Η αγορά ακινήτων της Κίνας αποτελούσε για χρόνια αντικείµενο γοητείας, µε την ταχεία ανάπτυξή της να θεωρείται σύµβολο οικονοµικής ισχύος. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια εµφανίστηκαν ρωγµές στον άλλοτε ισχυρό τοµέα, οδηγώντας σε µία αδιαµφισβήτητη κρίση.

Η «έκρηξη» του real estate στην Κίνα αποδόθηκε στις οικονοµικές µεταρρυθµίσεις που ξεκίνησαν στα τέλη του 1970. Καθώς η χώρα υποδέχθηκε ξένες επενδύσεις, η αστικοποίηση αυξήθηκε, οδηγώντας σε τεράστια ζήτηση κατοικιών. Η ζήτηση αυτή τροφοδοτήθηκε περαιτέρω από την αύξηση εισοδηµάτων και πληθυσµού και τις κυβερνητικές πολιτικές που ενθάρρυναν την ανάπτυξη ακινήτων.

Τα βασικά ζητήµατα

Για δεκαετίες, το real estate αποτέλεσε κινητήρια δύναµη της κινεζικής οικονοµίας. Ωστόσο, οδήγησε σε ανησυχίες σχετικά µε τις κερδοσκοπικές «φούσκες», τον υπερδανεισµό και την οικονοµική προσιτότητα της στέγασης για τους απλούς πολίτες.

Προσιτότητα στέγασης

Ενα από τα βασικότερα ζητήµατα είναι η εκτίναξη του κόστους στέγασης, ιδίως σε µεγάλες πόλεις, όπως το Πεκίνο και η Σανγκάη. Οι υψηλές τιµές καθιστούν την ιδιοκτησία σπιτιού απρόσιτη για πολλούς Κινέζους πολίτες, οδηγώντας τους σε εκτεταµένη δυσαρέσκεια.

Πόλεις-φαντάσµατα και υπερδόµηση

Η ταχεία αστικοποίηση οδήγησε στην κατασκευή πόλεωνφαντασµάτων. Είναι περιοχές µε υποδοµές και έργα στέγασης, αλλά µε λίγους κατοίκους. Η υπερδόµηση αποτελεί σηµαντικό πρόβληµα, µε τους κατασκευαστές να δίνουν προτεραιότητα στον όγκο έναντι της πραγµατικής ζήτησης.

Χρέος και υπερδανεισµός

Οι Κινέζοι εργολάβοι βασίζονται σε µεγάλο βαθµό σε δάνεια για τη χρηµατοδότηση των έργων τους, γεγονός που οδηγεί σε υπερδανεισµό και οικονοµική αστάθεια. Πολλοί «φορτώνονται» υπερβολικά χρέη για την απόκτηση γης και τη χρηµατοδότηση της κατασκευής, εγείροντας φόβους για πιθανή κρίση χρέους σε περίπτωση που οι αξίες των ακινήτων µειωθούν.

Ρυθµιστικές κυρώσεις

Σε απάντηση στις αυξανόµενες ανησυχίες σχετικά µε τους χρηµατοοικονοµικούς κινδύνους, η κινεζική κυβέρνηση εφάρµοσε ρυθµιστικά µέτρα µε στόχο να «παγώσει» λίγο η αγορά ακινήτων. Τα µέτρα περιλαµβάνουν περιορισµούς στις αγορές, αυστηρότερους όρους δανεισµού και καταστολή κερδοσκοπικών δραστηριοτήτων. Η κρίση των ακινήτων µετρά ήδη κάποια χρόνια στην Κίνα και οι συνέπειες είναι οικονοµικές, αλλά και κοινωνικές. Μία επιβράδυνση ή κατάρρευση της αγοράς ακινήτων θα µπορούσε να οδηγήσει σε οικονοµική ύφεση, ενώ τα υψηλά επίπεδα χρέους δηµιουργούν σηµαντικούς χρηµατοοικονοµικούς κινδύνους για τους κατασκευαστές, τις τράπεζες και άλλα χρηµατοπιστωτικά ιδρύµατα που έχουν έκθεση στον κλάδο. Ενα κύµα αθετήσεων ή πτωχεύσεων θα µπορούσε να προκαλέσει ευρύτερη χρηµατοπιστωτική κρίση. Παράλληλα, η ανισότητα που έχει δηµιουργηθεί, τη στιγµή που πολλοί Κινέζοι αδυνατούν να αποκτήσουν σπίτια στις πόλεις όπου εργάζονται, θα µπορούσε να τροφοδοτήσει την κοινωνική αναταραχή και να υπονοµεύσει τη σταθερότητα.

Επιπτώσεις σε ολόκληρο τον κόσµο

Οι συνέπειες της κρίσης των ακινήτων στην Κίνα, ωστόσο, εκτείνονται πέρα από τα σύνορά της και µπορεί να έχουν σηµαντικές επιπτώσεις στην παγκόσµια οικονοµία.

Ζήτηση εµπορευµάτων

Η Κίνα είναι από τους µεγαλύτερους καταναλωτές χάλυβα, χαλκού και τσιµέντου, υλικά απαραίτητα για την κατασκευή ακινήτων. Μια επιβράδυνση θα µπορούσε να οδηγήσει σε µείωση της ζήτησης, επηρεάζοντας τις παγκόσµιες τιµές και τις οικονοµίες των χωρών που εξάγουν τα εµπορεύµατα.

Παγκόσµιες χρηµατοπιστωτικές αγορές

Η διασύνδεση των παγκόσµιων χρηµατοπιστωτικών αγορών σηµαίνει ότι τα προβλήµατα στην Κίνα θα µεταδίδονταν εκτός συνόρων. Οι ανησυχίες σχετικά µε την υγεία της κινεζικής οικονοµίας θα µπορούσαν να οδηγήσουν σε αυξηµένη µεταβλητότητα της αγοράς.

Εµπορικές και επενδυτικές ροές

Μία επιβράδυνση θα περιόριζε τις επενδύσεις, µειώνοντας τη ζήτηση για εισαγωγές. Επιπλέον, οι Κινέζοι επενδυτές ενδέχεται να µειώσουν τις επενδύσεις τους στο εξωτερικό, επηρεάζοντας τις παγκόσµιες ροές κεφαλαίων.

Παγκόσµιες προοπτικές ανάπτυξης

Ως δεύτερη µεγαλύτερη οικονοµία στον κόσµο, οποιαδήποτε ύφεση στην Κίνα θα έχει επιπτώσεις στην παγκόσµια ανάπτυξη. Η ασθενέστερη ζήτηση θα επιβάρυνε τις προοπτικές ανάπτυξης, ιδίως για τις χώρες που εξαρτώνται σε µεγάλο βαθµό από τις εξαγωγές προς την Κίνα.

Χρηµατοπιστωτική σταθερότητα

Οι ανησυχίες σχετικά µε την υγεία του χρηµατοπιστωτικού συστήµατος της Κίνας και το ενδεχόµενο µιας κρίσης χρέους θα µπορούσαν να υπονοµεύσουν την παγκόσµια χρηµατοπιστωτική σταθερότητα. Μια τραπεζική κρίση στην Κίνα θα είχε επιπτώσεις στο παγκόσµιο χρηµατοπιστωτικό σύστηµα. Κατά συνέπεια, ενώ οι άµεσες επιπτώσεις της κρίσης ακινήτων της Κίνας γίνονται έντονα αισθητές στο εσωτερικό της χώρας, µπορεί να επεκταθούν πολύ πέρα από τα σύνορά της, επηρεάζοντας τις οικονοµίες σε όλο τον κόσµο.

*Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή της Κυριακής