Μαδούρο»

Η κυβέρνηση της Γουιάνα υποστηρίζει ξεκάθαρα ότι οι ισχυρισμοί του Μαδούρο για τα σύνορα είναι αβάσιμοι και προειδοποίησε την κυβέρνησή του να μην υποτιμά το δικαίωμα της χώρας να υπερασπιστεί τον εαυτό της. Πρόσθεσε επίσης ότι το δημοψήφισμα θα σφετεριστεί τη δικαιοδοσία του διεθνούς δικαστηρίου προτού έχει την ευκαιρία να αποφανθεί για τον ισχυρισμό της Γουιάνα για κυριαρχία στην επικράτειά της

Τα σύνορα που ορίστηκαν από διεθνείς διαιτητές το 1899, κατά την εποχή που η Γουιάνα ήταν βρετανική αποικία, αμφισβητήθηκαν από τη Βενεζουέλα για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Τα επίμαχα όρια ελέγχθηκαν από εκπροσώπους από τη Βρετανία, τη Ρωσία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι ΗΠΑ εκπροσώπησαν ως ένα βαθμό τη Βενεζουέλα στις συζητήσεις λόγω της διακοπής των διπλωματικών σχέσεων της χώρα του Μαδούρο με το Ηνωμένο Βασίλειο.

Το 2015, η ανακοίνωση της «ExxonMobil» για ανακάλυψη κοιτασμάτων πετρελαίου κοντά στο Essequibo αναζωπύρωσε το ενδιαφέρον της Βενεζουέλας για την περιοχή.