Πίσω στο 1994 σε συζήτηση που είχε ο Αμερικανικός πρόεδρος, Μπιλ Κλίντον, στη Μόσχα με τον τότε πρόεδρο της Ρωσίας, Μπορίς Γέλτσιν, είχε ειπωθεί από το Κρεμλίνο ότι η Ρωσία πρέπει να γίνει η πρώτη χώρα του πρώην Συμφώνου της Βαρσοβίας, η οποία θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Το Αρχείο Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ έδωσε στη δημοσιότητα τις απομαγνητοφωνημένες συνομιλίες των δύο προέδρων, αλλά και την επίσκεψη του Κλίντον στη Ρωσία.

Στην ανακοίνωση της αμερικανικής πρεσβείας για το γεύμα στο οποίο συμμετείχαν ο Γέλτσιν και ο Κλίντον στην κατοικία του Ρώσου προέδρου στο Νόβο-Αγκαριόβο στις 13 Ιανουαρίου του 1994, αναφέρεται ότι ο Γέλτσιν εξέφρασε την άποψη ότι οι σχέσεις μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρωσίας πρέπει να βασίζονται στη βάση ενός συστήματος ασφάλειας στο κόσμο. «Η Ρωσία πρέπει να γίνει η πρώτη χώρα που θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Στη συνέχεια μπορούν να ακολουθήσουν άλλες χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης», είπε ο Ρώσος πρόεδρος. Ο Γέλτσιν πρότεινε να δημιουργηθεί «ένα είδος καρτέλ» για να διασφαλισθεί η παγκόσμια ασφάλεια, στο οποίο θα συμμετείχαν οι ΗΠΑ, η Ρωσία και χώρες της Ευρώπης.

Γέλτσιν: Η Ρωσία δεν ήταν τότε πραγματικά έτοιμη να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ λόγω Κίνας

Μετά τις δηλώσεις αυτές ο Γέλτσιν παραδέχθηκε ότι τη δεδομένη στιγμή η Ρωσία δεν ήταν έτοιμη να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ και επισήμανε ότι δεν γνώριζε ποια θα ήταν η αντίδραση της Κίνας σ’ ένα τέτοιο βήμα. Ο ίδιος υπέθεσε ότι κάποιες απόψεις επί του θέματος θα μπορούσε να είχε η CIA, επισημαίνοντας ότι στη Ρωσία δεν υπήρχε πλέον η KGB η οποία δεν μπορούσε να πραγματοποιήσει μια τέτοιου είδους έρευνα. Σύμφωνα με τον Γέλτσιν, η Ρωσία διαλύοντας την KGB εξοικονόμησε πολλούς πόρους (το 1994 υπήρχε η Υπηρεσία Εξωτερικής Κατασκοπείας, όπως επίσης και η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Αντικατασκοπείας που υπήρξε πρόδρομος της σημερινής Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφαλείας- FSB).

Ο Κλίντον, απαντώντας στον Γιέλτσιν, δήλωσε ότι σε περίπτωση που η Ρωσία και άλλες χώρες της Ευρώπης συνεργάζονταν, η ειρήνη στην Ευρώπη θα μπορούσε να εξασφαλισθεί για εκατό και περισσότερα χρόνια. Ωστόσο, δεν σχολίασε τις απόψεις που εξέφρασε ο Ρώσος πρόεδρος για το ΝΑΤΟ.

Δόθηκαν επίσης στη δημοσιότητα και έγγραφα για άλλες συνομιλίες του Γέλτσιν και του Κλίντον κατά τη διάρκεια των επισκέψεων, καθώς συναντήθηκαν αρκετές φορές. Σε αυτές συζήτησαν για τις μεταρρυθμίσεις στη Ρωσία, το ζήτημα των πυρηνικών όπλων που διαθέτει η Ουκρανία, την κατάσταση στη Γεωργία. Ο Γέλτσιν δήλωσε κατηγορηματικά ότι δεν συμφωνούσε με τις κατηγορίες ότι η Ρωσία έχει ιμπεριαλιστικές φιλοδοξίες. Ο Κλίντον από την πλευρά του έλεγε ότι σε μια σειρά χωρών της Ευρώπης αυξανόταν η δυσπιστία απέναντι στη Μόσχα, ιδιαίτερα μετά την επιτυχία των εθνικιστικών και λαϊκιστικών δυνάμεων στις βουλευτικές εκλογές του 1993, ωστόσο διαβεβαίωνε τον Ρώσο πρόεδρο ότι ο ίδιος πιστεύει στην επιτυχή μετάβαση της Ρωσίας στη δημοκρατία και ότι η Ρωσία έπρεπε να διαδραματίσει μεγάλο ρόλο στις ευρωπαϊκές υποθέσεις. Το θέμα της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ δεν συζητήθηκε ως θέμα.

Παράλληλα ο Κλίντον στις συνομιλίες έθετε τα οδυνηρά για τη Μόσχα ζητήματα που αφορούσαν την παρακολούθηση των Αμερικανών διπλωματών και τις πωλήσεις όπλων σε χώρες όπως η Βόρεια Κορέα, το Ιράν και το Ιράκ.

Πριν από μερικά χρόνια είχαν δοθεί στη δημοσιότητα οι συνομιλίες του Γέλτσιν με τον Κλίντον το 1999, όταν οι σχέσεις μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας είχαν επιδεινωθεί αισθητά. Ο Γέλτσιν τότε δεν μιλούσε για ένταξη της Ρωσίας στο ΝΑΤΟ, αλλά πρότεινε στον Αμερικανό πρόεδρο «να δώσει την Ευρώπη στη Ρωσία» για να εγγυηθεί την ασφάλειά της. Ο Κλίντον απαντώντας λέγοντας κάποιο αστείο χωρίς να δίνει συνέχεια.

Η Ρωσία ποτέ δεν υπέβαλε επίσημα αίτημα να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ. Το 1997 ιδρύθηκε το Συμβούλιο Ρωσίας-ΝΑΤΟ και οι σχέσεις μεταξύ της Μόσχας και της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας αποκαλούνταν στρατηγική εταιρική συνεργασία. Η Μόσχα ήταν ενάντια στην ένταξη στο ΝΑΤΟ χωρών του πρώην Συμφώνου της Βαρσοβίας (η διαδικασία της διεύρυνσης άρχισε το 1999), ωστόσο απειλή άρχισε να την αποκαλεί ο διάδοχος του Γέλτσιν, ο Βλαντίμιρ Πούτιν.

 

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ