ΟΗΕ: Έκθεση προειδοποιεί ότι αυξάνεται ο κίνδυνος εξαφάνισης των μεταναστευτικών ειδών άγριων ζώων
Τα μεταναστευτικά είδη διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο στη διατήρηση των οικοσυστημάτων του κόσμου
Την έκθεση παρουσιάζει η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τη Διατήρηση των Μεταναστευτικών Ειδών Άγριων Ζώων (CMS)
Περισσότερα από ένα στα πέντε μεταναστευτικά είδη ζώων απειλούνται με εξαφάνιση, όπως διαπιστώνεται στην πρώτη έκθεση για την κατάσταση των μεταναστευτικών ειδών στον κόσμο που παρουσιάζει η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τη Διατήρηση των Μεταναστευτικών Ειδών Άγριων Ζώων (CMS).
Δισεκατομμύρια ζώα πραγματοποιούν κάθε χρόνο μεταναστευτικά ταξίδια στη στεριά, τους ποταμούς, τους ωκεανούς και τον ουρανό, ορισμένα από τα οποία διασχίζοντας ηπείρους για να τραφούν και να αναπαραχθούν. Τα μεταναστευτικά είδη διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο στη διατήρηση των οικοσυστημάτων του κόσμου.
Όμως, ο κίνδυνος εξαφάνισης αυξάνεται για τα μεταναστευτικά είδη παγκοσμίως. Στην έκθεση, που εκπονήθηκε για το CMS από επιστήμονες του Περιβαλλοντικού Προγράμματος του ΟΗΕ- Κέντρου Παρακολούθησης της Παγκόσμιας Διατήρησης (UNEP-WCMC), μελετήθηκαν κυρίως 1.189 ζωικά είδη που έχουν αναγνωριστεί από τα συμβαλλόμενα μέρη του CMS ως είδη που χρήζουν διεθνούς προστασίας, ενώ αναλύθηκαν δεδομένα και για περισσότερα από 3.000 μεταναστευτικά είδη που δεν ανήκουν στον κατάλογο αυτό.
Το 22% των ειδών του καταλόγου CMS απειλούνται με εξαφάνιση, ενώ σχεδόν τα μισά είδη παρουσιάζουν μείωση του πληθυσμού τους. Όπως επισημαίνεται, τα τελευταία 30 χρόνια, 70 μεταναστευτικά είδη, όπως ο αετός της στέπας και η άγρια καμήλα, έχουν κινδυνεύσει περισσότερο, ενώ αντίθετα μόλις 14 καταγεγραμμένα είδη, όπως οι γαλάζιες φάλαινες, ο θαλάσσιος αετός με λευκή ουρά και ο μαυροπετρίτης, έχουν πλέον βελτιωμένη κατάσταση διατήρησης.
Επιπλέον, εντοπίστηκε ότι σχεδόν όλα τα ψάρια που περιλαμβάνονται στον κατάλογο της Σύμβασης CMS, μεταξύ των οποίων οι μεταναστευτικοί καρχαρίες, τα σαλάχια και οι οξύρρυγχοι, απειλούνται με εξαφάνιση.
Οι δύο μεγαλύτερες απειλές όχι μόνο για τα είδη που περιλαμβάνονται στον κατάλογο CMS αλλά και για όλα τα μεταναστευτικά είδη είναι η υπερεκμετάλλευση και η απώλεια των οικοτόπων λόγω της ανθρώπινης δραστηριότητας. Οι μισές από τις βασικές περιοχές βιοποικιλότητας, που έχουν αναγνωριστεί ως σημαντικές για τα μεταναστευτικά ζώα που περιλαμβάνονται στον κατάλογο CMS, δεν έχουν καθεστώς προστασίας, και το 58% των περιοχών αντιμετωπίζουν μη βιώσιμα επίπεδα πίεσης που προκαλούνται από τον άνθρωπο. Η κλιματική αλλαγή, η ρύπανση και τα εισβλητικά είδη έχουν επίσης βαθιές επιπτώσεις στα μεταναστευτικά είδη.
Σημειώνεται ότι, σε παγκόσμιο επίπεδο, 399 μεταναστευτικά είδη που απειλούνται ή σχεδόν απειλούνται με εξαφάνιση δεν περιλαμβάνονται επί του παρόντος στον κατάλογο του CMS.
Στην έκθεση υπογραμμίζεται ότι η ανάκαμψη των πληθυσμών και των ειδών είναι δυνατή και αναδεικνύονται περιπτώσεις επιτυχημένης αλλαγής πολιτικής και θετικών δράσεων, μεταξύ των οποίων η συντονισμένη τοπική δράση που οδήγησε στη μείωση κατά 91% των παράνομων διχτυών για πουλιά στην Κύπρο.
Δισεκατομμύρια ζώα πραγματοποιούν κάθε χρόνο μεταναστευτικά ταξίδια στη στεριά, τους ποταμούς, τους ωκεανούς και τον ουρανό, ορισμένα από τα οποία διασχίζοντας ηπείρους για να τραφούν και να αναπαραχθούν. Τα μεταναστευτικά είδη διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο στη διατήρηση των οικοσυστημάτων του κόσμου.
Όμως, ο κίνδυνος εξαφάνισης αυξάνεται για τα μεταναστευτικά είδη παγκοσμίως. Στην έκθεση, που εκπονήθηκε για το CMS από επιστήμονες του Περιβαλλοντικού Προγράμματος του ΟΗΕ- Κέντρου Παρακολούθησης της Παγκόσμιας Διατήρησης (UNEP-WCMC), μελετήθηκαν κυρίως 1.189 ζωικά είδη που έχουν αναγνωριστεί από τα συμβαλλόμενα μέρη του CMS ως είδη που χρήζουν διεθνούς προστασίας, ενώ αναλύθηκαν δεδομένα και για περισσότερα από 3.000 μεταναστευτικά είδη που δεν ανήκουν στον κατάλογο αυτό.
Το 22% των ειδών του καταλόγου CMS απειλούνται με εξαφάνιση, ενώ σχεδόν τα μισά είδη παρουσιάζουν μείωση του πληθυσμού τους. Όπως επισημαίνεται, τα τελευταία 30 χρόνια, 70 μεταναστευτικά είδη, όπως ο αετός της στέπας και η άγρια καμήλα, έχουν κινδυνεύσει περισσότερο, ενώ αντίθετα μόλις 14 καταγεγραμμένα είδη, όπως οι γαλάζιες φάλαινες, ο θαλάσσιος αετός με λευκή ουρά και ο μαυροπετρίτης, έχουν πλέον βελτιωμένη κατάσταση διατήρησης.
Επιπλέον, εντοπίστηκε ότι σχεδόν όλα τα ψάρια που περιλαμβάνονται στον κατάλογο της Σύμβασης CMS, μεταξύ των οποίων οι μεταναστευτικοί καρχαρίες, τα σαλάχια και οι οξύρρυγχοι, απειλούνται με εξαφάνιση.
Οι δύο μεγαλύτερες απειλές όχι μόνο για τα είδη που περιλαμβάνονται στον κατάλογο CMS αλλά και για όλα τα μεταναστευτικά είδη είναι η υπερεκμετάλλευση και η απώλεια των οικοτόπων λόγω της ανθρώπινης δραστηριότητας. Οι μισές από τις βασικές περιοχές βιοποικιλότητας, που έχουν αναγνωριστεί ως σημαντικές για τα μεταναστευτικά ζώα που περιλαμβάνονται στον κατάλογο CMS, δεν έχουν καθεστώς προστασίας, και το 58% των περιοχών αντιμετωπίζουν μη βιώσιμα επίπεδα πίεσης που προκαλούνται από τον άνθρωπο. Η κλιματική αλλαγή, η ρύπανση και τα εισβλητικά είδη έχουν επίσης βαθιές επιπτώσεις στα μεταναστευτικά είδη.
Σημειώνεται ότι, σε παγκόσμιο επίπεδο, 399 μεταναστευτικά είδη που απειλούνται ή σχεδόν απειλούνται με εξαφάνιση δεν περιλαμβάνονται επί του παρόντος στον κατάλογο του CMS.
Στην έκθεση υπογραμμίζεται ότι η ανάκαμψη των πληθυσμών και των ειδών είναι δυνατή και αναδεικνύονται περιπτώσεις επιτυχημένης αλλαγής πολιτικής και θετικών δράσεων, μεταξύ των οποίων η συντονισμένη τοπική δράση που οδήγησε στη μείωση κατά 91% των παράνομων διχτυών για πουλιά στην Κύπρο.
