Πολιτική συμφωνία για το Σύμφωνο για το Μεταναστευτικό και το Άσυλο επετεύχθη πριν από λίγο, ύστερα από ολονύκτιες διαβουλεύσεις μεταξύ Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Συμβουλίου και Κομισιόν.

Διαβάστε ακόμα: Δημήτρης Καιρίδης: Παράδειγμα προς μίμηση για το Μεταναστευτικό η Ελλάδα

Συγκεκριμένα, η ισπανική προεδρία αναφέρει με ανάρτησή της στην πλατφόρμα Χ: «Το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πέτυχαν σημαντική πρόοδο στη μεταρρύθμιση για τη βελτίωση του συστήματος μετανάστευσης και ασύλου της Ε.Ε. Επετεύχθη πολιτική συμφωνία για τους πέντε φακέλους του νέου Συμφώνου της Ε.Ε. για τη Μετανάστευση και το Άσυλο».

Φον ντερ Λάιεν: Οι Ευρωπαίοι θα αποφασίζουν ποιος έρχεται στην ΕΕ και ποιος μπορεί να μείνει, όχι οι διακινητές    

«Η μετανάστευση είναι ευρωπαϊκή πρόκληση που απαιτεί ευρωπαϊκές λύσεις», κάτι το οποίο μπορεί να διασφαλίσει το Σύμφωνο για το Μεταναστευτικό και το Άσυλο, τονίζει, από την πλευρά της, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στη δήλωσή της μετά την ανακοίνωση για την επίτευξη πολιτικής συμφωνίας.

Η ίδια σημειώνει ότι «τα κράτη μέλη στα εξωτερικά μας σύνορα πρέπει να διαχειριστούν την παράνομη μετανάστευση» και εξηγεί ότι «το Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο θα διασφαλίσει ότι θα υπάρξει μια αποτελεσματική ευρωπαϊκή απάντηση σε αυτήν την ευρωπαϊκή πρόκληση».

Επίσης, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν επισημαίνει ότι: «Οι Ευρωπαίοι θα αποφασίζουν ποιος έρχεται στην ΕΕ και ποιος μπορεί να μείνει, όχι οι διακινητές», συμπληρώνοντας ότι το Σύμφωνο σημαίνει προστασία αυτών που έχουν ανάγκη. Παράλληλα, προσθέτει ότι θα διασφαλιστεί ότι «τα κράτη μέλη μοιράζονται την προσπάθεια υπεύθυνα, επιδεικνύοντας αλληλεγγύη με εκείνους που προστατεύουν τα εξωτερικά μας σύνορα, αποτρέποντας παράλληλα την παράνομη μετανάστευση στην ΕΕ».

Το Σύμφωνο «θα δώσει στην ΕΕ και στα κράτη μέλη της τα εργαλεία να αντιδρούν γρήγορα σε καταστάσεις κρίσης, όταν τα κράτη μέλη αντιμετωπίζουν μεγάλο αριθμό παράνομων αφίξεων ή εργαλειοποίηση όταν εχθρικές χώρες επιχειρούν σκόπιμα να αποσταθεροποιήσουν την ΕΕ ή τα κράτη μέλη της», υπογραμμίζει η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ενώ αναφέρει ότι με τα νέα δεδομένα η Επιτροπή υποστηρίζει τα κράτη μέλη μέσω συγκεκριμένων, επιχειρησιακών μέτρων για την αντιμετώπιση άμεσων προκλήσεων.

Τέλος, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ευχαρίστησε τον Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μαργαρίτη Σχοινά και την Επίτροπο Εσωτερικών Υποθέσεων Ίλβα Γιόχανσον για τη «σκληρή δουλειά» ώστε να επιτευχθεί αυτή η συμφωνία.


Από την πλευρά της, η Ρομπέρτα Μέτσολα, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, σε ανάρτησή της στην πλατφορμα «Χ» δήλωσε ότι: «Η ΕΕ κατέληξε σε μια συμφωνία ορόσημο για ένα νέο σύνολο κανόνων για τη διαχείριση της μετανάστευσης και του ασύλου».

Οι 5 νόμοι της ΕΕ για άσυλο και μεταναστευτικό

Οι πέντε νόμοι της ΕΕ, στους οποίους συμφώνησαν η ισπανική Προεδρία και το Κοινοβούλιο αφορούν όλα τα στάδια της διαχείρισης του ασύλου και της μετανάστευσης, από τον έλεγχο των παράτυπων μεταναστών κατά την άφιξή τους στην ΕΕ, τη λήψη βιομετρικών δεδομένων, τις διαδικασίες υποβολής και διεκπεραίωσης των αιτήσεων ασύλου, τους κανόνες για τον καθορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για τη διεκπεραίωση μιας αίτησης ασύλου, τη συνεργασία και την αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών και τον τρόπο χειρισμού καταστάσεων κρίσης, συμπεριλαμβανομένων των περιπτώσεων εργαλειοποίησης των μεταναστών.

Οι νέοι κανόνες, μόλις εγκριθούν, θα καταστήσουν το ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου αποτελεσματικότερο και θα αυξήσουν την αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών, επιτρέποντας την ελάφρυνση του φόρτου στα κράτη μέλη στα οποία φθάνουν οι περισσότεροι μετανάστες.

Τα επόμενα βήματα

Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση του Συμβουλίου της Ευρώπης, μετά τη σημερινή προσωρινή συμφωνία, οι εργασίες θα συνεχιστούν σε τεχνικό επίπεδο τις επόμενες εβδομάδες για να διευκρινιστούν οι λεπτομέρειες των νέων κανονισμών.

Στη συνέχεια, η προσωρινή συμφωνία θα υποβληθεί στους εκπροσώπους των κρατών μελών (ΕΜΑ) για επιβεβαίωση.

Σημειώνεται ότι και οι πέντε κανονισμοί που αποτελούν μέρος της σημερινής πολιτικής συμφωνίας είναι συστατικά στοιχεία του νέου συμφώνου για τη μετανάστευση και το άσυλο, το οποίο πρότεινε η Κομισιόν στις 23 Σεπτεμβρίου 2020. Το Συμβούλιο κατέληξε στη θέση του σχετικά με τους πέντε αυτούς νόμους τον Ιούνιο του 2022, τον Ιούνιο του 2023 και τον Οκτώβριο του 2023 αντίστοιχα και έκτοτε διαπραγματεύεται με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προκειμένου να διευθετηθεί η συμφωνία σε μια κοινή στάση.

Τι αναφέρει η ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ο νέος κανονισμός διαχείρισης ασύλου και μετανάστευσης προβλέπει υποχρεωτική αλληλεγγύη για τις χώρες της ΕΕ που αναγνωρίζεται ότι βρίσκονται υπό μεταναστευτική πίεση, επιτρέποντας σε άλλα κράτη μέλη να επιλέξουν μεταξύ της μετεγκατάστασης αιτούντων άσυλο στην επικράτειά τους και της οικονομικής συνεισφοράς. Το κείμενο καθορίζει επίσης νέα κριτήρια σύμφωνα με τα οποία ένα κράτος μέλος είναι υπεύθυνο για την εξέταση των αιτήσεων διεθνούς προστασίας (πρώην κανόνες του Δουβλίνου).

Για να αντιμετωπιστεί η ξαφνική αύξηση των αφίξεων, ο κανονισμός για την κρίση και την ανωτέρα βία θεσπίζει έναν μηχανισμό για τη διασφάλιση της αλληλεγγύης και τα μέτρα για την υποστήριξη των κρατών μελών που αντιμετωπίζουν μια εξαιρετική εισροή υπηκόων τρίτων χωρών που οδηγεί στην κατάρρευση του εθνικού συστήματος ασύλου.

Οι κανόνες καλύπτουν επίσης την εργαλειοποίηση των μεταναστών, δηλαδή όταν οι μετανάστες χρησιμοποιούνται από τρίτες χώρες ή εχθρικούς μη κρατικούς φορείς για να αποσταθεροποιήσουν την ΕΕ. Προβλέπεται πιθανή προσωρινή παρέκκλιση από τις τυπικές διαδικασίες ασύλου.

Σύμφωνα με τον νέο κανονισμό, τα άτομα που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για να εισέλθουν στην ΕΕ θα υπόκεινται σε διαδικασία προκαταρκτικού ελέγχου, συμπεριλαμβανομένης της ταυτοποίησης, συλλογής βιομετρικών δεδομένων, ελέγχων υγείας και ασφάλειας, για έως και επτά ημέρες. Οι ειδικές ανάγκες των παιδιών θα λαμβάνονται υπόψη και κάθε κράτος μέλος θα έχει έναν ανεξάρτητο μηχανισμό παρακολούθησης για να διασφαλίζει τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων.

Από την πλευρά του, ο κανονισμός για τις διαδικασίες ασύλου θεσπίζει μια κοινή διαδικασία σε ολόκληρη την ΕΕ για τη χορήγηση και την απόσυρση διεθνούς προστασίας, αντικαθιστώντας αρκετές εθνικές διαδικασίες. Η επεξεργασία των αιτημάτων ασύλου θα πρέπει να είναι ταχύτερη -έως έξι μήνες για μια πρώτη απόφαση-, με μικρότερα όρια για προδήλως αβάσιμες ή απαράδεκτες αιτήσεις και στα σύνορα της ΕΕ.

Τέλος, η μεταρρύθμιση του Eurodac στοχεύει στον πιο αποτελεσματικό εντοπισμό όσων φτάνουν στην επικράτεια της ΕΕ, προσθέτοντας εικόνες προσώπου στα δακτυλικά αποτυπώματα, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών από έξι ετών. Οι αρχές θα μπορούν να καταγράφουν εάν κάποιος μπορεί να αποτελέσει απειλή για την ασφάλεια, εάν το άτομο είναι βίαιο ή παράνομα οπλισμένο.

Η προσωρινή συμφωνία πρέπει να εγκριθεί επίσημα από το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο προτού καταστεί νόμος. Οι συννομοθέτες δεσμεύτηκαν να υιοθετήσουν τη μεταρρύθμιση των κανόνων της ΕΕ για τη μετανάστευση και το άσυλο πριν από τις ευρωκελογές του 2024.