Με μια δεύτερη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ στην αμερικανική προεδρία να δείχνει όλο και πιο πιθανή, οι ανησυχίες των Ευρωπαίων για επιστροφή της
υπερδύναμης στον απομονωτισμό και σε μια προεδρία εξαρτώμενη από την εκρηκτική ιδιοσυγκρασία του πρώην προέδρου μεγαλώνουν. Είναι βάσιμες οι ανησυχίες;

Παρότι ο Τραμπ δεν έχει ανοίξει τα χαρτιά του για την πιθανή ατζέντα μιας δεύτερης θητείας, οι άνθρωποι που έχει κοντά του δείχνουν τάσεις της προεδρίας του (μεταξύ αυτών ο Ράσελ Βόουτ, υποψήφιος επιτελάρχης του και οπαδός του «χριστιανικού εθνικισμού»). Αν και όχι όλες απαραίτητα αποδεκτές από τον Τραμπ, οι προτάσεις ρεπουμπλικανικών δεξαμενών σκέψης, στελεχωμένων με συνεργάτες του, δίνουν μια πρώτη εικόνα.

Ισως πιο σαφή από τις εκάστοτε ρηξικέλευθες δηλώσεις του. Μια τέτοια έκανε πρόσφατα σχετικά με την πρόθεσή του να ενθαρρύνει ρωσικές επιθέσεις σε μέλη του ΝΑΤΟ που δεν θα εκπληρώσουν τα προαπαιτούμενα για αύξηση των αμυντικών δαπανών τους. Σύμφωνα με τον Τζον Μπόλτον, πρώην σύμβουλο εθνικής ασφαλείας του Τραμπ, η «απειλή» του ακόμα και για έξοδο από το ΝΑΤΟ είναι «πολύ πραγματική». Αν και, δεδομένων του κόστους ανασχεδιασμού της αμερικανικής στρατιωτικής στρατηγικής στην Ευρώπη και των ενστάσεων του Κογκρέσου, θεωρείται πιο πιθανό να υποβαθμίσει την αμερικανική συμμετοχή στη Βορειοατλαντική Συμμαχία, αποσύροντας τον πρέσβη των ΗΠΑ από τα κεντρικά γραφεία του ΝΑΤΟ και μειώνοντας τη συμμετοχή σε συνόδους.

Παρότι μέχρι την ανάληψη καθηκόντων της επόμενης αμερικανικής κυβέρνησης πολλά θα έχουν αλλάξει στα πολεμικά μέτωπα της Ουκρανίας και του Ισραήλ, στο σενάριο εργασίας που οι συγκρούσεις θα συνέχιζαν να είναι «ανοιχτές», η διοίκηση Τραμπ -κατά τους αναλυτές- θα επέλεγε διαφοροποιήσεις, αλλά ίσως όχι τόσο ριζικές όσο θα αναμενόταν.

Παρά τον διχασμό εντός του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος αλλά και τις αντιστάσεις της Γερουσίας σε πιθανή άρση των κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας, μια κυβέρνηση Τραμπ θα αναμενόταν -παρ’ όλα αυτά- να πιέζει για απεμπλοκή και επίσπευση μιας ειρηνευτικής συμφωνίας. Σε κάθε περίπτωση, δεν θα ήταν τόσο εύκολο
να «τελειώσει τον πόλεμο στην Ουκρανία σε ένα 24ωρο», όπως είχε πει.

Στο μέτωπο του Ισραήλ, οι προσωπικές σχέσεις Τραμπ - Νετανιάχου είναι πλέον παγωμένες, από την άλλη όμως ούτε οι δίοδοι μεταξύ ΗΠΑ και Παλαιστινιακής Αρχής (την οποία ο Τραμπ έχει απορρίψει ως συνομιλητή από την εποχή της μεταφοράς της αμερικανικής πρεσβείας στην Ιερουσαλήμ) θα μπορούσαν να ανοίξουν. Το πιθανότερο είναι να δινόταν ένα σιωπηλό κίνητρο για μια ολιστική επίθεση του Ισραήλ στη Γάζα, προκειμένου να «τελειώνει» ο πόλεμος, η αμερικανική βοήθεια να συνεχιζόταν υπό όρους (με τη μορφή ενός δανείου) και η γραμμή αποµόνωσης προς το Ιράν να ήταν εντελώς «κάθετη» (ο Τραµπ έχει δηλώσει πως στην
εποχή του το Ιράν δεν διέθετε τους πόρους για να χρηµατοδοτήσει τη «Χαµάς»).

Οσον αφορά τις ανησυχίες για έναρξη εµπορικών πολέµων από µια διοίκηση Τραµπ, αυτές δεν είναι καθόλου αβάσιµες. Ο Τραµπ το πιθανότερο είναι ότι θα κορύφωνε την ατζέντα «Πρώτα η Αµερική», επιβάλλοντας ίσως οριζόντιους δασµούς «παγκόσµιας βάσης», της τάξης του 10%, όπως είχε δηλώσει στο Fox Business News. Εχει επίσης προαναγγείλει τετραετές σχέδιο απεξάρτησης από όλα τα εισαγόµενα κινεζικά είδη πρώτης ανάγκης.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν και οι οικονοµικές και κοινωνικές πολιτικές που θα µπορούσε να ακολουθήσει ο πρώην πρόεδρος στο εσωτερικό της χώρας. Η δήλωση ότι, αν κέρδιζε, «δεν θα ήταν δικτάτορας, παρά µόνο την πρώτη µέρα», κάνει αρκετούς να πιστεύουν πως θα προχωρήσει σε… ξεκαθαρίσµατα λογαριασµών. Κάτι τέτοιο θα µπορούσε να συµβεί µε τον Οργανισµό Κυβερνοασφάλειας του υπουργείου Εσωτερικών (CISA), τον οποίο αναµένεται να θέσει σε µεγαλύτερο βαθµό υπό τον έλεγχό του, κάτι που είχε καταδείξει ήδη από το 2020.

Σε άλλες περιπτώσεις, οι αποφάσεις του θα έχουν να κάνουν µε πολιτικές επιλογές. Οπως οι περικοπές των επιδοτήσεων που ευνοούν τα ηλεκτρικά οχήµατα, οι οποίες αποφασίστηκαν στο πλαίσιο των πακέτων του «πράσινου» Νόµου για τη Μείωση του Πληθωρισµού του Μπάιντεν, αλλά θίγουν τα συµφέροντα των ενεργειακών εταιρειών.

Στην ίδια γραµµή, το 2025 Presidential Transition Project του ρεπουµπλικανικού Heritage Foundation, που κάνει προτάσεις για την επερχόµενη ρεπουµπλικανική πολιτική σε περίπτωση µιας κόκκινης (το χρώµα των Ρεπουµπλικανών) νίκης, καλεί τον πρόεδρο ουσιαστικά να διασκορπίσει το επιστηµονικό προσωπικό της Εθνικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατµόσφαιρας των ΗΠΑ (NOAA), στην οποία ανήκει και η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία, σε µια προσπάθεια επιστηµονικής υποβάθµισης των επιπτώσεων από την κλιµατική αλλαγή.

Επίσης, δεν αποκλείεται η Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος (EPA) να κληθεί να εφαρµόσει πολιτικές που αφήνουν µεγαλύτερα περιθώρια στη βιοµηχανία άνθρακα. Στο µέτωπο των αµβλώσεων, ένα φλέγον θέµα -ιδίως για τους ∆ηµοκρατικούς-, η δεξαµενή σκέψης προτείνει ανάκληση από τον FDA της µιφεπριστόνης, φαρµάκου που χρησιµοποιείται στις περισσότερες αµβλώσεις, και άλλα µέτρα, ενώ κατά τους «New York Times»
o Τραµπ προσανατολίζεται σε οµοσπονδιακή απαγόρευση της άµβλωσης µετά τον 4ο µήνα.

Στο µέτωπο της ασφάλειας , ο Τραµπ φέρεται να προτάσσει καταπολέµηση των µεξικανικών καρτέλ µε κάθε µέσο, ακόµα και ρισκάροντας σοβαρές εντάσεις µε τη γείτονα, αλλά και επίταξη του Στρατού για την αντιµετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης- ένα ιδιαίτερα σοβαρό ζήτηµα, που όµως εγείρει θέµατα συνταγµατικότητας.

Στην Εκπαίδευση, αναµένεται να περιορίσει τη χρηµατοδότηση σε σχολεία µε προγράµµατα που περιλαµβάνουν ενηµέρωση για φυλετικά δικαιώµατα και τη διεµφυλική ταυτότητα. Τέλος, ευχάριστες φέρονται οι προσδοκίες στον χώρο των crypto, όπου µάλιστα θεωρείται πως και ο ίδιος ο Τραµπ έχει επενδύσει το τελευταίο διάστηµα. Σχετικά, όµως, δεν αποκλείονται και οι εκπλήξεις...

* Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παραπολιτικά στις 16/3