Η Μέση Ανατολή "φλέγεται". Συμπληρώνονται 5 μήνες από την επίθεση της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ, από την οποία και σκοτώθηκαν 1.160 άνθρωποι, στην πλειονότητά τους άμαχοι, μια επίθεση που επανέφερε εκ νέου στο προσκήνιο του διεθνούς ενδιαφέροντος την περιοχή, οδηγώντας σε ένα ανηλεές «σφυροκόπημα» από πλευράς Ισραήλ με στόχο το Κίνημα Ισλαμικής Αντίστασης (δηλαδή τη Χαμάς), επετείνοντας την σοβούσα ανθρωπιστική κρίση την οποία υφίστανται οι κάτοικοι της Λωρίδας της Γάζας, μιας εκ των πλέον πυκνοκατοικημένων περιοχών του πλανήτη, η οποία και αριθμούσε πριν από την 7η Οκτωβρίου περί τα 2.000.000 κατοίκους.

Η επίθεση της Χαμάς, που έγινε κυριολεκτικά «κάτω από την μύτη» των Ισραηλινών έχει χαραχθεί στη μνήμη των τελευταίων με μελανά χρώματα, με τον ισχυρισμό πως αποτελεί τη δική τους "11η Σεπτεμβρίου" να μην είναι υπερβολικός.

Ο «Κατακλυσμός του Αλ-Ακσά»


Ο πόλεμος ξέσπασε μετά την άνευ προηγουμένου επίθεση που εξαπέλυσε την 7η Οκτωβρίου ο στρατιωτικός βραχίονας της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ με ορμητήριο τον θύλακο της Γάζας, όπου το Κίνημα Ισλαμικής Αντίστασης ανέλαβε την εξουσία το 2007. Η επίθεση έλαβε την ονομασία «Κατακλυσμό του Αλ-Ακσά» (Al-Aqsa flood), από το ομώνυμο τέμενος στην ανατολική Ιερουσαλήμ, το οποίο αποτελεί και την αφετηρία για τη νέα όξυνση της αντιπαράθεσης, καθώς είχαν προηγηθεί συγκρούσεις με επίκεντρο το τέμενος, όταν η Ισραηλινή αστυνομία προχώρησε σε επιχείρηση εντός του ιερού χώρου, εν μέσω Ραμαζανιού, τον Απρίλιο του 2023, θέλοντας να στείλει το δικό της μήνυμα απέναντι σε επιθέσεις με ρουκέτες που είχε εξαπολύσει τότε η Χαμάς.


Σημειώνεται πως το τέμενος Al-Aqsa θεωρείται ως το τρίτο ιερότερο από τους μουσουλμάνους, μετά τη Μέκκα και τη Μεδίνα. Είναι χτισμένο σε έναν λόφο γνωστό στους Εβραίους ως Har ha-Bayit, ή Όρος του Ναού, και στους Μουσουλμάνους διεθνώς ως al-Haram al-Sharif, ή The Noble Sanctuary που βρίσκεται στην καρδιά της Παλιάς Πόλης της Ιερουσαλήμ, όπως αναφέρει το Reuters.

Η οργάνωση, όμως, δεν είχε πει την τελευταία της λέξη για την «βεβήλωση» αυτή: Με μια επιχείρηση με την οποία «παραπλάνησε» μια από τις θεωρούμενες ως κορυφαίες αντιτρομοκρατικές υπηρεσίες και υπηρεσίες πληροφοριών, «χτύπησε» τον εχθρό της με σφροδρότητα, αλλάζοντας τον ρου της ιστορίας και επιτρέποντας στον Νετανιάχου να «εξαπολύσει» από την πλευρά του μια άνευ πρόσφατου προηγουμένου αντεπίθεση με έναν διακηρυγμένο στόχο: να εξαλείψει τη Χαμάς.

Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά, η Χαμάς εξαπέλυσε παράλληλη επίθεση τόσο με τη ρίψη χιλιάδων ρουκετών, όσο και με τη διάσπαση της μεθοριακής γραμμής, με μικρές ομάδες ενόπλων να έχουν διεισδύσει στην ισραηλινή επικράτεια, χτυπώντας τόσο οικισμούς Ισραηλινών (κιμπούτς) κοντά στην μεθόριο, όσο και στο μουσικό φεστιβάλ Supernova. Σε σχέση, δε, με το πώς οργανώθηκε, σύμφωνα με τον Guardian, αυτό έγινε ουσιαστικά από στόμα σε στόμα, χωρίς ακόμα και υψηλόβαθμα στελέχη της Χαμάς να γνωρίζουν πολλά πράγματα σε σχέση με την επίθεση. Με αυτόν τον τρόπο, διενεργούνταν και συγκεκριμένα στρατιωτικά γυμνάσια, που θα προσομοίαζαν με τις συνθήκες της επίθεσης.


Τα σχέδια έμεναν ουσιαστικά εν κρυπτώ ακόμα και την ημέρα της επίθεσης. Μόνο όταν οι άνδρες είχαν συγκεντρωθεί διανεμήθηκαν επιπλέον πυρομαχικά και ισχυρότερα όπλα. Πολλοί είχαν χειριστεί τέτοια όπλα τους προηγούμενους μήνες και τα είχαν επιστρέψει στα οπλοστάσια της Χαμάς μετά από κάθε εκπαίδευση. 

Ήταν πλέον 6 π.μ. Ο ήλιος είχε ανατείλει και οι τελικές διαταγές είχαν εκδοθεί. Τώρα, αυτές είχαν καταγραφεί: οι άνδρες έπρεπε να ορμήσουν μέσα από τα κενά που σύντομα θα ανατινάσσονταν ή θα έσπαγαν τον περιμετρικό φράχτη των 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων γύρω από τη Γάζα και να επιτεθούν σε ισραηλινούς στρατιώτες και πολίτες στην άλλη πλευρά. Η επίθεση αποτελεί μια τυπική μορφή ανορθόδοξου πολέμου, με χρήση drones, αλεξιπτώτων πλαγιάς και μοτοσικλετών και ξεκίνησε με ηχογραφημένο μήνυμα που έστειλε ο στρατιωτικός διοικητής, επικεφαλής των Ταξιαρχιών Izzedine al-Qassam, της στρατιωτικής πτέρυγας της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας, Mohammed Deif:

"Μαχητές της Δικαιοσύνης, αυτή είναι η μέρα σας για να θάψετε αυτόν τον εγκληματικό εχθρό. Ο χρόνος του έχει τελειώσει. Σκοτώστε τους όπου τους βρείτε", είπε ο Deif στην ηχογράφηση, σύμφωνα με τους New York Times. "Απομακρύνετε αυτή τη βρωμιά από τη γη σας και τους ιερούς τόπους σας. Πολεμήστε και οι άγγελοι θα πολεμήσουν μαζί σας".

Η επίθεση θεωρήθηκε ως νίκη της Χαμάς, η οποία κατάφερε να αιφνιδιάσει τον αντίπαλό της, «υπνωτίζοντάς» τον σε σχέση με τυχόν δραστηριότητά του, που σημειωτέον βρισκόταν σε «ύφεση», επισείοντας συχνά την μήνιν των ίδιων των Παλαιστινίων, μολονότι υπήρχαν ενδείξεις πως η σύμπραξή της με τουλάχιστον άλλες 5 ισλαμιστικές οργανώσεις και η διενέργεια σχετικών γυμνασίων φαίνεται πως λάμβανε χώρα ήδη από το 2020. Στα διεθνή ΜΜΕ υπήρχαν αναφορές πως ισραηλινοί αξιωματικοί στον τομέα της ασφάλειας γνώριζαν για το ενδεχόμενο επίθεσης, ωστόσο σχετικές προειδοποιήσεις δεν ελήφθησαν υπ'όψιν.

Στην επίθεση αυτή σκοτώθηκαν 1.160 άνθρωποι, στην πλειονότητά τους άμαχοι, σύμφωνα με καταμέτρηση του Γαλλικού Πρακτορείου βασισμένη σε επίσημα ισραηλινά δεδομένα.


Άλλοι 250 και πλέον άνθρωποι απήχθησαν και οδηγήθηκαν στη Λωρίδα της Γάζας. Σύμφωνα με ισραηλινές πηγές, παραμένουν όμηροι στον παλαιστινιακό θύλακο 130 και πλέον Ισραηλινοί —από τους οποίους όμως 31 θεωρείται πως είναι νεκροί— μετά την απελευθέρωση 105 και πλέον ομήρων, με αντάλλαγμα την αποφυλάκιση 240 Παλαιστινίων από το Ισραήλ, στα τέλη Νοεμβρίου, όταν κηρύχθηκε ανακωχή μιας εβδομάδας.


Πάνω από 30.000 νεκροί στη Λωρίδα της Γάζας

Σε αντίποινα για την επίθεση, το Ισραήλ ορκίστηκε να «εξαλείψει» τη Χαμάς, στην εξουσία στη Λωρίδα της Γάζας από το 2007, την οποία χαρακτηρίζει, όπως και οι ΗΠΑ και η ΕΕ, «τρομοκρατική» οργάνωση. Στις ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις έχουν χάσει τη ζωή τους 30.534 άνθρωποι, στη μεγάλη πλειονότητά τους γυναίκες και παιδιά, σύμφωνα με τον πιο πρόσφατο απολογισμό του υπουργείου Υγείας της Χαμάς, που δημοσιοποιήθηκε αυτήν την εβδομάδα.


Η ανθρωπιστική κατάσταση στον αποκλεισμένο θύλακα της Λωρίδας της Γάζας είναι πραγματικά απελπιστική: 2,2 εκατομμύρια από τους 2,4 εκατ. κατοίκους της απειλούνται να λιμοκτονήσουν και τουλάχιστον 1,7 εκατ. εκτοπίστηκαν βίαια, σύμφωνα με τους αριθμούς του ΟΗΕ, ως απόρροια των βομβαρδισμών από πλευράς Τελ-Αβίβ. 


Για να επιτευχθεί η «ολοκληρωτική νίκη», ο ισραηλινός πρωθυπουργός Νετανιάχου έχει διαμηνύσει πως ο επόμενος στόχος θα είναι η Ράφα, προκειμένου να νικηθεί το παλαιστινιακό ισλαμιστικό κίνημα στο κατ’ αυτόν «τελευταίο οχυρό» του. Στην πόλη αυτή, πάνω στα κλειστά σύνορα με την Αίγυπτο, έχουν στοιβαχτεί κάπου ενάμισι εκατομμύριο εκτοπισμένοι εξαιτίας των μαχών, σε απελπιστικές συνθήκες.

Την καταστροφική κατάσταση χειροτερεύουν οι εντάσεις ανάμεσα στο Γραφείο Αρωγής και Έργων των Ηνωμένων Εθνών για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες (UNRWA) και το Ισραήλ, που απαιτεί η υπηρεσία αυτή να διαλυθεί.

Η ισραηλινή κυβέρνηση κατηγόρησε την υπηρεσία ότι απασχολεί «περισσότερους από 450 τρομοκράτες» της Χαμάς και άλλων οργανώσεων στη Λωρίδα της Γάζας, πέρα από το ότι ερίζει πως 12 υπάλληλοί της ενεπλάκησαν στην επίθεση της 7ης Οκτωβρίου.

Οι «δύσκολες» διαπραγματεύσεις στο Κάιρο και οι Χούθι

Αυτές τις ημέρες διενεργείται ένας κύκλος διαπραγματεύσεων στο Κάιρο με στόχο την επίτευξη μιας 40ημερης εκεχειρίας, ενόψει και του Ραμαζανιού, ιερού μήνα για τους μουσουλμάνους, το οποίο ξεκινά από την επόμενη εβδομάδα. ΗΠΑ, Κατάρ και Αίγυπτος ανέλαβαν δράση, θέλοντας να ανοίξουν διόδους για ανθρωπιστική βοήθεια. Σε αυτές δεν έλαβε μέρος το Ισραήλ, αν και αντιπροσωπεία της Χαμάς δίνει το «παρών».

Η ανακωχή θα επέτρεπε να απελευθερωθούν όμηροι που είχαν απαχθεί την 7η Οκτωβρίου και παραμένουν όμηροι στη Λωρίδα της Γάζας, με αντάλλαγμα την αποφυλάκιση Παλαιστινίων που κρατούνται στο Ισραήλ, και την αύξηση των ποσοτήτων της βοήθειας που εισέρχεται στην παλαιστινιακή περιοχή.

Το μεσημέρι της Πέμπτης (7/3) αποχώρησε και η Χαμάς από την αιγυπτιακή πρωτεύουσα, στέλνοντας το μήνυμα πως οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται, σημειώνοντας πάντως πως το Ισραήλ ήταν υπεύθυνο για το «ναυάγιο». «Η αντιπροσωπεία της Χαμάς αναχώρησε σήμερα το πρωί από το Κάιρο για διαβουλεύσεις με την ηγεσία του κινήματος, με τις διαπραγματεύσεις και τις προσπάθειες να συνεχίζονται για να σταματήσει η επίθεση, να επιστρέψουν οι εκτοπισμένοι και να έρθει βοήθεια για τον λαό μας», ανέφερε σε δήλωσή της η οργάνωση, όπως μετέδωσε το Reuters.

Οι προεκτάσεις της σύγκρουσης είναι πολλές, με τον κίνδυνο διασποράς της να μην αποκλείεται. «Στο κόκκινο» έχει ανέβει το θερμόμετρο, άλλωστε, στην Ερυθρά Θάλασσα, με τους αντάρτες της Υεμένης, Χούθι, να βάζουν στο στόχαστρο τη διεθνή ναυσιπλοΐα (με πλοία ελληνικών συμφερόντων να έχουν δεχθεί συχνά πλήγματα), οδηγώντας σε ένα «σπιράλ ανησυχίας» τις διεθνείς αγορές. Αφορμή για τις επιχειρήσεις των ανταρτών, που με τη σειρά τους οδήγησαν ΗΠΑ και Βρετανία να προβούν σε πλήγματα από αέρος στην Υεμένη τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο, ήταν ο πόλεμος στο Ισραήλ και τα πλήγματα σε βάρος των Παλαιστινίων στη Λωρίδα της Γάζας.