Οι Χούθι, το Ιράν και η ισλαµική αφύπνιση: Ποιοι είναι οι αντάρτες της Υεµένης που απειλούν τη ∆ύση
Οι θρησκευτικές και πολιτικές ρίζες των Χούθι, η βαθιά σχέση µε τη Χεζµπολάχ και το οπλοστάσιο που τροµάζει
Aποφασισµένοι και καλά εξοπλισµένοι αντάρτες κατέλαβαν την πρωτεύουσα της Υεµένης, Σαναά, τον Σεπτέµβριο του 2014 και από τότε διατηρούν τον έλεγχο σε µεγάλο µέρος της βόρειας Υεµένης. Το Ιράν και η Χεζµπολάχ κατηγορούνται ότι έχουν παράσχει όπλα, εκπαίδευση και οικονοµική υποστήριξη στους Χούθι, ένα ζαϊντί σιιτικό κίνηµα που πολεµά τη σουνιτική κυβέρνηση της Υεµένης, που διαθέτει την πλειοψηφία από το 2004. Οι Χούθι είναι µια µεγάλη φυλή που προέρχεται από τη βορειοδυτική επαρχία Σαάντα της Υεµένης. Θρησκευτικά ανήκουν στην αίρεση, θα λέγαµε, ζαϊντί του σιισµού.
Οι ζαϊντί αποτελούν περίπου το 35% του πληθυσµού της Υεµένης. Ενας ιµάµης ζαϊντί κυβέρνησε την Υεµένη προτού ανατραπεί το 1962. Από τότε, οι ζαϊντί αγωνίζονται να αποκαταστήσουν την εξουσία και την επιρροή τους στην Υεµένη. Τη δεκαετία του 1980, η φυλή των Χούθι ξεκίνησε ένα κίνηµα για να αναβιώσει τις παραδόσεις των ζαϊντί, νιώθοντας ότι απειλείται από σαλαφιστές κήρυκες που χρηµατοδοτούνται από το κράτος και δηµιούργησαν µια βάση στις περιοχές τους.
Από τότε δηµιούργησαν ένα αντάρτικο κίνηµα και συγκρούονται µε την κυβέρνηση της Υεµένης για περισσότερο από µια δεκαετία. Από το 2011, το κίνηµά τους επεκτάθηκε πέρα από τις αρχικές του κατευθύνσεις και έγινε ένα ευρύτερο κίνηµα που αποζητά προφανή πολιτική επιρροή, µε θρησκευτικό προσωπείο και κατάληψη της εξουσίας. Οι αντάρτες άρχισαν επίσης να αναφέρουν τους εαυτούς τους ως «Ανσαρουλάχ», ή «Κόµµα του Θεού».
Ωστόσο, οι στενές διασυνδέσεις των Χούθι µε το Ιράν φαίνεται να έχουν οδηγήσει σε αύξηση της επιρροής τους. Ο εορτασµός της Ασούρα (θρησκευτική εορτή) έγινε δηµόσια από τους υποστηρικτές των Χούτι µαζικά για πρώτη φορά το 2017 και οι σιίτες της Υεµένης τώρα τηρούν ανοιχτά το Eid alGhadir, µια σιιτική θρησκευτική γιορτή που φηµολογείται ότι γινόταν ως επί το πλείστον µυστικά στο παρελθόν.
Στενοί δεσµοί
Ιρανοί αξιωµατούχοι υποστήριξαν την υπόθεση των Χούθι και συνέκριναν την οµάδα µε τη «Χεζµπολάχ». «Το Ιράν υποστηρίζει τους νόµιµους αγώνες του ‘‘Ανσαρουλάχ’’ στην Υεµένη και θεωρεί αυτό το κίνηµα ως µέρος των επιτυχηµένων κινηµάτων της ισλαµικής αφύπνισης», είπε ο Αλί Ακµπάρ Βελαγιατί, ανώτερος σύµβουλος του ανώτατου ηγέτη Χαµενεΐ. Η ηγεσία του κινήµατος έχει στενούς δεσµούς µε το Σώµα Φρουρών της Ισλαµικής Επανάστασης του Ιράν και τη λιβανική «Χεζµπολάχ». Ο Abdul Malik al Houthi, αδελφός του Hussein al Houthi, είναι ο πνευµατικός, στρατιωτικός και πολιτικός ηγέτης της οµάδας από το 2007. Λίγα είναι γνωστά για την προσωπική του ζωή και κάνει λίγες δηµόσιες εµφανίσεις. Ο κουνιάδος του, Youssef al Midani, είναι ο αναπληρωτής αρχηγός. Τα δύο αδέρφια του Abdul Malik, Yahia και Abdul-Karim, είναι επίσης ανώτεροι ηγέτες του κινήµατος. Η Σαουδική Αραβία κατηγορεί εδώ και καιρό το Ιράν ότι εξοπλίζει τους Χούτι για να την πλήξει δι’ αντιπροσώπων. «Ανησυχούµε για την προσπάθεια του Ιράν στην περιοχή. Υποστηρίζοντας τους Χούτι εµφυτεύει την αστάθεια στην περιοχή», δήλωσε ο πρωθυπουργός της Σαουδικής Αραβίας, πρίγκιπας Μοχάµεντ Μπιν Σαλµάν.
Υποστήριξη από το Ιράν
Τον Νοέµβριο του 2020, το Στέιτ Ντιπάρτµεντ υποστήριξε ότι η υποστήριξη του Ιράν προς τους Χούθι είχε βαθύνει. Ο Μπράιαν Χουκ, ο ειδικός απεσταλµένος για το Ιράν, αποκάλυψε ένα δείγµα όπλων που φέρεται να κατασκευάστηκαν στο Ιράν και να µεταφέρθηκαν στην Υεµένη, συµπεριλαµβανοµένου ενός πυραύλου εδάφους-αέρος Sayyad 3C, µε βεληνεκές 46 µιλίων, και δύο τύπων κατευθυνόµενων αντιαρµατικών πυραύλων. Αυτό το µοντέλο είναι πιθανότατα προκάτοχος του Shahed 129, το οποίο πετά σε µεσαίο ύψος και µπορεί να αντέξει µεγάλες αποστολές. Τον ίδιο χρόνο οι ειδικοί παρατηρητές του ΟΗΕ στην περιοχή ανέφεραν ότι οι Χούθι αποκτούσαν πρόσβαση σε όλο και πιο προηγµένη τεχνολογία drone. «Οι δυνάµεις των Χούτι διατήρησαν πρόσβαση στα κρίσιµα εξαρτήµατα από το εξωτερικό, όπως κινητήρες, συστήµατα καθοδήγησης, που είναι απαραίτητα για τη συναρµολόγηση και την ανάπτυξή τους». Οι ειδικοί προειδοποίησαν ότι οι αντάρτες απέκτησαν το µη επανδρωµένο αεροσκάφος Qasef-1, το οποίο είναι παρόµοιο µε το ιρανικής κατασκευής µη επανδρωµένο αεροσκάφος αυτοκτονίας Ababil-2/T. Τον Φεβρουάριο του 2022, οι Χούτι εκτόξευσαν βαλλιστικούς πυραύλους στο Αµπου Ντάµπι. «Οι βαλλιστικοί πύραυλοι µεσαίου βεληνεκούς, που εκτοξεύτηκαν από την Υεµένη και εισήλθαν στα Ηνωµένα Αραβικά Εµιράτα, δεν κατασκευάστηκαν στην Υεµένη», δήλωσε στους δηµοσιογράφους ο στρατηγός Kenneth McKenzie. «Νοµίζω ότι το Ιράν είναι πίσω από αυτό».
Ο στόχος των Χούθι
Οι αρχικοί αντάρτες Χούθι ήθελαν να µιµηθούν τη Χεζµπολάχ. «Οι Χούθι ήταν µια οµάδα πολιτοφυλακής, που τώρα αρχίζει να ασχολείται µε την πολιτική», είπε ο ειδικός στην Υεµένη, Γκρέγκορι Τζόνσεν, ο οποίος σπούδασε και έζησε στη χώρα για χρόνια. Το έµβληµα των Χούθι προσφέρει µόνο µια ευρεία άποψη των απόψεων της οµάδας. Αποτελείται εξ ολοκλήρου από τις ακόλουθες φράσεις: «Ο θεός είναι µεγάλος, θάνατος στην Αµερική, θάνατος στο Ισραήλ, καταδίκη στους Εβραίους, νίκη στο Ισλάµ». Παρ’ όλ’ αυτά πάντως οι Χούθι έχουν τεταµένες σχέσεις µε τους Αδελφούς Μουσουλµάνους. Οι Χούθι βρίσκονται επίσης σε αντίθεση µε σουνιτικές εξτρεµιστικές οµάδες, θυγατρικές του «ISIS». Στόχος τους, η επικράτηση σε όλη την Υεµένη.