Η μεταβατική κυβέρνηση της Τρίπολης τάραξε για μια ακόμα φορά τα νερά της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, καθώς κοινοποίησε στον ΟΗΕ έγγραφο με το οποίο γνωστοποιεί το εύρος των χωρικών της υδάτων (12 ναυτικά μίλια), κηρύσσοντας παράλληλα τη συνορεύουσα ζώνη στα 24 ναυτικά μίλια προς Βορρά. Δικαίωμα που φυσικά διαθέτει βάσει της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας. Αρκετοί στάθηκαν στα 12 ν.μ., ωστόσο, η είδηση δεν κρύβεται εκεί, καθώς η Λιβύη έχει κηρύξει χωρικά ύδατα στα 12 ν.μ. ήδη από το 1982 (UNCLOS III του 1982).

Εξαγωγή πετρελαίου

Η εξέλιξη, για την οποία θεωρείται βέβαιο πως έχει διαδραματίσει ρόλο ο τουρκικός παράγοντας, σχετίζεται με τη συνορεύουσα ζώνη και αποκτά μεγάλη σημασία - κι αυτό καθώς «κλείνει» τη Σύρτη, ένα από τα πιο σημαντικά λιμάνια για την εξαγωγή πετρελαίου από τη Λιβύη. Ως εκ τούτου, πολλοί είναι εκείνοι που θεωρούν ότι η Σύρτη θα κρίνει το μέλλον του πολυετούς εμφυλίου πολέμου που μαίνεται στη γειτονική μας χώρα. Πάντως, ουδείς αποδέχεται κι ουδείς πρόκειται να επιτρέψει το κλείσιμο της Σύρτης, δεδομένου ότι οι δυτικοί «παίκτες» είναι αντίθετοι. Αξίζει να διευκρινιστεί ότι η συνορεύουσα ζώνη των 24 ν.μ. αφορά θέματα μετανάστευσης και ασφάλειας, όχι κυριαρχίας. Δηλαδή, δεν παρέχει στο κράτος που την ανακηρύσσει κυριαρχικά δικαιώματα, αλλά δίνει στο κράτος -εν προκειμένω στη Λιβύη- δικαιώματα ελέγχου σε ζητήματα εμπορικά, τελωνειακά, ασφάλειας ή μετανάστευσης.

Διαβάστε ακόμα: Ολυμπιακοί Αγώνες στη Γαλλία: Εκτινάσσονται οι τιμές στα ξενοδοχεία του Παρισιού - Πάνω από 1.000 ευρώ τη βραδιά η μέση τιμή

Αξιολόγηση

Όπως εξηγούσαν πηγές του υπουργείου Εξωτερικών στην «Α», η Ελλάδα περιμένει από τις χαρτογραφικές και νομικές υπηρεσίες του υπουργείου να αξιολογήσουν τη λιβυκή κίνηση για να φανεί εάν και κατά πόσο επηρεάζει τη χώρα μας αυτή η εξέλιξη κι άρα ποια θα είναι η απάντηση της Αθήνας. Η απόφαση της Λιβύης να προχωρήσει στην κοινοποίηση αυτών των δύο κινήσεων στον ΟΗΕ ελήφθη από τον φιλότουρκο μεταβατικό πρωθυπουργό της λιβυκής κυβέρνησης -η θητεία της οποίας έχει λήξει-, τον Αμπντελχαμίντ Ντμπεϊμπά. Ο Ντμπεϊμπά εκτιμάται πως λειτούργησε σε απόλυτη συνεννόηση με την Τουρκία, χώρα που εξακολουθεί να έχει στρατό στο λιβυκό έδαφος. Η λιβυκή διπλή κοινοποίηση στα Ηνωμένα Έθνη ήρθε ως απάντηση στον καθορισμό των δυτικών συνόρων της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) της Αιγύπτου, με τον οποίο η Λιβύη ως γνωστόν διαφωνεί καθώς θεωρεί πως η αιγυπτιακή ΑΟΖ τελειώνει ανατολικότερα. Υπενθυμίζεται ότι η πρωτοβουλία του Καΐρου ήταν μια αντίδραση στο παράνομο κι ανυπόστατο τουρκο-λιβυκό μνημόνιο του 2019, το οποίο προσέβαλε τα κυριαρχικά δικαιώματα τόσο της Αιγύπτου όσο και της Ελλάδας. Εξού και πυροδότησε ντόμινο εξελίξεων στην περιοχή μας. Με αυτά τα δεδομένα αναμένεται ότι η Αίγυπτος θα απαντήσει στη Λιβύη με δική της κοινοποίηση στον ΟΗΕ. Έπειτα από αυτές τις σημαντικές εξελίξεις που βάζουν φωτιά στη Μεσόγειο, επανέρχεται στο προσκήνιο η εκκρεμότητα της επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων έως τα 12 ν.μ. νοτίως της Κρήτης. Απέναντι, δηλαδή, από τη Λιβύη. Εξέλιξη που για την ώρα δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα αν και η κυβέρνηση έχει πολλαπλώς τονίσει ότι αυτό συνιστά αναφαίρετο δικαίωμα της Ελλάδας που η χώρα μας θα ασκήσει όποτε εκείνη κρίνει ότι πρέπει να το κάνει. Άλλωστε, το έχει ήδη κάνει.

Στο Ιόνιο

Η Ελλάδα μεγάλωσε, όταν προχώρησε στην επέκταση των χωρικών της υδάτων στα 12 ν.μ. στη θαλάσσια περιοχή του Ιονίου και των Ιονίων Νήσων μέχρι το Ακρωτήριο Ταίναρο της Πελοποννήσου. Μετά τις σχετικές ανακοινώσεις του Νίκου Δένδια, εκδόθηκε το Προεδρικό Διάταγμα τον Δεκέμβριο του 2020 και τον Ιανουάριο του 2021 ψηφίστηκε από τη Βουλή. Η απόφαση αυτή, πάντως, δεν είχε συνοδευθεί από την αντίστοιχη για ανακήρυξη συνορεύουσας ζώνης των 24 ναυτικών μιλίων στο Ιόνιο ενώ στην επέκταση δεν είχε συμπεριληφθεί η Κρήτη, σε σημαντικό βαθμό λόγω της ερμηνείας που δίνει η Άγκυρα στο casus belli. Δηλαδή, την απειλή πολέμου, σε περίπτωση που η Ελλάδα ασκήσει το αναφαίρετο δικαίωμά της να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα έως τα 12 ν.μ. νοτίως της Κρήτης.

*Δημοσιεύθηκε στην «Απογευματινή».