Από την ίδρυσή της, με τη Συνθήκη της Ρώμης, τον Μάρτιο του 1957, η τότε Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ) και μετέπειτα Ε.Ε. αριθμούσε έξι μέλη: το Βέλγιο, τη Γαλλία, τη Δυτική Γερμανία, την Ιταλία, την Ολλανδία και το Λουξεμβούργο. Σήμερα, 67 χρόνια μετά, έπειτα από επτά διευρύνσεις, αριθμεί 27 μέλη. Η πρώτη διεύρυνση έγινε την 1η Ιανουαρίου του 1973.

Οι χώρες που εισχώρησαν στην τότε ΕΟΚ ήταν η Δανία, η Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Οκτώ χρόνια αργότερα ακολούθησε η δεύτερη διεύρυνση, με την προσχώρηση της Ελλάδας, την 1η Ιανουαρίου του 1981, που έγινε το δέκατο μέλος. Πέντε χρόνια μετά, την 1η Ιανουαρίου 1986, η διεύρυνση συνεχίστηκε με την Ισπανία και την Πορτογαλία. Την 1η Ιανουαρίου του 1995 ακολούθησε η τέταρτη κατά σειρά διεύρυνση, με την Αυστρία, τη Σουηδία και τη Φινλανδία να προσχωρούν στην Ευρωπαϊκή Ενωση, η οποία διαδέχθηκε την ΕΟΚ.

Η πέμπτη και μεγαλύτερη διεύρυνση στην ιστορία της Ενωσης έγινε τον Μάιο του 2004, με την προσχώρηση 10 νέων χωρών: της Εσθονίας, της Κύπρου, της Λετονίας, της Λιθουανίας, της Μάλτας, της Ουγγαρίας, της Πολωνίας, της Σλοβακίας, της Σλοβενίας και της Τσεχικής Δημοκρατίας. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη διεύρυνση από άποψη πληθυσμού και αριθμού χωρών.

Η έκτη και η έβδομη προσχώρηση χωρών έγιναν το 2007 και το 2013, αντίστοιχα. Κατά την πρώτη προσχώρησαν η Ρουμανία και η Βουλγαρία και κατά τη δεύτερη η Κροατία, που έγινε το 28ο κράτος-μέλος της Ε.Ε.

Σημαντική στιγμή στην ιστορία της αποτέλεσε η αποχώρηση της Βρετανίας το 2020, με το γνωστό Brexit, από τους κόλπους της


Η διαδικασία ένταξης μιας χώρας είναι αρκετά χρονοβόρα και πραγματοποιείται σε τρία στάδια:

Στάδιο 1 : Υποψηφιότητα

Κάθε χώρα που επιθυμεί να προσχωρήσει στην Ε.Ε. πρέπει να υποβάλει αίτηση προσχώρησης στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Η αίτηση μεταβιβάζεται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία, με τη σειρά της, ελέγχει εάν η αιτούσα χώρα πληροί τα κριτήρια προσχώρησης. Με βάση τις συστάσεις της Επιτροπής, το Συμβούλιο αποφασίζει εάν θα περάσει στο επόμενο στάδιο, που είναι η «χορήγηση καθεστώτος υποψήφιας χώρας», ξεκινώντας τις επίσημες ενταξιακές διαπραγματεύσεις.

Στάδιο 2: Ενταξιακές Διαπραγματεύσεις

Σε αυτό το στάδιο, η υποψήφια χώρα θα πρέπει να προβεί σε μια σειρά δομικών αλλαγών στο εσωτερικό της, ώστε να συγκλίνει με την ευρωπαϊκή νομοθεσία (ευρωπαϊκό κεκτημένο). Τα κριτήρια της Κοπεγχάγης, που θεσπίστηκαν το 1993, εξυπηρετούν αυτόν τον σκοπό. Η σταθερότητα των θεσμών, η καλή λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος, το κράτος Δικαίου, ο σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα, ο σεβασμός και η προστασία των μειονοτήτων, σε συνδυασμό με μια σειρά οικονομικών παραμέτρων, είναι μερικά από τα προαπαιτούμενα με τα οποία η προς ένταξη χώρα πρέπει να εναρμονιστεί. Η όλη διαδικασία παρακολουθείται στενά από το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο, τα οποία υποβάλλουν τακτικές εκθέσεις σχετικά με την πρόοδο των μεταρρυθμίσεων.

Στάδιο 3: Προσχώρηση

Με την ολοκλήρωση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, η Επιτροπή γνωμοδοτεί για το εάν η υποψήφια προς ένταξη χώρα πληροί τις προϋποθέσεις ένταξης. Στη συνέχεια καταρτίζεται η συνθήκη προσχώρησης, η οποία πρέπει να εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο, προτού υπογραφεί και κυρωθεί από όλα τα κράτη-μέλη.

Δεν έχουν προχωρήσει

Η Ουκρανία και η Μολδαβία βρίσκονται ένα βήμα πριν από την ολοκλήρωση της ένταξής τους στην Ε.Ε. και αναμένεται να αποτελέσουν το 28ο και το 29ο μέλος, αντίστοιχα. Στον προθάλαμο της Ε.Ε. βρίσκονται χώρες όπως η Βοσνία και Ερζεγοβίνη, η Αλβανία, το Μαυροβούνιο, η Σερβία, η Βόρεια Μακεδονία, η Ισλανδία και η Τουρκία, οι οποίες, αν και έχουν υποβάλει αίτηση υποψηφιότητας, δεν έχουν προχωρήσει στα επόμενα στάδια της διαδικασίας. Εκτός από τις διευρύνσεις, η Ευρωπαϊκή Ενωση είχε και μία αποχώρηση από τους κόλπους της, αυτήν της Βρετανίας, το γνωστό Brexit, που έγινε το 2020 και αποτελεί μια σημαντική στιγμή στην ιστορία της.

*Η Ελένη Γεννήτσεφτση είναι αρθρογράφος των Παραπολιτικών

*Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά