Washington Post: Το Ιράν φοβάται έναν ευρύτερο πόλεμο με τις ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή
Το μήνυμα στη Χεζμπολάχ
«Το Ιράν κάνει ό,τι μπορεί για να αποτρέψει την επέκταση του πολέμου»
Έναν ευρύτερο πόλεμο με τις ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή φοβάται το Ιράν, προτρέποντας κατ' ιδίαν τη Χεζμπολάχ και άλλες ένοπλες ομάδες να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση έναντι των αμερικανικών δυνάμεων, σύμφωνα με αξιωματούχους στη Mέση Ανατολή, όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα της Washington Post.
Υπενθυμίζεται ότι νωρίτερα αυτόν τον μήνα, οι αμερικανικές δυνάμεις εξαπέλυσαν πλήγματα εναντίον ομάδων, που υποστηρίζονται από το Ιράν στην Υεμένη, τη Συρία και το Ιράκ, με την Τεχεράνη να προειδοποιεί δημοσίως ότι ο στρατός της ήταν έτοιμος να απαντήσει σε οποιαδήποτε απειλή. Παρολ' αυτά κατ' ιδίαν, οι ανώτεροι ηγέτες προτρέπουν σε προσοχή, σύμφωνα με Λιβανέζους και Ιρακινούς αξιωματούχους που ενημερώθηκαν για τις ευαίσθητες συνομιλίες και μίλησαν στην Washington Post, υπό τον όρο της ανωνυμίας.
Μια ανάλογη προσεκτική προσέγγιση με το Ιράν ακολουθεί η κυβέρνηση Μπάιντεν, αφού κατά την εξαπόλυση δεκάδων επιθέσεων στις 2 Φεβρουαρίου -αντίποινα για μια επίθεση με μη επανδρωμένο αεροσκάφος τον περασμένο μήνα, που σκότωσε τρεις πεζονάυτες στην Ιορδανία- οι αμερικανικές δυνάμεις στόχευσαν τους ιρανικούς πληρεξούσιους στο Ιράκ και τη Συρία, αλλά δεν έπληξαν το εσωτερικό του Ιράν.
Την ίδια ώρα, οι διπλωμάτες των ΗΠΑ πιέζουν το Ισραήλ και τη Χαμάς να συμφωνήσουν σε κατάπαυση του πυρός στη Γάζα. Δίνοντας έμφαση στη νέα οδηγία, το Ιράν έχει στείλει στρατιωτικούς ηγέτες και διπλωμάτες σε όλη την περιοχή για να συναντηθούν με τοπικούς αξιωματούχους και μέλη των ενόπλων οργανώσεων. Όπως δήλωσε Ιρακινός αξιωματούχος με στενούς δεσμούς με τις υποστηριζόμενες από το Ιράν δυνάμεις εκεί: «Το Ιράν κάνει ό,τι μπορεί για να αποτρέψει την επέκταση του πολέμου και την κλιμάκωση από το να φτάσει σε ένα σημείο χωρίς επιστροφή».
Παρά το γεγονός ότι οι ομάδες αυτές χρηματοδοτούνται και εκπαιδεύονται από το Ιράν, λειτουργούν ανεξάρτητα και εκτός του επίσημου μηχανισμού ασφαλείας της Τεχεράνης. Ως εκ τούτου μπορούν να προωθήσουν τους στόχους της ιρανικής πολιτικής, απομονώνοντας παράλληλα την Τεχεράνη από την άμεση ευθύνη -και τα πιθανά αντίποινα- για τις ενέργειές τους. Κατά τη διάρκεια πρόσφατης επίσκεψής του στο Λίβανο, ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Hossein Amir-Abdollahian επαίνεσε τις ομάδες και υποσχέθηκε συνεχή υποστήριξη, ενώ όπως δήλωσε στους δημοσιογράφους στη Βηρυτό, το Ισραήλ επιδιώκει «να πνίξει τις Ηνωμένες Πολιτείες στον βάλτο του πολέμου στη Μέση Ανατολή».
Γενικότερα, οι Ιρανοί απεσταλμένοι έχουν υιοθετήσει σε ιδιωτικές συζητήσεις, έναν πιο μετριοπαθή τόνο, αφού παρά το γεγονός ότι έχουν επαινέσει τις θυσίες της Χεζμπολάχ, προειδοποίησαν ότι ο πόλεμος με το Ισραήλ θα διακινδύνευε πολύτιμα κέρδη στην περιοχή. Αυτό το μήνα, Ιρανοί αξιωματούχοι συναντήθηκαν με μέλη της Χεζμπολάχ στον Λίβανο. Μέλος της Χεζμπολάχ συνόψισε το μήνυμα της Τεχεράνης αναφέροντας ότι, δεν είναι πρόθυμοι να δώσουν στον Ισραηλινό πρωθυπουργό Νετανιάχου οποιοδήποτε λόγο για να εξαπολύσει έναν ευρύτερο πόλεμο στο Λίβανο ή οπουδήποτε αλλού, αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Ο Νετανιάχου έχει στριμωχτεί στη γωνία τώρα. Μην του δώσετε διέξοδο. Ας μην του δώσουμε το πλεονέκτημα να ξεκινήσει έναν ευρύτερο πόλεμο, γιατί αυτό θα τον έκανε νικητή».
Κρίσιμο το μέτωπο Ισραήλ-Λίβανος
Κι ενώ οι αξιωματούχοι προειδοποιούν πως τα πολύτιμα αυτά κέρδη θα μπορούσαν να χαθούν, εάν το Ισραήλ ανοίξει ένα άλλο μέτωπο στο Λίβανο, στο Ιράκ το μήνυμα ήταν ελαφρώς διαφορετικό. Όπως είπαν οι Ιρανοί αξιωματούχοι, αναζωπύρωση της σύγκρουσης στο Ιράκ, κινδύνευε να διαταράξει τη δυναμική των συνομιλιών για την αποχώρηση του αμερικανικού στρατού από τη χώρα. Το Ιράν επιδιώκει εδώ και καιρό να απωθήσει τις αμερικανικές δυνάμεις από την περιοχή, με την Τεχεράνη να θεωρεί μια αποχώρηση από το Ιράκ ως μια σημαντική νίκη.
Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν εκφράσει την προθυμία τους να αποσύρουν ορισμένες δυνάμεις από το Ιράκ, τονίζοντας ότι η ιρακινή κυβέρνηση φαίνεται να ανησυχεί για μια πλήρη αποχώρηση, αφού φαίνεται να θέλει συνεχή βοήθεια για την αντιμετώπιση των υπολειμμάτων του Ισλαμικού Κράτους.
Η ιρανική εκστρατεία ήταν αποτελεσματική, μιας και ο ηγέτης της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα, έχει σταματήσει να κηρύσσει πόλεμο, παρά το γεγονός ότι σχεδόν καθημερινά γίνονται θανατηφόρες επιθέσεις στα σύνορα του Ισραήλ με τον Λίβανο. Ο υποστράτηγος Πάτρικ Ράιντερ, εκπρόσωπος του Πενταγώνου, δήλωσε την Πέμπτη ότι οι αμερικανικές δυνάμεις διατηρούν το δικαίωμα της αυτοάμυνας, εάν απειληθούν ή δεχθούν επίθεση. Ερωτηθείς αν οι επιθέσεις της Χεζμπολάχ έχουν τελειώσει, αρνήθηκε να κάνει εικασίες αναφέροντας: «Θα το δούμε. Δεν θέλω να προβλέψω το μέλλον. Παραμένουμε επικεντρωμένοι στην αποστολή για την οποία μας έστειλαν εκεί».
Από την άλλη πλευρά, οι Χούθι στην Υεμένη έχουν διαταράξει το παγκόσμιο εμπόριο παρενοχλώντας την εμπορική ναυσιπλοΐα μέσω της Ερυθράς Θάλασσας, βασικού συνδέσμου μεταξύ Ασίας, Ευρώπης και Αμερικής. Έχοντας εξαπολύσει τουλάχιστον 48 επιθέσεις από τον περασμένο Νοέμβριο, οι ναυτιλιακές εταιρείες πλέον αποφεύγουν την περιοχή, προσθέτοντας χρόνο και χρήμα στο κόστος.
Τέλος, διερωτήθηκε αν οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να είχαν προλάβει κάποιες από τις επιθέσεις. Ακόμη και αν η Τεχεράνη έχει δώσει εντολή στους πληρεξουσίους της να υποχωρήσουν, είπε: «Αυτό δεν σημαίνει ότι ελέγχουν κάθε έναν από αυτούς. Πάντα θα υπάρχει κάποιος που δε θα παίρνει το μήνυμα».
Υπενθυμίζεται ότι νωρίτερα αυτόν τον μήνα, οι αμερικανικές δυνάμεις εξαπέλυσαν πλήγματα εναντίον ομάδων, που υποστηρίζονται από το Ιράν στην Υεμένη, τη Συρία και το Ιράκ, με την Τεχεράνη να προειδοποιεί δημοσίως ότι ο στρατός της ήταν έτοιμος να απαντήσει σε οποιαδήποτε απειλή. Παρολ' αυτά κατ' ιδίαν, οι ανώτεροι ηγέτες προτρέπουν σε προσοχή, σύμφωνα με Λιβανέζους και Ιρακινούς αξιωματούχους που ενημερώθηκαν για τις ευαίσθητες συνομιλίες και μίλησαν στην Washington Post, υπό τον όρο της ανωνυμίας.
Iran, eager to disrupt U.S. and Israeli interests in the Middle East but wary of provoking a direct confrontation, is privately urging Hezbollah and other armed groups to exercise restraint against U.S. forces, according to officials in the region. https://t.co/WI0mxc1vaL
— The Washington Post (@washingtonpost) February 18, 2024
Η ασυνήθιστη ανάπαυλα από την έναρξη του πολέμου στη Γάζα
Όπως αναφέρουν αμερικανοί αξιωματούχοι, φαίνεται ότι το μήνυμα μπορεί να είχε κάποιο αποτέλεσμα, αφού μέχρι το Σάββατο, οι υποστηριζόμενες από το Ιράν ένοπλες ομάδες στο Ιράκ και τη Συρία δεν είχαν επιτεθεί στις αμερικανικές δυνάμεις για περισσότερες από 13 ημέρες, μια ασυνήθιστη ανάπαυλα από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος στη Γάζα τον περασμένο Οκτώβριο. Μάλιστα, οι μαχητές δεν επιτέθηκαν ακόμη και μετά από μια επίθεση μη επανδρωμένου αεροσκάφους των ΗΠΑ στη Βαγδάτη, κατά τη διάρκεια της οποίας σκοτώθηκε ένας ανώτερος αξιωματούχος της Κατάιμπ Χεζμπολάχ. Όπως δήλωσε ένας Αμερικανός αξιωματούχος, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας: «Το Ιράν μπορεί να έχει συνειδητοποιήσει ότι τα συμφέροντά του δεν εξυπηρετούνται επιτρέποντας στους πληρεξουσίους του να έχουν το ελεύθερο να επιτίθενται στις δυνάμεις των ΗΠΑ και του συνασπισμού».Μια ανάλογη προσεκτική προσέγγιση με το Ιράν ακολουθεί η κυβέρνηση Μπάιντεν, αφού κατά την εξαπόλυση δεκάδων επιθέσεων στις 2 Φεβρουαρίου -αντίποινα για μια επίθεση με μη επανδρωμένο αεροσκάφος τον περασμένο μήνα, που σκότωσε τρεις πεζονάυτες στην Ιορδανία- οι αμερικανικές δυνάμεις στόχευσαν τους ιρανικούς πληρεξούσιους στο Ιράκ και τη Συρία, αλλά δεν έπληξαν το εσωτερικό του Ιράν.
Την ίδια ώρα, οι διπλωμάτες των ΗΠΑ πιέζουν το Ισραήλ και τη Χαμάς να συμφωνήσουν σε κατάπαυση του πυρός στη Γάζα. Δίνοντας έμφαση στη νέα οδηγία, το Ιράν έχει στείλει στρατιωτικούς ηγέτες και διπλωμάτες σε όλη την περιοχή για να συναντηθούν με τοπικούς αξιωματούχους και μέλη των ενόπλων οργανώσεων. Όπως δήλωσε Ιρακινός αξιωματούχος με στενούς δεσμούς με τις υποστηριζόμενες από το Ιράν δυνάμεις εκεί: «Το Ιράν κάνει ό,τι μπορεί για να αποτρέψει την επέκταση του πολέμου και την κλιμάκωση από το να φτάσει σε ένα σημείο χωρίς επιστροφή».
Ο αυτοαποκαλούμενος «άξονας της αντίστασης» στη Μέση Ανατολή
Οι υποστηριζόμενες από το Ιράν ομάδες αποτελούν τον αυτοαποκαλούμενο «άξονα της αντίστασης», μια χαλαρή συμμαχία ένοπλων πολιτοφυλακών, που περιλαμβάνει τη Χαμάς στη Γάζα, τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο, τους Χούθι στην Υεμένη και την Κατάιμπ Χεζμπολάχ στο Ιράκ και τη Συρία. Η Τεχεράνη τις χρησιμοποιεί για να εξαπλώσει την επιρροή της σε ολόκληρη την περιοχή και να χρησιμεύσει ως εμπρόσθια γραμμή άμυνας έναντι των Ηνωμένων Πολιτειών και του Ισραήλ.Παρά το γεγονός ότι οι ομάδες αυτές χρηματοδοτούνται και εκπαιδεύονται από το Ιράν, λειτουργούν ανεξάρτητα και εκτός του επίσημου μηχανισμού ασφαλείας της Τεχεράνης. Ως εκ τούτου μπορούν να προωθήσουν τους στόχους της ιρανικής πολιτικής, απομονώνοντας παράλληλα την Τεχεράνη από την άμεση ευθύνη -και τα πιθανά αντίποινα- για τις ενέργειές τους. Κατά τη διάρκεια πρόσφατης επίσκεψής του στο Λίβανο, ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Hossein Amir-Abdollahian επαίνεσε τις ομάδες και υποσχέθηκε συνεχή υποστήριξη, ενώ όπως δήλωσε στους δημοσιογράφους στη Βηρυτό, το Ισραήλ επιδιώκει «να πνίξει τις Ηνωμένες Πολιτείες στον βάλτο του πολέμου στη Μέση Ανατολή».
Γενικότερα, οι Ιρανοί απεσταλμένοι έχουν υιοθετήσει σε ιδιωτικές συζητήσεις, έναν πιο μετριοπαθή τόνο, αφού παρά το γεγονός ότι έχουν επαινέσει τις θυσίες της Χεζμπολάχ, προειδοποίησαν ότι ο πόλεμος με το Ισραήλ θα διακινδύνευε πολύτιμα κέρδη στην περιοχή. Αυτό το μήνα, Ιρανοί αξιωματούχοι συναντήθηκαν με μέλη της Χεζμπολάχ στον Λίβανο. Μέλος της Χεζμπολάχ συνόψισε το μήνυμα της Τεχεράνης αναφέροντας ότι, δεν είναι πρόθυμοι να δώσουν στον Ισραηλινό πρωθυπουργό Νετανιάχου οποιοδήποτε λόγο για να εξαπολύσει έναν ευρύτερο πόλεμο στο Λίβανο ή οπουδήποτε αλλού, αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Ο Νετανιάχου έχει στριμωχτεί στη γωνία τώρα. Μην του δώσετε διέξοδο. Ας μην του δώσουμε το πλεονέκτημα να ξεκινήσει έναν ευρύτερο πόλεμο, γιατί αυτό θα τον έκανε νικητή».
Κρίσιμο το μέτωπο Ισραήλ-Λίβανος
Κι ενώ οι αξιωματούχοι προειδοποιούν πως τα πολύτιμα αυτά κέρδη θα μπορούσαν να χαθούν, εάν το Ισραήλ ανοίξει ένα άλλο μέτωπο στο Λίβανο, στο Ιράκ το μήνυμα ήταν ελαφρώς διαφορετικό. Όπως είπαν οι Ιρανοί αξιωματούχοι, αναζωπύρωση της σύγκρουσης στο Ιράκ, κινδύνευε να διαταράξει τη δυναμική των συνομιλιών για την αποχώρηση του αμερικανικού στρατού από τη χώρα. Το Ιράν επιδιώκει εδώ και καιρό να απωθήσει τις αμερικανικές δυνάμεις από την περιοχή, με την Τεχεράνη να θεωρεί μια αποχώρηση από το Ιράκ ως μια σημαντική νίκη.Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν εκφράσει την προθυμία τους να αποσύρουν ορισμένες δυνάμεις από το Ιράκ, τονίζοντας ότι η ιρακινή κυβέρνηση φαίνεται να ανησυχεί για μια πλήρη αποχώρηση, αφού φαίνεται να θέλει συνεχή βοήθεια για την αντιμετώπιση των υπολειμμάτων του Ισλαμικού Κράτους.
Η ιρανική εκστρατεία ήταν αποτελεσματική, μιας και ο ηγέτης της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα, έχει σταματήσει να κηρύσσει πόλεμο, παρά το γεγονός ότι σχεδόν καθημερινά γίνονται θανατηφόρες επιθέσεις στα σύνορα του Ισραήλ με τον Λίβανο. Ο υποστράτηγος Πάτρικ Ράιντερ, εκπρόσωπος του Πενταγώνου, δήλωσε την Πέμπτη ότι οι αμερικανικές δυνάμεις διατηρούν το δικαίωμα της αυτοάμυνας, εάν απειληθούν ή δεχθούν επίθεση. Ερωτηθείς αν οι επιθέσεις της Χεζμπολάχ έχουν τελειώσει, αρνήθηκε να κάνει εικασίες αναφέροντας: «Θα το δούμε. Δεν θέλω να προβλέψω το μέλλον. Παραμένουμε επικεντρωμένοι στην αποστολή για την οποία μας έστειλαν εκεί».
Από την άλλη πλευρά, οι Χούθι στην Υεμένη έχουν διαταράξει το παγκόσμιο εμπόριο παρενοχλώντας την εμπορική ναυσιπλοΐα μέσω της Ερυθράς Θάλασσας, βασικού συνδέσμου μεταξύ Ασίας, Ευρώπης και Αμερικής. Έχοντας εξαπολύσει τουλάχιστον 48 επιθέσεις από τον περασμένο Νοέμβριο, οι ναυτιλιακές εταιρείες πλέον αποφεύγουν την περιοχή, προσθέτοντας χρόνο και χρήμα στο κόστος.
«Πάντα υπάρχει κάποιος που δε θα παίρνει το μήνυμα»
Σύμφωνα με την Washington Post, όσο περισσότερο διαρκεί ο πόλεμος στη Γάζα, τόσο πιο δύσκολο θα μπορούσε να γίνει για το Ιράν και τις Ηνωμένες Πολιτείες να αποφύγουν την κλιμάκωση. Όπως δήλωσε ο Κένεθ Μακένζι, στρατηγός εν αποστρατεία του Σώματος Πεζοναυτών, ο οποίος επέβλεπε τις αμερικανικές επιχειρήσεις σε όλη τη Μέση Ανατολή ως επικεφαλής της Κεντρικής Διοίκησης των ΗΠΑ από το 2019 έως το 2022: «Σίγουρα, χαιρετίζω το γεγονός ότι οι επιθέσεις φαίνεται να έχουν σταματήσει. Αλλά γνωρίζουμε από σκληρή εμπειρία ότι ο καθορισμός της αποτροπής στη Μέση Ανατολή είναι κάτι που πρέπει να επανεξετάζεται και να ανανεώνεται συνεχώς. Οι οργανισμοί έχουν μικρή μνήμη στη Μέση Ανατολή για τέτοια πράγματα».Τέλος, διερωτήθηκε αν οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να είχαν προλάβει κάποιες από τις επιθέσεις. Ακόμη και αν η Τεχεράνη έχει δώσει εντολή στους πληρεξουσίους της να υποχωρήσουν, είπε: «Αυτό δεν σημαίνει ότι ελέγχουν κάθε έναν από αυτούς. Πάντα θα υπάρχει κάποιος που δε θα παίρνει το μήνυμα».
